Handhaven bestaande bouw in 50 minuten

1. Handhaven bestaande bouw in 50 minuten Nieuwbouweisen of toch bestaande bouw?

2. Handhaven op niveau bestaande bouw? • Handhaven op rechtens verkregen niveau? • Handhaven op nieuwbouwniveau? Ervaringen met handhaven?

3. Woningwet, artikel 14 • Strijdigheid Bouwbesluit of bouwverordening voor bestaande bouw • Woningwet, artikel 15 • Aanschrijven indien een woning niet aan de “eisen des tijds” voldoet • Woningwet, artikel 16 • Combinatie artikel 14+15 • Woningwet, artikel 17 t/m 20 • Aanschrijven overige bouwwerken + Aanschrijven erven en terreinen • Woningwet, artikel 21 • Bepaald dat een aanschrijving MOET worden opgevolgd! • Bij in gebreke blijven: bestuursdwang • Woningwet, artikel 22 • Als een bewoner niet meewerkt mogen B&W (= de gemeenteambtenaar) de woning betreden en het zelf doen “Vroeger”: in overtreding na aanschrijving

4. Rechtstreeks werkende voorschriften • Artikel 1b, eerste lid: • Bouwen moet voldoen aan nieuwbouweisen BB • Tenzij de vergunning anders toestaan • Artikel 1b, tweede lid: • Bestaande bouw moet voldoen aan BB bestaande bouw • Artikel 7b: • Vergelijkbare voorschriften met betrekking tot de bouwverordening en Gebruiksbesluit Situatie na 1 april 2007

5. Bouwen (nieuwbouw) in afwijking van de bouwvergunning/Bouwbesluit/GB/BV: • Handhaven! • Motivatie = artikel 1b, eerste lid / 7b, eerste lid • Gebruik of in stand laten (bestaande bouw) bouwwerk in afwijking Bouwbesluit/GB/BV • Handhaven! • Motivatie = artikel 1b, tweede lid / 7b, tweede lid Deze is gemakkelijk!

6. Artikel 13 • Burgemeester en wethouders kunnen, indien dit naar hun oordeel noodzakelijk is, degene die als eigenaar van een gebouw, bouwwerk, niet zijnde een gebouw, of standplaats, dan wel uit anderen hoofde bevoegd is tot het daaraan treffen van voorzieningen, verplichten tot het binnen een door hen te bepalen termijn treffen van zodanige voorzieningen, dat de staat van dat gebouw, dat bouwwerk of die standplaats nadien komt te liggen op een niveau dat hoger is dan het niveau dat overeenkomt met de voorschriften, bedoeld in artikel 1b, tweede lid, onderdeel a, b, respectievelijk c, zonder dat deze hoger komt te liggen dan het niveau dat overeenkomt met de voorschriften, bedoeld in artikel 1b, eerste lid, onderdeel a, b, respectievelijk c. Handhaven op een hoger niveau?

7. Artikel 13a • Indien niet wordt voldaan aan artikel 12, eerste lid, kunnen burgemeester en wethouders, tenzij toepassing is gegeven aan het tweede lid van dat artikel, degene die als eigenaar van een bouwwerk of standplaats dan wel uit anderen hoofde bevoegd is tot het treffen van voorzieningen daaraan, verplichten tot het binnen een door hen te bepalen termijn treffen van zodanige door hen daarbij aan te geven voorzieningen, dat nadien wordt voldaan aan artikel 12, eerste lid. • LJN: BB0246, Rechtbank Amsterdam • Het stadsdeel Oud Zuid van de gemeente Amsterdam heeft eiser onder oplegging van een dwangsom aangeschreven om de door hem aangebrachte roze verf van zijn pand te verwijderen, omdat deze kleur in ernstige strijd is met de redelijke eisen van welstand Welstand

8. Niveau Nieuwbouw Rechtens verkregen Niveau Prestatie Niveau bestaande bouw ‘Ruimte’ voor handhaving

9. Motivatie: • Wat is de strijdigheid en waarmee is het strijdig? • LJN: BB0246: “…volstrekt duidelijk moet zijn welke voorzieningen getroffen moeten worden…” • Waarom dit object aan hogere eisen voldoen? • Waarom aan deze eisen voldoen? • Geadresseerde: • Diegene die de strijdigheid kan opheffen • Zie ook artikel 1a: Een ieder die […] bouwt, gebruikt, laat gebruiken of sloopt, […] Waar moet een aanschrijving dus aan voldoen?

