BOTIKEN DOSIFIKAZIOA GILTZURRUNETAKO GAIXOTASUN KRONIKOAN 22 LIBURUKIA • 1/2 Zk • 2014

1. BOTIKEN DOSIFIKAZIOA GILTZURRUNETAKOGAIXOTASUN KRONIKOAN22 LIBURUKIA • 1/2 Zk • 2014

2. Aurkibidea • Sarrera • Giltzurrunetako gaixotasun kronikoaren (GGAK) definizioa • Giltzurrun-funtzioa ebaluatzea • GGAK duten gaixoei botikak preskribitzeko gomendio orokorrak • GGAK egoeretan botikak preskribitzea • Bibliografia

3. Sarrera • Espainiako populazio helduaren % 10ek, gutxi gorabehera, Giltzurrunetako Gaixotasun Kronikoa (GGAK) duela kalkulatzen da* • Giltzurrun-funtzioa (GF) narriatzeak botiken segurtasunean eta eraginkortasunean eragina izan dezake • Giltzurrun Gutxiegitasuneko (GG) egoeretan dosia doitu edo egokitzea oinarrizkoa da, tarte terapeutiko estua duten botiken eta giltzurrunen bidez kanporatzen direnen eraginkortasuna bermatzeko eta/edo toxikotasuna ekiditeko • Aldizkari honen xedea da alderdi garrantzitsu batzuk azaltzea, zenbait botika –GGAK egoeretan dosifikazioa egokitzea eskatzen dutenak, edo giltzurrun-funtzioan eragin dezaketenak edo nefrotoxiko izan daitezkeenak– agintzerakoan, dosifikatzerakoan eta erabiltzerakoan kontuan hartu behar direnak *EPIRCE (Epidemiología de la Insuficiencia Renal Crónica en España, 2010)

4. Giltzurrunetako gaixotasun kronikoaren definizioa • GGAK Giltzurrun Funtzioaren (GF) murrizketa gisa definitzen da, iragazpen glomerularra (IG) < 60 ml/min/1,73 m2 denean, edo giltzurrun-kaltearen (albuminuria, hematuria, alterazio histologikoak edo irudi-probetakoak) presentzia gisa, modu iraunkorrean gertatzen direnean, gutxienez hiru hilabetez

5. Giltzurrun-funtzioa ebaluatzea • Ekuazioen bidez estimatutako IG da jarduera klinikoan giltzurrun-funtzioa ebaluatzeko dagoen indize hoberena. MDRD-4 ekuazioa erabiltzen da gehien, eta Osakidetzako txostenetan sartzen da • Oro har, egoera kliniko jakin batzuetan, IG estimatzeko ekuazioak ez dira aproposak: • Gorpuz Masaren Indizea (GMI) <19 kg/m2 edo >35 kg/m2. • Dieta bereziak jarraitzea edo malnutrizioa • Muskulu-masaren alterazio handiak • Adina < 18 urte • Giltzurrun-porrot akutuan edo GGAK duten gaixoengan giltzurrun-funtzioa modu iragankorrean okerragotzean. • Haurdunaldia. • Hepatopatia larria, edema orokortua edo aszitisa. • Toxikotasun handia duteneta giltzurrunetatik kanporatzen diren botiken dosia doitzea (aminoglukosidoak eta kimioterapiakoak) • Dosifikazioak egokitzerakoan MDRD-4 formula erabil daiteke lehen mailako arretan erabiltzen diren botika gehienentzat eta 18 urtetik gorako eta batez besteko gorpuzkera eta pisua duten gaixo gehienentzat

