KİTLE İMHA SİLAHLARI KBRN

1. KİTLE İMHA SİLAHLARIKBRN

2. İÇİNDEKİLER - Tanım ve Riskler - Riskler - KBRN Risk Yönetimi

3. TANIM VE RİSKLER Kimyasal Savaş: Kimyasal özelliği sayesindeöldürücü, yaralayıcı ve tahriş edici etkilergösteren,sis ve yangın meydana getiren,bitki ve metallere etkili olanKATI, SIVI, GAZ veya AEROSOL halindeki maddeler ile yapılan savaştır.

4. TANIM VE RİSKLER Biyolojik Savaş: İnsan, hayvan ve bitkilerde ölüm ve zarar meydana getirmek, malzemeyi hasara uğratmak amacıylamikroorganizmaların kasten kullanılmasıdır.

5. TANIM VE RİSKLER Radyolojik: Doğada mevcut elementlerin atomlarının bir kısmı kararlı diğer bir kısmı ise kararsız çekirdeklere sahiptirler. Kararsız atomların ağır çekirdekleri olduğundan fazla enerjileri vardır. Böyle çekirdeklere radyoaktif çekirdek veya radyoizotop adı verilir. Bu tür atomlar fazla enerjilerinden kurtulup kararlı duruma geçmeye çalışırlar.

6. TANIM VE RİSKLER Radyolojik: Bir süre sonra bu, kararsız (RADYOAKTİF) atom çekirdekleri, kararlı (RADYOAKTİF OLMAYAN) hale gelene dek enerji fazlalıklarını tanecik veya dalga şeklinde bazı ışınlar yayınlayarak giderirler. Bu olaya “radyoaktivite” veya“radyoaktif parçalanma” denir.

7. TANIM VE RİSKLER Radyolojik: Radyoaktivite kontrol edilemeyen bir olaydır. Herhangi bir şekilde müdahale edilip yavaşlatılamaz veya durdurulamaz. Radyoaktivite olayı doğal ve yapay olarak iki farklı şekilde meydana gelebilir.

8. TANIM VE RİSKLER Nükleer Silahlar: ‘‘Nükleer’’ çekirdeğe ait kelime anlamında olan bir terimdir. Bir atomun parçalanması veya iki atomun birleşmesi halinde açığa çıkan enerjiye Nükleer Enerji, bu enerjinin kullanılması sonucu meydana gelen silahlara da Nükleer Silahlar denilmektedir. Atom ve Hidrojen Silahları, infilak ettirildikten sonra yaptıkları etkiler bakımından hiçbir fark göstermediklerinden dolayı ikisi de birer nükleer silah olarak kabul edilirler.

9. RİSKLER - Savaşlar - Endüstriyel Kazalar - Terörizm - Afetler - Çevresel Tehditler (Atıklar, Tarımsal İlaçlar, Küresel ısınma, Çevre Kirliliği) - Diğer Tehditler (Ulaşım ve taşıma kazaları, Mesleki Riskler vb.)

10. RİSKLER • Savaşlar Cereyan eden veya edebilecek bölgesel savaşlarda kullanılması. • Endüstriyel Kazalar Çevredeki nükleer ve kimyasal enerji ve sanayi tesisleri ile araştırma laboratuarlarındaki kaza ve sızıntılar nedeniyle bölgesel afet etkileri meydana getirmesi.

11. RİSKLER Endüstriyel Kazalar Tehlikeli Madde Kazaları Nedir? - Tehlikeli maddelerin elde işlenmesi sırasında, - Tehlikeli Maddelerin üretimi aşamasında, - Yeniden üretim,depolama,ulaşım ve kullanma sıralarında meydana gelen kontrolden çıkmış kazalardır.

