Deze workshop maakt onderdeel uit van het project Kompas Duurzaam Goederenvervoer.

1. Deze workshop maakt onderdeel uit van het project Kompas Duurzaam Goederenvervoer. Dit project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling in het kader van OP-Zuid

2. Kompas duurzaam goederenvervoer Achtergrond • Het Kompas Duurzaam Goederenvervoer helpt bedrijven met transportactiviteiten met het vertalen van duurzaamheid naar de dagelijkse praktijk. • De doelstelling is om de bedrijven te ondersteunen bij het daadwerkelijk in de praktijk brengen van duurzaamheid. Dit start met het ontwikkelen van een strategie op duurzaamheid, het opstellen van een actieplan en de totstandkoming van een duurzaamheidrapportage.

3. Uw start voor de verdere verduurzaming van uw bedrijf!

4. Introductie • Wat gaan we vandaag doen? U krijgt inzichtin de eenvoudigestappen van verduurzaming zodat u samen met uw collega's gericht en concreet aan de slag kanmet duurzaamheid • Hoe? Uitleg van de stappen en korte oefeningen per stap, welke zijn afgeleid uit de praktijk bij een achttal bedrijven met transport activiteiten.

5. Introductie • Programma • 1. Wat is duurzaamheid? • 2. Uitleg en toepassing van de zes stappen van verduurzaming • Tijdsduur Afhankelijk van de uitwerking per stap: 3 uur uitleg en toepassing en 1 uur aan pauzes tussendoor.

6. 1. Wat is uw motivatie? • Bespaar kosten en verduurzaam! • praktijkvoorbeeld/gastspreker PASSIE

7. 1. Wat is uw motivatie? • Vraag: Wat is volgens u verduurzamen? • Praktijk: • https://www.youtube.com/watch?v=wb3sTkQeqsk

8. 1. Wat is uw motivatie? • Vraag: Wat is volgens u verduurzamen? • Profit: beter rendement halen én duurzaam zijn • LZV’s • Minder papierstromen • Trainingen chauffeurs(zuinig en veilig rijden)

9. 1. Wat is uw motivatie? • Vraag: Wat is volgens u verduurzamen? • Planet: voorkomen van verspillingen • Periodiek bandenspanning controleren • Bewegingssensoren in het bedrijf • Bij inkopen van goederen en diensten duurzaamheid meenemen • Sidewings op trailers

10. 1. Wat is uw motivatie? • Vraag: Wat is volgens u verduurzamen? • People: tevreden mensen (van medewerker tot maatschappij) • Verzuim reduceren • Draagvlak creëren in de omgeving van uw bedrijf • Duurzaamheid in tenders (klanttevredenheid)

11. 1. Wat is uw motivatie? • Vraag: Wat is volgens u verduurzamen? • Samengevat: Verduurzamen biedt kansen • Verlagen van de operationele kosten • Verbeteren van de relatie met uw omgeving • Verlagen van negatieve gevolgen voor het milieu • Het is niet “ver van mijn bed show” maar onderdeel van de bedrijfsvoering • Steeds meer partijen eisen het en overheidsbeleid is sterk sturend

12. 1. Wat is uw motivatie? • Wat wilt u bereiken? • De stappen die volgen gaan u hierbij helpen

13. 2. U wilt aan de slag, en nu? • Vraag: is het moeilijk om in de praktijk te brengen? • Stap 1. Projectstart • Stap 2. Organiseren: wie gaat het ‘trekken’? • Stap 3. Nul-situatie: hoe doen we het nu? • Stap 4. Visie: wat willen we bereiken? • Stap 5. Acties: hoe gaan we dat bereiken? • Stap 6. Uitvoeren: doen! • Rapporteren en publiceren

14. 2. U wilt aan de slag, en nu? • Vraag: is het moeilijk om in de praktijk te brengen? • Hoe lang duurt het doorlopen van de stappen en hoeveel tijd (manuur) gaat het kosten? • Hangt af van het soort initiatieven • Komt aan bod in stap 5 en verder • Doorlooptijd van start t/m 6 c.a. 1 jaar (maar quick wins zijn er natuurlijk ook!)

15. 2. U wilt aan de slag, en nu? • Vraag: is het moeilijk om in de praktijk te brengen? • Moet er een adviseur uitgenodigd worden? • Kan, denk ook aan afstudeerders en er is ook een roadmap met tools! • http://www.kompasgoederenvervoer.nl/

16. Stap 1. De projectstart Onder deze stap valt: • Bepalen wat duurzaamheid is • Waarom u wilt verduurzamen En is al behandeld!