6. Giltzurrun-gutxiegitasuneko egoeretan botikak dosifikatzeari buruzko informazioajasotzen duten lotura interesgarriak • EspainiakoNefrologiaElkartearengiltzurrun-funtzioarenkalkulatzaileak. Zenbait formula jasotzenditu (MDRD, Cockcroft-Gault, CKD-EPI…) eta GMIrenkalkuluabarnehartzendu • Botikakdoitzeagiltzurrun-gutxiegitasunekoegoeran (Nefrologia al día-renkapitulua). Nefrología digital-SEN. Multzofarmakologikoenaraberadosiakdoitzekotaulakbarnehartzenditu, bainaez du balizkogiltzurrun-kalteaaipatzen • Fisterra Calculadora: Fisterra Calculadora: Nefrologia/Botikendosiakdoitzeagiltzurrun-gutxiegitasunkronikokoegoeran. Cockcroft-Gault-en formula. Botikendosiendoitzeposibleaksoilikjasotzenditu, bainaezdu balizkogiltzurrun-kalteaaipatzen. Zerrendaezdagoeguneratuta (printzipioaktibougari falta dira) • The Renal DrugHandbook(RDH). 3. edizioa(2009). GG egoeretakodosifikazioak, interakzioak eta besteinformaziointeresgarribatzukjasotzenditu • Bennetliburua (1999) Botikenaraberakoinformazioa (helduak). Zerrendaezdagoeguneratuta. Dosiendoitzeposibleezgainera, balizkogiltzurrun-kalteaadieraztendu Botikenaraberakoinformazioa (haurrak)

7. GGAK duten gaixoei botikak preskribitzeko gomendio orokorrak (I) • Giltzurrun-funtzioa neurtu botika nefrotoxikoak edo dosia egokitzea eskatzen dutenak preskribitu baino lehen eta handik gutxira. • Pertsona adinduei botikak agintzerakoan giltzurrun-funtzioak gutxienez narriadura arina izango duela pentsatu • Arrisku-faktoreak hartu kontuan: diabetesa, bihotz-gutxiegitasuna, giltzurrun-arteriaren estenosia, deshidratazioa eta hipobolemia. Garrantzitsua da likido-kopuru egokia hartzea • Botikekin lotutako hiperpotasemia saihestu • Guztiz beharrezko diren medikamentuak eman behar dira, dosi eta tarte egokietan, behar den denboran zehar

8. GGAK duten gaixoei botikak preskribitzeko gomendio orokorrak (II) • Normalean, dosia doitu egin behar da IG 60 ml/min/1,73 m2 -tik behera badago. Doikuntza gauzatzeko, mantentze-dosiak murriztu eta/edo dosifikatze-tartea handiagotu daiteke. • Botikaren eragina azkar hastea nahi badugu, ohiko hasierako dosia erabili behar da maila egokia lortzeko. Mantentze-dosiak botikaren eta GGAKren mailaren arabera doitzen dira. • Hobea da medikamentu jakin batzuekin dosi alturik ez erabiltzea (parazetamola 1 g), eta askapen luzatuko forma farmazeutikoan ez ematea, horiek erraztasunez pila baitaitezke (tramadol retard, claritromicina unidia). • Tratamendu-berrikuspenean ongi aztertu behar da ea dosiak gaixoaren egungo giltzurrun-funtziora egokitzen diren.

9. GGAK egoeretanbotikak preskribitzea (I) • Ahal bada, botika nefrotoxikoak ez dira konbinatu behar, giltzurrun-hutsegitea izateko arriskua handiagotzen baitu horrek • Ez da komeni AEBI (edo AHA II) diuretikoekin eta AIEEekin (COX-2ren inhibitzaileak barne) batzea – «triple whammy» izenez ere ezagutzen da konbinazio hirukoitz hori–, giltzurrun-hutsegitea eragiteko aukera handia baitakar

10. GGAK egoeretanbotikak preskribitzea (II) • Ohi erabiltzen diren botika ugari giltzurrunen bidez metabolizatzen edo kanporatzen dira. Giltzurrun-funtzioaren alterazioak bere farmakozinetika aldatzen du, eta horrek eraginkortasuna aldatzen du potentzialki, bai eta botika pilatzeko eta ondorio kaltegarriak izateko aukera handiagotzen ere • Askotan erabili ohi diren beste botika batzuek, giltzurrun-funtzioa alda dezakete edo nefrotoxikotasuna eragin • Ahal bada, botika nefrotoxikoak ez dira konbinatu behar • Jarraian, GGAK egoeretan dosia doitzea eska dezaketen medikamentu multzo batzuentzako zenbait gomendio jasotzen dira • Zerrenda oso-osoa ez da: xehetasun handiagoak nahi izanez gero, AEMPSren orrialdeko Fitxa Tekniko tara jo dezakezue