12. RİSKLER Endüstriyel Kazalar Kazalar Nerelerde Meydana Gelebilir? - Tehlikeli maddenin üretildiği, depolandığı, pazarlandığı yerlerde. - Tehlikeli maddenin naklinin gerçekleştiği yerlerde (Kara –Deniz-Hava – Demiryolu). - Tehlikeli maddelerin kullanıldığı alanlarda.

13. RİSKLER Endüstriyel Kazalar Tehlike Kaynakları Askeri, Endüstriyel ve Tarımsal alanda kullanılan tehlikeli maddelerin: - Taşıma araçları - Atıkları - Laboratuarlar (Araştırma – Eğitim amaçlı) - Depoları (Sivil, asker – Satış ve Kullanım amaçlı)

14. RİSKLER Endüstriyel Kazalar Tehlike Çeşitleri - Dökülme şeklinde - Akma şeklinde - Boşalma şeklinde (Buharlaşma-Yayılma- Yanma)

15. RİSKLER Endüstriyel Kazalar Tehlikeli Madde Kazalarında Neler Etkilenir? - İnsan, hayvan ve bitkiler, - Kıymetler / Mallar, - Çevre ve - Tesisler etkilenir.

17. RİSKLER Terörizm Günümüz dünyasında teknolojinin çok ilerlemesi neticesinde doğadaki maddelerin insanlığa sunulması bu maddelerin faydasının yanında zararlarının da olması bazı gruplar tarafından kendi amaçlarını gerçekleştirmek için korku, panik ve güvensizlik yaratmak amacıyla kullanılmaktadır. Afetler Doğal afetler nedeniyle sızıntılar oluşması sonucu bölgesel tehlikelerin meydana gelmesi. (Büyük depremler, yangınlar vb.)

18. RİSKLER Çevresel Tehditler (Atıklar, Tarımsal İlaçlar, Küresel ısınma, Çevre Kirliliği)

19. RİSKLER Çevresel Tehditler • Tüm dünya üzerinde radyasyon kirlenmesi, nükleer silahların üretimi,kullanımı ve testi sonucu etkilenen sayısı yaklaşık 13 milyon. • Toprak ve yer altı suları en çok etkilenenlerdir ve etkiyi uzağa taşırlar.

20. RİSKLER Çevresel Tehditler • Plütonyum • Uranyum • Strontiyum • Sezyum • Benzen • Poliklorine bifeniller (PCBs) • Civa • Siyanür Binlerce yıl kalan Karsinojenik ve/veya Mutajenik artıklardır.

21. RİSKLER Çevresel Tehditler • Kirlenme sadece A.B.D ve Rusya ile sınırlı değildir. • Testlerin yapıldığı Güney Pasifik, Nevada, Kazakistan, Çin, Hindistan ve Pakistan; • Fransa ve İngiltere gibi zenginleştirme işlemi yapılan ülkeler; • Uranyum madenciliğinin yapıldığı Namibya, Kanada, eski Doğu Almanya ve Avustralya; atmosfer ve suların kirlenmesine neden olmaktadır.

22. RİSKLER Çevresel Tehditler Chernobyl’in 150 km çevresinde, • Nisan 1986-Aralık 1986 döneminde doğan 9720 çocuktan 31’inde tiroid kanseri belirlenirken, • 1987-89 yılında doğan 9472 çocukta tiroid kanseri görülmedi. Bu olgulara radyoaktif serpintinin neden olabileceği belirtildi.

23. RİSKLER Çevresel Tehditler Çernobil dekontaminasyon görevlilerinin çocuklarında çok yüksek mutasyon düzeyi belirlenmiştir.

24. RİSKLER Diğer Tehditler Sosyal Etkiler • Ekonomik ve insan kaynaklarının aynı anda massif kaybı, etkilenen sahaya acil ve yeterli işgücü ve materyal desteğini önler. • Tekrar toparlanma ve organizasyon her zamankinden daha zordur. • Dışarıdan yardım gelmemesi yada gecikmesi, bireysel ve toplumsal bir “izolasyon” hissi doğurur.

