T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

1. T.C.ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞIÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Musa KARAASLAN (Şube Müdürü) ENDÜSTRİYEL YATIRIMLAR ÇED DAİRESİ BAŞKANLIĞI ATIK VE KİMYA TESİSLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇED YÖNETMELİĞİ UYGULAMALARI Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

2. ÇED’İN TANIMI VE ÇED YÖNETMELİĞİNİN İŞLEYİŞİ ÇED YÖNETMELİĞİ UYGULAMALARININ HUKUKİ DAYANAĞI VE YETKİLER “30.06.2011 tarihli Yönetmelikle değişen 17.07.2008 tarihli ve 26939 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ÇED Yönetmeliği” halen yürürlüktedir. Madde 3:Hukuki dayanak 09.08.1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 10. maddesi Madde 5:Yetki Yetki Bakanlığa ait olup, sınırları belirtilmek suretiyle bir kısmı Valiliklere devredilebilir. Mevcut uygulama; EK-1 prosedürü Bakanlıkça EK-2 prosedürü Valiliklerce yürütülmektedir.

3. ÇED Yönetmeliği EK-I Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler 1. Rafineriler 3. Radyasyonlu Nükleer Yakıtlar 6. Asbest Çıkartılması ve Asbest İçeren Ürünleri İşleme veya Dönüştürme Projeleri 7. Fonksiyonel Olarak Birbirine Bağlı Çeşitli Birimleri Kullanarak Endüstriyel Ölçekte Üretim Yapan Kimya Tesisleri a) Organik kimyasalların üretimi, b) İnorganik kimyasalların üretimi, c) Yıllık 20.000 ton ve üzeri fosfor, azot ve potasyum bazlı basit veya bileşik gübrelerin üretimi. 8. Patlayıcı ve Parlayıcı Maddelerin Üretildiği Tesisler ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

4. (…Devam) EK-I Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler 11. Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıklar a) Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıkların geri kazanılması yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri) ve/veya nihai bertarafını yapacak tesisler, b) Yakma kapasitesi 1 ton/gün ve üzerinde olan tıbbi atıklar için projelendirilen yakma tesisleri, c) Günlük 1 ton ve üzeri depolama kapasitesine sahip olan tıbbi atık düzenli depolama tesisleri, ç) Yıllık işleme kapasitesi 2000 ton ve üzeri olan atık yağ geri kazanımı için projelendirilen tesisler. 12. Günlük kapasitesi 100 ton ve üzeri atıkların yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri), belediye atıkları hariç olmak üzere alanı 10 hektardan büyük ve/veya hedef yılı da dahil günlük 100 ton ve üzeri olan atıkların ara işleme tabi tutulması ve düzenli depolanması için kurulacak tesisler. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

5. (…Devam) EK-I Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler 17. Kapasitesi 150 000 eşdeğer kişi ve/veya 30.000 m3/gün üzeri kapasiteli atık su arıtma tesisleri. 33. 50.000 m3 ve üzeri kapasitede olan petrol, doğalgaz, petrokimya ve kimyasal madde depolama tesisleri 37. Pil ve Akü Üretim Tesisleri (montaj yapılan tesisler hariç) 38. Tarım İlaçları ve/veya farmasötik ürünlerin etken maddelerinin üretildiği tesisler ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

6. ÇED Yönetmeliği EK-II Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler 1. a) Kimyasalların üretimi, petrolden yağlama maddesi üretimi veya ara ürünlerin işlenmesi için projelendirilen tesisler (proses kaynaklı atığı ve yan ürünü olmayan sadece karışım yapan tesisler bu kapsamın dışındadır.), b) Atık yağ geri kazanımı için projelendirilen tesisler (Yıllık işleme kapasitesi 2000 ton’dan az olanlar), c) Yakma kapasitesi 200-1000 kg/gün arasında olan tıbbi atık yakma tesisleri, günlük 1 tondan az olan depolama kapasitesine sahip tıbbi atık düzenli depolama tesisleri ve tıbbi atıkların fiziksel ve kimyasal olarak ara işleme tabi tutulması amacıyla kurulan tesisler, ç) Tehlikeli ve özel işleme tabi atıkların fiziksel yöntemlerle geri kazanılması. 2. Toplam depolama kapasitesi 500-50000 m3 arası olan doğalgaz, petrokimya, petrol ve kimyasal ürün depoları (Perakende satış istasyonları bu kapsamın dışındadır.) ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

