751 likes | 2.29k Views
Франчайзын гэрээ. Илтгэгч: Н.Учрал Монголын Франчайзинг Хөгжлийн Ассоциац и. Франчайзын гэрээ.
E N D
Франчайзын гэрээ Илтгэгч: Н.Учрал Монголын Франчайзинг Хөгжлийн Ассоциаци
Франчайзын гэрээ • Монгол улсын эрх зүйн шинэтгэлийн хөтөлбөрийн хүрээнд бэлтгэгдэн гарч байгаа Иргэний шинэ хуулинд “Франчайзинг”-ийн тухай нэг бүлэг болон тусгагдсан нь бизнес эрхлэх дэвшилтэт чиглэлийг тодорхойлж өгсөн гэж үзэж болох юм.Франц үгнээс гаралтай энэхүү нэр томъёо нь онцгой эрх, хөнгөлөлт гэсэн утга агуулгатай бөгөөд алдарт Макдональдсын шарсан төмсний нэр байснаа хожим нь гэрээний нэр болон хувирчээ. • Франчайзинг нь ашиг олох зорилгоор бараа, ажил үйлчилгээний борлуулалтанд нөлөөлөх өвөрмөц онцгой үүрэг хүлээн авч буй этгээдүүдийн хооронд байгуулж буй гэрээ юм.
Франчайзын гэрээ • Худалдаа, үйлчилгээ, үйлдвэрлэлийн эрхийг худалдах, худалдан авах онцгой гэрээний: • 1. Нэг тал нь уг эрхийг худалдагч, франчайзор буюу онцгой эрх олгогч /франчайз өгөгч, правообладатель, franchiser/ • 2. Нөгөө тал нь уг эрхийг тодорхой нөхцөлтэйгээр худалдан авагч, франчайзиат буюу онцгой эрх хүлээн авагч / франчайз авагч, пользователь, franchsee/ байдал.
Франчайзын гэрээ • франчайзын гэрээгээр үйл ажиллагааг явуулах эрх тодорхой нутаг дэвсгэрт тодорхой цаг хугацаагаар олгогддог. Тийм учраас ямар нэг фирмд тодорхой нутаг дэвсгэрт, тодорхой цаг хугацаанд энэ компанийн фирмийн тэмдгээр бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх болон өөр бусад үйл ажиллагаа явуулахад ямар нэг фирмд "эх" компани нь лиценз олгодог байна. Энэ бүхнээс үзвэл франчайзор гэдэг нь франчайз системийн тэргүүлэх фирм бөгөөд франчайзиат гэдэг нь лиценз худалдан авагч гэсэн үг болно. Өөрөөр хэлбэл франчайзор нь эрхэдлэгч, харинфранчайзиатньхэрэглэгчболдог.
Франчайзын гэрээнд тусгах боломжгүй хэд хэдэн зүйл бий. Тухайлбал: • - Гэрээнд талуудаас бараа таваар үйлчилгээний үнийн дээд, доод хязгаарын талаар тохиролцоо тусгахыг хориглодог. • - Франчайзингийн эрх шилжүүлэгч тал нь франчайзинг хүлээн авагч болон хэрэглэгчдийн дунд үнийн хөөрөгдлийг бий болгох зорилгоор өөрийн бараа худалдах болон үйлчилгээ үзүүлэх үйл ажиллагаандаа хязгаарлалт хийх эрхгүй байдаг.
Франчайзын гэрээнд нэгдэгч нь гэрээг санаачлагчийн шууд ба шууд бус хэлбэрээр үзүүлсэн дэмжлэгийн хариуд түүний бараа болон үйлчилгээний тэмдэг, ноу-хау, бизнесийн ба техникийн арга зүй, үйл ажиллагааны зарчим болон бусад аж үйлдвэрийн болон оюуны өмчийг ашиглах эрх эдэлнэ. Энэ зорилгоор байгуулагдсан франчайзын гэрээний хүрээ, үргэлжлэх хугацаанд гэрээг санаачлагч буюу франчайзорын зүгээс гэрээгээр тохиролцсон дэмжлэгийг үзүүлдэг байна.
