150 likes | 363 Views
Caibidil 22. Fórsa leictreaghluaiseach agus difriocht phoitéinsil. Tiontuithe fuinnimh i gciorcad simplí. Nuair a shreabhann sruth trí sheoltóir asitítear teasfhuinneamh ag gach pointe san seoltóir. Tagann an fuinneamh seo ón mbataire atá ag cur an sruth ag sreabhadh.
E N D
Caibidil 22 Fórsa leictreaghluaiseach agus difriocht phoitéinsil
Tiontuithe fuinnimh i gciorcad simplí • Nuair a shreabhann sruth trí sheoltóir asitítear teasfhuinneamh ag gach pointe san seoltóir. • Tagann an fuinneamh seo ón mbataire atá ag cur an sruth ag sreabhadh. • Sa bhataire tiontaitear fuinneamh ceimiceach go fuinneamh leictreach. • Faigheann na luchtanna leictreacha sa seoltóir fuinneamh poitéinseal agus fuinneamh cinéiteach ag dul tríd an bhataire. • Ag bogadh timpeall an ciorcaid fanann an meántreoluas atá acu tairiseach • Ach cailleann siad an fuinneamh phoitéinseil – bíonn sé tiontuithe go teasfhuinneamh.
Sruth agus poitéinsil Bataire – ag ardú fhuinnimh phoitéinsil na leictreon Ag dul tri an lampa déantar obair agus cailltear an fuinneamh poitéinsil Ag dul trid an sreanga ní chailltear mórán fhuinnimh
Difriocht Phoitéinsil i gciorcad • An fuinneamh a chailltear ag 1 Coulomb nuair a ghluaiseann sé idir 2 phointe i gciorcad nó • an méid fuinnmh tiontuithe ó fhuinneamh leictreach go foirmeacha eile idir na dhá phointe nuair a ghluaiseann cúlom amháin thar aon phointe sa chiorcad • Aonad: Volta (V)
Cumhacht leictreach V =W Q Nóta: W = VQ roinn an dhá thaobh ar t (am) W=VQ t t P = VI (P =Wagus I =Q ) t t
V1 V2 V3 • V Voltas – Sraithcheangailte V = V1 + V2 + V3
V V1 V2 V3 Voltas- Treocheangailte V = V1 = V2 = V3
Difríocht phoitéinsil a thomhas • Úsáidtear voltmhéadar chun voltas (difríocht phoitéinsil) a thomhas. • Treocheanglítear iad i gcónaí trasna an chuid den ciorcad atá á scrúdú
Fórsa leictreaghluaisneach FLG • F.l.g. (EMF) seo voltas a chuirtear ar ciorcad. • Voltas a choimeadann réimse leictreach idir dhá dheireadh an chiorcaid • Aonad Volt
Cill símplí • Plátaí Copar agus Since na leictreóidí • Aigéad sulfarach caol agus sulfáit copair an leictrilít • Imoibríonn na plátaí go ceimiceach leis an aigéad agus fágtar lucht orthu • Is Catóid deimhneach é an leictreód copar • Is anóid diúltach é an leictreód since • Ní feidir an cill símplí seo a athluchtú mar ídítear na ceimicí nuair a ritheann sruth • Ginntear f.l.g. 1V sa chill seo
Cill príomhiúil • An chill thirim • Bataire sinc-carbón • Ní bhíonn leacht ann – taos tiubh de chlóiríd amóiniam a bhíonn sa leictrilít • Feidhmíonn an cás since as a mbíonn an chill déanta mar cheann dena leictreiodí • Is í an tslat charbóin i lár na cille an leictreoid eile. • Imoibríonn na ceimiceáin sa chill thirim le cheile agus gintear leictreachas • Nuair a bhíonn na ceimiceáin ídithe ní bhíonn an chill in ann leictreachas a chur ar fáil níos mó. • Ní feidir í a athluchtú
Cill táinisteach • M.s. pláta luaidhe nó caidmiam-nicil • Is féidir iad a athluchtú • Glaotar taisc cheallra (accumulator) orthu freisin • m.s. is taisc chealla luaidhe iad batairí gluaisteáin • Dhá phláta luaidhe i dtuaslagán de aigéad sulfarach. • Díluchtaítear é nuair a tharraingítear sruth uaithi • Luchtaítear í trí sruth díreach a chur tríd ó fhoinse eile sa treo urchomhaireach
Príomhlíonra • An soláthar leictreachas chuig teach – priomhlíonra. Voltas/FLG = 230V
V Batairí sraithcheangailte V1 V2 V3 V = V1 + V2 + V3