490 likes | 1.14k Views
RİNORE. DR.HÜSEYİN IŞILDAK. ÖYKÜ VE FİZİK MUAYENE SÜRE SIKLIK TETİKLEYİCİ FAKTÖR / ALERJİ TRAVMA TEK YADA CİFT TARAFLI. Rinore nedenleri. Kısa süreli rinore nedenleri; Solunum yolu infeksiyonları Nezle Grip RSV infeksiyonları Parainfluenza Üst solunum yolu infeksiyonları
E N D
RİNORE DR.HÜSEYİN IŞILDAK
ÖYKÜ VE FİZİK MUAYENE • SÜRE • SIKLIK • TETİKLEYİCİ FAKTÖR / ALERJİ • TRAVMA • TEK YADA CİFT TARAFLI
Rinore nedenleri Kısa süreli rinore nedenleri; • Solunum yolu infeksiyonları • Nezle • Grip • RSV infeksiyonları • Parainfluenza • Üst solunum yolu infeksiyonları • Baharatlı yiyecekler • Allergic reaksiyonlar • Sinüzit • Boğmaca
Kronik rinore nedenler: • Alerjiler • Hay fever • Sinüs infeksiyonları • Kronik sinuzit • Vasomotor rhinitis • Otitis media • Nasal yabancı cisim – sıklıkla tek taraflı. • Konjenital nasal abnormality • Nasal polip • Nasal tumor • Nasal kanser • Rhinitis medicamentosa • Kokain kullanımı • Gebelik
Sistemik rinore nedenleri; • Diabet • Hypothyroidism • Sarcoidosis • Wegener's granulomatosis • Relapsing polychondritis • Tuberculosis • Syphilis • Lepra • Fungal infeksiyonlar
Ayrıca; Beyin yaralanması Heroin yoksunluk Methadone yoksunluk Bazı ilaçlar
Medikasyon kaynaklı rinore: • Beta blokerler • Aspirin • NSAIDs • Oral Kontraseptifler • Östrojen kullanımı • Kokain kötü kullanımı • Eroin yoksunluğu • Methadone yoksunluğu
UNİLATERAL BERRAK BİLATERAL RİNORE UNİLATERAL PÜRÜLAN BİLATERAL
TRAVMA Unilateral berrak rinore bir serebrospinal mayi akıntısını belirtir.Tipik olarak CSF rinore kendini çok miktarda akıntı ile gösterir. Akıntıda beta-2 transferrin bulunması ile kanıtlanır.Çünkü bu protein sadece CSF ve perilenfte bulunur.Şayet sonuç pozitif ise BT olmak üzere diğer araştırmalar yapılarak cerrahi müdahale yapılır. YABANCI CİSİM Özellikle bir çocukta veya zihinsel özürlü erişkinde unilateral berrak (veya pürülan) rinore burunda yabancı cisim varlığını işaret eder. UNİLATERAL BERRAK BİLATERAL NAZAL İRRİGASYON Unilateral berrak rinorenin bir nedeni de hastanın kendi kendine uyguladığı burun irrigasyonları sonucu sinüste biriken sıvının aniden boşalması olabilir.Hastanın nazal hijyenini devam ettirmesi için irrigasyona ihtiyacı varsa o zaman hasta bilgilendirilmeli sosyal faaliyetlerden önce irrigasyonunun 1-2 saatliğine ertelemesi istenmelidir. Bu tür rinorede cerrahi ,tıbbi tedaviye gereksinim yoktur. RİNORE UNİLATERAL PÜRÜLAN BİLATERAL Tek taraflı kronik berrak bir rinorede hikayede herhangi bir özellik yoksa anatomik obstrüksiyon olup olmadığını incelemek veya gerektiğinde kültür almak için ENDOSKOPİK İNCELEME yapmayı unutmamak gerekir
VİRAL RİNİTLER UNİLATERAL BERRAK ALERJİK RİNİT BİLATERAL RİNORE VAZOMOTOR RİNİT UNİLATERAL PÜRÜLAN NARES (non-allergic rhinitis with eosinophilia syndrome) BİLATERAL
