T.C. Sağlık Bakanlığı Yalova İl Sağlık Müdürlüğü

1. AKILCI İLAÇ KULLANIMI T.C. Sağlık Bakanlığı Yalova İl Sağlık Müdürlüğü Yalova İli Eczane Destek Personeli EĞİTİM SEMİNERİ 7 KASIM 2013 Ecz.Vildan GÖÇMEN

2. AKILCI İLAÇ KULLANIMI Gelişmekte olan toplumların en büyük sorunlarından biri haline gelen ve yeterince üzerinde durulmayan uygunsuz ilaç kullanımına dikkat çekmek sorunun ciddiyeti hakkında bilinçlenmek için en önemli paydaşlarımızdan birisi olan SİZLERLE BURADAYIZ!!!!!

3. BUGÜN BURADA NELER KONUŞACAĞIZ? İLAÇSEKTÖRÜNDEKİ YERİNİZ İLAÇ SEKTÖRÜNDEKİ ÖNEMİNİZ AKILCI İLAÇ KULLANIMI NEDİR ECZANE DENETİMLERİNDE TESPİT ETTİĞİMİZ EKSİKLİKLER VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR SORU-CEVAP AKILCI OLMAYAN ANTİBİYOTİK KULLANIMI SORU-CEVAP

4. AKILCI İLAÇ KULLANIMI • TÜM DÜNYADA HANGİ NEDENDEN KAYNAKLANIRSA KAYNAKLANSIN AKILCI İLAÇ KULLANIMI EKSİKLİĞİ GİDEREK ARTAN BİR SORUN HALİNE GELMİŞTİR

5. Özellikle 20. yüzyılda, ilaç endüstrisindeki gelişim; yanlış, gereksiz, etkisiz ve yüksek maliyetli ilaç kullanımını artırmış ve bir takım problemleri de beraberinde getirmiştir.

6. Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre; uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en düşük fiyata ve kolayca sağlayabilmeleri olarak tanımlanmaktadır. Conference of Experts on the Rational Use of Drugs, World HealthOrganization, Nairobi, Kenya, WHO/CONRAD/WP/RI, (25-29.12.1985).

7. İLACIN ÜRETİMİNDEN ATIMINA KADAR ELİ İLACA DEĞEN HERKESBU KONUNUN PAYDAŞIDIR AMAÇ İLACIN EN KOLAY ULAŞILAN ANCAK DOĞRU DOZDA KULLANILMADIĞINDA BİR ZEHİR OLDUĞUNUN VE AYNI ZAMANDA RASYONEL YANİ EKONOMİK YANİ İNSAFLI, İSRAF ETMEDEN KULLANILMASI GEREKTİĞİNİN ANLAŞILMASIDIR

8. BUNUN İÇİNDSÖ TARAFINDAN AKILCI İLAÇ KULLANIMININ TEŞVİK EDİLMESİ İÇİN ÖNERİLEN 12 TEMEL MÜDAHALE* ÖNERMİŞ • İlaç kullanım politikalarını koordine edecek ve bunların etkilerini izleyecek kurum • Eğitim denetim ve karar alma süreçlerinin desteklenmesine yönelik Klinik Tanı ve Tedavi Rehberlerinden yararlanma • İlk seçenek tedavileri esas alan temel ilaçlar listesi oluşturma • Bölgelerde ve hastanelerde ilaç ve tedavi kurulları kurma • Mezuniyet öncesi müfredat programında probleme dayalı farmakoterapi eğitimi vermeyi sağlama • Bir gereklilik olarak hizmet içi sürekli tıp eğitimleri düzenlenmesi

9. Kurumsal çerçevede izleme, denetim ve geri bildirim sistemlerinin geliştirilmesi İlaçlar konusunda bağımsız (tarafsız bilgi) bilgi kaynaklarını kullanma Kamuoyunun ilaçlar hakkında eğitilmesi Etik olmayan mali girişimlerden sakınılması Uygun ve zorunlu düzenlemeleri hayata geçirme İlaçların ve personellerin mevcudiyetini güvence altına almaya yönelik yeterli devlet harcamalarının sağlanması *WHO PolicyPerspectives on Medicines; September 2002

10. BURADA AKILCI OLMAYAN İLAÇ KULLANIMI KARŞIMIZA ÇIKIYOR

11. Sık karşılaşılan akılcı olmayan ilaç kullanımına bir örnek: hasta hekim diyaloğu: -Bunlar bizim hanımla çocukların ilaçları.. -Eczaneden borç mu aldınız? -Yok yok, hastalar şimdi, burunları akıyor hapşırıp duruyorlar. -Gelsinler o zaman muayene edeyim.. -Yok yok valla gelemezler -Neden? -Hanım şimdi onları okula hazırlıyor, mümkün değil gelemezler, zaten bunlar sizin daha önce yazdığınız ilaçlardan , biz uygun olanları seçip tekrar yazdıralım dedik

