T.C.İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRK İLKELERİ

1. T.C.İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRK İLKELERİ 1.DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ OSMANLI DEVLETİ

2. SORU Aşağıdakilerin hangisi, Osmanlı batılılaşma hareketinin bir sonucu değildir? A Kanun gücü’nün üstünlüğünün benimsenmesi B Halka yönetimde söz hakkı tanınması C Azınlıkların inanç özgürlüğü tanınması D Yeni tarzda eğitim veren okulların açılması E Azınlıklara yönetimde temsil hakkı tanınması

3. CEVAP C

4. OSMANLI DEVLETİNDE ISLAHAT HAREKETLERİ TANZİMAT FERMANI(3KASIM1939):Abdülmecit tarafından ilan edilmiştir.Mustafa Reşit Paşa tarafından Gülhane Parkında okunduğu için Gülhane Hatt-ı Hümayunu’da denir. NOT:Tanzimat Fermanı ile halka eşitlik ve devlet güvencesi verilmiş.vergi adaleti sağlanmaya çalışılmış,askerlik vatan hizmeti şekline getirilmiştir.Padişahın yetkileri sınırlandırılmış mülkiyet hakkı devlet garantisi altına alınmıştır.

5. SORU (1995 ÖSS) Tanzimat Fermanı ile, - Vergilerin herkesin gelirine göre düzenli bir şekilde toplanması - Hiç kimsenin haksız yere ve yargısız idam edilmemesi - Herkesin kendi mal ve mülküne sahip olması ilkeleri kabul edilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu ilkelere gözetilenlerden biri değildir? A) Eşitlik B) Adalet C) Özel mülkiyet D) Kişi hakları E) Bağımsızlık

6. CEVAP E

7. SORU(2000 ÖSS) Tanzimat döneminde, Osmanlım Devleti’nde Avrupa ile ilişkiler artmış, ülkede gazeteler çıkarılmış, bu gazetelerde siyasi ve kültürel konularda yazılar yazılmaya başlanmıştır. Aşağıdakilerden hangisinin bu durumun sonuçlarından biri olduğu savunulamaz? A Halkın aydınlanması B Halkın yenilik hareketlerine öncülük etmesi C Halkın çevrede olup bitenlere ilgi duyması D Okuma ve yazmanın önem kazanması E Kültürel etkileşiminin artması

8. CEVAP B

9. SORU (1992 ÖSS) Sultan Abdülmecit,vergilerin herkesin gelirine göre toplanmasını,mahkemelerin açık yapılmasını,kimsenin yargılanmadan haksız yere idam edilmemesini öngören Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesine izin vermiştir.Ayrıca herkesin bu fermana itaat etmesini istemiş,kendisinin de bu fermana uyacağını belirtmiştir. Sultan Abdülmecit’in bu tutumu Osmanlı toplumunda aşağıdakilerden hangisinin benimsenmeye çalışıldığının bir göstergesidir? A Halkın yönetime katılması B Dini hoşgörü C Bütçe anlayışı D Kanun üstünlüğü E Kültürel bağımsızlık

10. CEVAP D

11. ISLAHAT FERMANI18 ŞUBAT 1856 Avrupa devletlerinin isteği üzerine ilan edilmiştir.Bu fermanın en önemli özelliği;Osmanlı devletinde yaşayan Müslüman ve Gayrimüslimleri eşit haklara sahip kılmasıydı.Bu ferman ile Hıristiyanlara tam bir din ve inanış hürriyeti getirilmiştir.

12. SORU Islahat Fermanı’nda yer alan aşağıdaki hükümlerden hangisi,Tanzimat Fermanı’nın ilgili husustaki hükmünün değiştirildiğinin bir göstergesidir? A Can ve mal güvenliğinin sağlanması B Askerlik için nakdi bedel usulünün getirilmesi C Rüşvet ve iltimasın kaldırılması D Vergilerin herkesin gelirine göre toplanması E Mahkemelerde açık açık yargı esasının benimsenmesi

13. CEVAP B

14. 1.MEŞRUTİYET23 ARALIK 1876 • II.Abdülhamit tarafından ilan edildi. • 117 Maddelik Kanun-ı Esasi yürürlüğe konuldu • Ayan Meclisi ile Mebusan Meclisinden oluşmaktaydı • Hükümet Mebuslar meclisine değil padişaha karşı sorumlu olacaktı • Meclisi açma kapama yetkisi padişaha ait olacaktı NOT:II.Abdülhamit Kanun-ı Esasi’nin 7.maddesine dayanarak 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşını bahane ederek meclisi kapattı

