Życie ssaków

1. Życie ssaków Autor: Malwina Mroczka

2. ZEBRA KLASYFIKACJA Rząd: nieparzystokopytne; rodzina: koniowate ROZMIARY Długość ciała200-220 cm; wysokość w kłębie100-160 cm; ciężar 220-400 kg . Rozmiary są zależne od gatunku. DŁUGOŚĆ ŻYCIA Żyje około 25 lat. ROZMNAŻANIE RUJA: związana jest z występowaniem pory deszczowej. CIĄŻA: 12 miesięcy. MŁODE: 1 źrebię w miocie. ŚRODOWISKO ŻYCIA Zebry żyją na otwartej lub zadrzewionej sawannie we wschodniej i południowo-wschodniej Afryce.

3. ZEBRA TRYB ŻYCIA ODŻYWIANIE: podstawowy pokarm to trawa, zjada też liście i korę. Musi mieć stały dostęp do wodopojów. WROGOWIE: lwy, hieny cętkowane i człowiek. INSTYNKT SPOŁECZNY: żyje w stadzie złożonym z około10 osobników, któremu przewodzi dorosły samiec. OCHRONA Niektóre gatunki i podgatunki zagrożone są wyginięciem. Całkowitej zagładzie ulega kwagga, zebra zamieszkująca południową Afrykę. Miała wyraźnie paskowany tylko przód ciała nogi i tylnia część tułowia były jednolicie ubarwione- szarobrunatno. Żyła w ogromnych stadach liczących tysiące osobników. Masowe i bezmyślne polowania urządzane przez europejskich kolonizatorów spowodowały jej całkowite wytępienie do 1860r. Ostatni okaz zakończył życie w amsterdamskim zoo w 1884r. INNE SZYBKOŚĆ BIEGU: do 60 km/h w galopie. GŁOS: zebra rży.

4. ŚWINIA DOMOWA KLASYFIKACJA Rząd: parzystokopytne ; rodzina; świniowate ROZMIARY W zależności od rasy dojrzałe maciory (samice) ważą 200- 320 kg , natomiast knury (samce) 300- 350 kg . Wysokość w kłębie 60- 85 cm . Osobniki ras miniaturowych ważą nawet poniżej 10 kg . DŁUGOŚĆ ŻYCIA Około 7 lat. ROZMNAŻANIE DOJRZAŁOŚĆ PŁCIOWA: w wieku 5-6 miesięcy. RUJA: trwa przez cały rok. CIĄŻA:110- 114 dni. MŁODE: w miocie do 12 prosiąt. W roku dwa mioty.

5. ŚWINIA DOMOWA TRYB ŻYCIA ODRZYWIANIE: świnię karmi się ziemniakami , zbożem, mlekiem, roślinami zielonymi i sianem. HODOWLA: coraz bardziej rozpowszechnia się przemysłowy chów świń, które w liczbie nawet kilku tysięcy są stłoczone na małej powierzchni i karmione sztucznymi paszami , aby szybciej rosły. Zwierzęta nie mają możliwości ruchu i żyją w ciągłym stresie. Ubocznym skutkiem tego jest wytwarzanie ogromnych ilości gnojowicy , która zatruwa wody i gleby. INNE GŁOS: świnia kwiczy i krząka.

6. KOT DOMOWY KLASYFIKACJA Rząd: drapieżne: rodzina: koty. ROZMIARY Długość ciała 40-60 cm , ogona25- 35 cm; wysokość 22-36 cm; ciężar 2-5 kg , wyjątkowo do 8 kg . DŁUGOŚĆ ŻYCIA 12lat, rekordowo 31 lat ROZMNAŻANIE DOJRZAŁOŚĆ PŁCIOWA: od 10- tego miesiąca życia. RUJA: 2-3 razy w roku. CIĄŻA: 62-69 dni. MŁODE:3-6 kociąt w miocie.

7. KOT DOMOWY TRYB ŻYCIA ODŻYWIANIE: zdziczały jest zdecydowanym drapieżnikiem, poluje na małe gryzonie i ptaki. Żyjący w towarzystwie człowieka jest wszystkożerny. ZAGROŻENIE: miejskie koty często giną pod kołami samochodów. INSTYNKT SPOŁECZNY: z reguły kot jest samotnikiem, ale żyjąc w miastach, gdzie jest dostatek pokarmu, wykazuje pewne elementy zachowań społecznych. INNE GŁOSY: miauczenie, prychanie i fukanie. Także mruczenie, wyrażające stan bezpieczeństwa i zadowolenia – kot wytwarza ten bardzo szczególny dźwięk dzięki wibracji specjalnych mięśni krtani.