VİRAL RİNİTLER SOĞUK ALGINLIĞI (Common cold) Rinovirüsler Halsizlik, üşüme, iştahsızlık, yüksek ateş,hapşırık, bol sulu burun akıntısı, burun tıkanıklığı, anosmi, nazal mukozada hiperemi. 7-10 gün içerisinde hastalık kendi kendini sınırlayarak düzelir.Ancak olguların %0,5–10’unda bakteriyel süperenfeksiyon klinik tabloya eklenir ve semptomlar devam eder.Sulu ve açık renkli olan burun akıntısı koyulaşmaya ve sarı-yeşil bir renk almaya başlar. İNFLUENZA(Grip) Daha ağır klinik bir tablo Pandemiler Şiddetli uyku hali, yorgunluk, kas ağrıları, ateş, nazal semptomlar UNİLATERAL BERRAK BİLATERAL RİNORE UNİLATERAL PÜRÜLAN BİLATERAL
UNİLATERAL ALERJİK RİNİT Ig E bağımlı Tip I aşırı duyarlılık reaksiyonu şeklinde ortaya çıkan, nöbetler halinde hapşırık, bol ve sulu burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve kaşıntı ile karakterize nazal mukoza hastalığıdır.Alerji testleri pozitif, nazal sitolojide eozinofili mevcuttur. • Mevsimsel:Ağaç, çim, yabani ot polenleri,mantar ve küfler gibi spesifik bir aeroalerjenin belirli bir mevsimde ortaya çıkması • Perennial:Toz akarları,böcek dışkıları,kedi ve köpek tüyleri BERRAK BİLATERAL RİNORE UNİLATERAL PÜRÜLAN BİLATERAL
VAZOMOTOR RİNİT Alevlenme ile karakterize perennial seyir izleyen ani başlayan ve genellikle kısa süren burun tıkanıklığı, sulu nazal veya postnazal akıntı semptomları olan alerji testlerinin negatif olduğu ve nazal sekresyonlarda eozinofillerin artmadığı hiperaktif bir nazal mukoza hastalığı.Sıklıkla ani ısı ve hava basıncı değişiklikleriyle abartılı bir parasempatik sinir sistemi aktivasyonuna bağlı olarak semptomlar ortaya çıkar. UNİLETERAL BERRAK BİLETERAL RİNORE UNİLETERAL PRÜLAN BİLETERAL
NARES(non-allergic rhinitis with eosinophilia syndrome) Hapşırık nöbetleri ve bol sulu burun akıntısıyla başlayan, burun tıkanıklığı ve hipozminin klinik tabloya süratle eklendiği, nazal sekresyonlarda eozinofil oranının % 20’den fazla olduğu fakat Ig E bağımlı bir alerjinin bulunmadığı (deri testleri ve spesifik Ig E antikorları negatif) bir nazal hiperaktivite sendromudur.Nörolojik kökenli olduğu düşünülmektedir.Duman, kimyasal madde ve parfüm kokuları, havadaki ısı ve barometrik değişiklikler gibi spesifik olmayan irritanlara karşı aşırı bir duyarlılık vardır. UNİLETERAL BERRAK BİLETERAL RİNORE UNİLETERAL PRÜLAN BİLETERAL
YABANCI CİSİM Her ne kadar pürülan akıntı enfeksiyonu gösterirse de bazı sebeplerden dolayı akışkan olmayan salgı koyulaşabilir veya yeşil bir renk alabilir.Özellikle çoçuk ve zihinsel özürlü yetişkinlerde yabancı Cisim aklımıza gelmelidir. UNİLETERAL NEOPLAZİLER Pürülan burun akıntısının yanında burun tıkanıklığı, poliplerin varlığı, yanakta şişlik, temporal bölgeye lokalize ağrılar, diş ağrıları, epistaksis, gözün iç yanında şişlik, diplopi, damakta anestezi, propitozis, maksiller dişlerin sallanması gibi belirtiler vardır. BT, MR ve biopsi yapmak gerekir. BERRAK BİLETERAL RİNORE UNİLETERAL PRÜLAN BİLETERAL KOANAL ATREZİ Embriyolojik olarak Nazobukkal membranın perfore olmayıp koanayı kapatması sonucu ortaya çıkar. Unilateral atrezilerin yenidoğanda fark edilmesi oldukça güçtür. Ancak beslenme sırasında solunum zorluğunun olması ve sürekli unilateral burun akıntısı atreziyi düşündürmelidir.Transnazal veya transpalatal cerrahi yaklaşımla tedavi edilir.