15. SORU Osmanlı Devleti’nde halka ilk kez yönetime katılma hakkı aşağıdakilerin hangisiyle tanınmıştır A Sened-i İttifak B Kanun-ı Esasi C Tanzimat Fermanı D Islahat fermanı E Tanzimat-ı Hayriye

16. CEVAP B

17. SORU 1995 ÖSS 1876 Anayasa’sıyla, Müslüman olsun olmasın Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yaşayanlar din, ırk ve mezhep ayrımı gözetmeksizin“Osmanlı” sayılmıştır. Bu durum Osmanlı İmparatorluğu’nda aşağıdakilerden hangisine gereksinim duyulan bir göstergesi sayılabilir? A Ümmetçilik anlayışının korunmasına B Azınlık haklarının sınırlandırılmasına C Birlik ve Beraberliğin korunmasına D Geleneklere bağlı kalınmasına E Saltanat sisteminden vazgeçilmesine

18. CEVAP C

19. II.MEŞRUTİYET23 TEMMUZ 1908 • İttihat ve Terakki cemiyeti üyelerinin yeniden ayaklanmaları üzerine II.Abdülhamit Kanun-ı Esasiyi yürürlüğe koyarak Meclisi yeniden açtı. • Padişahın bazı anayasal hakları sınırlandırıldı.demokratikleşme süreci hızlandı.Basına uygulanan sansür kaldırıldı. NOT:Meşrutiyetin ilanı ile birlikte ilk kez anayasal bir düzen kuruldu.Parlementer sisteme geçilerek,halka temsil hakkı tanındı.Padişahın yanında halkta yönetime katıldı.

20. SORU Osmanlı Devleti’nde II. Meşrutiyet Döneminde, I. Hükümet Mebuslar Meclisi’ne karşı sorumludur. II. Mebuslar Meclisi üyelerinin dört yılda bir yenilenmesi usulü devam etmiştir. III. Âyan Meclisi üyelerinin padişah tarafından atanmaları sürmüştür. Bunlardan hangileri, meclis üstünlüğünü göstermektedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

21. CEVAP A

22. DAĞILMAYI ÖNLEME ÇABALARI(Fikir Akımları) • OSMANLICILIK:Bir Osmanlı Milleti bilinci oluşturarak azınlıkların devletten kopmasının önlenebileceğini savunan akımdır.Namık Kemal • İSLAMCILIK:Devletin kurtuluşunu dini esaslara bağlılıkta ve halifenin etrafında birleşmekte gören bir fikir akımıdır • TÜRKÇÜLÜK:Savunucusu Ziya Gökalp’tir. • BATICILIK:Osmanlı Devleti’nin geri kalmaktan kurtarılmasını,batı tipi uygulamalarda görenler bu fikri savunmaktaydı.

23. SORU Aşağıdaki fikir akımlarından hangisi daha çok hilafet gücü etrafında birleşmek gerektiği savunmuştur? A Osmanlıcılık B Milliyetçilik C Batıcılık D Ümmetçilik E Turancılık

24. SORU Osmanlıcılık,Türkçülük ve Batıcılık akımlarının,devleti çöküntüden kurtarmanın en etkin yolu olarak gördükleri ortak çözüm aşağıdakilerin hangisidir? A Batı’nın kültürünü değil,sadece teknolojisini almak B Tüm Türk dünyasını ortak bir çatı altında toplamak C Müslüman halklar arasında ortak bağ kurmak D Batı teknolojisi ve kültürünü Osmanlı’ya aktarmak E Padişahın yetkilerini sınırlandırarak Meşruti yönetime geçmek

25. CEVAP E

26. 31 MART OLAYI(13 NİSAN 1909) • Dördüncü Avcı Taburu askerleri,Serbest Gazetesi başyazarı Hasan Fehmi’nin öldürülmesini bahane ederek isyan çıkardılar.İsyanı çıkaranların temel hedefi Şeriatı ilan ederek Meşrutiyete son vermekti. • İsyanı Selanik’ten gelen ve kurmay subaylığını M.Kemal’in yaptığı hareket orduları bastırdı. II.Abdülhamit tahtan indirilerek yerine V.Mehmet Reşat getirildi.

27. SORU 31 Mart olayının en temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A Askerler tarafından çıkarılmış olması B Anayasal düzeni yıkmaya yönelik olması C Halktan ve ulemadan destek görmesi D Hareket ordusu tarafından bastırılması E Padişah değişikliğine neden olması

28. CEVAP B

29. TRABLUSGARB SAVAŞI(1911) • SEBEBİ:Siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya’nın zayıf durumda bulunan Osmanlı Devleti’nin kuzey Afrika’daki son toprak parçası olan Trablusgarp’a göz dikmesi • SONUÇ:İmzalanan Uşi Antlaşmasıyla Kuzey Afrika’daki son toprak parçası olan Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya bırakıldı • İtalya işgal ettiği Oniki Adayı Balkan savaşı sonuçlanıncaya kadar elinde tutacak daha sonra iade edecekti.

