681 likes | 1.05k Views
“ANNE SÜTÜNÜN ÖZELLİKLERİ Dyt. Nazan ÇETİN. Amaç ve Hedefler. Amaç; Anne sütünün özelliklerini anlatmak, Hedefler; 1.Anne sütünün anne ve bebeğe faydalarını söyleyebilme, 2.Anne sütünün içeriğini açıklayabilme 3.Kolosturumun önemini açıklayabilme,
E N D
“ANNE SÜTÜNÜN ÖZELLİKLERİ Dyt. Nazan ÇETİN
Amaç ve Hedefler Amaç; Anne sütünün özelliklerini anlatmak, Hedefler; 1.Anne sütünün anne ve bebeğe faydalarını söyleyebilme, 2.Anne sütünün içeriğini açıklayabilme 3.Kolosturumun önemini açıklayabilme, 4.Yapay beslenmenin zararlarını söyleyebilme
Emzirme Önerisi İlk 6 ay sadece anne sütü • Emzirmenin iki yıla kadar uzatılması.............. Sağlık Bakanlığı, Amerikan Pediatri Derneği,Dünya Sağlık Örgütü, UNİCEF • Bebeklerinizi iki yıla kadar emzirin....... Kuran-ı Kerim, Bakara suresi 233
ANNE SÜTÜ • Anne sütü ilk 6 ayda bebeğin ihtiyacının %100’ ünü, 6-12 ayda bebeğin ihtiyacının %50’ sini ve 12.aydan itibaren de %30’ unu karşılar.
Emzirmenin Yararları • BEBEK İÇİN Her zaman sterildir,ısı derecesi idealdir. Besin öğesi bileşimi Koruyucu etmenler Ig’leriçerir • Sindirime yardımcı aktif enzimler • Hormonlar ve büyüme faktörleri • Antioksidanlar
Anne Sütündeki Kök Hücreler EMZİRMENİN YARARLARI http://www.sciencealert.com.au/news/20081102-16879.html
Emzirmenin Yararları • Ortakulak iltihabı riski azalır • Gastrointestinal enfeksiyonları daha az görülür • Allerjiye karşı koruyucudur ve bebeği pişikten korur.
Emzirmenin Yararları • Kronik hastalıklar daha az görülür. Sistematik gözden geçirme: 17 araştırma, 12 890 anne sütü ile beslenen, 4608 mama ile beslenen>16 yaş değerlendiriliyor. Özellikle tek başına anne sütü ile beslenme süresi artıkça toplam kolesterol düzeyi belirgin düşüyor. Owen CG. Am J Clin Nutr. 2008 Aug;88(2):305-14
Büyüme ilişkisi Antropometrik standartlara uygun gelişirler. Solunum sistemi enfeksiyonlarının sıklığı azalır. Astım ilişkisi Diyabet ilişkisi İnsüline bağımlı diyabet görülme riski azalır. ANNE SÜTÜ Apandisit,invajinasyon, hipertrofik pilor stenozu görülme riski azalır Cerrahi durumlar Şişmanlık ilişkisi Şişmanlık görülme riski azalır. Nekrotizan enterokolit Nekrotizan enterokolit görülme riski 10 kat daha azalır .