8. MRÓWKOJAD KLASYFIKACJA Rząd: szczerbaki; rodzina: mrówkojady. ROZMIARY Waży 18- 25 kg i mierzy 100-130 cm długości; ogon 65- 90 cm długości. DŁUGOŚĆ ŻYCIA Żyje około 14 (w niewoli) ROZMNAŻANIE CIĄŻA: 6 miesięcy. MŁODE: 1 młode; matka jest bardzo opiekuńcza; nosi swoje dziecko na grzbiecie; dopóki nie będzie samodzielne i sama je karmi. ŚRODOWISKO ŻYCIAMrówkojady żyją w rzadkich lasach i lasostepach Ameryki Południowej i Środkowej- od Gwatemali do Północnej Argentyny.

9. MRÓWKOJAD TRYB ŻYCIA ODRZYWIANIE: zjada głównie mrówki i termity, aktywny zazwyczaj w ciągu dnia. WROGOWIE: puma i jaguar. INSTYNKT SPOŁECZNY: mrówkojad wielki jest samotnikiem. OCHRONA Chociaż na razie nie zaliczono go do zwierząt zagrożonych, liczebność gatunku ciągle spada.

10. ŻYRAFA KLASYFIKACJA Rząd: parzystokopytne; podrząd: przeżuwacze; rodzina: żyrafowate. Do tej rodziny oprócz żyrafy należy okapi, żyjące w lasach tropikalnych zachodniej Afryki. ROZMIARY Najwyższe zwierze na Ziemi! Duże samce osiągają nawet 6 m wysokości. Wysokość w kłębie 270-350 cm; ciężar 500-750 kg , wyjątkowo do 1200kg . DŁUGOŚĆ ŻYCIA Około 25 lat w naturze i ponad 30 lat w niewoli. ŚRODOWISKO ŻYCIA Żyje wyłącznie w Afryce, jej siedliskiem jest sawanna z luźnymi zaroślami drzew i krzewów.

11. ŻYRAFA ROZMNAŻANIE DOJRZAŁOŚĆ PŁCIOWA: w wieku około4 lat. RUJA: od lipca do września. CIĄŻA:420-450 dni. MŁODE:1 młode (wyjątkowo 2), które w chwili narodzin spada z wysokości 2 m, gdyż matka rodzi je stojąc. Noworodek ma około 2 m wysokości i po 20 minutach wstaje na nogi, godzinę później już ssie. Mata karmi go przez 9 miesięcy. TRYB ŻYCIA POŻYWIENIE:głównie liście akacji. WROGOWIE: lew i człowiek. INSTYNKT SPOŁECZNY: żyje w grupach do 40 osobników, rządzonych przez dorosłego samca. Grupy łączą się czasami w większe stada liczące nawet ponad 100 osobników.

12. SZYMPANS KLASYFIKACJA Rząd: naczelne; podrząd: wyższe naczelne; rodzina: małpy człekokształtne. ROZMIARY Długość ciała77-92 cm , ciężar 50-65 kg . Wyprostowany osiąga 100-150 cm wysokości. DŁUGOŚĆ ŻYCIA 35-45 lat. ROZMNAŻANIE DOJŻAŁOŚĆ PŁCIOWA: samice dojrzewają około 8 roku , samce później. RUJA: przez cały rok. CIĄŻA: 200-260 dni. MŁODE: zazwyczaj i małe w miocie, bardzo rzadko 2 małe. Samica rodzi co 3-4 lata.

13. SZYMPANS ŚRODOWISKO ŻYCIA Szympansy żyją w lasach tropikalnych i na sawannie w Afryce Równikowej. TRYB ŻYCIA ODRZYWIANIE: zjadają głownie różne części roślin, jaja ptaków, owady. Jednak od czasu do czasu szympansy polują na małe antylopy i inne małe zwierzęta. WROGOWIE: największym wrogiem jest człowiek. INSTYNKT SPOŁECZNY: szympans żyje w grupach rodzinnych liczących do 40 osobników. Składają się one z dorosłego samca-przywódcy oraz samic z małymi i młodzieży. W niektórych przypadkach kilka rodzin może się połączyć. Życie społeczne jest rozwinięte w wysokim stopniu. OCHRONA Liczebność ocenia się na około 250 000 osobników, ale liczba ta ma tendencję spadkową. Mimo, że jest pod ochroną, to pada łupem kłusowników i handlarzy zwierząt. INNE POROZUMIEWANIE: szympansy mają duży zestaw dźwięków. Mają również bogaty język gestów i min. UMIEJĘTNOŚCI: posługują się prostymi narzędziami i same je wytwarzają.