30. SORU M. Kemal sömürgeci güçlere karşı ilk askeri başarısını aşağıdakilerden hangisine karşı kazanmıştır? A Balkan Savaşı B I.Dünya Savaşı C Çanakkale Savaşları D Trablusgarp savaşı E Kurtuluş Savaşları

31. BALKAN SAVAŞLARI(1912-1913) GENEL NEDENLERİ • Milliyetçilik akımının etkisi • Panislavizm politikası • Reval Görüşmesi(İngiltere-Rusya) • Balkan devletleri’nin Osmanlı devleti topraklarını paylaşma isteği. SAVAŞ:Sırbistan,Karadağ,Yunanistan ve Bulgaristan’ın Osmanlı devletine savaş açmalarıyla başladı.Dört devletle birlikte savaşmak zorunda kalan Osmanlı devleti savaşı kaybetti ve Yunanlar ege adalarını işgal ederken Bulgarlar Çatalca’ya kadar geldiler. NOT:I.Balkan savaşı sonunda Londra antlaşması imzalandı

32. II.BALKAN SAVAŞI • SEBEBİ:Bulgaristan’ın müttefiklerine göre daha fazla toprak alması. NOT:Birinci Balkan Savaşına katılmayan Romanya’da bu savaşa katılmış ve Osmanlı Devleti bu savaşta daha önce kaybettiği Kırklareli ve Edirne’yi geri alarak Meriç nehrine kadar ilerledi. SONUÇ:Balkan devletleri kendi aralarında Bükreş Antlaşmasını imzalarken Osmanlı devleti Bulgaristan’la İstanbul,Yunanistan’la Atina antlaşmasını imzaladı. NOT:İstanbul Antlaşması ile Bulgaristan’daki Türkler azınlık konumuna düşmüştür.

33. BALKAN SAVAŞLARININ SONUÇLARI • Osmanlı’nın balkanlardaki varlığı Doğu Trakya ile sınırlandı • Batı Trakya,Makedonya,Arnavutluk,Ege Adaları ve Girit elden çıktı. • Ege Denizi Kıta Sahanlığı sorunu ortaya çıktı • Balkanlardaki Türkler azınlık konumuna düştü • İttihat ve Terakki Bab-ı Ali baskını ile yönetimi ele geçirdi • Osmanlı-Alman yakınlığı iyice pekişti

34. SORU (1993 ÖSS) Osmanlı devleti ile Bulgaristan arasında 1913 yılında yapılan İstanbul Antlaşması’nda,Bulgaristan’da kalan Türklerin yurt edinmesi müftülerini kendilerinin seçmesi,ilkokul ve ortaokulda öğretimlerinin Türkçe olması gibi hükümler yer almıştır İstanbul antlaşması’nda yer alan bu hükümler,Bulgaristan ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir? A Milliyetçilik anlayışının önemini yitirdiğinin B Azınlıklar arasında din duygularının zayıfladığının C Diğer balkan devletleriyle ekonomik işbirliğine gidildiğinin D Azınlık haklarının korunacağına güvence verildiğinin E Komşu ülkelerle olan sınır anlaşmazlıklarının bittiğinin

35. CEVAP D

36. SORU Aşağıdakilerden hangisi,Balkan Savaşları’ndan sonra imzalanan antlaşmalardan biri değildir? A Bükreş B Uşi C Londra D Atina E İstanbul

37. CEVAP B

38. 1.DÜNYA SAVAŞI(1914-1918)GENEL SEBEPLER • Fransız ihtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik düşüncesinin hızla yayılması • Sanayi inkılabı ile birlikte sömürgeciliğin gelişmesi,hammadde ve pazar arayışlarının devletler arası rekabete dönüşmesi • Almanya ve italya’nın siyasi birliklerini kurmuş olmasının Avrupa’da siyasi dengeleri bozması • Devletler arasında ortaya çıkan antlaşmaların sonucunda silahlanma yarışının hızlanması.