Anne sütünün içerdiği maddeler bebeği rahatlatır,gevşetir, ağrıyı azaltır, daha çabuk uykuya dalmasını sağlar
Anne Sütü ile Beslenmenin Ağrı Üzerine Etkisi • İlk altı ayda emzirmenin analjezik etkisi aşılama sırasında etkili bulunmuş Dilli D et al. J. Pediatr 2008 • Emzirmenin analjezik etkisi lokal analjezik kullanımına benzer bulunmuş. BMJ 2003;326:13-15
Çene ve Diş Gelişiminde Rolü • Ağız yapısı daha iyi gelişiyor. 1130 oyun çocuğunda yapılan araştırma Viggiano D et al (2004). Breast feeding, bottle feeding, and non-nutritive sucking; effects on occlusion in deciduous dentition. Arch Dis Child 89: 1121-1123
Zihinsel Gelişme • ANNE SÜTÜ İLE BESLENEN ÇOCUKLAR İLERİ YAŞLARDA ZEKA TESTLERİNDE DAHA BAŞARILI OLURLAR. Toplam anne sütü ile beslenme süresi arttıkça erişkin yaşta erişilen IQ ya da EQ daha yüksek oluyor. Journal of theAmericanMedicalAssociation 2002;287(18):2365-2371
Zihinsel Gelişme • Anne sütü ile beslenen bebeklerin zihinsel gelişimleri daha iyi. IQ üzerine bu olumlu etki özellikle genetik olarak bazı metabolik farklılığı olanlarda daha belirgin ortaya çıkmakta. Bu durum anne sütünün nutrigenomik özelliklerinin de olduğunu göstermektedir. Caspi A, et al. Moderation of breastfeeding effects on the IQ by genetic variation in fatty acid metabolism. Proceedings of National Academy of Science 2007;104:18860-18865.
Nöromotor Gelişme Anne sütü ile beslenmeyenlerde; 9.ayda ince motor gelişimde gerilik olma olasılığı % 40, kaba motor gelişimde gerilik olma olasılığı % 30 artıyor. Sacker A, 2006
EMZİRME POZİSYONU • Nöronlar arasındaki bağlantıları artırıyor
Emzirmenin Yararları ANNE İÇİN • Ucuzdur,hazırlama sorunu gerektirmez • Kontraseptif etkisi vardır • Annenin sağlığını korur Göğüs kanseri Over kanseri Anemi Osteoporoz
Emzirmenin Yararları ANNE İÇİN • Toplam emzirme süresi arttıkça meme kanserine yakalanma riski azalıyor; 30 ülkede 47 epidemiyolojik çalışmanın analizi 50302 meme kanseri olan, 96973 kontrol grubunda Lancet 2002;360 (9328):187-295
EMZİRME HORMONLARI, ANNEYİ GEVŞETİR DAHA ÇABUK UYKUYA DALMASINI SAĞLAR, ANNEYİ DİNLENDİRİR
10 EMZİRMENİN PSİKOLOJİK YARARLARI *SAĞLIKLI BESLENME DAVRANIŞININ GELİŞİMİNE KATKIDA BULUNUYOR * ANNE VE ÇOCUK ARASINDA YAKIN SEVGİ DOLUİLİŞKİ SAĞLAR. * BEBEK DAHA AZ AĞLAR. * BEBEĞİ TERK ETME VEYA HIRPALAMA OLASILIĞI DAHA DÜŞÜKTÜR. • Anne sütü ile beslenme süresi arttıkça dört yaştaki hiperaktivite skoru belirgin olarak azalıyor, sosyal yetenek skoru artıyor • 500 çocuk, 4 yıllık izlem (prospektif) çalışması, • Julvez J,et al Attention behaviour and hyperactivity at age 4 and duration of breast-feeding. Acta Paediatr. 2007 Jun;96(6):842-7.
EMZİRMEYE GEÇ BAŞLAMA NEONATAL ÖLÜM RİSKİNİARTTIRIYOR
İLK SÜT (KOLOSTRUM) İÇERDİĞİ YOĞUN BAĞIŞIKLIK MADDELERİ İLE BEBEĞİ HASTALIKLARDAN KORUR
KOLOSTRUM SEKRESYONU *Yoğun, konsantre, zengin, açık renkten altın sarısı renge kadar *İlk 24 saatte yaklaşık 7-14 ml /her beslenmede *Sonraki 36 saatte artarak 24 saatlik periyotta 500ml’ ye ulaşır *İlk günler için miktarın az olmasıyla gelişmemiş yeni doğan böbreğine uygunluk
KİLO KAYBI ENDİŞESİ VE GEREKSİZ FORMÜL MAMA BAŞLANMASI ilk haftada %7-10 kilo kaybı normaldir Yenidoğan bebeğin midesi • İlk gün bilye kadar (~5ml) • 3. gün pinpon topu kadar (~ 20ml) • 10.gün yumurta kadar (~50ml) Kolostrum miktarı ve olgun süte geçişe paralel bir artış
Kolostrumun Özellikleri 1. Antienfektif etmenlerden zengindir. • Enf. ve allerjiden koruyan antikorlar ve akyuvarlar • Sekretuvar IgA 20-30 g/L (olgun sütte 0.3g/L) • Laktoferrin 3.54 mg/ml (olgun sütte1.7mg/ml) • Polimorf nükleo lenfositler, makrofajlar,T ve B lenfositler( ml’de 1.000.000 hücre) 2. Olgun sütten daha fazla oranda protein içerir (% 3-3.5 g). Arginin ve triptofandan zengindir. 3. Büyüme faktörlerini içerir. 4. Çinko, A vit. D, B12 vitaminleri de yüksek oranda bulunmaktadır. 5. Müshil etkisi vardır.