25. RİSKLER Diğer Tehditler Psikolojik Etkileri • Nükleer Savaştan Sağ Çıkma Sendromu; • Çaresizlik, • Suçluluk duygusu, • İzolasyon, • Korku MANTAR BULUTUNUN GÖLGESİNDE BİR NESİL

27. NİÇİN KİTLE İMHA SİLAHLARI? • Kimyasal, Biyolojik silahların yapımı nispeten kolaydır. • Gerekli maddeler kolay bulunur. • Ucuzdur. • Küçük miktarlar etkilidir . • Kimyasal , Biyolojik ajanların tespiti zordur. • Yapanın tespitigüçtür. • Havayla yayılır. • Temizleme gerektirir. • Psikolojik etki yapar. • Korunma için hazırlıkyapmakzordur.

28. KİTLE İMHA SİLAHLARI AJANI KAYNAKLARI • Evde yapılabilirlik. • Laboratuarlar / ticari üretim olanakları. • Endüstri tesisleri olanakları. • Yabancı askeri kaynaklar. • Tıbbi/üniversite araştırma tesisleri.

29. BİR KİTLE İMHA SİLAHI SALDIRISININ BELİRTİLERİ • İlk Belirtiler • Mağdurların semptomları • Semptom benzerlikleri • Toplu yaralı/ölü • Yayma cihazı • Verilen uyarı ve değerlendirmeler

30. BİR KİTLE İMHA SİLAHI SALDIRISININ BELİRTİLERİ • İkincil Belirtiler • Ölü hayvan veya kuşlar • Mağdurların beyanları • Yerinde olmayan cisimler • Anlaşılmayan sıvılar • Değişik kokular

31. BİR KİS OLAYININ OLASI SONUÇLARI • Tıbbi müdahale sistemlerine aşırı başvuru. • Normal şehir hayatı düzeninin bozulması . Toplu yaralı/ölü. • Tesislerin kapatılıp temizlenmesi. • Panik ve şaşkınlık. • Hükümete güvenin kaybı. • Acil müdahale sistemlerine güvenin kaybı.

32. GENEL YANLIŞLAR • Bize uygulanmaz. • Bize bir şey olmaz. • KİS ajanları o kadaröldürücüdür ki nasıl olsa hepimiz öleceğiz . • Yapabileceğimiz hiçbirbir şey yok .

33. POTANSİYEL HEDEF ALANLARI • Metrolar • Hava Alanları • Elçilikler / Diplomatlar Evleri • Alışveriş Merkezleri • Araştırma- Tıbbi Tesisler • Sinemalar • Tur Gemileri • Devlet Tesisleri Üniversiteler – Okullar • Spor Stadyumları • Lunaparklar • Özel programlar

34. Bütün bu risklere karşı eksikliklerin giderilmesi, tehlike ortaya çıkmadan önce; Tespit ve teşhis yeteneğinin artırılması, Korunma önlemlerinin zamanında alınması, Erken uyarı ve ikaz sistemlerinin geliştirilmesi, Araç, gereç, ve malzemelerin temin edilmesi, zorunludur.

35. OLAY ÖNCESİ GÖREVLER Mevzuat, Planlama, Donanım, Eğitim, Haberleşme, Erken Uyarı, Tatbikatlar

36. Olayın meydana geliş şekline ve olay mahalline göre yapılacak iş ve işlemler değişiklik arz etmektedir. Kurum ve kuruluşlar görev alanlarına giren konularda faaliyetlerini sürdüreceklerdir. Ancak, öncelikle yasal bir zeminde görev paylaşımı yapılmalıdır.

