Hoofdstuk 2 Aarde: Middellandse Zeegebied Paragraaf 3

2. Hoofdstuk 2 Aarde: Middellandse ZeegebiedParagraaf 3

3. inhoud • Een onrustig gebied (par. 3)

4. Aardbevingen Uit oude gebouwen is vaak af te lezen wat voor een aardbevingsgeschiedenis een gebied heeft doorgemaakt. Telkens als de aardkorst een stukje omhoog wordt gedrukt of het gesteente geplooid wordt, ontstaan er trillingen in de aardkorst. Deze kerk in Zuid-Italië waarvan de oorsprong voor de jaartelling ligt is vele malen herbouwd.

5. Aardbevingen Aardbevingen in het Middellandse Zeegebied kun je verwachten vanwege de actieve platentektoniek. Toch worden de bewoners telkens weer verrast. Dit komt door: 1 2 3 1 de lage frequentie 2 het plotselinge karakter 3 de onvoorspelbaarheid van de plaats

6. Aardbevingen Dit is typisch voor subductiezones in het algemeen! Aardbevingen in Griekenland kunnen een diepe en een ondiepe haard hebben; dit is afhankelijk van waar de platen klem zitten.

7. Aardbevingen De plaats waar de Anatolische plaat en de Euraziatische plaat klem zitten verplaatst zich in westelijke richting Is hier sprake van een -convergente -divergente -transforme plaatbeweging? -een transforme

8. Aardbevingen Op welke van deze plaatsen verwacht je… -alleen ondiepe aardbevingen -zowel diepe als ondiepe aardbevingen Op welke plaatsen gaat dit anders dan volgens de algemene theorie?

9. Vulkanisme Het vulkanisme in het Middellandse Zeegebied wordt in het algemeen ver-oorzaakt door subductie Bij zowel de Griekse als de Italiaanse vulkanen is een vulkanische boog te herkennen parallel aan de subductiezone

10. Vulkanisme Toch zijn er grote ver-schillen tussen de vulkanen. 1 De Italiaanse vulkanen zijn veel actiever dan de Griekse vulkanen 2 De Italiaanse vulkanen verschillen sterk van elkaar In zowel Griekenland als Italië komen naast actieve ook ‘dode’ vulkanen voor

11. vulkanen in soorten en maten Vulkanisme in Italië Vesuvius, dansen op een vulkaan Heel zware en matig zware uitbarstingen wisselen elkaar af met rustperioden van tientallen tot honderden jaren

12. Vulkanisme in Italië vulkanen in soorten en maten Vulture, een dode vulkaan die ‘te’ dicht bij de subductiezone ligt. Hij heeft de vorm van een klassieke stratovulkaan.

13. Vulkanisme in Italië vulkanen in soorten en maten Stromboli, de vuurtoren van de Middellandse Zee Deze stratovulkaan, is continu actief. Eens in de paar jaar worden de uitbarstingen zo explosief dat het gevaarlijk kan worden.

14. Vulkanisme in Italië vulkanen in soorten en maten Vulcano, het eiland en de vulkaan zijn vernoemd naar de god van het vuur Van deze stratovulkaan is na de laatste uitbarsting in de 19e eeuw alleen nog een caldera over De rust die er heerst is schijn, dit blijkt uit de zwaveldampen die uit de grond komen

15. Vulkanisme in Italië vulkanen in soorten en maten De grootste vulkaan van Europa is zeker niet de gevaarlijkste. Tijdens de regelmatige uitbarstingen stroomt de lava traag van de berg of wordt de omgeving bedekt met een laagje as. Grote hoeveelheden lava stromen traag naar beneden en bouwen mee aan de enorme (schild)vulkaan.

16. Vulkanisme in Italië vulkanen in soorten en maten Welke van deze vulkanen is zowel wat betreft de vorm als de werking echt anders dan je zou verwachten in een subductiezone? Stromboli Vesuvius Vulcano Etna Vulture

17. Vulkanisme in Griekenland Na een zeer zware uitbarsting van de vulkaan op het eiland Santorini in 1638 voor Chr. is deze vulkaan nog een enkele keer uitgebarsten. Wat rest is een caldera in zee. De Griekse vulkanen vormen allemaal vulkanische eilanden; de meeste zijn al lange tijd niet meer actief. Maar dat wil niet zeggen dat …