12. UYGUN OLMAYAN İLAÇ KULLANIMI ŞEKİLLERİ • Çoklu ilaç kullanımı • İlaçların gereksiz ve aşırı kullanımı • Klinik rehberlere uyumsuz tedavi seçimi • Piyasaya yeni çıkan ilaçların uygunsuz tercihi • İlaç kullanımında özensiz davranılması (uygulama yolu, süre, doz..) • Uygunsuz kişisel tedavilere başvurulması

13. Sık karşılaşılan “Akılcı-olmayan ilaç kullanımı”örnekleri Gereksiz yere fazla ilaç yazılması (polifarmasi), Tanıyla ilişkisi olmayan ilaç kullanımı, Uygunsuz antibiyotik kullanımı, Halkın reçetesiz satılan ilaçlarla kendi kendini uygunsuz tedavisi, Gereksiz pahalı ilaç kullanımı,

18. ÜLKEMİZDE • Sağlık Bakanlığı bünyesinde, akılcı ilaç kullanımı ile ilgili çalışmalar, yaklaşık 20 yıldır sürmektedir. • 12 Ekim 2010 tarihinde Bakan Oluru ile, Akılcı İlaç Kullanımı Birimi kurulmuştur. • 19 Mart 2012 tarihinde Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Bünyesinde Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Dairesi kurulmuştur.

19. AKILCI İLAÇ KULLANIMI TEMSİLCİLERİ ve İŞBİRLİĞİ • İllerde koordinasyonu sağlamak amacıyla 81 ilde İl Sağlık Müdürlüklerinde Akılcı İlaç Kullanımı İl Temsilcisi bulunmaktadır. • Hastane Hizmet Kalite Standartları gereğince, hastanelerde planlama yapmak ve faaliyetlerde bulunmak amacıyla Akılcı İlaç Kullanımı Ekipleri oluşturulmuştur.

20. SORUMLULUK SAHİBİ TARAFLAR(PAYDAŞLAR) • Hekim • Eczacı • Hemşire • Diğer sağlık personeli • Hasta/ hasta yakını • Üretici • Düzenleyici Otorite • Diğer (Medya, Akademi vb.)

22. EN ÖNEMLİ PAYDAŞLARIMIZDAN BİRİ OLAN SİZLER ÇOK ÖNEMLİSİNİZ… • ÇÜNKÜ SİZLER: • MİNİK AYŞELERİN,FATMA TEYZELERİN,OSMAN AMCALARIN… • EN KOLAY ULAŞTIKLARI DANIŞMANLARI, • HATTA ÇOĞU ZAMAN KİMSELERE ANLATAMADIKLARI DERTLERİNİ,SIRLARINI PAYLAŞTIKLARI VEFAKAR ,CEFAKAR DOSTLARI,SIRDAŞLARI, • VE TABİİ Kİ ECZACILARIMIZIN ASİSTANLARISINIZ………….. • HASTALARIMIZA İLACI SUNAN EN SON NOKTASINIZ,ÇÜNKÜ BU NOKTADAN SONRA İLAÇ KONTROLÜMÜZDEN ÇIKIYOR!!!!!!!!!

23. ECZANEYE GELEN HASTALARIMIZ SİZİNDANIŞANLARINIZDIR!!!! BU YÜZDEN BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİSİNİZ!!! hasta eczacı Eczane çalışanı

24. «Yavrum bu ilacı bana yazmışsın, içiyorum ama bi faydasını göremiyorum» dedi ve poşetten o mavi renkli su gibi şeyi çıkardı yaşlı kadın.

27. YAPTIĞINIZ İŞİ EN İYİ İFADE EDEN MESLEK ÜNVANI SİZCE NEDİR?VEYA NE OLMALIDIR?HANGİ ÜNVAN İLE TANIMLANIRSANIZ KENDİNİZİ DAHA MUTLU VE MOTİVE HİSSEDERSİNİZ?

28. KALFA • ECZACI YARDIMCISI • ECZANE ÇALIŞANI • ECZANE PERSONELİ • ECZANE YARDIMCI DESTEK PERSONELİ • ECZANE TEKNİKERİ • ECZACI TEKNİSYENİ

29. BİZİM BURADA YAŞADIĞIMIZ ÜNVAN KARMAŞASINI OTORİTELER DE TESPİT ETMİŞ , BUNAAB UYUM SÜRECİ DE VESİLE OLMUŞ VEE….. AB uyum süreci kapsamımda 10.12.2007 tarihinde • Sağlık Bakanlığı,Türk Eczacıları Birliği ve Milli Eğitim Bakanlığı arasında bir "eczanelerde çalışan yardımcı destek personelinin eğitimine dair protokol" imzalanmış • Başlangıçta en az ilkokul mezunu ve en az bir yıl eczanede çalıştığını belgeleyenlere 2009 yılı sonuna kadar belirli periyotlarla eğitimler verilerek sertifika verilmiştir.