37. OLAY ANINDA • İhbar, • Kriz Merkezleri, • Uzman ekipler, • Tespit, keşif ve güvenlik, • Meteorolojik bilgi, • Giriş ve çıkış kontrolü, • Trafik düzenlemesi, • Destek birimleri, • Olay yeri komuta ve kontrolü, • İkincil riskler, Yangınlar, • Deliller ve numune alımı, • Kurtarma vetriyaj, • Kurtarılanların dekontaminasyonu, • Acil tıbbi müdahale, • Triyaj, • İletişim, ve bilgi verme • Boşaltma veya tahliye

38. Tehlike ortaya çıktıktan sonra; Kirlenen yerlerin bir an önce yaşanabilir hale getirilmesi ve daha fazla can ve mal kaybının olmaması için öncelikle, • Haber Alma • Olay Yeri Durum Tespiti • Keşif ve Tespit • Müdahale (Arama ve Kurtarma) • Dekontaminasyon • Olay Bölgesini Terk Etme çalışmalarının yapılması gerekir.

39. Haber Alma • Resmi Kaynaklardan • Kazazede veya Kazazede Yakınlarından • İlk Gözlemler ve İlk Belirtiler • İhbarı Yapanlardan Sağlıklı Ön Bilgi Alınması

40. Olay Yeri Durum Tespiti • Rüzgar Yönünde Olay Bölgesine Yaklaşma • Acil Operasyon Planı • Olay Bölgesine Girecek Personelin Donatımı • Yayılmanın Sınırlarının Zaman ve Alana Göre Belirlenmesi

41. Keşif ve Tespit • Ölçüm Cihazları İle Kirliliğin Niteliğinin Belirlemesi • Etkilenenlerin Sayısının Belirlenmesi • - Ölü Sayısı • - Yaralı Sayısı • Kirli Bölgeyi İşaretleme • Giriş Çıkış Noktalarının Tespiti

42. Keşif ve Tespit Kaza yeri saptandıktan sonra, kaza yerinden bulunduğunuz yere kadar olan alan daire biçiminde üç bölgeye ayrılır. Bu bölgelere içten dışa sıcak, ılıman ve soğuk bölgeler denir. Sıcak bölge tehlike bölgesi olan kaza alanıdır. Buraya sadece görevli uzman kurtarıcıların girmesi doğrudur. Bölgelerin özellikleri :

43. Keşif

44. Sıcak Bölge - Bulaşma (kontaminasyon) alanıdır. - Uygun koruyucu giysi ile girilmelidir. - Sınırlı sayıda insanın girmesinde yarar vardır. - Bu alandaki her şey kontamine kabul edilir.

45. Ilıman Bölge - Kontaminasyonun denetim altına alındığı alandır. - Uygun koruyucu giysi ile girilmelidir. Dekontaminasyon (bulaştan arındırma) koridorunun oluşturulduğu alandır. - Temel yaşam desteğinin verileceği alandır.

46. Soğuk Bölge Sıcak Bölge 100 metre

47. DEKONTAMİNASYON BÖLGESİ Ilıman bölgede yer alan bulaşmış kişilerin bu bulaşlardan arındırıldığı geçiş alanıdır.

48. Soğuk Bölge Bu bölgede, - Kumanda merkezi - Acil bakım ve nakletme alanı - Tıbbi gözlem ve rehabilitasyon alanı oluşturulur.

49. KORUYUCU GİYSİ ÇEŞİTLERİ Kimyasal maddenin özelliğine göre seçilmelidir. Bütün kimyasal maddelere uygun tek bir giysi YOKTUR. Uygun giysilerin sızdırmazlık süreleri daima kontrol edilmelidir. Lateks eldivenler kimyasal maddelere karşı dayanıklı DEĞİLDİR. Butil kauçuktan yapılmış eldivenler, çoğu kimyasallara karşı yüksek düzeyde koruyucudur. Deri botlar, kimyasal maddeleri sürekli emerler.

50. Keşif ve Tespit Sıcak bölgede sudan, topraktan veya cisimden alınan numuneler sızdırmaz taşıma kabına konulur ve İl Sağlık Müdürlüğüne teslim edilir.