7. (…Devam) EK-II Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler 3. Tarım ilaçları ve farmasotik ürünlerin, boya ve cilaların, elastomer esaslı ürünlerin ve peroksitlerin üretildiği veya elastomer esaslı ürünlerin işleme tabi tutulduğu tesisler, bitki gelişim düzenleyiciler. 4 – a) Belediye atıkları dahil olmak üzere atıkların kompost ve diğer tekniklerle ara işleme tabi tutulması, düzenli depolanması ve bertaraf edilmesi için kurulan tesisleri, b) Belediye atıklarının düzenli depolama tesislerine ilişkin kapasite artışları ve genişlemelere bu yönetmelik hükümleri uygulanmaz. 5 – Sabun ve deterjan üretimi yapan tesisler. 6. Kümes ve ahır gübrelerinin geri kazanılması ve bertaraf edilmesine yönelik tesisler. 7. Toplam depolama kapasitesi 500 ton ve üzeri kapasitede olan patlayıcı ve parlayıcı madde depoları ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

8. (…Devam) EK-II Listesinde Yer Alan Atık-Kimya Sektörüne Ait Projeler 23 – Tehlikeli ve özel işleme tabi atıkların ara depolanması 24 – Anfo Üretimi 26 – Yıllık 1000 ton ve üzeri fosfor, azot ve potasyum bazlı basit veya bileşik gübrelerin üretimi 31.o) Derin Deniz Deşarj Projeleri ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

9. TANIMLAR • Ham PetrolRafinerileri: Ham petrolün temizlenip ayrımsal damıtma işleminin yapılarak günlük yaşamımızda kullandığımız pek çok ara madde ve akaryakıt ürünlerinin elde edildiği tesislerdir. Basit bir rafineri, damıtma, dönüştürme ve arıtma olmak üzere, temelde üç büyük üniteden oluşur. • Nükleer Yakıt: Nükleer reaktörde enerji üretmek için kullanılan fisil nüklid içerikli madde • Radyoaktif Atık: Radyoaktif atıklar tıp, endüstri, araştırma gibi değişik uygulama alanlarında değişik aktivite, fiziksel ve kimyasal durumlarda ortaya çıkmaktadırlar. • Asbest: Isıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı lifli yapıda kanserojen bir mineraldir. 3.000' den fazla kullanım alanı olan asbestten, özellikle gemi, uçak, otomobil sanayiinde, makine konstrüksiyonlarında yağlayıcı madde ve sızdırmazlık elemanı olarak, inşaat sektöründe, ısı ve ses izolasyonunda yaygın olarak yararlanılmıştır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

10. TANIMLAR • Patlayıcı Maddeler: Hararet veya şok tesiri ile kimyasal değişikliğe uğrayan, yüksek derecede ısı, çok hacimde gaz meydana getiren, katı, sıvı veya gaz halindeki kimyasal maddelerdir. Kuvvetli patlayıcıların pek çoğu kapalı bir sistemde olmadıkları veya bir şok tesirine maruz kalmazlarsa tutuşturuldukları zaman patlamazlar sadece yanarlar. • Tehlikeli Atıklar: İnsan sağlığına ve çevreye zarar verebilecek tutuşabilen ve enfeksiyon yapıcı gibi özelliklerle tahriş edici, zararlı, toksik, kansorojen, korozif gibi tehlikeli kabul edilen özelliklerden birini veya birden fazlasını gösteren atıklardır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