39. ÖZEL SEBEPLER • Almanya ve İngiltere arasındaki siyasi ve ekonomik sebepler • Fransa’nın 1870 de Almanya’ya kaptırdığı Alsas-Lorenne bölgesini geri almak istemesi • Rusların,Panslavizm ve boğazları ele geçirerek sıcak denizlere inme düşüncesi • Siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya’nın Almanya gibi sömürge elde etmek ve sıcak denizlere inmek istemesi • Sırplı öğrencinin Avusturya-Macaristan Veliaht’ının Saraybosna’yı ziyareti sırasında öldürmesi

40. SAVAŞA KATILAN DEVLETLER ÜÇLÜ İTİLAF DEVLETLERİ • İngiltere,Fransa,Rusya;Japonya,Sırbistan, Romanya,Belçika,Portekiz,Brezilya,ABD, Yunanistan ÜÇLÜ İTTİFAK DEVLETLERİ • Almanya,Avusturya-Macaristan,İtalya,Bulgaristan,Osmanlı devleti,Bulgaristan,Romanya

41. OSMANLI DEVLET’İNİN SAVAŞA GİRME NEDENİ • Daha önce kaybettiği toprakları geri almak

42. ALMANYA’NIN YANINDA SAVAŞA GİRME NEDENİ • İttihat ve Terakki yönetiminin Alman hayranı olmaları ve bu savaşın Almanlar tarafından kazanılacağına kesin gözüyle bakmaları. • Daha önce kaybedilen toprakların İtilaf devletlerinin elinde olması • Osm. Devleti’nin isteklerinin İtilaf Dev.tarafından reddedilmesi • Osm. Devleti’nin Jeopolitik konumu ve Almanların kendi yanlarında savaşa sokmak istemeleri • Almanların Halife’nin gücünden yararlanmak istemeleri

43. SORU (1983 ÖSS) Bazı büyük devletlerin Osmanlı Devleti’ni I.Dünya savaşı’na sokmaya çalışmalarında Osmanlı Devleti’nin hangi özelliği önemli bir etken olmuştur? A Askeri gücü B Jeopolitik konumu C Savaş tecrübesi D Ekonomik gücü E Siyasal yapısı

44. SAVAŞA GİRMESİ • İngiliz donanması önünden kaçan Goben(Yavuz) ve Breslav(Midilli) adında Alman zırhlı gemilerinin Osmanlı Devleti’ne sığınması ve bu gemilerin daha sonra, Rusya’ya ait Sivastopol ve Odessa limanlarını topa tutmaları.

45. SORU (1987 ÖSS) Osmanlı Devleti’nin I.Dünya Savaşı’na girmesi savaşın gidişi üzerinde nasıl bir etkide bulunmuştur? A Savaşı daha geniş alana yaymıştır B ABD’nin savaşa girmesini hızlandırmıştır C İtalya’nın savaşa girme olasılığını artırmıştır D Dünya güçler dengesini bozmuştur E Savaş İttifak Devletleri’nin lehine dönmüştür

46. TAARUZ CEPHESİ ÇANAKKALE CEPHESİ KANAL CEPHESİ SAVUNMA CEP. KAFKAS CEPHES SURİYE,FİLİSTİN, HİCAZ-YEMEN CEP. YARDIM AMAÇLI CEP. ROMANYA, MAKEDONYA GALİÇYA OSMANLI DEVLETİNİN SAVAŞTIĞI CEPHELER

47. KAFKAS CEPHESİ • Almanya’nın isteği üzerine batı petrollerini ele geçirmek,Rusların güneye inmesini engellemek ve Orta Asya Türkleri ile irtibat sağlamak amacıyla açılmış ancak Enver Paşa komutasındaki Osmanlı orduları başarılı olamayınca Ruslar;Van,Muş,Bitlis,Erzurum,Erzincan, Bitlisi ele geçirmişlerdir.1916 da Mustafa Kemal Muş ve Bitlisi geri almıştır.3 Mart 1918 de imzalanan Brest-Litovks antlaşması ile kaybettiği Kars, Ardahan ve Batum’u geri almıştır.

48. KANAL CEPHESİ • Almanya’nın isteği üzerine Mısır ve Süveyş kanalını ele geçirmek ve İngiltere’nin sömürgeleri ile olan bağlantısını kesmek için açılmıştır.

49. IRAK CEPHESİ • Musul ve Kerkük petrollerini ele geçirmek ve kuzeye çıkarak Ruslara yardım etmek amacıyla açılmıştır.İngilizler tarafından açılmıştır.

50. ÇANAKKALE CEPHESİ • İstanbul’u ele geçirerek Osmanlı devletini savaş dışı bırakmak ve Rusya’ya yardım etmek amacıyla açılmıştır.19 Şubat 1919 da denizde başlayan savaş,18 Mart 1915’te Osmanlı devletinin zaferiyle sonuçlanmıştır. • NOT:1.dünya savaşında galip geldiğimiz tek cephedir bunun sonunda; • Rusya savaştan çekilmiştir • Savaşın alanı genişlemiş ve savaşın süresi uzamıştır • Mustafa Kemal’in milli mücadelede ön plana çıkması sağlanmıştır • Milli mücadelenin temelini oluşturmuştur