30. SON OLARAK 12 Temmuz 2012 tarihli ve 28351 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6354 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına dair Kanunla;11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Tababet ve ŞuabatıSana’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun Geçici 7 inci maddesi uyarınca Bakanlığımız ve Türk Eczacıları Birliği ve 19 Mayıs Üniversitesi Rektörlüğü arasında imzalanan protokol çerçevesinde eczane destek personeli olarak çalışan ve Bakanlığımıza müracaat ederek Kanunun aradığı uygun şartları taşıdıkları belirlenen adaylar belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda eczane destek personeli yetkilendirme eğitim ve sınavı yapılacaktır. 265 saat teorik eğitim ve toplamda 3 ayda sonlanacak, takip ve denetim TEB tarafından yapılacaktır.

31. ECZANE YARDIMCI DESTEK PERSONELİNİN TANIMI: • SORUMLU BİR ECZACININ GÖZETİM,DENETİM VE SORUMLULUĞUNDA,ECZANENİN İŞLEYİŞİNDE ÖNEMLİ ROLE SAHİP PERSONELDİR • ECZANENİN DESTEK PERSONELİDİR

32. Eczaneye gelen reçeteyi bir bütün olarak değerlendirmeli sonra ilaçları tek tek vermelidir. İlacın dozlarını hastanın yaşına ve kilosuna uygunluğunu kontrol etmelidir. İlaçların kullanım şeklini tek tek açıklamalıdır. Hastanın unutmaması için ilaçların üzerine beyaz bir etikete nasıl kullanacağını ve saklama koşullarını kısaca yazmalıdır

33. KARDEŞ AZERBEYCAN

34. VE ÜLKEMİZDE

35. Ülke ekonomisindeki kritik nokta sınırı %10 “1999-2000 yıllarındagerçekleştirilenTürkiyeUlusalSağlıkHesaplarıAraştırması’nagöre, ülkemizin 2000 yılıiçintoplamilaçvedayanıksıztıbbitüketimmalzemesiharcamasının, toplamsağlıkharcamasındakipayı %33,5 olmuştur.”

36. Ülkemizde yapılan bir çalışmada hastaların % 75 oranında hekime danışmadan ilaç kullandığı tespit • edilmiştir. • Bu hastaların % 15 inin ilacı kendi kendine kullandığı ilaçları yanlış kullandığı • Ve % 25 oranında kendisinin kullandığı bir ilacı başka hastalara tavsiye ettiği belirtilmiştir.

37. En çok satılan ilaçlar (Dünya genelinde) • Kalp-damar hastalıkları % 19.3 • Santral sinir sistemi hastalıkları % 15.8 • Metabolik hastalıklar % 15.3 • Antibiyotikler % 9.9 ** • Solunum sistemi hastalıkları % 9.3 • En çok satılan ilaçlar (Türkiye’de) • Antibiyotikler% 19.0** • Ağrıkesiciler% 12.0 • Antiromatizmal ilaçlar % 11.0 • Soğukalgınlığı ilaçları % 8.6 • Vitaminler% 7.3

39. Ülkemizdesolunumsistemiilaçlarına SGK tarafındanEkim 2010- Mart 2011 dönemindeödenenmiktar 1.048.861.661 TL’dir (kamuindirimlifiyatıüzerinden). • Türkiye’deEkim 2011 yılıitibariyleilaçkullanımprofilinebakıldığındaisesolunumsistemiilaçlarıtoplamda %12 ile 3. sıradayeralmaktadır.

40. BİR SOLUNUM İLACININ UYGULAMA ŞEKLİNİN ANLAŞILAMAMASI

42. BİZ NELER YAPTIK??

43. 27 MAYIS GRAND AYDOĞAN OTEL

45. ÖZEL HASTANELERLE BERABER

46. TANITIM STANTLARI

47. BAZEN YORULDUK…. BAZEN EĞLENDİK….

49. 27 KASIM TARİHİNDE İSE YARDIMCI SAĞLIK PERSONELLERİMİZ İÇİN BİR KONFERANSIMIZ OLACAK

50. ECZANE DENETİMLERİNDETESPİT EDİLEN EKSİKLİKLER