Франчайзын гэрээ • "кnow-нow" буюу ноу-хау-ын гүйцэтгэх үүрэг голлох байрыг эзэлдэг ажээ. Ноу-хау гэж франчайзорийн ажлын туршлагын үр дүнд бий болсон нууц, чухал, сайтар тодорхойлогдон патентлагдаагүй, практик ач холбогдолтой мэдээллийг хэлнэ. • Ноу-хау-ийн тодорхойлолтыг тухайн франчайзын гэрээнд дурдах буюу эсвэл бие даасан баримт бичиг болон өөр бусад тохиромжтой хэлбэрээр гэрээнд нэгдэгч нарт олгодог.
Франчайзын гэрээ • Франчайзинг бол ердийн лицензийн боловсронгуй болсон хэлбэр бөгөөд оюуны өмчийн нэг болоод хэд хэдэн эрхийг хамарч байдаг. Дээрх ойлголтуудаас урган франчайзлагдсан систем хэмээх ойлголт гарч ирдэг. Франчайзлагдсан систем гэдэг нь бараа худалдаалах, үйлчилгээ үзүүлэхэд ашиглагдах нэг ба хэдэн хэдэн барааны тэмдэг, хуулийн этгээдийн нэр, бүтээгдэхүүний загвар, шинэ бүтээл, зохиогчийн эрхээр хамгаалагдсан бүтээлүүд, ноу-хау, бизнесийн нууцад хамаарах оюуны өмчийн эрхийн нийлмэл систем юм.
Франчайзын гэрээ • Энэ утгаараа оюуны өмчтэй зайлшгүй холбогддог бөгөөд франчайзинг нь бүхэлдээ оюуны өмчийг ашиглах хэлбэр байдаг. • Үүнд: шинэ бүтээл, бүтээгдэхүүний загвар, ашигтай загвар, бараа үйлчилгээний тэмдэг, хуулийн этгээдийн нэрийг ашиглах үйл явц зэрэг хамаардаг. Дээрх оюуны өмчтэй холбоотой нэр томъёонуудыг тодруулан авч үзвэл:
Франчайзын гэрээ • "Шинэбүтээл"гэжбайгалийнхуульдтулгуурлананхсэдэж,үндэслэлийгньнээнилрүүлсэнүйлдвэрлэхаргаажиллагааболонбүтээгдэхүүндхамаарах цоо шинэ шийдлийг хэлнэ. • "Бүтээгдэхүүнийзагвар" гэж үйлдвэрлэлийн аргаар хийх боломжтой бүтээгдэхүүний хэлбэр, хийцэд хамаарах өвөрмөц цоо шинэ шийдлийг хэлнэ. Шинэ бүтээлийн зорилго нь техникийн шийдэл байдаг бол бүтээгдэхүүний загвараар эд зүйлийн гадаад хэв төрхийн шийдлийг тооцдог. • "Ашигтай загвар" гэж аливаа үйлдвэрлэлийн арга, хэрэгсэл, бүтээгдэхүүн, тэдгээрийн үндсэн хэсэг, зохион байгуулалтад хамаарах шинэ, үйлдвэрлэлд ашиглагдах боломжтой ашигтай шийдлийг хэлнэ. • "Барааны тэмдэг" гэж үйлдвэрлэл үйлчилгээ эрхэлдэг хуулийн этгээд, иргэн өөрийн бараа үйлчилгээг бусдын тэмдгээс ялгах зорилгоор тодорхой агуулга бүхий үсэг, тоо, дүрс зэргийгхослуулсанонцгойдүрсэнилэрхийллийгхэлнэ. • "Ажахуй,нэгжийннэр"гэж зохих журмын дагуу байгуулагдсан хуулийн этгээд өөрийн үйл ажиллагаа явуулахад ашиглах оноосон нэрийг хэлнэ. • "Үйлчилгээнийтэмдэг"гэдэгньхэрэглэгчидүйлчилгээнийолонтөрлөөссонгож,үйлчлүүлэхшаардлагахэрэгцээбийболдог. Иймээстухайнүйлчилгээгялгажбайгаатэмдгийгхэлнэ.