KOLOSTRUMUN FONKSİYONU *Polio, Coxsackie B virüs, birkaç tür stafilakok, E.coli gibi patojenlere karşı koruyuculuk *Bifudus florasının oluşturulması
BİFİDOBAKTERİLER; • Bifidobakteriler tarafından oligosakkaritler fermente edilir. • Oluşan asit ortam da * shigella * streptococcus * clostridium üremesi baskılanır. • Oluşan; asetik asit, propiyonik, bütirik asit kalın barsak duvarından emilirler ve enerji oluşturlar.
BİFİDOBAKTERİLER; • Zararlı bakterilerin çoğalmasını önler. • Bağışıklık sisteminin uyarılması, • Barsağın olgunlaşması, • Kalsiyum emiliminin artması, • B vitamini sentezlerinin arttırılması, • Doğal antibiyotikler salgılanmakta, gram pozitif ve gram negatif mo karşı antimikrobiyal etki
Antienfektif Öğeler • Hücre ve antikorlar • Bifidus Faktörü • Lizozim • Laktoferrin • İmmünogloglinler • Komplemanlar • Müsin • Oligosakkaritler • Sitokinler
Laktoferrinin Olası Biyolojik Etkileri • Fagositik öldürme • Bakteriyostatik ajan • İmmünostimülan etmen • Demir emilimini kolaylaştırır • Büyüme etmeni
Bağışıklık Sistemini Düzenleyici Ajanlar Sitokinler Laktoferrin Alfatokoferol Prolaktin ajanlar • İnsüline bağımlı diyabet • Lenfoma • Lösemi gelişme riskini azaltmaktadır
Anne Sütünde Bulunan Anti inflamatuar Etmenler • Hücre koruyucular • Epidermal büyüme etmenleri • Olgunlaştırıcı etmenler • Mediatörleri parçalayan enzimler • Enzim bağlayıcıları • Lökositleri modüle edici ajanlar • Antioksidantlar
7 HASTALIKLARA KARŞI KORUNMA AKYUVARLAR AKTİF OLUR ANTİKOR YAPARAK ANNEYİ KORUR ENFEKTE ANNE AKYUVARLAR MEMEYE GİDER ANTİKOR YAPAR ANTİKORLAR SÜTE SALINARAK BEBEĞİ KORUR
12 DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE BESLENEN BEBEKLERDE PNÖMONİDEN ÖLÜM RİSKİ Brezilya (8gün-12 Aylık) Bebekler 3.9 3.3 2.1 1.2 1.0 Anne Sütü ve Çocuk Maması Sadece Anne sütü Anne sütü ve inek Sütü Sadece Çocuk Maması İnek Sütü
11 DEĞİŞİK ŞEKİLLERDE BESLENEN BEBEKLERDE DİARE RİSKİ Filipinler 0-2 aylık bebekler 17.3 13.3 3.2 1.0 A.S. Ve Besin Değeri olmayan Sıvılar A.S. Ve Besleyici Ek Gıdalar Sadece Anne Sütü Anne Sütü Almamış
Büyüme Faktörleri • Epidermal Büyüme Faktörü • Sinir Büyüme Faktörü • İnsüline Benzer Büyüme Faktörü • Meme Kaynaklı Büyüme • Kolon Uyarıcı Faktörü • Taurin • İnterferon • laktoferrin
