Chương 6 TRIGGER VÀ TRANSACTION

1. KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN Chương 6TRIGGER VÀ TRANSACTION

2. I. TRIGGER DMMON(Mamon, Tenmon, Sodvht) DMLOP(Malop,Tenlop,Siso) SINHVIEN(Masv, HoTen, Malop, Gioitinh, Ngaysinh, SoDvhtDuoi5 ) DIEMHP(Masv, Mamon,DiemHP) 1.Bài toán sử dụng Triger Tạo một Trigger khi thêm một sinh viên trong bảng SINHVIEN ở một lớp nào đó thì cột Siso của lớp đó trong bảng DMLOP tự động tăng lên 1 (ngược lại khi xóa) Khi thêm một sinh viên vào bảng DIEMHP có DiemHP <5 của môn học nào đó thì cột TongSdvhtduoi5 của bảng SINHVIEN tự động cộng thêm số đơn vị ht của môn học đó. (Ngược lại khi xóa)

3. 2. Khái niệm: Trigger là một loại stored procedure đặc biệt Tự động thực hiện khi có thao tác insert, delete hoặc update trên dữ liệu Thường dùng để kiểm tra các ràng buộc toàn vẹn của CSDL hoặc các qui tắc nghiệp vụ. Một trigger được định nghĩa trên một bảng, nhưng các xử lý trong trigger có thể sử dụng nhiều bảng khác.

4. 3. Xử lý của Trigger Xử lý của trigger thường cần sử dụng đến hai BẢNG tạm thời: –INSERTED: chứa các dòng vừa mới được thao tác insert/ update thêm vào bảng. –DELETED: chứa các dòng vừa mới bị xóa khỏi bảng bởi thao tác update/delete. INSERTED VÀ DELETED là hai bảng trong bộ nhớ chính chỉ tồn tại trong thời gian trigger đang xử lý. Nếu thao tác insert/ delete/ update thực hiện trên nhiều dòng, trigger cũng chỉ được gọi một lần -> Bảng inserted/ deleted có thể chứa nhiều dòng

5. 4. Cú pháp CREATE TRIGGER tên_trigger ON tên_bảng FOR {[INSERT][,][UPDATE][,][DELETE]} AS [IF UPDATE(tên_cột) [AND UPDATE(tên_cột)|OR UPDATE(tên_cột)] ...] các_câu_lệnh_của_trigger Update(tên_cột) = true : có thực hiện cập nhật trên cột <tên_cột> Lưu ý:

6. Lưu ý: - Lệnh tạo trigger phải là lệnh đầu tiên trong một query batch - Trên một bảng có thể định nghĩa nhiều trigger forcho mỗi thao tác… - Có thể xử lý quay lui thao tác đã thực hiện lệnh bằng lệnh rollback transaction để bảo toàn dữ liệu khi gặp lỗi.

7. Ví dụ: Tạo một Trigger sao cho khi thêm một sinh viên mới vào bảng SINHVIEN thì SiSo của lớp tương ứng trong bảng DMLOP tự động tăng lên 1 Bảng tầm ảnh hưởng Create TRIGGER Trg_SINHVIEN_insert ON SINHVIEN FOR INSERT AS UPDATE DMLOP SET DMLOP.Siso=DMLOP.Siso+1 FROM INSERTED Where DMLOP.Malop=INSERTED.Malop

8. Thực hiện lệnh chèn thêm sinh viên mới cho lớp CT11 với bộ giá trị là(‘0020’,’Nguyễn Van Anh’,CT11) INSERT INTO SINHVIEN(Masv,Hoten,Malop) Values (‘0020,N’Nguyễn Văn Anh’,’CT11’) Khi lệnh Insert thực thi thì một Trigger FOR Insert sẽ tự động thực hiện, Dữ liệu nhập thêm sẽ được đưa vào bảng INSERTED, thực hiện nhóm lệnh cập nhật Siso của lớp vừa thêm trong bảng DMLOP