AKUT BAKTERİYEL RİNOSİNÜZİT Çocuklarda burun tıkanıklığı, rinore veya öksürük ile birlikte gösterir.Öksürük tipik olarak akşamları daha şiddetli olur fakat gün boyunca da devam eder. Sık sık ağız kokusu ve hafif periorbital ödeme rastlanabilir. Erişkinlerde de benzer semptomlar vardır.Fakat onlar baş ağrısı, yüz ağrısı ve diş ağrısından da şikayetçi olurlar.sinüs üzerinde baskı sonucunda ağrı ve hassasiyet vardır. Orta meatusta pürülan akıntı çocuklardan daha çok yetişkinlerde görülebilir ve ABRS için çok spesifik bir bulgudur. UNİLETERAL BERRAK BİLETERAL RİNORE UNİLETERAL PRÜLAN BİLETERAL
Antibiyotik tedavisine rağmen devam eden pürülan rinorede kültürle birlikte endoskopik muayeneye gereksinim vardır. Kültür sonucuna göre antibiyotik değiştirilir yada ilave tedavi denenir.
Tekrarlayan ABRS’li hastalarda, paranazal radyolojik inceleme büyük önem taşır. BT incelemeleri en iyi yöntemdir. Osteomeatal bölgenin durumunu, polipoid tıkanıklığı, kemiksel anormallikleri çok net olarak gösterir. Ayrıca medikal ve cerrahi tedavi sonuçlarının kontrolünde de BT tercih edilen bir görüntüleme yöntemidir.
Nazal endoskopik muayene de tüm kronik rinosinüzitli hastalarda yapılmalıdır.Endoskopide mukozanın durumu, pürülan materyalin lokalizasyonu ve polipoid oluşumlar kaydedilir.
The common cold or the flu -- nasal secretions contain antibodies that act against viruses and carry them out of the body • Hay fever -- nasal secretions are usually clear and very thin • Sinusitis -- the nasal secretions may be thick and discolored yellow, brown, or green • Head injury • Bacterial infections • Small objects in the nostril (especially in children) • Nasal sprays (drops containing vasoconstrictors may cause rebound rhinorrhea, if used longer than 3 consecutive days)
The evaluation of RHINORRHEA should include: • HISTORY • 1. With emphasis on allergy, trauma, epistaxis, obstruction, concurrent or recent URI, meningitis, or nasal spray abuse. PHYSICAL1. With emphasis on clear vs. purulent discharge, edematous turbinates, nasal septal deformity, pale mucosa (think allergy), polyps (think sinus disease) ulceration, foreign body (unilateral drainige, esp. in children) LABS1. Consider "screening" Sinus Series. THERAPY1. Saline nasal spray • 2. Avoidance therapy for suspected allergy; includes cessation of smoking (both active and passive), PETS, stuffed animals. • 3. Antihistimines/Decongestants • 4. Steroid Nasal Spray, BID (not PRN), for a minimum of eight weeks (stress importance of proper clinical trial prior to abandoning this therapy). ENT CONSULT1. Still symptomatic after 8 weeks of proper nasal steroid use and avoidance of offending allergens. • 2. Deviated nasal septum with complaints of unilateral nasal obstruction • 3. Nasal Polyps
In some cases, a runny nose can be a sign of a more serious problem. See your doctor if: • Your symptoms persist longer than three weeks, or you have a fever along with your runny nose. • Your nasal discharge is thick and a color other than white or gray — perhaps green or yellow — and is accompanied by sinus pain. This may be a sign of a bacterial infection, such as sinusitis. • Your nose is persistently runny on one side only. In a child, this might be a sign that a small object is lodged in that nostril. • You have blood in your nasal discharge or a persistent clear discharge after a head injury. • You have a serious medical condition, such as severe asthma or emphysema, or you're on immune-suppressing medications.