11. HIPOGLUZEMIANTEAK (I) • Metformina • GFl ebaluatzea tratamendua hasi aurretik eta aldizka hori ezarri ostean, GF narriatzeko arrisku-faktoreak (deshidratazioa, tratamendua diuretikoekin, AIEEekin edo iododun kontrastearekin) dituzten gaixoengan bereziki • Erabilera nahiko segurutzat jotzen da IG > 45 ml/min/1,73 m2 bada • Dosia % 50era murriztu behar da IG 30-44 ml/min/1,73 m2 bada • Ez da erabili behar IG < 30 ml/min/1,73 m2 bada • GF arriskuan jartzen duen egoerarik egonez gero (gorakoa, beherakoa, erradiokontrasteak, kirurgia handia), eten tratamendua denbora batez • Sulfonilureak • IG > 45 ml/min/1,73 m2 duten gaixoengan soilik erabili • Erabiltzekotan, gliklazida edo glipizida erabili. Glimepirida IG > 60 ml/min/1,73 m2 duten gaixoengan soilik erabili behar da. Ez da gomendatzen glibenklamida • Glinidak.Errepaglinida GGeko edozein mailatan erabil daiteke. Tratamendua 0,5 mg otordu nagusien aurretik hartzen hasi, eta dosia egokitzen joan • Glitazonak. Pioglitazona kontuz erabili IG < 60 ml/min/1,73 m2 bada, eta ez erabili IG < 30 ml/min/1,73 m2 bada

12. HIPOGLUZEMIANTEAK (II) • Alfaglukosidasareninhibitzaileak. Ez da gomendatzen akarbosa zein miglitola erabiltzea • Gliptinak. ▼linagliptinak izan ezik, dosiaegokitzeaeskatzenduteIG < 50 ml/min/1,73 m2bada • GLP-1en analogoak • Ez da horiek erabiltzea gomendatzen IG < 30 ml/min bada • IG 30-50 ml/min bada, ezdagomendatzenasterokoexenatida eta liraglutidaerabiltzea. Egunerokoexenatida eta ▼lixisenatidaerabildaitezkekontuz • Gliflozinak. BereeraginkortasunaGFrenaraberakoa da: murriztuegiten da GGAK moderatuadeneaneta iaguztizdesagertzenda GGAK aurreratuan • Ez da tratamenduahasibehar IG < 60 ml/min/1,73 m2bada • HasitakotratamenduaetenGF 60 ml/min/1,73 m2 -ko IG batetikjaistenbada ▼dapagliflozinarekinedo45 ml/min/1,73 m2 -tik jaistenbada ▼kanagliflozinarekin • Intsulina.Zorrozkizaindubehar da gluzemia. Oro har: • IG > 60 ml/min/1,73 m2bada: ezdagodosiadoitubeharrik. • IG 20-59 ml/min/1,73 m2bada: gutxigorabehera % 25 murriztubehar da dosia. • IG < 20 ml/min/1,73 m2bada: % 50 murriztubehar da dosia