10. Termijn • Hoe snel voorzieningen getroffen? • LJN: BB0246: “Tijd voor nader onderzoek wordt niet geboden. Dit beperkt eiser op onaanvaardbare wijze in zijn mogelijkheden om zelfstandig de overtreding op te heffen binnen de begunstigingstermijn.” • Mag tegelijk met dwangsom onder last of bestuursdwang Waar moet een aanschrijving dus aan voldoen? (2)

11. LET OP: Handhavingsbesluit inschrijven in gemeentelijke beperkingenregistratie (WKPB) • Extra aandachtspunten: • Artikel 14a • Degene, tot wie een besluit als bedoeld in artikel 13, 13a of 14, eerste lid, is gericht, of zijn rechtsopvolger en iedere verdere rechtsopvolger, is verplicht daaraan te voldoen. • Overtreding is strafbaar o.b.v. WED Waar moet een aanschrijving dus aan voldoen? (3)

12. Officieel handhavingsbesluit bestaat uit: • Brief aan eigenaar, etc. met daarin: • Besluit • Termijn voor herstel • Vervolgactie indien herstel uitblijft • Motivatie = opnamerapport • Aangetroffen gebreken • Wettelijke grondslag (waaraan wordt niet voldaan) • Te treffen voorzieningen (en dat zijn geen werkomschrijvingen!) Waar moet een aanschrijving dus aan voldoen? (4)

13. Waarom eigenlijk > bestaande bouw? • Kamerstukken II 2003/2004, 29 392, nr. 3, blz. 6 • “Soms kan er evenwel een noodzaak bestaan dat aan een bestaand bouwwerk aanvullende bouwkundige voorzieningen worden aangebracht” • Motivatie • Deugdelijk motiveren op grond van 3:46 Awb • Per geval of categorie gevallen • Waarom is BB Bestand onvoldoende? • Waarom aanvullende voorzieningen noodzakelijk? Motivatie bij artikel 13 (1)

14. Specifieke belangenafweging (Awb) • Kan dus nooit leiden tot algemeen beleid • Van toepassing op een beperkt aantal specifieke gevallen! • Stel beleidsregels op • In welke gevallen moet aan hogere eisen worden voldaan? • Inhoudelijk motiveren, niet categorieën aanwijzen • Beleidsregels zijn slechts deel van de motivatie Motivatie bij artikel 13 (2)

15. Rechtens verkregen niveau • Verwacht mag worden dat een bouwwerk niet substantieel verslechterd • Er moet wel een reden voor handhaving zijn! • ‘Lager dan rechtens verkregen niveau’ is dat niet • Is er wel een reden dan kan het rechtens verkregen niveau een goed niveau zijn voor de te treffen voorzieningen • Aanvullende dus altijd noodzakelijk Motivatie bij artikel 13 (3)

16. Toekomstgericht denken? • Alleen daadwerkelijke strijdigheid is reden tot handhaving • Defecten ‘op de korte termijn’ kunnen wel worden meegenomen • Goed gemotiveerd • Let op: de 3 jaar termijn (artikel 25) is vervallen! • In verband met extra motivatieplicht artikel 13: • Na een jaar opnieuw handhaven? Lastig te motiveren! • Neem het hele gebouw mee in de handhaving Motivatie bij artikel 13 (4)

17. Functiewijziging kan aanleiding zijn • Complexgewijze aanpak, herstructurering, energie en bruikbaarheid • Veelal in combinatie met subsidie • Kwaliteitsverbetering • “Streefniveau gebiedsverbetering” • (Oude) gebouwen met een hoge bezetting • Scholen, bijeenkomstgebouwen, kinderopvang Voorbeelden uit Kamerstukken

18. Technische onderbouwing • Deugdelijk en onafhankelijk bouwkundig onderzoek (LJN: AS8445) • Maar in eerste instantie kan een visuele waarneming voldoende zijn (LJN: AT7420) • Redelijkheidbeginsel / -toets • Isolatie aanbrengen kan in verhouding staan tot besparing (LJN: AF3517) • Berekening ter onderbouwing kosten en opbrengsten (oude artikel 23 WW: ABRS 3 maart 2004, nr. 200305687) Eisen uit jurisprudentie

19. Er moet een basis in het Bouwbesluit te vinden zijn (LJN: AF9813): • Gevelreiniging / schilderwerk geen basis in Bouwbesluit 2003 • Alleen eventueel op basis van welstand (13a) • Goed vooroverleg biedt betere kans op succes (LJN: AF9813) • Eerst in overleg • Financiële prikkel Eisen uit jurisprudentie

20. Handhaving obv artikel 13 kansrijk! • Weinig jurisprudentie • Kamerhandelingen bieden veel houvast • Goede voorbereiding noodzakelijk • Stel beleid op wat wenselijk niveau is in welke situaties • Beoordeel situatie specifiek! • Probeer doelen eerst zonder dwang te bereiken • Proberen dus! En kennis delen Tenslotte

21. Aanpak vervallen panden • VROM Inspectie – april 2007 (www.vrom.nl/inspectie) • Handboek Aanschrijven • Vereniging BWT (www.vereniging-bwt.nl) • Kamerstukken behandeling wijziging Woningwet 2007 (Kamerstukken II 2003/2004, 29 392) Bronnen