17. Stap 2. Organiseren • Stap 1. Projectstart • Stap 2. Organiseren: wie gaat het ‘trekken’ • Stap 3. Nul-situatie • Stap 4. Visie • Stap 5. Acties • Stap 6. Uitvoeren • Rapporteren

18. Stap 2. Organiseren: a. kernteam • Het kernteam vormt de sleutelrol bij het succesvol verduurzamen van uw organisatie. Zij zorgen voor de bewaking van de voortgang en het creëren van draagvlak. • Voorbeelden van leden: • People: verantwoordelijke voor personele zaken • Planet: De Algemeen manager Dir. Groot Aandeelhouder • Profit: De Controller • Top down of bottom up?

19. Stap 2. Organiseren: b. test • Ieder traject staat of valt met draagvlak • Vooraf is het van belang te bepalen wat mogelijke drempels zijn bij het verduurzamen. • Hoe bepalen? Met behulp van de duurzaamheidstest • http://www.kompasgoederenvervoer.nl/assets/uploads/file/Pyramide%20spel.pdf

20. Stap 2. Organiseren: b. test IntroductieBedrijven hebben soms moeite om tastbare resultaten te behalen met de implementatie van hun duurzaamheidprogramma. Vaak zijn de exacte redenen hiervan moeilijk vast te stellen. Deze praktische zelfhulp test is bedoeld voor de evaluatie van het duurzaamheidprogramma. Meest Belangrijk Minst Belangrijk Hoe gebruik ik de duurzaamheidtest? De test bestaat uit een set van 10 kaartjes met redenen voor het ontbreken van succes. Van deze 10 kaartjes, staat er op 9 kaartjes een mogelijke reden gedefinieerd. Op de tiende kaart kan een eigen reden worden toegevoegd die van toepassing is op uw organisatie. U wordt gevraagd om de verschillende redenen te organiseren in een piramidevorm. In deze piramide staat de belangrijkste reden bovenaan en de vier minst belangrijke redenen staan onderaan.

21. Stap 2. Organiseren: b. test A)     Wat is de tool? De Duurzaamheidstest wordt gebruikt om de redenen vast te stellen waarom duurzaamheid tot op heden nog niet voldoende werkt in het bedrijf. B)    Wat is het doel van de tool? Het doel van de tool is om op een toegankelijke manier duidelijk in kaart te brengen wat de belangrijkste redenen zijn dat duurzaamheid nog niet werkt. C)     Hoe gebruik ik de tool? De 10 kaartjes worden in een piramidevorm geplaatst met de belangrijkste ‘drempels’ voor duurzaamheid helemaal bovenaan. D)    Praktijkvoorbeeld Zie volgende pagina E)     Een eenvoudige oefening Ga uit van de huidige bedrijfssituatie, neem de 10 kaartjes en probeer ze zelf in een piramidevorm te leggen (verdeel deelnemers in groepen. Vergelijk daarna de top 3 van elkaars piramides.

22. Stap 2. Organiseren: b. test Meest Belangrijk Minst Belangrijk Klant wil niet voor duurzaamheid betalen Huidige financiële situatie Te weinig enthousiasme bij medewerkers Het verzwakt onze concurrentieposi-tie Onvoldoende duidelijk hoe te communiceren Onvoldoende kennis over duurzaamheid Gebrek aan urgentie Onvoldoende vaardigheden binnen de organisatie Onvoldoende focus van de directie Te weinig tijd om hier goed mee aan de slag te gaan

23. Stap 3. Nul-situatie • Stap 1. Projectstart • Stap 2. Organiseren • Stap 3. Nul-situatie: hoe doen we het nu • Stap 4. Visie • Stap 5. Acties • Stap 6. Uitvoeren • Rapporteren

24. Stap 3. Nul-situatie: vragenlijst • De Awareness vragenlijst • http://www.kompasgoederenvervoer.nl/survey • Gebruik de informatie hieruit voor de volgende stap. De eerste thema’s die van belang zijn komen namelijk naar voren

25. Stap 4. Visie • Stap 1. Projectstart • Stap 2. Organiseren • Stap 3. Nul-situatie • Stap 4. Visie: wat willen we bereiken • Stap 5. Acties • Stap 6. Uitvoeren • Rapporteren