11. TANIMLAR • Özel İşleme Tabi Atıklar: Yönetimleri özel yöntemler gerektiren atık yağ, tıbbi atıklar, PCB/PCT (poliklorlu bifenil/poliklorlu terfenil) içeren atıklar, atık akü-pil ve elektronik atıklar gibi tehlikeli atıklar özel atık olarak tanımlanmakta olup, ayrıca yönetmelikleri bulunmaktadır. • ÖTL: Faydalı ömrünü tamamladığı belirlenerek araçtan sökülen orijinal veya kaplanmış, bir daha araç üzerinde lastik olarak kullanılamayacak durumda olan ve üretim esnasında ortaya çıkan ıskarta lastikleri, • Pil ve Akümülatörler: Pil ve akümülatörler elektrik akım şebekesine bağlı olmadan kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren ve depolayan sistemlerdir. • Atık Yağ:Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağlar ve endüstriyel gresler, kullanılmış kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri özel müstahzarlar ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünlerini ifade eder. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

12. TANIMLAR • Depolama Tesisleri: Dolum ve tahliye yapılan kimyasal, petrol, akaryakıt vb. ürünlerin depolandığı tesislerdir. • Farmasötik Ürün Etken Maddesi: Bir hastalığı tedavi etmek ve/veya önlemek, bir teşhis yapmak veya bir fizyolojik fonksiyonu düzeltmek, düzenlemek veya değiştirmek amacıyla, insana uygulanan doğal ve/veya sentetik kaynaklı etkin madde veya maddeler kombinasyonunu olan farmasötik ürünlerin terkibinde yer alan ve tedavi edici etkiyi oluşturan maddeleri, • Tıbbi Atık: Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile tanımlanan enfeksiyöz, patolojik ve kesici-delici atıklardır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

13. TANIMLAR • Elastomer: Çok düşük sıcaklıklarda cam gibi sert olan, çok yüksek sıcaklıklarda dahi koyu sıvımsı akışkan özellikler göstermeyen, oda sıcaklığından, parçalanma sıcaklığına kadar geniş bir alan içerisinde elastik özellikler gösteren kauçukların seyrek çapraz bağlanması (cross linking) sonucu elde edilen polimerik malzemelerdir. • Bitki Gelişim Düzenleyiciler:Bitkilerde gelisim düzenleyici olarak kullanılan, doğal olarak bitki bünyesinde veya sentetik olarak üretilen hormonlara bitki gelisim düzenleyicileri (BGD) denilmektedir. • Anfo: (Amonyum nitrat-Fuel oil), madencilikte ve inşaat sektöründe yaygın ve sıklıkla kullanılan, karışım halinde hazırlanan bir patlayıcı türüdür. Güçlü patlayıcılar sınıfında sayılır. Patlama şekli genellikle infilak şeklinde olup infilak hızı yüksektir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

14. ÇEVRESEL ETKİLER VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER • Rafineri Tesisleri Zemin sızdırmazlığının sağlanması için yapılacak işlemler, Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler, alınacak drenaj önlemleri, Proje kapsamında oluşacak atıksuların cins ve miktarları, hangi ünitelerden kaynaklanacakları, fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleri, hangi işlemlerle ne oranda bertaraf edileceği, Soğutma (ana ve yardımcı soğutma suyu) sistemine ilişkin bilgiler, kullanılacak kimyasal maddeler ve miktarları, soğutma suyunun alımı ve deşarjı sırasında deniz flora faunasına oluşacak etkiler, Hangi prosesten ne kadar atık oluşacağı, bu atıkların bertaraf şekilleri, (kullanılmış katalist, kimyasal arıtma çamuru, tank dibi çamurları, laboratuvar atıkları vb. miktarları, bertarafları)tank dip çamurlarının temizlenme periyodu, bertarafı, rafineri bakım onarım çalışmaların periyodu, Proje için önerilen sağlık koruma bandı mesafesi, Emisyon miktarı, Hava Dağılım Modellemesi, ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