14. TYGRYS KLASYFIKACJA Rząd: drapieżne; rodzina: koty. ROZMIARY ciało mierzy 140-330 cm; ogon 60-110 cm ; wysokość w kłębie wynosi 80- 110 cm, a ciężar 100-306 kg (samce), 75-167 kg (samice). DŁUGOŚĆ ŻYCIA Do 18 lat, a w niewoli do 25 lat. ROZMNAŻANIE DOJRZAŁOŚĆ PŁCIOWA: w wieku 3-4 lat (samice), 4-5 (samce). RUJA: w tropikach przez cały rok, dalej na północ najczęściej od listopada do kwietnia. CIĄŻA:102-112 dni MŁODE: 2-3 tygrysiątka, rzadko miot zawiera 4-5 kociąt. Pozostają z matką przez rok. GŁOS ryk, charkot, syczenie, warczenie.

15. TYGRYS TRYB ŻYCIA ODRZYWIANIE: tygrys to drapieżnik, jego podstawowe pożywienie stanowią duże ssaki kopytne: bawoły, dziki, jelenie. Czasami atakuje młode słonie i nosorożce. Łowi też różne mniejsze zwierzęta. Tygrysy „ ludojady” są zjawiskiem rzadkim, są to zwykłe osobniki stare i chore, które nie są w stanie normalnie polować. WROGOWIE: jedynym jego wrogiem jest człowiek. INSTYNKT SPOŁECZNY: tygrys to samotnik, aktywny między zmierzchem świtem, który nie lubi dzielić swojego terytorium z innymi tygrysami. OCHRONA Gatunek zdziesiątkowany przez wieloletnie polowanie i kłusownictwo. Obecnie populację tygrysa szacuje się na około 5000 osobników. Przyczyną jej zmniejszenia jest kłusownictwo, degradacja ich naturalnego środowiska oraz wytępienie dużych ssaków kopytnych, stanowiących pożywienie tygrysa. Podgatunek- tygrys balijski z wysp Bali- już wyginął. Na granicy wymarcia jest tygrys jawajski.

16. SŁOŃ AFRYKAŃSKI KLASYFIKACJA Rząd: trąbowce; rodzina: słonie (2 gatunki) ROZMIARY Jest to największe zwierzę lądowe na Ziemi. Dorosłe samce mają w kłębie 4 m wysokości i ważą 6 ton. Samice są mniejsze. W chwili narodzin słoniątko waży 100 kg . DŁUGOŚĆ ŻYCIA W naturze około 35 lat. Maksymalnie w niewoli 80 lat. ROZMNAŻANIE DOJRZAŁOŚĆ PŁCIOWA: po 10 latach. RUJA: w ciągu całego roku. CIĄŻA: 17-23 miesiące. MŁODE: 1 słoniątko raz na 6-7 lat. Samica rodzi pod opieką innych samic.

17. SŁOŃ AFRYKAŃSKI TRYB ŻYCIA ODRZYWIANIE: słoń jest roślinożerny- dziennie zjada 300-450 kg pokarmu (trawa, owoce, kora, gałęzie) i wypija 200 litrów wody. WROGOWIE: jedynym wrogiem jest człowiek. Na młode słoniątko mogą zapolować lwy lub hieny. INSTYNKT SPOŁECZNY: żyje w grupie rodzinnej do 20 osobników, której przewodzi doświadczona samica. Grupy rodzinne mogą się łączyć w większe stado (ponad 100 słoni), na czele którego stoi samiec. Czasem można spotkać dorosłego samotnego samca bądź też grupę młodych samców. Chorymi lub osłabionymi opiekują się członkowie stada. OCZRONA Słoniowi afrykańskiemu grozi wymarcie. Jest pod ochroną. Zabronione są polowania i pozyskiwanie kości słoniowej. INNE SZYBKOŚĆ: słoń przemierza dziennie do 80 km , idąc z prędkością5-6 km/h . Na krótkim dystansie może biec z szybkością 30 km/h . GŁOS: ryk, wydaje także infradźwięki (niskie dźwięki niesłyszalne dla człowieka), które służą do porozumiewania się nawet na duże odległości. CIEKAWOSTKA: słonie mają doskonałą pamięć.

18. Źródło informacji • „Encyklopedyczny atlas zwierząt”