Studium wykonalności projektu

1. Studium wykonalności projektu Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007 - 2013

2. Cel studium ... teoria Studium wykonalności wg metodologii UE Zbadanie czy planowane przedsięwzięcie jest: • wykonalne technicznie, finansowo i organizacyjnie • ważne i potrzebne (wpłynie istotnie i pozytywnie na poprawę określonej sytuacji problemowej ) • projektodawca szczegółowo zaplanował działania

3. Cel studium ... praktyka Studium wykonalności wg metodologii UE Przekonać decydentów o tym, że to NASZ projekt należy dofinansować a nie projekt innego wnioskodawcy

4. Kluczowe elementy studium Studium wykonalności wg metodologii UE Retoryka Technika Ekonomia

5. Kluczowe elementy studium Studium wykonalności wg metodologii UE Retoryka • bezpieczeństwo decydenta • korzyść akceptowalna przez zdrowy rozsądek • konsekwentnie powtarzane wnioski z analiz • od ogółu do szczegółu ... wiarygodny new’s wymaga wiarygodnego kontekstu

6. Kluczowe elementy studium Studium wykonalności wg metodologii UE Technika Analiza techniczna ma za zadanie wykazać: • jak źle jest obecnie i jakie ma to konsekwencje • wiemy co trzeba zrobić, żeby było dobrze • to co zamierzamy zrobić jest wykonalne technicznie • nie grozi nam katastrofa podczas budowy i eksploatacji • nie eksperymentujemy .... nawet jeśli nasz projekt jestodważny to nasze rozwiązania techniczne są sprawdzone

7. Kluczowe elementy studium Studium wykonalności wg metodologii UE Ekonomia Analiza finansowo - ekonomiczna ma na celu wykazać, że: • stać nas na realizację projektu .... jeśli dostaniemy dotację • stać nas na eksploatację tego co powstanie w wyniku realizacji projektu • projekt nie generuje zysku, ale jego realizacja przynosi wymierne efekty ekonomiczne

8. Etapy opracowywania studium Studium wykonalności wg metodologii UE Logika interwencji Analiza otoczenia Analiza techniczna Analiza finansowa Analiza ekonomiczna

9. Logika interwencji Studium wykonalności wg metodologii UE • Problemy • Cele • Źródła zapotrzebowania na realizację • Działania • Efekty (produkty, rezultaty, oddziaływania) • Zagrożenia

10. Analiza problemów Studium wykonalności wg metodologii UE ZAPAMIĘTAJ !!!! Problem MUSI być„NIP” • Negatywny • Istotny • Prawdziwy

11. Drzewo problemów - przykład Utrata zaufania do firmy przewozowej Straty ekonomiczne dla pasażerów Ludzie spóźniają się do pracy Wypadki śmiertelne lub ranni Częste wypadki i awarie autobusów na drodze Kierowcy są mało ostrożni Zła kondycja pojazdów Zła kondycja dróg Pojazdy są zbyt stare Pojazdy są nieodpowiednio serwisowane Studium wykonalności wg metodologii UE

12. Drzewo celów - przykład Odzyskanie zaufania pasażerów Ograniczenie strat ekonomicznych pasażerów Ograniczenie liczby osób poszkodowanych w wypadkach Punktualne dowożenie ludzi do pracy Ograniczenie wypadków i awarii autobusów na drodze Kierowcy jeżdżą ostrożniej Poprawa kondycji pojazdów Poprawa kondycji dróg Wymiana pojazdów na nowe Prawidłowy serwis pojazdów Studium wykonalności wg metodologii UE

13. Źródła zapotrzebowania Studium wykonalności wg metodologii UE • Prawne (autobusy muszą spełniać normy techniczne w celu dopuszczenia do ruchu) • Ekonomiczne (konieczność ograniczenia kosztów eksploatacji taboru) • Społeczne (spełnienie oczekiwań pasażerów w zakresie bezpieczeństwa i wysokiej jakości usług)

14. Działania Studium wykonalności wg metodologii UE • Zakup nowych autobusów • Generalny remont wyeksploatowanych autobusów • Modernizacja stacji diagnostyczno serwisowej • Zakup wyposażenia stacji serwisowej • Szkolenie kierowców • Presja na zarządcę dróg

15. Elementy/ rozdziały studium Studium wykonalności wg metodologii UE • Definicja projektu • Charakterystyka obszaru • Analizy specyficzne dla sektora • Logika interwencji • Analiza instytucjonalna, prawna oraz trwałość projektu • Analiza techniczno-technologiczna projektu • Analiza oddziaływania na środowisko naturalne • Analiza finansowa • Analiza ekonomiczna • Zgodność projektu z zasadami polityki regionalnej UE

16. Podstawowe dane o projekcie Studium wykonalności wg metodologii UE • Tytuł przedsięwzięcia • Lokalizacja • Cele projektu • Cele ogólne • Cele bezpośrednie Wartość projektu i źródła finansowania Definicja projektu – planowane działania

17. Charakterystyka obszaru Studium wykonalności wg metodologii UE Wykazanie, w jaki sposób projekt wkomponowuje się w ogólną sytuację obszaru, w ramach którego będzie funkcjonował. Wykazanie, w jaki sposób projekt realizuje założenia polityki lokalnej, regionalnej i krajowej (PRL, Strategia gminy, Strategia Wojewódzka, Narodowy Program Zdrowia).

