Depresyonun ele alınması

1. Depresyonun ele alınması • Doğru tanı • “Bedensel hastalıkta depresyon” = “Major depresyon” • “Patolojik ve tedavi edilmesi gereken bir durum” • Belirtilerin kökenini anlamak bazen güçtür • “iştah azalması, uyku düzensizliği ve enerji azalması gibi”

2. Depresyonun ele alınması • Yeterince tanınabiliyor mu? • Daha çok bedensel yakınmalara odaklanma, • Hastayı bir psikiyatrik tanı ile etiketleme kaygısı, • Hafif ya da nonspesifik depresyon belirtileri, • Antidepresanların yan etkileri, • “Depresyon bir çevresel stresöre yanıt olarak ortaya çıkmışsa patolojik bir durum değildir ve tedavisi gerekmez” inancı • “Kanser hastası, depresyonu ona bağlıdır”

3. Depresyonun ele alınması • Maliyeti ne kadardır? • Sağlık hizmetlerini fazlaca kullananların; % 23.5’i Major depresyon, % 16.8’i distimik bozukluk

4. Depresyonun ele alınması • Bedensel sağlıklarını daha olumsuz algılarlar, • Yeti yitimleri daha fazladır, • Sosyal ve mesleki işlevlerinde bozulma daha fazladır, • Daha fazla muayene talepleri olur, • Daha fazla laboratuvar testi yapılır

5. Depresyonun ele alınması • Bedensel hastalıkta mutlaka depresyon gelişir mi? • Mutlaka tedavi gerekir mi? • Tedavi için ne zaman ve ne kadar beklemek gerekir?

6. Depresyonun ele alınması Eş hastalanma Depresyon Bedensel hastalık Semptomatik İkincil

7. Depresyonun ele alınması • Her zaman bu nedenler kolayca belirlenemeyebilir • Metabolik sorunlar, ağrı ve fiziksel hastalık tedavi edilir • Bazen sadece depresyonun tedavisi gerekir • Bazen de depresyonu ağırlaştıran ilaç kesilir

8. Depresyonun ele alınması • Bedensel hastalıkta depresyon tedavisi; • Karmaşıktır, • Tanısal sınıflandırma, genel tıp, psikiyatri, psikofarmakoloji ve psikoterapi konularında bir yaklaşım ve kavrayış gerekir.

9. Depresyonun ele alınması • Depresyon tanısı konduğunda, • Altta yatan toksik ya da tıbbi etmenlerin ortaya çıkarılması gerekir. • Mevcut tıbbi sorunların tümünün tedavisi gerekir. • Tıbbi durum kronik ise depresyon birincil depresyonda olduğu gibi tedavi edilir.

10. Depresyonun ele alınması • Depresyona katkısı olabilecek ilaçlar azaltılır ya da kesilir, • Tıbbi durum sürekli tedavi gerektiriyorsa, kullanılan ilaç depresyona yol açmayan başka bir ilaçla değiştirilir.

11. Depresyonun ele alınması • Depresyonu ağırlaştıran ilaçlar • Bilgilerimiz yetersiz ve kuşkulu • Kuşkulanılan ilacın başlamasından sonra mı gelişti? • İlaçtan sonra gelişen depresyonda psikiyatri uzmanına danışılmalı • Kuşkulanılan ilaç kesildikten 2-3 hafta sonra depresyon düzeldi mi? • İlaçlar

12. Depresyonun ele alınması • Psikoterapiler • Destekleyici psikoterapiler • Hasta hastalığı hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olmuş mu? • Başlangıçta bilgilendirme ve destek • İlerleyen dönemlerde yeti yitimi ve terminal hastalığın kabullenilmesi konusunda destek

13. Depresyonun ele alınması • Psikoterapi gereksinimi var mı? • Hastalığa tepki • Sosyal ve mesleki rolleri yerine getirebilme • Beden algısı • Psikodinamik-Kişilerarası-Bilişsel terapiler; • Hastanın durumu • Motivasyonu • Psikolojik zihinsellik düzeyi • Bilişsel terapiler • İlaç yan etkisi nedeni ile ilaç alamayanlar • MI ve kanserli hastalarda etkili