26. Stap 4. Visie Om u te helpen uw visie te verduidelijken ten aanzien van duurzaamheid zijn de volgende twee tools beschikbaar: • Issue matrix • Cover story Stap 3: Awareness vragenlijst Stap 4: a. issue matrix Stap 4: b. cover story

27. Stap 4. Visie: a. issue matrix • Welke thema’s vindt u en uw omgeving belangrijk? • Gebruik de awareness vragenlijst, input van klanten, marktinformatie om een set van thema’s te bepalen. • Groepeer ze vervolgens met behulp van de issue matrix (aandachtspunten matrix) op: • Belangrijkheid voor uw bedrijf • Belangrijkheid voor de maatschappij

28. Stap 4. Visie: a. issue matrix Groeperen • Wat is voor uw bedrijf belangrijk • Wat is voor uw omgeving/de maatschappij belangrijk Door • Discussie • Iedereen vooraf te vragen om ze te ranken en daarna te discussiëren • Navraag, publicaties • Et cetera.

29. Stap 4. Visie: a. issue matrix Voorbeeld thema’s: • Afval beleid • Wetgeving omtrent venstertijden • Veiligheid in de omgeving van het bedrijf • Energie verbruik vanuit uw organisatie • Klanten eisen bij tenders • C02 emissie….

30. Stap 4. Visie: a. issue matrix A. Wat is belangrijk voor uw bedrijf? Tendering CO² Veiligheid bedrijf en omgeving Afval Wetgeving venstertijd Energie verbruik Hoog laag Belang voor uw organisatie

31. Stap 4. Visie: a. issue matrix Hoog Tendering B. Belang voor maatschappij CO² Veiligheid bedrijf en omgeving Belang maatschappij Energie verbruik Wetgeving venstertijd Afval Laag Hoog laag Belang voor uw organisatie

32. Stap 4. Visie: a. issue matrix Hoog Tendering C. Keuze CO² Veiligheid bedrijf en omgeving Belang maatschappij Energie verbruik Wetgeving venstertijd Afval Laag Hoog laag Belang voor uw organisatie

33. Stap 4. Visie: a. issue matrix A)     Wat is de tool? De Issue Matrix of Materialiteitsmatrix is een tool die in kaart brengt welke thema’s relevant zijn voor uw bedrijf en hoe relevant deze thema’s zijn voor de maatschappij. B)    Wat is het doel van de tool? Het doel van de Issue Matrix is om die thema’s te kiezen die zowel relevant zijn voor het bedrijf als voor de maatschappij. C)     Hoe gebruik ik de tool? Door het plotten van een aantal belangrijke issues in een grafiek wordt direct duidelijk waar de focus op komt te liggen. D)    Praktijkvoorbeeld Zie vorige slides E)     Een eenvoudige oefening Schrijf tien thema’s of issues op papier en probeer deze in de grafiek te plaatsen.

34. Stap 4. Visie: b. Cover story Om u te helpen uw visie te verduidelijken ten aanzien van duurzaamheid zijn de volgende twee tools beschikbaar: • Issue matrix • Cover story √ Stap 3: Awareness vragenlijst √ Stap 4: a. issue matrix Stap 4: b. cover story

35. Stap 4. Visie: b. Cover story Introductie • tool om een gedroomde positie voor het bedrijf te definiëren • bepaling van de visie en doelen voor over drie jaar Gebruik • Het is 2016: u staat op de voorpagina van een vaktijdschrift • Over welk succes gaat het voorpagina artikel? • Wat waren de top 3 prioriteiten in uw plan? • Welke ‘X-factor’ maakte dit tot een succes? • Neem uitspraken op van stakeholders over het succes.

36. Stap 4. Visie: b. Cover story • In 2019 staat uw bedrijf op de voorpagina van een vaktijdschrift • Over welk succes gaat het voorpagina artikel? • Ons bedrijf wordt als beste in de sector gewaardeerd door zowel klanten als de medewerkers waarmee de professionaliteit vaststaat. Het is duidelijk waar ons bedrijf voor staat, er is rust in de tent en nieuwe mensen blijven lang. • Wat waren de top 3 prioriteiten in het plan? • Ons bedrijf als intern en extern merk geprofileerd • Betrokkenheid van de medewerkers • Brandstof reductie • Welke ‘X-factor’ maakte dit tot een succes? • Samenwerken aan het benoemen van de kern waarden van ons bedrijf en deze op een ludieke manier vertalen in communicatie zowel intern als extern

