1 / 17

Kadir Bas Doktora Öğrencisi Queen Mary, University of London

TÜRK HUKUKUNDA REKABET İHLALLERİNE İLİŞKİN TAZMİNAT DAVALARINDA PASSING-ON SAVUNMASI VE DOLAYLI ALICI KURALININ UYGULANMASI: ABD VE AB UYGULAMALARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER. Kadir Bas Doktora Öğrencisi Queen Mary, University of London. İçerik.

maude
Download Presentation

Kadir Bas Doktora Öğrencisi Queen Mary, University of London

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. TÜRK HUKUKUNDA REKABET İHLALLERİNE İLİŞKİN TAZMİNAT DAVALARINDA PASSING-ON SAVUNMASI VE DOLAYLI ALICI KURALININ UYGULANMASI: ABD VE AB UYGULAMALARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER Kadir Bas Doktora Öğrencisi Queen Mary, University of London

  2. İçerik • “Passing on Savunması” ve “Dolaylı Alıcı Kuralı” kavramları • Rekabet ihlallerine ilişkin tazminat davalarının amacı • ABD Uygulaması • AB uygulaması • Türk hukuku uygulaması, görüş ve öneriler

  3. Passing On Savunması ve Dolaylı Alıcı Kuralı • Passing on savunması => Rekabet ihlalcisi davalı tarafından, doğrudan alıcı davacının hukuka aykırı fiyat artışını kendi alıcılarına yansıttığı iddiası • Dolaylı alıcı kuralı => Dolaylı alıcı davacı tarafından hukuka aykırı fiyat artışının kendilerine yansıtıldığı gerekçesiyle tazminat talebi • Bu kavramlar sadece tekelci fiyatlandırma durumlarına ilişkindir. (dışlayıcı nitelikteki rekabet ihlalleri dahil değil) • Yansıma tartışması sadece hukuka aykırı fiyat artışı konusundadır. (Doğrudan alıcının diğer zararları dahil değil)

  4. Rekabet İhlallerine İlişkin Tamzinat Davalarının Amacı • Caydırma Amacı - Rekabet ihlallerinin tespit edilmesinin kolaylaştırma - Rekabet ihlalinin maliyetini arttırma • Tazmin etme amacı - İhlalin mağdurunun zararlarının telafi edilmesi • Bu amaçların elde edilmesinin yarattığı sosyal maliyetin rolü - Ekonomik yarar sağlayan anlaşma ve eylemlerin caydırılması - Yargısal ve idari masraflar - Toplumca söz konusu amaçların elde edilmesine atfedilen değer

  5. ABD Uygulaması • Clayton Kanunu m.4(a) => passin-on savunması ve dolaylı alıcı kuralı konusunda belirlilik mevcut değil • Uygulama içtihada dayalı • Hanover Shoe kararı => Yüksek Mahkeme passion-on savunmasını reddediyor. İstisna: Masraf art (cost plus) sözleşmeleri • Illinois Brick kararı => Yüksek Mahkeme dolaylı alıcı kuralını da reddediliyor İstisna: Masraf art (cost plus) sözleşmeleri

  6. ABD Uygulaması • Illinois Brick Kuralını savunan görüşler • Caydırıcılık öncelikli amaçtır ve Illinois Brick kuralı bu amacın sağlanmasında en etkili politikadır: • Doğrudan alıcıların rekabet ihlallerini tespit etmesi daha kolaydır • Doğrudan alıcılarının dava açma motivasyonu daha yüksektir • Fiyat artışının yansıtılmasının ispatı yüksek yargısal masraflar yaratacaktır. • Rekabet ihlalcileri çifte tazminat sorumluluğu ile karşı karşıya kalabilir. • Illinois Brick kuralı tazmin etme amacına da uygundur (Landes/Posner)

  7. ABD Uygulaması • Illinois Brick kuralını eleştiren görüşler • Dolaylı alıcılar tekelci fiyatlandırmanın asıl mağdurudur. • Passing-on savunması reddedilirken dolaylı alıcı kuralı kabul edilmelidir. • Fiyat artışının yansımasına ilişkin karmaşıklık ve çifte tazminat sorumluluğu riski çeşitli yargısal araçlarla çözülebilir. • Tazmin edici adaletin yerine getirilmesi yargısal masraflara değmektedir. • Tazminat davalarının caydırıcılığı azalır (Doğrudan alıcılar ihlalleri daha iyi tespit edemeyebilir veya dava açmaktan kaçınabilir.