Postnasal drip: Common companion to a runny nose • Even when you don't have a cold or allergies, your nose and sinuses continually produce mucus, which travels in a thin film down the back of your throat. This is a normal process known as postnasal drip. You swallow the small amount of mucus that's produced, often without even realizing it. Postnasal drip traps dust and other particles you inhale and disposes of them through your digestive system. • When mucus output increases because of a cold or an allergy, you may notice a greater amount of postnasal drip. It may feel like the mucus is collecting in the back of your throat, and you might feel the need to clear your throat more often. You might notice this more often when you change position — for instance, when you lie down. This change allows one or more of your sinuses to drain more easily or alters the path of the drainage into your throat. • Chronic postnasal drip can cause a cough, even when the amount of mucus isn't too great. You might not even associate the cough with postnasal drip. Many people with chronic postnasal drip get so used to the mucus that they forget they have it or assume it's normal. • :
To help relieve the sore throat, cough or constant clearing of your throat that occurs with postnasal drip • Avoid irritants. Certain things may irritate your airway and cause increased mucus production. Some common irritants include cigarette smoke and sudden temperature changes. • Drink plenty of water. Staying hydrated keeps your postnasal mucus thin — and easier to swallow. • Use a humidifier. Dry air thickens and dries mucus in your nose and throat. • Try saline sprays or rinses. Saltwater rinses and saline sprays thin your mucus and get rid of irritants. Use an over-the-counter nasal saline spray or flush your nostrils with warm salt water (nasal lavage). The ratio of salt to water is approximately 1/4 teaspoon salt to 2 cups of warm water. Use a suction bulb or put some of the warm salt water in the cup of your hand to sniff it up one nostril at a time. • See your doctor. If the problem persists and other measures don't help, your doctor may recommend a steroid nasal spray to help decrease mucus production. Steroid nasal sprays are available by prescription and are generally safe and free of side effects.
TRAVMA Unilateral berrak rinore bir serebrospinal mayi akıntısını belirtir.Tipik olarak CSF rinore kendini çok miktarda akıntı ile gösterir. Akıntıda beta-2 transferrin bulunması ile kanıtlanır.Çünkü bu protein sadece CSF ve perilenfte bulunur.Şayet sonuç pozitif ise BT olmak üzere diğer araştırmalar yapılarak cerrahi müdahale yapılır.
YABANCI CİSİM Özellikle bir çocukta veya zihinsel özürlü erişkinde unilateral berrak (veya pürülan) rinore burunda yabancı cisim varlığını işaret eder.
NAZAL iRRiGASYON Unilateral berrak rinorenin bir nedeni de hastanın kendi kendine uyguladığı burun irrigasyonları sonucu sinüste biriken sıvının aniden boşalması olabilir.Hastanın nazal hijyenini devam ettirmesi için irrigasyona ihtiyacı varsa o zaman hasta bilgilendirilmeli sosyal faaliyetlerden önce irrigasyonunun 1-2 saatliğine ertelemesi istenmelidir. Bu tür rinorede cerrahi veya tıbbi tedaviye gereksinim yoktur.
Tek taraflı kronik berrak bir rinorede hikayede herhangi bir özellik yoksa anatomik obstrüksiyon olup olmadığını incelemek veya gerektiğinde kültür almak için endoskopik muayene yapmayı unutmamak gerekir
YABANCI CİSİM Her ne kadar pürülan akıntı enfeksiyonu gösterirse de bazı sebeplerden dolayı akışkan olmayan salgı koyulaşabilir veya yeşil bir renk alabilir.Özellikle çoçuk ve zihinsel özürlü yetişkinlerde yabancı cisim aklımıza gelmelidir.
NEOPLAZİLER Pürülan burun akıntısının yanında burun tıkanıklığı, poliplerin varlığı, yanakta şişlik, temporal bölgeye lokalize ağrılar, diş ağrıları, epistaksis, gözün iç yanında şişlik, diplopi, damakta anestezi, propitozis, maksiller dişlerin sallanması gibi belirtiler vardır. BT, MR ve biyopsi yapmak gerekir
KOANAL ATREZİ Embriyolojik olarak Nazobukkal membranın perfore olmayıp koanayı kapatması sonucu ortaya çıkar. Unilateral atrezilerin yenidoğanda fark edilmesi oldukça güçtür. Ancak beslenme sırasında solunum zorluğunun olması ve sürekli unilateral burun akıntısı atreziyi düşündürmelidir.Transnazal veya transpalatal cerrahi yaklaşımla tedavi edilir.