13. HIPERTENTSIOAREN KONTRAKOAK (I) • Errenina-angiotentsina-aldosterona sistemaren gain jarduten dutenak.Kontuzjardungiltzurrun-disfuntzioaizatekoaukeradakartenbaldintzakegonezgero (hipobolemia, bihotzekogaixotasuna, gibelekoa, diabetes mellitusaedogiltzurrun-gaixotasuna). Potasio-mailakmonitorizatu. • AEBI: dosiaegokitzeabehardute. Fosinopriloasalbuespenada • AHA II: ezdagohoriendosiadoitubeharrik • Aliskirenoa: ezdagodosiadoitubeharrik IG > 30 ml/min/1,73 m2bada. Ez da erabiltzeagomendatzenIG < 30 ml/min/1,73 m2bada AEBIekzein AHA IIekGG akutuaeragindezakete. Tratamenduahastean eta handik 1-2 astera GF eta elektrolitoakmonitorizatzeagomendatzenda. BotikahorienondoriozGF murrizteakez du derrigorreanesannahitratamenduaetenbehardenik, eta moduseguruanpreskribitudaitezkegiltzurrun-gaixotasunekomailaguztietan. • Diuretikoak • Tiazidikoak: ohikodosietanerabildaitezke IG > 30 ml/min/1,73 m2 bada; baliohorretatikbeheraezdira horren eraginkorrak • Henle-lakiokodiuretikoak (furosemida, torasemida): ezdagodosiaegokitubeharrikGGrenedozeinalditan. Furosemidakgiltzurrun-kalteaeragindezake • Potasio-aurreztaileak (amiloridea, triamterenoa): hiperpotasemiaizatekoarriskuahandiagotzendute • Aldosteronarenantagonistak (espironolaktona, eplerenona): kontraindikatutaIG < 30 ml/min bada

14. HIPERTENTSIOAREN KONTRAKOAK (II) • Betablokeatzaileak • Metabolismo hepatikoa dutenei dagokierez - karbedilola, metoprolola, propranolola eta labetalola- ez dago dosia doitu beharrik • Giltzurrunen bidez kanporatzen direnei dagokienez –azebutolola, atenolola, bisoprolola, zeliprolola, nadolola, nebibolola eta sotalola–, ez dago dosia doitu beharrik GG arin edo moderatuko egoeretan. GG larrirako zenbait gomendio jasotzen dira: • Atenolola: 50 mg/egun edo 100 mg egun txandakatuetan • Bisoprolola: ez da gainditu behar eguneko 10 mg-ko dosia • Nebibolola: ez da erabiltzea gomendatzen • Kaltzioantagonistak • Ez dago dosia doitu beharrik GGren edozein mailatan. • FTren arabera, barnidipinoa, lerkanidipinoa eta manidipinoa kontraindikatuta daude GG larriko egoeretan

15. HIPOLIPEMIATZAILEAK • Estatinak Oro har, estatinekezdutebehardosiaegokitzerik GG arin-moderatuaizanezgero GG larriaizanezgero, ongipentsatuzerdosieman, eta zereraginkaltegarri izan ditzakeen (rabdomiolosia). FTrenarabera: • Atorbastatinarekin, ezdagodosiadoitubeharrikGGrenedozeinalditan. • Sinbastatina, lobastatina eta flubastatina: IG < 30 ml/min bada, ongipentsatubehar da 10 mg/egun, 20 mg/egun eta 40 mg/egunbainogehiagokodosiakemannahiizanezgero, hurrenezhurren. • Prabastatina: GG moderatu-larrian, hasieran 10 mg/egunemateagomendatzen da. • Rosubastatinakontraindikatutadagoedozeindositan GG larrikoegoeran. GG moderatuaizanezgero (IG < 60 ml/min), hasieran 5 mg-kodosiaemateagomendatzen da, eta kontraindikatutadago 40 mg-kodosia. • Pitabastatina: kontuzerabilibehar da, (oso datugutxiedozeinmailatakoGGtan). 4 mg-kodosiaez da gomendatzen GG larriadutengaixoentzat. • Fibratoak.Hasierandosibaxuakemateagomendatzen da, eta GF balioesteadosiahandiagotubainolehen. Ez diraerabilibehar GG larriaizanezgero. • Ezetimiba.Ezdagodosiadoitubeharrik