9. Ví dụ: Tạo một Trigger sao cho khi xóa một sinh viên mới từ bảng SINHVIEN thì SiSo của lớp tương ứng trong bảng DMLOP tự động giảm xuống 1 Bảng tầm ảnh hưởng Create TRIGGER Trg_SINHVIEN_delete ON SINHVIEN FOR DELETE AS UPDATE DMLOP SET DMLOP.Siso=DMLOP.Siso-1 FROM DELETED Where DMLOP.Malop=DELETED.Malop

10. Sử dụng mệnh đề IF UPDATE() … END trong trigger Trong trường hợp chỉ định một Trigger UPDATE thì ta phải dùng mệnh đề IF UPDATE(<Cột>) để chỉ định cột được cập nhật thì mới thực hiện nhóm lệnh. Ví dụ: Tạo ra Trigger sao cho khi sửa Malop một sinh viên trong bảng SINHVIEN thì SiSo của lớp tương ứng trong bảng DMLOP tự động thay đổi.

11. Create TRIGGER Trg_SINHVIEN_update ON SINHVIEN FOR UPDATE AS IF UPDATE(Malop) Begin UPDATE DMLOP SET DMLOP.Siso=DMLOP.Siso-1 FROM DELETED Where DMLOP.Malop=DELETED.Malop /*Tăng cột siso của lớp thany đổi lên 1*/ UPDATE DMLOP SET DMLOP.Siso=DMLOP.Siso+1 FROM INSERTED Where DMLOP.Malop=INSERTED.Malop End

12. ROLLBACK TRANSACTION và trigger Để phát hiện và huỷ bỏ những thao tác không đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu. Trong một trigger, để huỷ bỏ tác dụng của câu lệnh làm kích hoạt trigger, ta sử dụng câu lệnh: ROLLBACK TRANSACTION Ví dụ: Tạo một Trigger đảm bảo tính toàn ven dữ liệu khi thêm một sinh viên mới trong bảng SINHVIEN thì sinh viên đó phải cáo trong bảng DMLOP.

13. Create TRIGGER Trg_SINHVIEN_insert2 ON SINHVIEN FOR INSERT AS UPDATE DMLOP SET DMLOP.Siso=DMLOP.Siso+1 FROM INSERTED Where DMLOP.Malop=INSERTED.Malop IF Not Exists(Select * From DMLOP,INSERTED WHERE DMLOP.Malop=INSERTED.Malop) ROLLBACK TRANSACTION Else

14. Create TRIGGER Trg_SINHVIEN_update ON SINHVIEN FOR UPDATE AS IF UPDATE(Malop) Begin IF Not Exists(Select * From DMLOP,INSERTED WHERE DMLOP.Malop=INSERTED.Malop) ROLLBACK TRANSACTION Else Begin UPDATE DMLOP SET DMLOP.Siso=DMLOP.Siso-1 FROM DELETED Where DMLOP.Malop=DELETED.Malop UPDATE DMLOP SET DMLOP.Siso=DMLOP.Siso+1 FROM INSERTED Where DMLOP.Malop=INSERTED.Malop End End

15. Thực hiện lệnh Update Update SINHVIEN Set Malop='CT14' Where Masv='023‘ Đưa dòng sinh viên 023 lớp CT14 vào bảng INSERTED (1) Đưa dòng sinh viên 023 lớp cũ (‘CT12’ vào bảng DELETED (2) Kiểm tra điều kiện mã lớp CT14 không có trong bảng DMLOP Thực hiện ROLLBACK TRANSACTION huỷ bỏ tác dụng của câu lệnh làm kích hoạt trigger (1) và (2) Kết quả: (0 row(s) affected) (0 row(s) affected) (0 row(s) affected)

16. 3. Trigger tác động trên nhiều dòng Thực hiện lệnh INSERT, DELETE VÀ UPDATE nhiều dòng Ví dụ: Hãy tạo ra Trigger sao cho khi sửa Malop những sinh viên trong bảng SINHVIEN thì SiSo của lớp tương ứng trong bảng DMLOP tự động thay đổi.