Ердийн лицензийн хэлбэрийн хувьд эрх эзэмшигч лицензи олгогч тал болон бусад этгээд оюуны өмч болон (шинэ бүтээл, бүтээгдэхүүний загвар) ялгагдах тэмдэг (барааны тэмдэг, хуулийн этгээдийн нэр)-ийг ашиг олохоор ашиглахыг хориглох зорилгоор төлбөр авах журмаар тодорхой нэг этгээдэд (лиценз авагч) оюуны өмчийг зөвшөөрлөөр (лиценз) ашиглуулах, ашиглалтын хэлбэрт хяналт тавих хэлбэр юм.
Лиценз гэж патент олгосон шинэ бүтээл, бүтээгдэхүүний загварыг бусдад ашиглуулах зөвшөөрлийг хэлнэ. Лицензийн гэрээгэдэгньОлонУлсынхудалдааныхэлцлээртехникийнололтбуюубүтээлөмчлөгчтехнологи эзэмших бүрэн эрхийг нөгөө талдаа тодорхой хугацаанд ашиглуулах зөвшөөрөл олгохыг хэлнэ. Патент гэж тухайн шийдэл нь шинэ бүтээл, эсхүл бүтээгдэхүүний загвар болохыг тодорхойлж зохиогч нь тодорхой хугацаанд түүнийг өмчлөх онцгой эрхтэй болохыг хүлээн зөвшөөрч төрийн эрх бүхий байгууллагаас олгож байгаа баримт бичиг юм.
Франчайзийнгэрээнийхэлбэр • Unit franchising.Энэньфранчайзын илүүөргөнхэрэглэгддэгхэлбэрбөгөөдэрххүлээнавагчньтодорхойбайрлалаастодорхойнутагдэвсгэрийнхүрээндтухайнфранчайзбизнесийнзөвхөннэгюнитбуюунэгнэгжийг / салбарыг/ ажиллуулахэрхюм. • Агеа development franchising.Эндэрхшилжүүлэгчньэрххүлээнавагчидтодорхой, зөвшөөрөгдсөннутагдэвсгэрийнхүрээндтухайнфранчайзбизнесийгхөгжүүлэххөтөлбөрийндагуухэдхэдэннэгжийгбайгуулахзөвшөөрлийголгодог. Энэтөрлийнфранчайзын хэлбэртзөвхөнэрхшилжүүлэгчболонэрххүлээнавагчоролцоно. • Subfranchising.ЗаримдааэнэньМастерФранчайзинггэжнэрлэгдэхбөгөөдерөнхийдөөө өмнөххэлбэртэйтөстэйболовчгурванталоролцдогоорооялгаатайюм. Эндэрххүлээнавагчньтодорхой, зөвшөөрөгдсөннутагдэвсгэрийнхүрээндтухайнфранчайзбизнесийгхөгжүүлэххөтөлбөрийндагуухэдхэдэннэгжийгбайгуулахзөвшөөрлийгавахболовчтухайнфранчайзнэгжүүдийгөөрөөбайгуулахгүйгээр, энэхүүэрхээгуравдагчэтгээдэдхудалдахболомжтойбайна. Энэньолонулсынтүвшиндтухайнфранчайзыг хөгжүүлэхоновчтойхэлбэрболно.