16. ANTIKOAGULATZAILEAK • Ahozkoantikoagulatzaileak. Azenokumarola: ezdagodosiaegokitubeharrik • Ahozkoantikoagulatzaileberriak (AAKB). GGkkontraindikazioa izan daiteke, edoAAKBakezerabiltzekoedohoriendosiamurriztekoarrazoi izan daiteke. • Dabigatrana. Giltzurrun-funtzioaebaluatubeharda: • tratamenduahasiaurretik IG < 30 ml/min dutengaixoakalde batera uzteko (kontraindikatuta) • zenbaitegoeraklinikotan, giltzurrun-funtzioamurriztuedonarriatuegindaitekeelaustebada (hipobolemia, deshidratazioa). • 75 urtebainogehiagoedo GG dutengaixoetan Dosia 110 mg/12 orduramurriztuodolustekoarriskuhandiabadago eta IG 30-50 ml/min bada • ▼ Ribaroxabana: 15 mg/24 orduroIG 15-50 ml/min bada. Kontraindikatuta IG < 15 ml/min bada • ▼ Apixabana: 2,5 mg/12 orduro IG < 30 ml/min bada. Kontraindikatuta IG < 15 ml/min bada • PMBH • Dosiadoitueginbehar da IG < 30 ml/min bada(enoxaparina: 20 mg/egun, nadroparina: % 25-33 arteanmurriztudosia) • TinzaparinabestePMBH batzukbainogutxiagopilatzenda GG larrian

17. DIGOXINA Banan-banaezarridosiaadinaren, pisuaren eta giltzurrun-funtzioarenarabera. Aldizkakontrolatuserumenekoelektrolitoak eta GF. Digoxinaserikoarenmailakzehaztubehardirenaztertu. ANTIAGREGATZAILEAK • Aspirina (dosiantiagregatzailean): 100 mg/egun-dosiaezgainditzeagomendatzenda • Klopidogrela, tikagrelorra eta prasugrela: ezdagodosiaegokitubeharrik. GG dutengaixoekinesperientziaurriadago: kontuzerabili HEZUERI-KONTRAKOAK ETA AZIDO URIKOA MURRIZTEKOAK • Alopurinola: gehienez 100 mg/egundosiarekinhasi, eta erantzunaegokiaezbadasoilikhandiagotudosia. GGAK larriaizanezgero, gomendagarria izan <100 mg/egunekodosiakematea, edo 100 mg-kodosiaegunbatetikgorakotartezematea • Koltxizina: IG < 50 ml/min bada, erdiramurriztudosia, eta/edohartualdienartekotarteakhandiagotu. Kontraindikatuta IG < 30 ml/min bada • Febuxostat: ez du doitzebeharrik IG > 30 ml/min bada. IG < 30 ml/min bada, nolabaitekopilatzeagertatzen da, bainaezdiraongiebaluatueraginkortasuna eta segurtasuna

18. ANTIBIOTIKOAK • Ohiko dosietan erabil daitezkeenak: doxiziklina, eritromizina, metronidazola, moxifloxazinoa, azitromizina, telitromizina. • Mantentze-dosia doitzea eska dezaketenak : • Amoxizilina eta amoxizilina-klabulanikoa: ohiko dosia IG 30 ml/min-ra arte. IG 10-30 ml/min bada: gehienez 500 mg/12 ordu. IG < 10 ml/min bada: gehienez 500 mg/24 ordu • Amoxizilina-klabulanikoa dosi altuan (1.000/62,5 mg): ohiko dosia IG 30 ml/min-ra arte. Ez da erabiltzea gomendatzen IG < 30 ml/min bada • Zefixima: IG < 20 ml/min bada, erdira murriztu behar da dosia • Zefuroxima-axetiloa: FG < 20 ml/min bada, dosi bakar bat eman behar da egunean • Klaritromizina: IG < 30 ml/min bada, dosia erdira murriztu. Ez erabili unidia formatuak • Ziprofloxazinoa: IG 30-60 ml/min/1,73 m2 • bada, 250-500 mg/12 ordu. IG < 30 ml/min/1,73 m2 bada, 250-500 mg/24 ordu • Norfloxazinoa: IG 10-30 ml/min bada, 400 mg/24 ordu; IG < 10 ml/min bada, erabilera balioetsi • Lebofloxazinoa: mantentze dosiak doitu IG < 50 ml/min bada • IG 20-50 ml/min: dosiaren % 50, hartzeko maiztasun beraz • IG 10-19 ml/min bada: 125 mg-ko dosiak, 24-48 orduro • Nitrofurantoina: ez da gomendatzen IG < 60 ml/min/1,73 m2 bada. Hasierako/karga dosiak ohikoak izaten dira. Mantentze-dosiak botikaren eta GGAKren aldiaren arabera doitu

