Yazılı Yoklama

1. Yazılı Yoklama

2. YAZILI YOKLAMALAR Yazılı yoklama, öğrencilere birkaç soru yazdırılıp veya yazılı verilip bunlara belli bir sürede yazılı cevap istenmesi suretiyle yapılan bir sınav türüdür. Günümüzde en çok kullanılan sınav türüdür. Bunun olası sebeplerinden bazıları; a. Hazırlanmasının kolay olması, b. İyi bilinen bir sınav türü olması ve c.Yazılı yoklamaya alternatif olarak geliştirilen diğer sınav türlerinin yeterince bilinmemesi veya biraz uzmanlık gerektirmesidir. • Yazılı Yoklamaların Özellikleri • Bir yazılı yoklama sorusu, bir dereceye dek cevaplayıcıyı, hakkında yazacağı konuyu seçmede ve cevabın ifadesinde serbest bırakır. Cevaplayıcıya tanınan bu cevap özgürlüğü en önemli özelliğidir. • Yazılı yoklama soruları kendi içinde ikiye ayrılır: • a. Sınırlı cevap sorularıb. Serbest cevap soruları • a. Sınırlı cevap soruları, verilecek cevabın niteliğine, uzunluğuna ve örgütlenmesine bazı sınırlamalar koyar. (… listeleyin, … tanımlayın, … nedenlerini verin gibi) Bu tür soruların puanlanması nesnel ve kolaydır. Yalnız bu tür sorular sentez ve değerlendirme düzeyindeki davranışları ölçmede uygun düşmez.

3. b. Serbest cevap sorularında, cevabın içerik, nitelik ve uzunluğunu belirlemede, cevaplayıcıya sınırsız bir özgürlük verir. Bu tür sorularda, bazen, cevaplama zamanı, yazmada kullanılacak sayfa ya da kelime sayısı kısıtlanarak bir sınırlama koyma yoluna gidildiği olur. Serbest cevaplı sorular, özgün ve yaratıcı düşünme gücü, bir konuyla ilgili bilgi öğelerini seçip ayıklayarak onları tutarlı ve anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde örgütleme gücü, fikirleri ya da bir fikirler örüntüsünü değerlendirme gücü gibi genel öğrenme ürünlerini ölçmede etkilice kullanılabilir. Puanlamada güçlük vardır, zaman alıcı ve özneldir. 2. Cevapların yazılı olarak verilmesi zorunluluğu, aslında ölçülmek istenmeyen özelliklerin de cevaba yansıması sonucunu doğurur. Cevaplayıcının anlatımının duru, güzel ve çekici olup olmaması; yazısının okunaklı, düzgün ve güzel olup olmaması, yazma sürati, kompozisyon yeteneği gibi… 3. Yazılı yoklamalarda, cevaplayıcılar, zamanlarının çoğunu, soruların cevaplarını düşünüp bulmaya ve cevaplarını yazmaya harcarlar. Cevabı yazma işi çok zaman aldığından, belli bir süre içinde öğrencilere sorulabilecek soru sayısı az olur. Kapsadığı soru sayısının azlığı, yazılı yoklamaların geçerlik ve güvenirliğini sınırlayan bir başka etkendir. Bir testteki soru sayısı azaldıkça o testin güvenirliği düşer.

4. 4. Cevaplayıcılar sorular ne denli açık sorulursa sorulsun bildiğini yazma eğilimindedirler ve sorunun anlaşırlığı azaldıkça bu eğilim kuvvetlenir. 5. Cevaplayıcılar, blöf yaparak şişirme cevaplar verebilir. Yazımı kuvvetli bir öğrenci cevabı yuvarlak yorumlarla geçiştirebilir. 6. Yazılı yoklamalarda cevaplar doğru-yanlış şeklinde kesin olmaz. Doğruya yakın ya da yanlış olabilir. 7. Yazılı yoklama sorularını yazmak kolaydır, az zaman alır. Puanlama ve okuması zordur. Puanlamada kalıp yoktur. Öğretmenin ruhsal durumu puanlamayı etkileyebilir. Taktir ettiği öğrenciye çok, sevmediğine az puan verebilir. Sorunun birinin çok iyi ve kötü cevaplandırılmış olması diğer soruların puanlanmasını etkiler. Yazının güzelliği, anlatımı puanı etkiler. Bütün bu sebepler yazılı yoklamaların güvenirliğini düşürür. Puanlayıcı farklı zamanlarda aynı soruya farklı puanlar verebilir.

5. Hangi Durumlarda Yazılı Yoklama Yapılmalıdır? 1. Sınava girecek öğrenci sayısı az ise ve testin ileride kullanılması düşünülmüyorsa, 2. Sınav öncesi çoktan seçmeli test hazırlamaya vakit yoksa ve değerlendirme yapmak için zaman çoksa, 3. Sentez ve değerlendirme basamaklarında ve yazma yeteneğinin geliştirilmesine yönelik durumlarda. 4. Öğretmen objektif madde yazmada becerikli değil de, eleştirisi iyi, dikkatli bir okuyucu ise, 5. Kişilerin geleceklerini belirleyen kararlar alınırken (Doktora sınavı gibi). yazılı yoklama kullanılabilir.

