140 likes | 344 Views
Caibidil 21. Sruth agus Lucht. Iarmhairtí/ éifeachtaí Srutha Leictrigh (Effects of an electric current). Téamh Ceimiceach. 3. Maighnéadach. http://www.absorblearning.com/media/item.action?quick=t6. Sruth leictreach (Electric Current) Sreabhadh luchta (flow of charges). Seoltóirí:
E N D
Caibidil 21 Sruth agus Lucht
Iarmhairtí/ éifeachtaí Srutha Leictrigh (Effects of an electric current) • Téamh • Ceimiceach. 3. Maighnéadach. http://www.absorblearning.com/media/item.action?quick=t6
Sruth leictreach (Electric Current)Sreabhadh luchta (flow of charges) Seoltóirí: • Ábhair a ligeann sruth leictreach triothu • m.s. copar, alumanam, airgead – miotail agus carbón (= graifit) Nóta: Bíonn miotail go maith mar sheoltóirí mar tá 1/2 leictreon sa scealla is faide amach agus tá sé easca dóibh eirí saor agus sruth a chur ar bhun. Inslitheoirí • Ábhair nach ligeann sruth leictreach triothu • m.s. plaisteach, rubar, adhmad, gloine, uisce íonghlan
An Teoiric Adamhach Prótón I gceartlár an adaimh + Neodrón I gceartlár an adaimh Gan lucht Leictreon Timpeall ar an croílár (-)
Sruth leictreach i seoltóir miotail • I miotail bíonn go leor leictreon saor le gluaiseacht. • Ach gluaiseann siad go léir i dtreoanna éagsúla. • Má chuirtear bataire sa chiorcaid tugann sé fuinneamh dona leictreoin agus brutar iad ionas go sreabhann siad go léir sa treo céanna. • Is mó lion na leictreon atá ag gluaiseacht is mó an sruth. Is tomhas ar an sreabhadh luchta an sruth
Chun go sreabhann sruth http://www.absorblearning.com/media/item.action?quick=110 (i) Tá ciorcad iomlán ag teastáil – i.e caithidh sé bheith gan bearnaí (ii) Tá foinse voltas (difríocht phoitéinsil) ag teastáil m.s. bataire. Feidhmíonn sé cosúil le caideál ag brú na leictreon sa sreinge go léir sa treo chéanna (iii) Tá luchtanna saoire ag teastáil
Méid srutha • Is éard é méid srutha ann ná méid luchta in aghaidh an soicind a théann thar pointe áirithe. Siombail:IAonad = Aimpéir (Amp) Cothromóid: I = Q/t Q = It Lucht ar leictreon Lucht ar leictreon amháin: 1.6 x 10 -19 C
e- _ + e- Sruth Leictreach • Sreabhann sruth coinbhinsiúnach ó + go – i.e. gluaiseacht de lucht deimhneach • sníonn leictreoin ó – go + • s.d. Sreabhann sruth díreach i dtreo amháin i gciorcad dúnta.Foinse cumhachta is cúis leis • s.a. Malartaíonn an sruth a threo go rialta le sruth altéarnach m.s. malartaíonn sruth an phríomhlíonra 100 uair sa soicind http://www.absorblearning.com/media/item.action?quick=oy
+ _ lampa Sraith Cheangail I • Níl ach bealach amhain ina féidir leis an sruth sreabhadh. • Sreabhann an sruth go leanúnach timpeall ar an gciorcaid • Bíonn an sruth ar coimhéid ag gach pointe sa chiorcaid • Cailleann na luchtanna fuinneamh poitéinsil ag dul timpeall • Bíonn a bhfuinneamh cinéiteach mar an gcéanna • Ní idítear na luchtanna agus ní idítear an sruth
Sruth ag comhchumar i1 + i4 = i2 + i3
Sruth a thomhas • Aimpmhéadar. • sraithcheangailte SA chiorcaid. • Ba chuma cén áit a cheanglaítear aimpmhéadar i gciorcaid atá sraithcheangailte beidh an léamh céanna ar an aimpmheadar.
I I1 I2 I + _ Treocheangail