19. ANTIFUNGIKOAK • Flukonazola: mantentze-dosia % 50, IG < 50 ml/min bada. • Itrakonazola: kontuzerabili(datugutxidaudeGGAK koerabileren) ANTIBIRALAK IG murriztuzgero, hartzekomaiztasunamurriztubehar da, eta IG are baxuagoabada, dosia ere murriztubeharda. • Aziklobirrakdosiadoitzeaeskatzen du IG < 25 ml/min bada. • Balaziklobirrakdosiadoitzeaeskatzen du IG < 50 ml/min bada. • Famziklobirrakdosiadoitzeaeskatzen du IG < 60 ml/min bada. Hasierako/karga dosiak ohikoak izaten dira. Mantentze-dosiak botikaren eta GGAKren aldiaren arabera doitu

20. ANALGESIKOAK ETA ANTIINFLAMATORIOAK(I) • Antiinflamatorio ez-esteroideak (AIEE). • Giltzurrun-kalteaeragindezakete (batez ere hipobolemia, deshidratazioa, bihotzgutxiegitasunaedogiltzurrun-arteriakoestenosiaizanezgero) • Giltzurrunetakoondorioak (hiperpotasemia, hiponatremia eta giltzurrun-hutsegiteakutua) maizagoakdira GGAK duten eta AIEEakkronikokihartzendituztengaixoengan • GGAKn, ezdiraAIEEakhartubeharahal den neurrian. Behar-beharrezkoakbadira: • bizitzaertain-motzadutenAIEEakerabilieta egungutxitan • gaixoaongihidratatutadagoelabermatu, eta ez duela ezbihotz-gutxiegitasunik, ezdiabetesikez eta hipertentsiorikere • kontuzdiuretikoakerabilizgero. Ez erabili AIEE gehi AEBI (edoAHA II) gehidiuretikoakkonbinaziohirukoitza«triple whammy» , giltzurrun-hutsegiteaeraginbaitezake • Kontraindikatutadaude GGAK larrian (eta diklofenakoabaita GGAK moderatuan ere). Ibuprofenoaerabilizgero GGAK arin-moderatuarekin, dosiamurrizteagomendatzenda • Paracetamola 500-650 mg artekodosietanerabildaiteke (AIEEenaukeragisa): • IG < 50 ml/min bada: 500-650 mg/6 orduro • IG < 10 ml/min bada: 500-650 mg/8 orduro Ez dira1 g-koformulazioakerabilibehar, eta ezdiradosialtuakdenboraluzezemanbehar

21. ANALGESIKOAK ETA ANTIINFLAMATORIOAK(II) • Analgesikoopioideak • Fentaniloaeta buprenorfina: opioide seguruenakGGAKn. Ez dutedosiaegokitzeaeskatzen. • Kodeina, tramadola, morfina eta oxikodona: kontuzerabilibehardira • Kodeina: GGAK larriaizanezgeroezerabili. IG 10-50 ml/min bada, dosia % 75era murriztu • Berehalaaskatzen den tramadola: IG < 30 ml/min bada, dosifikazio-tartea 12 orduraluzatu. KontraindikatutaIG < 10 ml/min bada • Askapenluzatukotramadola: IG < 30 ml/min bada, ez da gomendatzen. KontraindikatutaIG < 10 ml/min bada • Berehalaaskatzen den morfina: nahikoseguruadosiaprogresibokititulatzenbada. Ahal dela ezerabiliIG < 30 ml/min bada • Askapenluzatuko morfina: ahal dela ezerabiliGGAK izanezgero. • Oxikodona: ohikodosiarenerdiarekinhasi, eta pixkanakatitulatu. KontraindikatutaIG < 10 ml/min bada. • Oxikodona/naloxonakonbinazioa: oxikodonarentzataipatutakogomendioezgainera, kontuzerabilibeharda GGAK arinadutengaixoengan ere.