6. Yazılı Yoklamaların Geliştirilmesinde Uyulması Gereken Kurallar • Öncelikle bir test planı yapılmalıdır. Bu test planında, • a) Sınavın amacı nedir? • b) Ölçülecek davranışlar nelerdir? • c) Hangi konular, alt konular ölçülecektir? • d) Testte kaç soru bulunmalıdır ve hangi konulara dağılmalıdır? (Belirtke tablosu hazırlanmalı) • 2. Zaman çok harcanacağından az soru sorulmak zorunluluğu vardır. Bu durum şöyle giderilebilir ve güvenirlik yükseltilebilir. • a) Az sayıda uzun cevaplı soru yerine çok sayıda kısa cevaplı soru sorulmalıdır. • b) Belirtke tablosunda kritik davranışları test eden sorular bulunmalıdır. • 3. Sorular açık ve net, anlaşılır olmalıdır. Diğer öğretmenlere okunarak görüşleri alınmalıdır. Sorular farklı yorumlara sebep olmamalıdır. • 4. Zorunlu olmadıkça seçmeli soru kullanılmamalıdır. Öğrenci kritik davranışı yoklayan sorulardan kaçacaktır. Puanlama da güçlük olabilir. İlk 5 sorunun herkesçe cevaplanması istenir. Son 5 sorunun ikisinin cevaplanması yeterlidir.

7. 5. Açık kitap sınavı yapmaktan kaçınmalıdır. İstatistik gibi formül ezberleten sınavlardan kaçınılmalıdır. Formüllerin yazılı verilmesi daha uygundur. Yoksa kitaba aşinalık doğar. 6. Sorular öğrenciye önceden teksir edilip verilmelidir. Sınavda sorular yazdırılarak zaman yitirilmemelidir. 7. Soruların başında cevaplama işlemine ilişkin hususları açıklayan bir yönerge ya da açıklama bulunmalıdır. 8. Puanlarken öznelliği azaltmak için; a) Öğretmen kâğıtları okurken anlatım gücü, yazı güzelliği gibi faktörleri puanlamada göz önünde tutmamalıdır. b) Kâğıdın kime ait olduğuna soru okunurken bakılmamalıdır.

8. c) Cevapların okunmasında bir soruya tüm öğrencilerin verdiği cevap okunduktan sonra diğer soruya geçilmeli ve aynı biçimde o da okunmalıdır. Bu durum ilk cevabı iyi ya da kötü olan öğrencinin diğer sorulara bu durumunun yansımasını engeller. d) Sınırlı cevap sorularında ayrıntılı puan anahtarı kullanılmalıdır. Serbest cevaplı sorularda model cevap yazmak zordur. Sınıflama yöntemiyle cevaplandırılır (iyi-orta-kötü). e) İki veya daha çok puanlayıcı mümkünse ayrı ayrı okumalı ve cevaplar böyle değerlendirilmelidir. Bilhassa doktora sınavlarında vb. bu yöntem kullanılmalıdır. Ancak tüm puanlayıcılar aynı puan anahtarına göre değerlendirme yapmalıdır. f) Öğretmen, sınavdan evvel sınavda kullanacağı sorularla ilgili soru bankası hazırlamalıdır ve sınavda soracaklarını bunun içinden seçmelidir. g) Sınavın puanlamasında kullanılan puanlama yöntemleri, Genel izlenimle puanlama, Sınıflama, Sıralama, Anahtarla puanlama, Negatif puandır.

9. PUANLAMA ANAHTARI Aşağıda, ortak bir materyale dayalı 3 soru ve onların puanlama anahtarları örnek olarak verilmiştir. DİKKAT! Aşağıdaki sorular (4-6. sorular) betimlenen şu duruma göre cevaplandırılacaktır. Bir grup öğrencinin, kapsamları birbirinden farklı olan üç testten aldıkları puanların istatistikleri ile o sınıfın öğrencilerinden Ayşe'nin her testten elde ettiği puan şöyledir: TEST I TEST II TEST III Madde sayısı 30 50 90 Aritmetik ortalama 16,2 28,6 35,4 Standart kayma 2,0 6,8 5,2 Ayşe'nin ham puanı 15 32 33 4. Bu test sonuçlarına dayanarak öğrencilere not verilmek istendiğinde, söz konusu üç test, en büyük ağırlık tanınandan en küçük ağırlık tanınana doğru nasıl sıralanır? Neden? (5 puan) 5. Bu testler, uygulandığı sınıfa göre, en güç olandan en kolay olana doğru nasıl sıralanır? Neden?(5 puan) 6. Ayşe'nin hangi testteki mutlak başarısı daha büyüktür? Neden? (3 puan)

10. Puanlama Anahtarı Cevapta bulunması gerekli ayrıntı Puan 4. a) Test III, Test II, Test I 3 b) Çünkü, soru sayısı fazla olan testin, diğerlerine kıyasla daha geçerli ve güvenilir olması beklenir. 2 5. a) Test III, Test I, Test II 3 b) Çünkü, bir testin ortalama güçlüğü, o testin ortalamasının, 1 o testten alınabilecek en yüksek puana oranıdır. c) Bu oran ne denli küçük çıkarsa, test o denli güç demektir. 1 Test I için: 16,2/30= 0,54 Test II için: 28,6/50О≈0,57 Test III için: 35,4/90≈ 0,39 6. a) Test II deki mutlak başarısı daha büyüktür. 1 b) Mutlak başarı, öğrencinin ham puanının o testten 1 alınabilecek toplam puana oranıdır. c) Böylece 32/50> 15/30 > 33/90 olur 1