18. Charakterystyka obszaru Studium wykonalności wg metodologii UE Zakres • ogólna charakterystyka miasta/ ew. regionu, w zależności od rodzaju projektu • opis obszaru obsługiwanego przez Szpital • opis bezpośredniego otoczenia projektu (dzielnicy, osiedla, ulicy itp.)

19. Charakterystyka obszaru Studium wykonalności wg metodologii UE Kontekst • określenie zapotrzebowania na usługi medyczne (mieszkańcy, obszar) • w opisie otoczenia sygnalizowane są problemy, w reakcji na które powstał projekt oraz potrzeby, które projekt ma zaspokoić • nie opisujemy rzeczy nieistotnych dla projektu

20. Analizy specyficzne dla sektora Studium wykonalności wg metodologii UE • Szczegółowa charakterystyka stanu istniejącego (np. funkcjonującej infrastruktury) • Analiza obecnego zapotrzebowania • Przewidywania dotyczące przyszłego zapotrzebowania na produkty/ usługi powstałe w wyniku realizacji projektu

21. Logika interwencji Studium wykonalności wg metodologii UE Wykazanie logiki projektu poprzez scharakteryzowanie celów, analizę rezultatów i oddziaływań na beneficjentów projektu. • Szczegółowa charakterystyka problemów i celów projektu • Określenie beneficjentów projektu • M A T R Y C A L O G I C Z N A • Komplementarność z innymi działaniami/ programami

22. Matryca logiczna Studium wykonalności wg metodologii UE Produkty: bezpośrednie, materialne efekty realizacji opisywanego przedsięwzięcia Rezultaty: korzyści wynikające dla beneficjentów bezpośrednio po zakończeniu projektu Oddziaływania: konsekwencje dla bezpośrednich adresatów po zakończeniu inwestycji, a także pośrednie konsekwencje dla innych adresatów, którzy skorzystali w wyniku realizacji projektu

23. Przykłady logiki interwencji Studium wykonalności wg metodologii UE PRZYKŁADOWE MATRYCE LOGICZNE PROJEKTÓW OCHRONY ZDROWIA

24. Analiza instytucjonalna, prawna oraz trwałość projektu Studium wykonalności wg metodologii UE • wykazanie możliwości osiągnięcia i utrzymania celów projektu po jego realizacji • wykazanie wykonalności instytucjonalnej oraz prawnej projektu

25. Harmonogram realizacji projektu Studium wykonalności wg metodologii UE

26. Analiza techniczno-technologiczna Studium wykonalności wg metodologii UE • Opis analizowanych wariantów realizacji inwestycji • Uzasadnienie wyboru wariantu • Charakterystyka koncepcji techniczno- technologicznej • Wykazanie zgodności inwestycji z BAT

27. Studium wykonalności wg metodologii UE Analiza ekonomiczna ENPV > 0 Projekt prowadzi do bardziej efektywnego przyznania środków ENPV < 0 Region lepiej funkcjonuje bez analizowanego projektu Analiza finansowa* FNPV < 0 Projekt wymaga współudziału z Funduszy aby był wykonalny FNPV > 0 Projekt może być wykonany bez udziału środków z Funduszy 2007-2013 Współfinansowanie szacowanej luki Szacowanie luki finansowej ENPV > 0, FNPV ≈ 0 Projekt jest ekonomicznie wskazany i finansowo wiarygodny Dotacja zUE * Tylko dla projektów generujących przychody

28. Analiza finansowo-ekonomiczna Cele analizy finansowej i ekonomicznej Istota analizy finansowej polega na oszacowaniu maksymalnej wysokości dofinansowania, dzięki której: Inwestycja będzie wykonalna finansowo • Kwota dotacji nie pokryje wydatków finansowanych przez późniejsze opłaty Istota analizy ekonomicznej polega na wykazaniu, że pozytywne efekty społeczne projektu przewyższają wszelkie koszty realizacji projektu (również koszty społeczne)

29. Analiza finansowa Studium wykonalności wg metodologii UE • nakłady na realizację projektu, harmonogram rzeczowo - finansowy • źródła finansowania • koszty realizacji (k. eksploatacyjne, finansowe, nakłady odtworzeniowe) • kalkulacja przychodów • określenie luki finansowej • rachunek zysków i strat • rachunek przepływów pieniężnych • wskaźniki zwrotu z kapitału i z inwestycji (NPV/K, IRR/K, NPV/C, IRR/C)

30. Analiza ekonomiczna Studium wykonalności wg metodologii UE • opis i kwantyfikacja efektów społecznych inwestycji • przepływy ekonomiczne • ekonomiczne wskaźniki zwrotu z inwestycji ENPV, EIRR