  8. ABD Uygulaması • Illinois Brick kararı sonrası gelişmeler • Dolaylı alıcı kuralına izin veren eyalet düzenlemeleri • ARC America kararı • Antitröst Modernizasyon Komisyonu çalışmaları

  9. AB Uygulaması • Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) Yaklaşımı • Courage kararı • Manfredi kararı • Üye devlet uygulamaları • Uygulama: Bütünüyle gelişim altında (total underdevelopment) ve dikkat çekici derecede farklı (astonishing diversity) • Teori: passing-on savunması ve dolaylı alıcı kuralı genel olarak kabul görmekte

  10. AB Uygulaması • Komisyon Yaklaşımı • Yeşil kitap • Beyaz Kitap • Asıl amaç tazmin etme, doğal sonuç caydırıcılık • Passing-on savunması  (satış kaybından dolayı tazminat hakkı saklı) • Dolaylı alıcı kuralı • Toplu dava açma hakkı: Temsilci kuruluşlar tarafından dava açılması (representative actions) ve opt-in toplu dava açma hakkı • Aynı ihlale ilişkin açılan davalar arasında koordinasyon

  11. Türk Uygulaması • Mevcut uygulama • RKHK m.57 => Passing-on savunması ve dolaylı alıcı konusunda açıklık mevcut değil • RKHK Tasarısı => açıklık mevcut değil • BK haksız fiil hükümleri: Zarar ve illiyet bağı ispatlandığı sürece passing-on savunması ve dolaylı alıcı kuralı teorik olarak mümkün • BK gabin (aşırı yararlanma) hükümleri: • Edimler arasında açık oransızlık ( %25 üstü fiyat artışı) • Zarar görenin zor durumda kalması (Tacirler başvurabilir) • Oransızlığın giderilmesini isteme yetkisi (Yeni BK m.28 f.1)

  12. Değerlendirmeler • Haksız fiil sorumluluğunun amacı • Hakim görüş: Asıl tazmin etme, tamamlayıcı caydırıcılık • Ayrık görüş: Asıl amaç caydırma, tazmin etme bir sonuç (özellikle rekabet ihlallerine ilişkin tazminat davaları açısından)

  13. Değerlendirmeler

  14. Öneriler • Passing-on Savunması • Kural olarak izin verilmelidir. • İstisnalar: • Masraf artı sözleşmeleri • Doğrudan alıcının ihlale katılması durumu • Hakim, üç katına kadar tazminat konusunda takdir yetkisini kullanırken fiyat artışının yansımasını dikkate almalıdır.

  15. Öneriler • Dolaylı alıcı kuralı • Fiyat artışına en son maruz kaldığını ispat eden dolaylı alıcılara tazminat hakkı verilmelidir. • Karineler: • Ürünü değiştirmeden satan ara teşebbüslerden satın alan dolaylı alıcılar, fiyat artışına maruz kalmıştır. • Fiyat artışı bütünüyle dolaylı alıcılara yansımıştır. • Hakim, üç katına kadar tazminat konusunda takdir yetkisini kullanırken fiyat artışının yansımasını dikkate almalıdır.

  16. Öneriler • Toplu dava açma hakkı • Opt-in toplu dava açma hakkına izin verilmelidir. • Tüketici dernekleri, ticaret odaları veya devlet organlarına temsilci olarak dava açma hakkı tanınabilir. (opt-in olması şartıyla) • Davaların birleştirilmesi: HUMK m.166 • Özel hukuk hükümlerinin yarışmasının önlenmesi

  17. Teşekkürler!!!

More Related