290 likes | 1.35k Views
KLASYCZNY EFEKT HALLA. i jego zastosowania. Maciej Szlęk WFiIS R2IS3. KLASYCZNY EFEKT HALLA. omówienie zjawiska zastosowania sposoby pomiaru pola magnetycznego hallotron, magnetorezystor, cewki elektromagnetyczne, magnetometr wibracyjny, SQUID wagi magnetyczne
E N D
KLASYCZNY EFEKT HALLA i jego zastosowania Maciej Szlęk WFiIS R2IS3
KLASYCZNY EFEKT HALLA • omówienie zjawiska • zastosowania • sposoby pomiaru pola magnetycznego • hallotron, magnetorezystor, cewki elektromagnetyczne, magnetometr wibracyjny, SQUID • wagi magnetyczne • ciekawostki (zastosowania w życiu codziennym)
EFEKT HALLA • Edwin Herbert Hall (1855-1938) • 1879 – odkrywa zjawisko galwanomagnetyczne, nazwane później efektem Halla
siła Lorentza: • napięcie Halla: i siła Coulomba:
+ EFEKTY TOWARZYSZĄCE • efektowi Halla towarzysza uboczne efekty termo- i galwanomagnetyczne
EFEKT ETTINGSHAUSENA • szybsze (cieplejsze) nośniki prądu odchylane przez FB • wolniejsze (chłodniejsze) odchylane przez FE • T2 > T1 • rzeczywiste napięcie Halla jest mniejsze od wyliczonego
ZASTOSOWANIA • pomiary pól magnetycznych • pomiar prędkości unoszenia • wyznaczanie koncentracji nośników ładunku • bezkontaktowy pomiar prądu elektrycznego • pomiar typu przewodnictwa
KONCENTRACJA NOŚNIKÓW ŁADUNKU (gęstość prądu)
POMIAR TYPU PRZEWODNICTWA • stała Halla: • przewodnictwo elektronowe • przewodnictwo dziurowe
BEZKONTAKTOWY POMIAR PRĄDU ELEKTRYCZNEGO • pomiary prądów od kilku A do kilkudziesięciu kA
HALLOTRON • urządzenie służące do pomiaru pola elektrycznego, ale nie tylko (natężenie prądu, moc czy opór) • uniwersalne, tańsze w produkcji od urządzeń alternatywnych • odporne na kurz, brud, wodę
HALLOTRON • jako czujnik pozycyjny lepszy od metod optycznych i elektromechanicznych • pomiar innych wielkości niż elektryczne (kąt obrotu, przesunięcie, drgania mechaniczne, ciśnienie)
MAGNETOREZYSTOR • zjawisko magnetorezystywne • im większe pole magnetyczne, tym większa oporność • zakres 10–7 – 102 T
CEWKI ELEKTROMAGNETYCZNE • wykorzystanie zjawiska indukcji elektromagne-tycznej
MAGNETOMETR WIBRACYJNY I SQUID • bardzo czułe, superprecyzyjne pomiary • magnetometr wibracyjny: • drgania bardzo małej próbki materiału • pomiar w zakresie 2K – 1050K • pola do 9T • czułość 10-11 T • SQUID: • wykorzystanie własności przewodników (nadprzewodnikowy interferometr kwantowy) • pomiar w zakresie 1.9K – 400K • pola do 18T • czułość 10-13 T
WAGA CURIE • do pomiaru siły F wykorzystywana sprężystość nici
WAGA WEISSA-FARRERA • umożliwia pomiary w szerokim zakresie temperatur
WAGA GOUYA • pomiar próbek o znacznych objętościach
WAGA FARADAYA • wymaga małej próbki i dużej wartości
WAGA SUCKSMITHA • pierścień z brązu fosforowego deformujący się pod wpływem siły działającej na próbkę (odchylenie zwierciadeł)
WAGA CAHNA • oparta na zasadzie zerowego wychylenia • największa dokładność • czułość 10-4, dokładność pomiaru 0.1%
CIEKAWOSTKI czyli zastosowania w życiu codziennym • silniczki coolerów komputerowych • napędy hdd i cd-rom • wskaźniki ilości gazu w instalacjach LPG • programatory pralek • video-odtwarzacze (stabilizatory prędkości) • wykrywacze metali • kompasy elektryczne • spusty elektropneumatyczne w karabinkach do paintballa
LITERATURA • David Halliday, Robert Resnick, Jearl Walker, „Podstawy fizyki 3” • Andrzej Oleś, „Metody eksperymentalne fizyki ciała stałego” • http://wikipedia.org/ • http://www.nanomagnetics.org/ • http://www.fizyka.umk.pl/ • http://www.if.pwr.wroc.pl/