31. Analiza ekonomiczna Studium wykonalności wg metodologii UE Wskaźnik efektywności kosztowej Liczba osób korzystających z efektów projektu Koszt przedsięwzięcia

32. Analiza finansowo-ekonomiczna Cele analizy finansowej Określenie właściwego poziomu dofinansowania dotacja nie może spowodować „nadmiernego przysporzenia” dla Beneficjenta Ocena wykonalności finansowej Beneficjent musi zagwarantować środki wystarczające na sfinansowanie inwestycji w okresie realizacji Ocena trwałości finansowej Saldo środków pieniężnych generowanych przez Beneficjenta / operatora systemu musi być dodatnie w całym okresie operacyjnym Ocena efektywności finansowej Projekt „niekomercyjny” nie może być zyskowny. Jeśli będzie, nie otrzyma dotacji.

33. Analiza finansowo-ekonomiczna Cele analizy wrażliwości i ryzyka • Ocena przygotowania Beneficjenta na potencjalne ryzyko: • Czy poprawie zdiagnozowano potencjalne czynniki ryzyka • Jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka • Czy przygotowano środki zapobiegawcze i zaradcze • Ocena wpływu czynników ryzyka na efektywność finansową i ekonomiczną projektu (zmiana wskaźników efektywności)

34. Analiza finansowo-ekonomiczna Podstawowe pojęcia Projekt generujący dochód – inwestycja w infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających oraz wszelkie operacje powodujące sprzedaż / dzierżawę / najem gruntu lub budynków oraz wszelkie inne odpłatne świadczenie usług Uwaga! Projekt generujący dochód może de facto generować stratę Przykłady: • Modernizacja budynku ośrodka zdrowia przez NZOZ – jeśli NZOZ ma dochody tylko z NFZ – projekt NIE generuje dochodu - jeśli NZOZ świadczy usługi płatne przez pacjentów – projekt generuje dochód • Modernizacja budynku ośrodka zdrowia przez Gminę, która wynajmuje budynek NZOZowi – projekt generuje dochód • Budowa drogi – projekt NIE generuje dochodu • Modernizacja muzeum – projekt generuje dochód

35. Analiza finansowo-ekonomiczna Podstawowe pojęcia Wskaźnik „luki w finansowaniu” – ta część nakładów inwestycyjnych, która nie finansuje się z dochodów projektu R = Max EE/DIC DA = EC x R Dotacja UE = DA x Max CRpa R - wskaźnik luki Max EE – maksymalny wydatek kwalifikowany = DIC-DNR DIC – zdyskontowane nakłady inwestycyjne projektu (z uwzględnieniem kosztów niekwalifikowanych) DNR – suma zdyskontowanych przychodów - suma zdyskontowanych kosztów operacyjnych (bez amortyzacji) + zdyskontowana wartość rezydualna DA – kwota decyzji EC – koszty kwalifikowane Max CRpa – maksymalna wielkość współfinansowania (np. 85%)

36. Analiza oddziaływania na środowisko Studium wykonalności wg metodologii UE • Określenie wpływu realizacji inwestycji na składniki środowiska naturalnego na etapie budowy i eksploatacji • W przypadku wystąpienia negatywnych skutków inwestycji dla środowiska naturalnego należy przedstawić metody kompensacji • Określenie sposobu monitorowania wpływu inwestycji na stan środowiska na etapie eksploatacji • Opis możliwych zagrożeń wynikających z sytuacji awaryjnych z podaniem metod przeciwdziałania

37. Zgodność projektu z zasadami polityki regionalnej UE Studium wykonalności wg metodologii UE Strategia Lizbońska i Strategiczne Wytyczne Wspólnoty Polityki horyzontalne UE • Polityka ochrony środowiska • Polityka równych szans • Polityka rozwoju społeczeństwa informacyjnego • Polityka zatrudnienia • Polityka konkurencji Polityka regionalna UE • Wzrostu konkurencyjności i spójności społeczno-gospodarczej • Zasada komplementarności • Zasada spójności • Zasada dodatkowości • Zasada programowania rozwoju • Zgodność z Prawem Zamówień Publicznych • Zasada przejrzystości

38. Na co zwrócić uwagę Studium wykonalności wg metodologii UE • Konieczne zachowanie spójności studium w trzech aspektach: • opisowym (logicznym) • finansowym • technicznym • Spójność danych w studium i we wniosku aplikacyjnym • Komplementarność załączników i spójność danych z przedstawionymi we wniosku i studium • Zachowanie przejrzystości przekazywanych informacji

39. Ważne !!! Studium wykonalności wg metodologii UE Armia zaciężna może wygrać ważną bitwę .... ale nigdy nie wygra wojny !!! Zewnętrzni konsultanci przygotują profesjonalne studium wykonalności ale nie zwolnią Państwa z realizacji i rozliczania projektu

40. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Robert Strużkiewicz r.struzkiewicz@bcgpolska.pl BCG Polska – biuro w Warszawie: ul. Gwiaździsta 5a/51, 01-651 Warszawa tel./ fax: (22) 864 84 89