H áþrýstingur

1. Háþrýstingur Arndís Auður Sigmarsdóttir

2. Háþrýstingur í börnum

3. Almennt • Essential háþrýstingur • Secondary háþrýstingur • Sjaldgæft í börnum • Fyrirboði um það sem koma skal • Atherosclerosa þróast fyrr • Þykknun vinstri slegils - áhættuþáttur fyrir hjarta- og æðasjúkdóma

4. Skilgreining • The National High Blood Pressure Education Program Working Group (NHBPEP) - 2004 • Normal : systola og diastola < 90th perc. • preHTN : systola og/eða diastola ≥ 90 perc. en < 95th perc. • Stig 1 HTN : systola og/eða diastola milli 95th perc. og 5 mmHg yfir 99th perc. • Stig 2 HTN : systola og/eða diastola ≥ 99th perc. plús 5 mmHg • Systola og diastola skipta jafn miklu máli • Hærri þrýstingur ræður alvarleika

5. Skilgreining frh. • Á við um krónískan HTN • Líkamsstærð skiptir mestu í börnum og unglingum • Flokkun fer eftir hæð, aldri og kyni • Alvarleiki • Stig 2 : börn sem þurfa stíft eftirlit og lyfjameðferð • Stig1 : börn sem þurfa minna eftirlit og engin lyf nema einkenni

6. Hæð 158,5 Þyngd 55,7 kg

7. Upprifjun! • Háþrýstingur ræðst af jafnvægi milli CO og æðaviðnám • Hækkun á CO ætti að leiða til lækkunar á æðaviðnámi • Ef ekki þá verður hækkun á blóðþrýstingi • Margir þættir sem hafa áhrif á CO og viðnám • CO : Baroreceptors, utanfrumuvökvi, virkt blóðrúmmál, sympatíska kerfið • Viðnám : • Pressors : AT2, Ca, catekólamín, sympatíska kerfið, vasopressín • Depressors : ANP, Endothelial relaxing factors, Kinins, PG E2, PG !2

8. Tíðni Hækkar með aldri Hefur hækkað með árunum Fyrir kynþroska Stelpur Eftir kynþroska Strákar Áhættuþættir Yfirþyngd Lítil hreyfing Saltinntaka Svartir Fjölskyldusaga Brjóstagjöf Getur verið verndandi Faraldsfræði

9. Greining • Standa rétta að mælingum • Rétt stærð af mansettu • Rétt mælitækni • 2 eða fleiri mælingar • Muna eftir “white coat effect” • Blóðþrýstingur hærri en 95th perc. x 3 mælingar

10. Markmið • Finna börn með sec. HTN og hafa læknanlegan sjúkdóm • Greina comorbid áhættuþætti fyrir hjarta- og æðasjúkómum • Finna börn sem þurfa á lyfjameðferð að halda

11. Saga Fyrirburi BPD Failure to thrive Höfuð eða kviðtrauma UTI - pyelonephritis Sjúkdómar Ættarsjúkdómar Lyf Mataræði Svefnvenjur Líferni Skoðun BMI Tachycardia Vaxtarseinkun Café au lait blettir Fyrirferð í kvið Bruit - epigastrium/kvið Misræmi í BP útlima Stækkaður skjaldkirtill Virilization Syndrome Acanthosis nigricans Prímer eða secunder?

12. ABCDE - secHTN • A: Accuracy, Apnea, Aldosteronism • B: Bruits, Bad Kidney • C: Catecholamines, Coarctation of the Aorta, Cushing's Syndrome • D: Drugs, Diet • E: Erythropoietin, Endocrine Disorders

13. Háþrýstingur - orsakir

14. Algengustu kvillarnir • Nýrnasjúkdómar - 68% • Innkirtlavandamál - 11% • Renovascular sjúkdómar - 10% • Aorta coarctatio

15. Polycystic kidney disease • Autosomal dominant form • PKD1 , PKD 2 og PKD 3 • Late onset - progressív blöðrumyndun • Bilateralt stækkuð nýru • Nýrnavanvirkni, HTN, nýrnaverkur • 50% fá ESRD fyrir 60 ára • System sjúkdómur • Autosomal recessive • PKHD 1 gen - mun sjaldgæfari • Einkenni við fæðingu eða early infancy • Oft banvænn

16. Saga Komast nærri undirliggjandi orsök Skoðun Augnbotnaskoðun Fer eftir hverju verið er að leita að Rannsóknir Blóð Krea, elektrólýtar Status og diff Hormón Fastandi glúkósi og lípíð Þvag A + M + RNT Ómun Nýru hjarta Uppvinnsla HTN

17. Meðferð • Eftirfylgd án lyfja • Lyfjameðferð • Skurðaðgerð eða angioplasty

18. Engin lyf • Þyngdartap • Líkamsrækt • Minnka salt • Breytt mataræði • Kalíum bætiefni • Lækkar BP og LVH í fullorðnum • Minnka stress • Meðferð á kæfisvefni ef þarf

19. Þurfa þeir sem hafa Einkenni Secundary HTN Líffæraskemmdir Sykursýki Persistent HTN (non-lyf virkar ekki) ACE hemlar eða AT2 viðtaka blokka DM Nýrnasjkd m/ prótínmigu -blokkar eða Ca ganga blokkar HTN + migrene Lyf

20. Skurðaðgerð - angioplasty • Lyfjameðferð er ekki að duga • Léleg meðferðarheldni • Ósk sjúklings

21. Takk!