UNİLETERAL BERRAK BİLETERAL RİNORE UNİLETERAL PRÜLAN BİLETERAL
UNİLETERAL BERRAK BİLETERAL RİNORE UNİLETERAL PRÜLAN BİLETERAL
VİRAL RİNİTLER SOĞUK ALGINLIĞI (Common cold) Rinovirüsler Halsizlik, üşüme, iştahsızlık, yüksek ateş,hapşırık, bol sulu burun akıntısı, burun tıkanıklığı, anosmi, nazal mukozada hiperemi. 7-10 gün içerisinde hastalık kendi kendini sınırlayarak düzelir.Ancak olguların %0,5–10’unda bakteriyel süperenfeksiyon klinik tabloya eklenir ve semptomlar devam eder.Sulu ve açık renkli olan burun akıntısı koyulaşmaya ve sarı-yeşil bir renk almaya başlar. İNFLUENZA (Grip) Daha ağır klinik bir tablo Pandemiler Şiddetli uyku hali, yorgunluk, kas ağrıları, ateş, nazal semptomlar
ALERJİK RİNİT Ig E bağımlı Tip I aşırı duyarlılık reaksiyonu şeklinde ortaya çıkan, nöbetler halinde hapşırık, bol ve sulu burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve kaşıntı ile karakterize nazal mukoza hastalığıdır.Alerji testleri pozitif, nazal sitolojide eozinofili mevcuttur. • Mevsimsel:Ağaç, çim, yabani ot polenleri,mantar ve küfler gibi spesifik bir aeroalerjenin belirli bir mevsimde ortaya çıkması • Perennial:Toz akarları,böcek dışkıları,kedi ve köpek tüyleri
VAZOMOTOR RİNİT Alevlenme ile karakterize perennial seyir izleyen ani başlayan ve genellikle kısa süren burun tıkanıklığı, sulu nazal veya postnazal akıntı semptomları olan alerji testlerinin negatif olduğu ve nazal sekresyonlarda eozinofillerin artmadığı hiperaktif bir nazal mukoza hastalığı.Sıklıkla ani ısı ve hava basıncı değişiklikleriyle abartılı bir parasempatik sinir sistemi aktivasyonuna bağlı olarak semptomlar ortaya çıkar.
NARES(non-allergic rhinitis with eosinophilia syndrome) Hapşırık nöbetleri ve bol sulu burun akıntısıyla başlayan, burun tıkanıklığı ve hipozminin klinik tabloya süratle eklendiği, nazal sekresyonlarda eozinofil oranının % 20’den fazla olduğu fakat Ig E bağımlı bir alerjinin bulunmadığı (deri testleri ve spesifik Ig E antikorları negatif) bir nazal hiperaktivite sendromudur.Nörolojik kökenli olduğu düşünülmektedir.Duman, kimyasal madde ve parfüm kokuları, havadaki ısı ve barometrik değişiklikler gibi spesifik olmayan irritanlara karşı aşırı bir duyarlılık vardır.
AKUT BAKTERİYEL RİNOSİNÜZİT Çocuklarda burun tıkanıklığı, rinore veya öksürük ile birlikte gösterir.Öksürük tipik olarak akşamları daha şiddetli olur fakat gün boyunca da devam eder. Sık sık ağız kokusu ve hafif periorbital ödeme rastlanabilir. Erişkinlerde de benzer semptomlar vardır.Fakat onlar baş ağrısı, yüz ağrısı ve diş ağrısından da şikayetçi olurlar.sinüs üzerinde baskı sonucunda ağrı ve hassasiyet vardır. Orta meatusta pürülan akıntı çocuklardan daha çok yetişkinlerde görülebilir ve ABRS için çok spesifik bir bulgudur.