15. ÇEVRESEL ETKİLER VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER • Akaryakıt Depolama ve Dolum Tesisleri Boru hattı,(malzeme, et kalınlığı vb hususlar ile ilgili bilgi) depolama tesisi ve diğer ünitelerde zemin sızdırmazlığının sağlanması için yapılacak işlemler, Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler, alınacak önlemler, Kara Yoluyla taşıma esnasında sızıntı, dökülme, lisanslı taşıma araçları, kara flora ve faunasına olası etkiler Deniz yoluyla gemilerle getirilecek ürünlerin şamandıradan çekilmesi esnasında ve gemilerden çıkabilecek olası yakıt, yağ gibi kimyasal kirleticilere karşı alınacak tedbirler (sızıntı), deniz flora faunasına etkileri Gemilerden kaynaklanacak atıkların alınması ve bertarafına ilişkin tedbirler, deniz suyu kalitesine ilişkin analizler, Tank dip çamurları ve atık suların bertarafı, Proje için önerilen sağlık koruma bandı mesafesi, ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

16. ÇEVRESEL ETKİLER VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER • Akaryakıt Depolama ve Dolum Tesisleri Proje kapsamında inşaat ve işletme döneminde kullanılacak yakıtların türleri, tüketim miktarları, kimyasal analizleri, yakma sistemleri ve bunlardan oluşacak emisyonlar, baca gazı arıtma sistemleri, Akaryakıtın yüklenmesi, boşaltılması aşamalarında oluşabilecek petrol türevli uçucu organik emisyonların ve tesisin faaliyeti sırasında oluşabilecek gaz, toz vb. emisyonların miktarları ve hesaplanarak modelleme yapılması, alınacak önlemler, Tanklar arası güvenlik mesafeleri, kuşaklama(güvenlik) havuzları ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

17. ÇEVRESEL ETKİLER VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER • Katı Atık Düzenli Depolama Tesisleri Tesisin inşaası aşamasında ortaya çıkan hafriyat miktarı (nihai toprak + diğer kazı malzemesi), bertarafı (örtü toprağı olarak kullanma, saha dolgusu, dışarıya taşıma, arazi içinde geçici depolama) belirlenmelidir. Ortaya çıkacak emisyonlar , koku, toz ve alınacak önlemler (deponi alanında oluşacak metan gazının miktarı, bertarafı) Ortaya çıkacak sızıntı suyu miktarı ve özellikleri, bertaraf yöntemleri Sel, taşkın, heyelan riskleri ve alınacak önlemler Zemin geçirimsizliği, drenaj sistemleri, sızıntı suyu drenajı, gözlem kuyuları ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

18. ÇEVRESEL ETKİLER VE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER • Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Geri Kazanım Tesisi Proje kapsamında kullanılacak yakıtların türleri, tüketim miktarları, yakma sistemleri ve prosesten oluşacak emisyonlar, (gaz, toz vb.), bu emisyonların kaynak, miktar ve özellikleri, Fizibilite Uygunluk Hazırlanması, Depolama Ünitesi ile Piroliz Ünitesi Mesafesinin en az 60 m olması gerekmektedir. Geçici Depolama Alanlarında sızdırmazlık, Drenaj kanallarına yüksek gerilim hatlarına, ilaçlamaya dikkat edilmeli. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

19. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-I Listesi (11. Madde) Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Geri Kazanımı Lastiklerin geri kazanımında piroliz yöntemi ve diğer yöntemlerle karbon siyahı, dizel yakıt ve aromatik yağlar elde edilmesi ile rejenere kauçuk elde edilmesi metodu kullanılıyorsa EK-I listesi 11-a maddesi kapsamında değerlendirilmektedir. Not: Lastikler fiziksel yöntemlerle geri kazanılıyor ise yani mekanik Kırmayla granül kauçuk, çelik ve tekstilin ayrıştırılması ÇED Yönetmeliğinin EK-II 1-ç maddesi uyarınca fiziksel geri kazanım kapsamında değerlendirilmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

20. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-I Listesi (11. Madde) Hurda Akü Isıl işlem uygulanarak hurda akü geri kazanım faaliyeti atık miktarına bakılmaksızın ÇED yönetmeliği Ek-1 /11. Madde (a) bendi kapsamında değerlendirilmektedir. Not: Ancak tesiste atık akü fiziksel işleme tabi tutuluyorsa yani tesiste toplama ve ayırma işlemi yapılıp akü parçalanıp içindeki plastiklere ayrılıyor ve tesiste plaka ergitme işlemi gerçekleşmiyorsa ÇED Yönetmeliğinin Ek-II / 1-ç Maddesinde değerlendirilmelidir. Ayrıca hurda akü ihraç etme, toplama ÇED Yönetmeliğinin kapsamı dışında değerlendirilmektedir ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

21. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-I Listesi/11. Madde Tıbbi Atıkların sterilize edilmesi durumunda evsel atık gibi değerlendirilerek tonaj veya alan büyüklüğüne bakılarak bertaraf edilir. ç) bendi: Yıllık işleme kapasitesi 2000 ton ve üzeri olan atık yağ geri kazanımı için projelendirilen tesisler, Atık yağlar kapsamında Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve Bitkisel Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ndeki tanımlanan atık yağlar ele alınmalıdır. Atık yağ işleyecek tesisler için ÇED Yönetmeliği’nde değerlendirme yapılırken işlenecek atık yağın miktarına göre EK-I ya da Ek-II Listelerine tabi tutulmalıdır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

22. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-I Listesi/11. Madde Tehlikeli atıkların depolanması: Atıkların Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek-11A’ya göre analizinde tehlikeli atık çıkması halinde hiçbir şekilde atık miktarı ve kullanılacak alan büyüklüğü dikkate alınmaksızın ÇED Yönetmeliği Ek-I / 11. Madde kapsamında değerlendirilmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

23. SIKÇA SORULAN SORULAR Ek-I 12. madde • Günlük kapasitesi 100 ton ve üzeri atıkların yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri), belediye atıkları hariç olmak üzere alanı 10 hektardan büyük ve/veya hedef yılı da dahil günlük 100 ton ve üzeri olan atıkların ara işleme tabi tutulması ve düzenli depolanması için kurulacak tesisler. • Kül, cüruf depolanması vb. • 30.06.2011 tarihli yönetmelikle değişen ÇED yönetmeliğinde Belediye atıkları dahil olmak üzere atıkların kompost ve diğer tekniklerle ara işleme tabi tutulması, düzenli depolanması ve bertaraf edilmesi için kurulan tesisler EK-II Listesi 4 (a) maddesi kapsamında değerlendirilmektedir. Diğer taraftan 4 (b) gereğince belediye atıklarının düzenli depolama tesislerine ilişkin kapasite artışları ve genişlemelere bu yönetmelik hükümleri uygulanmamaktadır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

24. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-I Listesi (17. Madde) : “Kapasitesi 150.000 eşdeğer kişi ve/veya 30.000 m3/gün üzeri kapasiteli atıksu arıtma tesisleri.” 150.000 kişi ve 30.000 m3/gün değerleri ayrı ayrı sınırlayıcı hükümler olup, herhangi birinin sağlanması durumunda ikinci hükme bakılmaksızın proje EK-1 kapsamında değerlendirilmelidir. Ayrıca; yerleşim birimlerine ait atıksu arıtma tesisleri ile ilgili olarak hedef yılı sonunda öngörülen nüfus değerleri esas alınmalıdır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

25. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-I Listesi (17. Madde) : Örnek 1: • Yerleşim birimi 2008 nüfusu 122.000 kişi, • Proje ömrü 30 yıl kabul edilirse, • 2038 nüfusu 160.000 kişi olarak tahmin yapılması durumunda, • Proje süresi sonunda 150.000 kişi sayısı geçilmiş olduğundan  projenin Ek-1 kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

26. SIKÇA SORULAN SORULAR Örnek 2: • Yerleşim birimi 2008 nüfusu 95.000 kişi, • Proje ömrü 30 yıl kabul edilirse, • 2038 nüfusunun 130.000 kişi olarak tahmin yapılması durumunda, • Proje süresi sonunda 150.000 kişi sayısına ulaşılmadığından  projenin Yönetmelik kapsamı dışında değerlendirilmesi gerekmektedir. • (Aynı zamanda atıksu miktarı 30.000 m3/gün ve altında olmalıdır) ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

27. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-I Listesi (17. Madde) Örnek3 : Hedef yılı da dahil olmak üzere atıksu miktarının 30.000 m3/gün üzeri olması durumunda nüfus ile ilgili herhangi bir kritere bakılmaksızın projenin Ek-1 kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

28. SIKÇA SORULAN SORULAR Örnek4 : Yerleşim birimi ile birlikte sanayiden kaynaklanan atıksular için ortak bir arıtma tesisinin planlanması durumunda sanayiden kaynaklanan atıksular için kirlilik yüküne bağlı olarak eşdeğer nüfus hesabının yapılması ve bunun yerleşim nüfusu ile toplanması gerekmektedir. Toplam nüfusun 1500.000 kişi üzerinde bulunması durumunda proje Ek-1 kapsamında değerlendirilmelidir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

29. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-I Listesi (33. Madde) : “50.000 m3 ve üzeri kapasitede olan petrol, doğalgaz, petrokimya ve kimyasal madde depolama tesisleri” Proje kapsamında yer alan tank ünitelerinin büyüklükleri esas alınmalıdır. Yıl içerisinde sirküle edilecek ürün miktarı dikkate alınmamalıdır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

30. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-II Listesi / 1. Madde:“Kimyasalların üretimi, petrolden yağlama maddesi üretimi veya ara ürünlerin işlenmesi için projelendirilen tesisler (proses kaynaklı atığı ve yan ürünü olmayan sadece karışım yapan tesisler bu kapsamın dışındadır.)” ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

31. SIKÇA SORULAN SORULAR -Ham Yağdan Biyodizel Üretimi Ham bitkisel yağ kullanılarak biyodizel üretilmesi üretim kapasitesine bakılmaksızın Ek-II listesi 1-a maddesi kapsamında değerlendirilmektedir. Atık yağ kullanılarak biyodizel üretimi yapılıyorsa yıllık işleme kapasitesi 2000 ton ve üzeri geri kazanımlar Ek-I, 2000 ton altı ise Ek-II olarak değerlendirilmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

32. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-II Listesi / 1. Madde: ç) bendi: “Tehlikeli ve özel işleme tabi atıkların fiziksel yöntemlerle geri kazanılması” Tehlikeli atıklar geri kazanılırken fiziksel veya kimyasal işlemlere tabi tutulabilirler. Fiziksel geri kazanım atıkların yağının alınması, santrifüjleme, atığın solvent veya su /buharla yıkanması, atıkların parçalarına ayrılması (Ömrünü Tamamlamış Lastikler gibi), yoğunlaştırma, buharlaştırma, filtreleme, gravitasyon (çöktürme) vb. yöntemlerdir. Fiziksel geri kazanımı amacı atığın tehlikelilik durumundan arındırılarak yeniden kullanıma hazır hale getirilmesi olarak açıklanabilir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

33. SIKÇA SORULAN SORULAR Örnek 1: Tesiste solvent ile yıkama sonucu varil geri kazanımı yapılıyor, sonuçta çıkan solvent tesis içinde geri kazanılıyorsa projenin bütünü ÇED yönetmeliği EK-II /1-ç kapsamında değerlendirilmekte, ancak tesise başka tesislerden de solvent alımı yapılıp geri kazanım gerçekleştiriliyorsa solvent geri kazanımı EK I listesi 11. madde kapsamında değerlendirilmektedir. Örnek 2 : Yağlı kabloların geri kazanımı yapılmakta iken çıkan atık yağın da geri kazanımı yapılıyorsa burada ÇED Yönetmeliğinde atık yağ geri kazanımı açısından değerlendirilmeli, atık yağın miktarına göre Ek-I ya da Ek-II listelerinde değerlendirilmelidir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

34. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-II Listesi / 2. Madde: “Toplam depolama kapasitesi 500-50.000 m3 arası olan doğalgaz, petrokimya, petrol ve kimyasal ürün depoları (Perakende satış istasyonları bu kapsamın dışındadır.)” Tesiste yalnızca araçlara satış yapılıyor ise tesis (akaryakıt satış istasyonu), depolama hacmine bakılmaksızın yönetmelik kapsamı dışında değerlendirilmelidir. Ancak, tesiste tüp, tanker v.b dolum işlemi yapılıyor ise, tesisteki depolama kapasitesi dikkate alınarak değerlendirme yapılmalıdır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

35. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-II Listesi / 3. Madde: “Tarım ilaçları ve farmasotik ürünlerin, boya ve cilaların, elastomer esaslı ürünlerin ve peroksitlerin üretildiği veya elastomer esaslı ürünlerin işleme tabi tutulduğu tesisler, bitki gelişim düzenleyiciler.” Örnek 1: Dışarıdan katı halde hazır alınan doğal leonardit malzemenin parçalayıcı ve eleyiciden geçirilerek toz haline getirilerek konveyör banttan miksere gönderilip herhangi bir kimyasal madde, kimyasal gübre v.s. ilave edilmeden sadece homojenliği sağlamak amacı ile karıştırılıp, paketleme işlemi yapan bir projede Leonardit malzemesi bitki gelişim düzenleyici olarak ele alınmaktadır. • Ancak Leonardit 4. Grup Maden olmasından dolayı ÇED Yönetmeliğinin Ek-II Listesi “49 – Madencilik projeleri: e) Cevher hazırlama tesisleri,f) Cevher zenginleştirme tesisleri (Ek-1’de yer almayanlar).” kapsamında değerlendirilmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

36. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-II Listesi / 3. Madde: Elastomer Esaslı Ürünler İle İlgili ÇED Yönetmeliği Uygulamaları: Vulkanizasyon: Doğal ya da sentetik kauçuğu, kükürt ya da kükürt bileşikleri ile ısıtarak özellikleri kauçuktan daha iyi olan lastik ( ya da ebonit) durumuna getirilmesidir. Örnek 1: Dışarıdan temin edilen kauçuklar silindir preste ezilerek kauçuk hamuru haline getirilmesi ve uygun ebatlarda kesilerek hamurun kalıp makinesinde (elektirik yardımıyla (140 derecede)) ısıtılarak kalıbın şeklini alması ve kalıbın mukavemetini arttırmak için toz karbon ilave edilmesi ve vulkanizasyon işleminin olmaması kapsam dışı olarak değerlendirilmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

37. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-II Listesi / 3. Madde (Boya ve Cilalar Üretimi) Boya üretimlerinde kapasiteye bakılmaksızın Ek II / 3. madde kapsamında değerlendirilmektedir. Deri boyası, tekstil boyası, sentetik inşaat boyası, plastik emülsiyon boyası boya çeşitlerine örneklerdir. Örnek 1: Dışarıdan temin edilen hammaddelerin üretim bölümünde stoklandığı, daha sonra ihtiyaca göre alınan malzemelerin karışım tanklarında fiziksel karıştırma yapılarak boya üretiminin gerçekleştirildiği ve boya kutularına dolumunun yapılarak, satışa sunulduğu tesis bu kapsamda değerlendirilmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

38. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-II Listesi / 5. Madde Sabun veya deterjan üretimi yapan tesisler Örnek 1: Tesise hazır hale gelen granül sabunların, boya ve esans ilavesi yapılarak karıştırma makinesinde hamur hale getirildiği, karıştırma işleminden sonra extruder makinesinden geçirilerek kalıp ve granül sabun haline gerildiği tesislerin yönetmeliğin kapsamı dışında değerlendirilmesi gerekmektedir. Çünkü söz konusu tesiste sabun üretimi yukarıda bahsi geçen yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmemektedir. Örnek 2 : Kostik çözeltisinin zeytinyağı ve minör girdilerle karışımını sağlayarak Sıvı el sabunu, duş jeli ve şampuan üretimi yapan üretim tesisler EK-II Listesi 5. maddesi kapsamında değerlendirilmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

