Thorndike-asosacionist-bihejviorist

1. Thorndike-asosacionist-bihejviorist • Ligji i efektit • Cdo akt qe ne nje situate te dhene, prodhon kenaqesi, lidhet me ate situate. Kur situata riperseritet akti i lidhur me te ka probabilitet me te madh te perseritet sesa ne te kaluaren. Dhe e anasjellta • Ky ligj ndikon ne idete e funksionalisteve pjeserisht

2. Funksionalistet • Pak rendesi te mesuarit me ane te S-R • Ne impaktin me situaten problematike organizmi nuk reagon rastesisht por ne menyre selektive dhe analitike

3. Te menduarit • Fluks i vazhdueshem, i pazberthyer ne imazhe mendore • Theksojne aspektet adaptive • Nje ide, nje arsyetim, nje pritshmeri kane funksion adaptiv aq sa dhe perceptimet

4. Metodat e funksionalisteve • Introspeksioni nuk eshte metoda e vetme psikologjike • Metoda subjektive ashtu si strukturalistet • Funksionet mendore, dhe jo permbajtjet mendore, jane objekte te vetme te studimit • Nuk shfaqen ne eksperiencen e menjehershme • Vleresojne eksperimentimin laboratorik, tek te mesuarit, por jo rigorozisht dhe sistematikisht si Titchener, por me ane te metodes gjenetike dhe asaj vezhguese puro, me adapte per te analizuar funksionet mendore ne kontekstin e tyre natyral

5. Funksionalistet • Pranojne kontributin e filozofise, historise, letersise, artit, antropologjise. • Vezhgimi objektivist ose bihejviorist ndihmon vezhgimin subjektivist qe eshte kriteri metodologjik kryesor • Pranojne studimin e diferencave individuale, te zhvillimit feminor, te sjelljes se kafsheve, te psikologjise se aplikuar

6. Polemika • Revolucioni funksionalist • Edhe pse kundershtare strukturalistet dhe funksionalistet i perkasin familjes subjektiviste kundrejt objektivizmit bihejviorist • 1. Titchener kritikon permbajtjet filozofike qe sipas tij e cojne psikologjine ne periudhen preshkencore

7. Polemika • 2. pranon studimin e funksioneve mendore por me pare duhet njohur ne thelb permbajtja mendore • Me pare te dime cfare jane, me pas cfare bejne per organizmin

8. Polemika • Funksionalistet pranojne statusin themelor te ndergjegjes ne kerkimin psikologjik • Momentet e ndergjegjes, te gjetura me introspeksion, jane tranzitore dhe evaneshente, mbarojne se ekzistuari sapo kalojne, ndersa funksionet mendore jane te vazhdueshme, te qendrueshme, jane identike dhe mund te kryhen nga struktura here pas here te ndryshme

9. Polemika • Roli i psikologjise • Shkenca e paster, qe njeh mendjen e njeriut dhe te vepruarit e saj mbi mendjet e individeve • Shkenca psikologjike eshte e dobishme ne varesi te vleres sociale te rezultateve te saj. Kerkimi psikologjik duet te orentohet ne sensin social testet psikologjike

10. Bilanc historik • Funksionalizmi: nje levizje me e gjere, me fluide, me pak e percaktuar dhe e limituar kundrejt pozicioneve sistematike avantazh per mbijetesen e funksionalizmit per nje kohe me te gjate sesa strukturalizmi • Konceptet teorike te funksionalizmit u rimoren nga bihejvioristet: pervetesimi, dobishmeria • Perberje filozofike: studimi i vullnetit, arsyetimi abstrakt mbi proceset superiore konjitive

11. Bilanc historik • Koncepti i funksionit i rendesishem per shkollat e tjera qe studionin proceset konjitive superiore • Funksioni: njesi psikofizike e pandashme • I referohet jo vetem ndergjegjes por teresise se proceseve mendore perfshinte pra edhe aktivitetet mendore te pandergjegjshme • Kontribut tjeter: pershtatja e organizmit ne ambient

12. Kontribut • Brunswick: neofunksionalist, funksionalizimi probabilistik • Studime mbi perceptimin • Roli i pervetesimit, pritshmerise, motivacionit, faktoreve afektive • Roli i ambientit kundrejt laboratorit ne metodologjine e kerkimit psikologjik • Aplikueshmeria psikologjike tek pervetesimi i individit • Kontribut ne psikologjine evolucionistike • I pari orientim psikologjik i importuar nga SHBA ne Europe

13. Permbledhje • Psikologjia fiziologjike dhe strukturalizmi paten menjehere kundershtime: F. Brentano, Meinong (psikologji e aktit), antielementariste • Otto Külpe, themelues i shkolles se Würzburg, mbeshtet nje orientim me globalistik, kundrejt elementarizmit wundtian • Objekti i studimit te Külpe: mendimi, sidomos mendimi pa imazhmendime ne te cilet nuk jane te dallueshem elementet ndijore primitive

14. Permbledhje • Ne SHBA kundershtimi i behet Titchenerit • Evolucionizmi darwinian • Psikologjia evolutive • Psikologjia e kafsheve (Romanes) • 6 parimet e funksionalizmit • Baldwin (qe ndikoi ne teorine e mevonshme te Piaget)