1 / 34

Özel Görelilik

Özel Görelilik. MSGS Ü Felsefe Bölümü 30 Nisan 201 3 Cemsinan Deliduman. Michelson-Morley Deneyi. Deneyin Üstten Görünüşü. sabit ayna. lazer. sabit ayna. yarı geçirgen. ayna. perde. Durağan Deney. Hareketli Deney. Eter içinde yapılan deney. ayna. girişim. girişim.

linus
Download Presentation

Özel Görelilik

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Özel Görelilik MSGSÜ Felsefe Bölümü 30Nisan 2013 CemsinanDeliduman

  2. Michelson-Morley Deneyi

  3. Deneyin Üstten Görünüşü sabit ayna lazer sabit ayna yarı geçirgen ayna perde

  4. Durağan Deney

  5. Hareketli Deney

  6. Eter içinde yapılan deney ayna girişim girişim yarı geçirgen ayna eter rüzgarı eter rüzgarı lazer ayna ayna yarı geçirgen ayna 1. durum 2. durum ayna lazer

  7. Newton Halkaları ve Deneyin Sonucu • Deney düzeneği döndürüldükten sonra dahi halkalar hareket etmeden aynı desende kalırlar. Bunun anlamı eter rüzgarının olmadığıdır. • Dolayısıyla eter yoktur denilebilir. Bu sonuç özel görelilik kuramının gelişmesine yol açmıştır.

  8. Lorentz-FitzGerald uzunluk kısalması • Neden girişim deseni deneyin yönü değiştirildiği halde değişmiyor? • Eter rüzgarının basıncı dolayısıyla dünyanın dönüş yönünde olan kısmın uzunluğu kısalıyor olabilir. • Lorentz-FitzGerald uzunluk kısalması: Cismin hareket edilen yöndeki boyutu hızına bağlı olarak kısalır.

  9. Henri Poincaré

  10. Görelilik İlkesi • Poincaré (1899): • Poincaré (1904): Eylemsiz gözlemcilerin bireysel mutlak hızları değil, sadece aralarındaki göreli hızlar belirlenebilir. Bunun sonucu olarak: • Fizik yasaları bütün eylemsiz gözlemciler için aynı olmalı. • Hiçbir hız ışık hızını aşamamalı.

  11. Einstein (1905)

  12. Göreli Hareket ve Elektromanyetizma

  13. Saatlerin Ayarlanması

  14. Einstein’ın Özel Görelilik Kuramının Aksiyomları

  15. Eylemsiz Gözlem Çerçeveleri Zeki Jale durağan Zeki’nin bakış açısına göre Zeki Jale durağan Jale’nin bakış açısına göre

  16. Galilei göreliliğinde hızların toplanması Zeki Jale durağan Zeki’nin bakış açısına göre Zeki Jale durağan Jale’nin bakış açısına göre

  17. Işık Hızının Sabitliği Zeki Jale durağan Zeki’nin bakış açısına göre Zeki Jale durağan Jale’nin bakış açısına göre

  18. Işık Hızının Sabitliği gözlemci çarpışma noktası

  19. Yüksek Hızların Toplanması Zeki Kemal Jale duran Zeki’nin bakış açısına göre Zeki Kemal Jale durağan Jale’nin bakış açısına göre

  20. Eşzamanlılık? Jale Zeki Jale Zeki

  21. Eşzamanlılık?

  22. Galilei Göreliliği A gözlemcisinin gördüğü yol B gözlemcisinin gördüğü yol • Konum ve hız göreli kavramlardır. • Zaman ve ivme ise mutlaktırlar. • Mekanik yasaları bütün eylemsiz gözlemciler için aynıdır. (Eylemsiz gözlemci: Sabit hızla hareket eden gözlemci.)

  23. Görelilik Kavramı • Aristo: • Konum mutlaktır: Her cisim doğası gereği bir yerdedir. • Zaman mutlaktır: Zaman sürekli hareketin numaralandırılmasıdır. • Galilei: • Konum görelidir. • Zaman mutlaktır. • Einstein: • Konum görelidir. • Zaman görelidir. • Uzayda sadece biz olsaydık hızımızı ölçebilir miydik?

  24. Mutlak gözlem çerçevesininolmamasının önemi

  25. Einstein’a göre fiziksel kuramlar • Yapıcı Kuramlar (gazların kinetik kuramı gibi): Başlangıç noktası olarak aldıkları görece daha basit bir biçimsel taslağın malzemelerinden daha karmaşık olguların bir resmini yapmaya çalışırlar (sentetik yöntem). Bütünlüklü, uyarlanabilir ve açıktırlar. • İlke Kuramları (termodinamik veya özel görelilik gibi): Bunlar sentetik değil analitik yöntemi kullanır. Bir kez temel ilkeler kabul edildikten sonra bunlardan çıkarılan sonuçların mantıksal kusursuzluğu, epistemik güvenliği ve uygulanabilirlikteki genelliği gözlenir.

  26. Zaman Uzaması

  27. Zaman Uzaması Pilot Pilot’un bakış açısına göre Pilot Gözlemci’nin bakış açısına göre

  28. Uzunluk Kısalması Jale Zeki durağan

  29. Uzunluk Kısalması ve Eşzamansızlık Tren: Durağan Gözlemci: Durağan Gözlemcinin bakış açısına göre hareketli tren. Hareketli trenden bakış açısına göre istasyon

  30. Kütle Artması Jale’nin ikiz kardeşi Zeki Jale durağan itmeden önce Jale’nin ikiz kardeşi Zeki Jale ittikten sonra durağan

  31. Kütle-Enerji İlişkisi

  32. İkizler Paradoksu

  33. Yıldızlara Yolculuk gidiş-geliş süresi = 50 yıl siz Vega Dünya 25 ışık yılı siz Dünya’nın referans çerçevesi gidiş-geliş süresi : 2 yıl kısalmış uzunluk = 1 ışık yılı siz Vega Dünya durağan Sizin referans çerçeveniz (Dünye ve Vega gidiş-dönüş hareketi yapıyorlar.)

  34. Anahtar Kelimeler • Lorentz-FitzGerald uzunluk kısalması • Poincare’nin görelilik ilkeleri • Özel Görelilik kuramının aksiyomları • Işık hızının sabitliği • Yüksek hızların toplanması • Eşzamanlılık • Yapımcı kuramlar • İlke kuramları • Zaman uzaması • Uzunluk kısalması • Kütle artması • Kütle-Enerji ilişkisi • İkizler paradoksu

More Related