37. Stap 4. Visie: b. Cover story A)     Wat is de tool? De tool helpt om een gedroomde positie of visie voor het bedrijf te definiëren. B)    Wat is het doel van de tool? De Cover Story heeft als doel om mensen op een creatieve manier na te laten denken over de toekomst van het bedrijf. C)     Hoe gebruik ik de tool? In teams gaat men aan de slag met het ontwerpen van een voorpagina. De kop is de gedroomde positie en daaronder wordt beschreven hoe men daar is gekomen. D)    Praktijkvoorbeeld Zie vorige slide E)     Een eenvoudige oefening Schrijf de gedroomde positie op papier en geef in drie korte zinnen weer hoe men de visie heeft bereikt. Neem daarnaast quotes op van belangrijke betrokkenen in dit proces.

38. Stap 5. Acties • Stap 1. Projectstart • Stap 2. Organiseren • Stap 3. Nul-situatie • Stap 4. Visie • Stap 5. Acties: hoe gaan we dat bereiken • Stap 6. Uitvoeren • Rapporteren

39. Stap 5. Acties

40. Stap 5. Acties: hoe bepalen? • Plottingthe Future • hulpmiddel om vanuit visie terug te plannen naar acties. • Kies tussentijdse mijlpalen (uit een set van 60 kaarten) die de tussentijdse stappen markeren richting de visie. • Deze mijlpalen worden in een tijdspad gelegd

41. Stap 5. Acties: a. mijlpalen

42. Stap 5. Acties: b. tijdspad 2013 2014 2015 2016 Visie EIND DOEL

43. Stap 5. Acties: hoe bepalen? A)     Wat is de tool? Plotting the Future is een tool die helpt om de visie te vertalen in concrete acties. B)    Wat is het doel van de tool? De tool is bedoeld om het beoogde plan tot aan de visie te visualiseren en in een tijdslijn te zetten. C)     Hoe gebruik ik de tool? Welke mijlpalen moet ik behaald hebben om de gedroomde positie te bereiken? Door het kiezen van de belangrijkste mijlpalen en deze vervolgens in een tijdslijn te plaatsen wordt de te nemen route duidelijk. D)    Praktijkvoorbeeld Zie vorige slides E)     Een eenvoudige oefening Pak de bovenste tien kaartjes van de stapel en probeer deze in een tijdslijn te leggen.

44. Stap 6. Uitvoeren en bijsturen • Stap 1. Projectstart • Stap 2. Organiseren • Stap 3. Nul-situatie • Stap 4. Visie • Stap 5. Acties • Stap 6. Uitvoeren: doen! • Rapporteren

45. Stap 6. Uitvoeren en bijsturen • Tool 100 dagen actieplan • Het 100-dagen actieplan vertaalt de strategische mijlpalen uit Plotting the Future in concrete acties. De volgende zaken worden vastgelegd • Het doel • De acties • De verantwoordelijke mensen • Kosten en hulpmiddelen • Uitdagingen

46. Stap 6. Uitvoeren en bijsturen A)     Wat is de tool? Het 100 dagen actieplan probeert de strategische stappen te vertalen naar concrete acties. B)    Wat is het doel van de tool? De tool is bedoeld om vanuit strategie heel concreet naar acties te komen en te zorgen dat deze acties ook worden uitgevoerd. C)     Hoe gebruik ik de tool? Door per actie aan te geven wie er verantwoordelijk is, wat de planning en het budget is en welke andere middelen er nodig zijn, worden de acties concreet gemaakt. D)    Praktijkvoorbeeld Zie volgende slide. E)     Een eenvoudige oefening Neem één actie en vul daarvoor het actieplan in.

47. Stap 6. Uitvoeren: praktijk voorbeeld

48. Verdereactiesuitstap 6 • Na evt. bijsturing Stap 6. Uitvoeren en bijsturen Q4 Q3 Q2 Q1 • Samenvatting • Benodigdetijd: ± 1 jaarvoor de eersteacties • In 6 stappennaarvolledigeimplementatie van duurzaamheid • Eindresultaat: kostenbesparingen en verbeterdereputatie

49. Rapporteren • Stap 1. Projectstart • Stap 2. Organiseren • Stap 3. Nul-situatie • Stap 4. Visie • Stap 5. Acties • Stap 6. Uitvoeren • Rapporteren

50. Rapporteren • Het vastleggen van de voortgang door middel van een gestandaardiseerde rapportagetool: GRI • Zie www.kompasgoederenvervoer.nl voor de tool