BAZI MEMMELİLERİN SÜTLERİNİN İÇERİĞİ Tür Su Yağ Protein Laktoz (%) (gr/dl) (gr/dl) (gr/dl) İnsan 88 3.8 1.0 7.0 Orangutan 86 3.5 1.5 6.0 Ayı 55 24.5 14.5 0.4 Deniz aslanı 47 36.5 13.8 0.0 Köpek 76 12.9 7.9 3.1 Tavşan 59 13.4 23.7 1.7 Gergadan 92 0.0 1.4 6.1 Yunus 69 18.0 9.4 0.6 Sıçan 79 10.3 8.4 2.6
MEMLİLERDEANNE SÜTÜNÜN İÇERİĞİ VE YAVRULARININ BÜYÜME HIZI Yavrunun doğum Sütün Yapısı(%) Tür ağırlığının iki katına Yağ Protein Laktoz ulaşması (gün) İnsan 180 3.8 0.9 7.0 At 60 1.9 2.5 6.2 İnek 47 3.7 3.4 4.8 Keçi 19 4.5 2.9 4.1 Koyun 10 7.4 5.5 4.8 Sıçan 6 15.0 12.0 3.0
Karbonhidratlar • Laktoz • Lipit Bileşikleri • Protein Bileşikleri • Oligosakkaritler
OLİGOSAKKARİTLERİN İŞLEVLERİ • Gastrointestinal sistem • Solunum yolu • İdrar yollarında anti-infektif rol oynarlar. prebiyotik işlev görürler. • Sindirilip emilmezler • Kolona ulaşıp mikroflora için besin öğesi gibi rol oynar. • Bağışıklık sistemini aktive ederler. • Barsak florasını yenilerler. • Rotavirüsleri baskılarlar.
OLİGOSAKKARİT (SİALİK ASİT) • Beyin gangliositlerinin yapısal ve işlevsel bileşeni, • Nöron transaminasyonunda, bellek oluşumunda hücreden hücreye iletişimde önemli rol oynar.
WHEY PROTEİNLER DEĞİŞİK SÜTLER İÇİNDEKİ PROTEİN NİTELİKLERİ ARASINDAKİ FARK 3 İNSAN İNEK SÜTÜ ANTİ EFEKTAN PROTEİNLER % 80 KAZEİN KESİLMİŞ SÜTÜN KATI KISIMLARI % 35 KAZEİN HAZMI GÜÇ HAZMI KOLAY
Anne Sütü ve İnek Sütünün İçerikleri (100ml’de) Anne sütü İnek sütü Protein(gr) 1.3 3.4 Kazein:Whey 40:60 80:20 Whey proteinleri Alfa-laktalbümin 0.42 0.17 Laktoferrin 0.27 eser Beta-laktoglobülin - 0.57 Lizozim 0.08 Eser İmmunglobülinA 0.16 0.005 İmmunglobülinG 0.005 0.096 İmmunglobülinM 0.003 0.005
NÜKLEOTİDLERİN YARARLARI • Anne sütündeki protein dışı azotun (PDA) % 2-5’ini oluşturan, düşük molekül ağırlığına sahip bileşiklerdir. • Bağışıklık sistemini güçlendirir (aşılara karşı immun yanıtı artırır) • Doğal öldürücü hücre aktivitesini arttırır. • İnterlökin-2 salınmını uyarır. • Gastroenteritten korur. • Diyare insidansını azaltıp süresini kısaltır ( barsak tamirini hızlandırır) • Bifido bakteri çoğalmasını arttırır. • Entero bakteri çoğalmasını azaltır. • Uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitlerini (LC PUFA) yapma yeteneğini arttırır. • Sinir sisteminin gelişmesine yardımcı olur.