17. Create TRIGGER trg_SINHVIEN_update_Siso ON SINHVIEN FOR UPDATE AS IF UPDATE(Malop) Begin IF Not Exists(Select * From DMLOP,INSERTED WHERE DMLOP.Malop=INSERTED.Malop) ROLLBACK TRANSACTION Else Begin UPDATE DMLOP SET Siso = Siso - (SELECT Count(DELETED.Masv)FROM DELETED) WHERE Malop IN (SELECT Malop FROM DELETED) UPDATE DMLOP SET Siso = Siso + (SELECT Count(INSERTED.Masv)FROM INSERTED) WHERE Malop IN (SELECT Malop FROM INSERTED) End End

18. Bài tập: Tạo một Trigger sao cho khi thêm MỘT sinh viên mới vào bảng SINHVIEN thì SiSo của lớp tương ứng trong bảng DMLOP tự động tăng lên 1 Tạo một Trigger sao cho khi xóa MỘT sinh viên từ bảng SINHVIEN thì SiSo của lớp tương ứng trong bảng DMLOP tự động giảm xuống 1 Tạo một Trigger sao cho khi sửa MỘT sinh viên trong bảng SINHVIEN thì SiSo của lớp tương ứng trong bảng DMLOP tự động thay đổi. Tạo một Trigger sao cho khi xóa NHỮNG sinh viên từ bảng SINHVIEN thì SiSo của lớp tương ứng trong bảng DMLOP tự động giảm xuống. Tạo một Trigger sao cho khi sửa NHỮNG sinh viên trong bảng SINHVIEN thì SiSo của lớp tương ứng trong bảng DMLOP tự động thay đổi Yêu cầu: Dùng RollBack Transaction để kiểm tra điều kiện đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu của 2 bảng khi dữ liệu thay đổi

19. II. TRANSACTION –GIAO TÁC Khái niệm: Giao tác (Transaction) là một tập hợp có thứ tự các thao tác và chúng chỉ có thể cùng nhau thành công, hoặc cùng nhau thất bại. Nghĩa là: nếu có một thao tác không hoàn thành được thì toàn bộ giao tác cũng không hoàn thành. Vì sao phải dùng giao tác: Xét ví dụ sau: 1. Chuyển khoản $100 từ tài khoản A ->B - Trừ tiền tài khoản A đi $100 - Công thêm tiền vào tài khoản B Giả sử trừ tiền tài khoản A xong thì bị cúp điện hoặc lệnh ‘cộng thêm’ bj lỗi khi đó tài khoản B không có thêm tiền. 2. Chuyển sinh viên A từ lớp CT11 xuống lớp CT12 - Thêm sinh viên A vào bảng DANHSACHTL - Xóa sinh viên A từ bảng SINHVIEN Giả sử vừa thêm sinh viên A thì bị mất điện hoặc lệnh ‘Xóa’ bị lỗi như vậy sinh viên vẫn còn trong danh sách.

20. Khắc phục Đưa nhóm lệnh vào từ khóa Begin … Rollback như sau: Begin [transaction] <nhóm lệnh> Rollback [transaction/tran] | Commit [transaction/tran] Ví dụ: Begin Transaction Insert into SV_NGUNGTD (Masv, Hoten, Malop, Ngaysinh, Gioitinh) (Select Masv, Hoten, Malop, Ngaysinh, Gioitinh From SINHVIEN Where TongDVHTduoi5<25) Delete From SINHVIEN Where TongDVHTduoi5<25 Commit Transaction

22. Create PROC usp_Inserrt_SinhVien @masv varchar(10), @HoTen nvarchar(30), @Dienthoai varchar(7),@maLop varchar(10) ,Ngaysinh Date @tbloi varchar(30)=null output AS BEGIN TRANSACTION IF(EXISTS(SELECT * FROM SINHVIEN sv WHERE sv.Masv = @Masv)) BEGIN set @tbloi= N'Mã số sinh viên ' + @Masv + N' đã tồn tại' RETURN -1 END IF(NOT EXISTS(SELECT * FROM DMLOP l WHERE l.MaLop = @MaLop)) BEGIN set @tbloi= N'Mã số lớp ' + @MaLop + N' chưa tồn tại' RETURN -1 END INSERT INTO SINHVIEN(Masv, HoTen, Dienthoai, MaLop) VALUES(@Masv, @HoTen, @Dienthoai, @MaLop) RETURN 0 /* procedure tự trả về 0 nếu không RETURN */ END If(@@error<>0) begin Rollback transaction return -1 end