39. SIKÇA SORULAN SORULAR EK-II Listesi / 6. Madde “Kümes ve ahır gübrelerinin geri kazanılması ve bertaraf edilmesine yönelik tesisler.” - Kümes ve ahır gübrelerinin farklı maddelerle karıştırılarak zenginleştirilmesi, susuzlaştırılması-kurutulması veya fiziki işlemlere tabi tutularak ticari amaçlarla kullanılması işlemleri için ÇED Yönetmeliği ilgili maddesi doğrultusunda Ek-II prosedürü uygulanmaktadır. - Kümes ve ahır gübrelerinin Biyogaz ve Enerji üretiminde kullanılması amacıyla kurulacak tesislere de kapasitesine bakılmaksızın Ek-II prosedürü uygulanmaktadır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

40. SIKÇA SORULAN SORULAR KAPASİTE ARTIŞLARINA İLİŞKİN ÖRNEKLER Mevcut Tesis Kapasitesi: 40.000 m3 Örnek 1 • Yapılması planlanan kapasite artışı: 30.000 m3 Mevcutta olduğu kabul edilen 40.000 m3’lük Akaryakıt Depolama Tesisi ÇED Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır.Yapılması planlanan artış 30.000 m3olup artış miktarı EK-II Listesinde yer almaktadır. (500-50.000 m3 arası) Bu durumda sözkonusu artış için PTD hazırlanması gerekmektedir. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

41. SIKÇA SORULAN SORULAR Örnek 2 • Yapılması planlanan kapasite artışı: 60.000 m3 Mevcutta olduğu kabul edilen 40.000 m3’lük Akaryakıt Depolama Tesisi ÇED Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır.Yapılması planlanan artış 60.000 m3 olup artış miktarı EK-I Listesinde yer almaktadır. Bu durumda söz konusu artış için ÇED başvuru Dosyası ile Bakanlığa başvuru yapılması sağlanmalıdır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

42. SIKÇA SORULAN SORULAR Örnek 3 • Yapılması planlanan kapasite artışı: 450 m3 Mevcutta olduğu kabul edilen 40.000 m3’lük Akaryakıt Depolama Tesisi ÇED Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır.Yapılması planlanan artış 450m3 olup EK-I ve EK-II Listesinde yer almamaktadır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

43. SIKÇA SORULAN SORULAR Örnek 4 Örnek 1 deki faaliyete yapılması planlanan ikinci kapasite artışı: 25.000 m3 Mevcutta olduğu kabul edilen 40.000 m3’lük Akaryakıt Depolama Tesisi ÇED Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır. Yapılması planlanan artışlar toplamı 30.000+25.000=55.000 m3 olduğundan ve bu miktar EK-I Listesinde belirtilen sınır değer üzerinde yer aldığından ÇED başvuru dosyası ile Bakanlığa başvuru yapılması sağlanmalıdır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

44. SIKÇA SORULAN SORULAR Örnek 5 Örnek 1 deki faaliyete yapılması planlanan ikinci kapasite artışı:15.000 m3 Mevcutta olduğu kabul edilen 40.000 m3’lük Akaryakıt Depolama Tesisi ÇED Yönetmeliğinin EK-II Listesinde yer almaktadır. Yapılması planlanan artışlar toplamı 30.000+15.000=45.000 m3 olduğundan ve bu miktar EK-II Listesinde yer aldığından PTD hazırlanması gerekmektedir. NOT: Tesisin çevreye olabilecek etkileri irdelenirken mevcut tesiste dikkate alınmalıdır. ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

45. 1994 VE 2012 YILLARI ARASISEKTÖRLERE GÖRE ÇED OLUMLU KARARLARI DAĞILIMI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

46. YILLAR İTİBARİYLEÇED OLUMLU SAYILARI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya

47. TEŞEKKÜR EDERİZ… Atık ve Kimya Tesisleri Şube Müdürlüğü ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Hizmetiçi Eğitim Programı 19-21 Kasım 2012, Antalya