22. ANTIDEPRESIBOAK, ANSIOLITIKOAK-HIPNOTIKOAK, ANTIPSIKOTIKOAK Gehienekezdutedosiaegokitzeaeskatzen IG > 30 ml/min/1,73 m2bada. Horietakobatzueksoilikeskatzendutedosiadoitzeaedoezerabiltzea IG baxuagokoegoeretan. • Antidepresiboak • Triziklikoak eta zenbait SSRI, (fluoxetinaeta sertralina), ohikodosietanerabildaitezke • Paroxetinak, zitalopramak eta benlafaxinakdosiamurrizteabehardute IG < 30 ml/min bada • Ez da komeniduloxetinaerabiltzea. • Benzodiazepinak GGAK egoeranezdutedoitzebeharrik. Kontuz eta dosibaxuetanerabiltzeagomendatzenda • Antipsikotikoak Tratamenduadosibaxuekinhasi, eta dosi-titulazioakmantsoagoa izan behar du GGAKn. • Gabapentinay pregabalina Egunekodosiamurriztubehar da. IG < 30 ml/min bada, hartzekomaiztasuna ere murriztubeharda (FT ikusi)

23. ANTIAZIDOAK–ULTZERAKONTRAKOAK • ProtoiBonbarenInhibitzaileek (PBI) ezdutedosiadoitzeaeskatzen. Nefritis interstizialakutuaeragindezakete • H2 antihistaminikoek, hala nola, ranitidinak eta famotidinak, dosiamurriztuIG < 50 ml/min bada. Nefritis interstizialaeragindezakete • Antiazidoakezdiradosialtuetanerabilibehar GGAK izanezgero. Ez erabili IG < 10 ml/min bada BISFOSFONATOAK • Ez diragomendatzen IG < 30 ml/min bada. IG altuagoetan, ezdagodosiakegokitubeharrik METOTREXATOA • Ahoz zein larruazalpe/ muskulubarnez, IG 20-50 ml/min bada, dosia % 50era murriztu • Kontraindikatuta IG < 20 ml/min bada

24. Konklusioak • Giltzurrun-funtzioa narriatzeak botiken segurtasunean eta eraginkortasunean eragina izan dezake • GGko egoeretan dosia egokitzea oinarrizkoa da, tarte terapeutiko estua duten botiken eta giltzurrunen bidez kanporatzen direnen eraginkortasuna bermatzeko eta/edo toxikotasuna ekiditeko • Botika batzuek, dosia egokitzea eskatzen badute edo ez badute ere, giltzurrun-funtzioa alda dezakete (AIEE, AEBI eta AHA II, diuretikoak), edo nefrotoxikotasuna eragin • Ahal bada, botika nefrotoxikoak ez dira konbinatu behar, giltzurrun-hutsegitea izateko arriskua handiagotzen baitu horrek • Tratamendu-berrikuspenean ongi aztertu behar da ea dosiak gaixoaren egungo giltzurrun-funtziora egokitzen diren

25. Ideia nagusiak • Pertsona adinduei botikak agintzerakoan giltzurrun-funtzioak gutxienez narriadura arina izango duela pentsatu behar da • Oro har, ez da dosi egokitzerik egin behar IG > 60 ml/ min/1,73 m2 bada • Antiinflamatorio ez esteroideoak beharrik gabe ez dira hartu behar, giltzurrun-funtzioa kaltetu dezaketelako

26. Informazio gehiago eta bibliografia… Eskerrik asko!! • 22 LIBURUKIA • 1/2 Zk • 2014