14. Depresyonun ele alınması • Antidepresanlar • Antidepresan tedavinin etkisi plasebodan üstündür • Hastaların genel uygulamada %70’i iyi yanıt verir • Fiziksel hastalıklarda bu oran %59’dur • Başlıca ilaçlar TSA, SSRI ve MAOI • Hastaların %32’si ilaçlarını bırakır

15. Depresyonun ele alınması • Antidepresanların kullanımı • Terapötik etki için ilaçlar gerekli minimum dozlar bilinmektedir • Bu doz klasik TSA’lar için 150 mg/gün’dür. • Başlangıç düşük dozla • Doz artışı daha yavaş • İlacın birden kesilmesi ile relaps oranı çok yüksek • Toplam süre ? • Relaps olduğunda yeniden tedaviye başlanır

16. Depresyonun ele alınması • Antidepresan seçimi • Tüm antidepresanlar eşit düzeyde etkinlik gösterirler • 4-8 haftalık kullanım ile etkinlik konusunda bir karara varılabilir • Seçilecek ilk ilaç konusu tartışmalıdır

17. Depresyonun ele alınması • İlaç etkileşimleri

18. Depresyonun ele alınması

19. Depresyonun ele alınması • Kardiyak hastalıklar ve ilaç seçimi • P-R, QRS ve Q-T aralığının uzaması • Postural hipotansiyon • Hipertansiyon krizi

20. Depresyonun ele alınması • Epilepsi • TSA ilaçlar epilepsi eşiğini düşürürler (%0.5-%0.1) • SSRI grubu ilaçlar da epilepsi eşiğini düşürürler • MAOI grubu en güvenilir ilaçlardır

21. Depresyonun ele alınması • Karaciğer hastalığı • Antidepresan ilaçların kan düzeyleri yükselir • Kan düzeyi izlenebiliyorsa TSA’lar en güvenli olanları • MAOI hepatotoksik olabilir

22. Depresyonun ele alınması • Böbrek yetmezliği • TSA grubu ilaçlar genellikle güvenlidir • SSRI grubu ilaçlar düşük dozlarda kullanılmalı • Fluoksetine dikkat edilmelidir • MAOI olağan dozlarda kullanılabilir

23. Depresyonun ele alınması • Ek ilaçlar • Nöroleptikler • Lityum

24. Depresyonun ele alınması • EKT (Elektrokonvulzif tedavi) • Psikotik bulgulu depresyon • Hızlı yanıt gereken durumlar • Suisid riski • Fiziksel durumun kötüleşmesi • Mutlak kontrendikasyon yoktur • Relatif Kontrendikasyon • MI (son 3 ay içinde) • Kafa içi yer kaplayan oluşum • Aort anevrizması • Yakın zamanda gelişen Serebrovasküler hastalık • Retina dekolmanı • Feokromasitoma

25. Depresyonun ele alınması • Prognoz • Uzun süreli çalışmalar yeterli düzeyde değildir • Plasebo alan hastalarda depresyon fiziksel hastalığın düzelmesi ile ilişkili • Antidepresan alanlarda depresyonfiziksel hastalık düzelmese bile düzelmektedir • Fiziksel hastalık kronik ve yeti yitimi yapmışsa depresyon tedavisi daha zor • Yaşlı erkek hastalarda fiziksel hastalık tamamlanmış suisid için bir risk faktörü

26. Depresyonun ele alınması Sonuç • Fiziksel hastalıkta depresyon tedavisi fiziksel hastalığın prognozunu olumlu yönden etkiler • Depresyonun varlığı fiziksel durumun kötüye gidişini öngörür • Grup terapisi stresi azaltıp bağışıklık sistemini güçlendirir • Depresyon tedavisi hem prognozu, hem de yaşam kalitesini düzeltebilir