Франчайзийн гэрээний хэлбэр • Affiliation franchising.Энэньөөрийнүйлажиллагаагхэрэгжүүлжбуйбайгууллагатухайнфранчайзбизнесийндавууталыгашиглахзорилгооругсүлжээндхолбогдохявдалбөгөөдэнэсистемдэрххүлээнавагчньөөрийнхудалдаанытэмдэгийгэрхшилжүүлэгчийнбрэнднэртэйхамтхэрэглэхболонүйлажиллагаагааилүүэрхчөлөөтэйявуулахболомжтойбайдаг. • Nontraditional franchising.Энэньфранчайзын илүүшинэлэг, эрххүлээнавагчидилүүболомжолгосонхэлбэрбөгөөдбизнесявуулахбайршил, бараабүрээгдэхүүнтүгээхсүлжээ, хамраххүрээзэргэээрххүлээнавагчшийдэхболомжтойуянхатанхэлбэрюм. • Одоофранчайзбизнесийгхэрэгжүүлэхэдфранчайзын гэрээямархэрэгтэйболох, энэхүүгэрээндямарямарзүйлүүдбагтах, тусгэрээгбайгуулахдааюунданхаарахзэрэгасуудлыгавчүзье.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ, ТҮҮНИЙ ХЭРЭГЖИЛТ • Өнөөдөр Америк болон Европ тивд Франчайзын ямар нэг системийн нэгж нэвтэрч ороогүй хот гэж байхгүй болсон билээ. Түүх сөхвөл 1960-аад оноос Америкийн Нэгдсэн Улсад "Франчайзийн хувьсгал " өрнөсөн гэж хэлж болно. • 1950 онд 100 байсан франчайзын систем 10 гаруй жилийн дотор 700-д хүрсэн байна. Франчайзийн систем Европод Англи, Франц улсууд хамгийн өргөн нэвтэрсэн байна. Холбооны Бүгд Найрамдах Герман улсад франчайзын систем Америкийн Нэгдсэн Улсынх шиг хувьсгал гэж хэлэхээр цэцэглэн хөгжөөгүй.
АНУ-д одоогийн байдлаар 1500 гаруй франчайз олгогч, 600000 гаруй франчайзиат, 320000 гаруй нэгжид 9000000 сая ажилчид ажиллаж, 950 миллиард долларын эргэлтийн хөрөнгөтэй байгаа нь жижиглэн худалдаалах дэлгүүрийн эргэлтийн хөрөнгийн 40 гаруй хувийг эзэлж байна. Тэгвэл Европт 838 франчайзор, 167342 франчайзиат, 1.5 сая ажилчидтайгаар 160 миллиард долларын эргэлтийн хөрөнгөтэй байгаа нь жижиглэн худалдаалах үйлчилгээний 11%-ийг эзэлж байна.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ, ТҮҮНИЙ ХЭРЭГЖИЛТ • 1989 онд Франц улс бага дунд аж ахуйн нэгжүүдийг дэмжих тухай Доубин хууль (Doubin law), Испани улс 1996 онд, Япон улс 1993 онд бага дунд худалдааг дэмжих тухай хуулиндаа франчайзын гэрээний талаар хэсэгчилсэн зохицуулалт оруулсан болно. Мөн АНУ-ын зарим муж улсууд болон Канад, Бразил зэрэг улс 1994 онд, Австрали 1998 онд франчайзын тухай бие даасан хууль батлан гаргасан бөгөөд эдгээр хуулиуд нь гол төлөв франчайзиатын эрхийг хамгаалах, франчайзорт хамаарах үүрэг, түүний биелэлтийг хангахад чиглэдэг.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ, ТҮҮНИЙ ХЭРЭГЖИЛТ • Манайулсынтухайдгэвэл 2002 оныИргэнийшинэхуульдаа (333-338-р зүйлүүдэд) франчайзийн гэрээний талаарх эрх зүйн зохицуулалтыг тусгаж өгсөн. 1994 оны хуучин Иргэний хуульд тусгагдаагүй нэг шалтгаан нь ардчилал дөнгөж хөгжиж байсан, зах зээлд шилжиж эхэлж байсан үе, хүмүүсийн социалист үзэл санаа бүрэн гүйцэт арилаагүй, хууль эрх зүйн шинэтгэл хийгдэж эхлээгүй, дөнгөж эхлэл төдий байсан зэрэгт холбоотой байж болох юм. Манай улс 2002 оны Иргэний шинэ хуульдаа энэхүү ойлголтыг тусгаж өгсөн нь сайшаалтай юм.
Оросын Холбооны Улсад 1995 онд энэхүү гэрээ хуульчлагдан, хэрэгжиж эхэлсэн байна. Оросын Холбооны Улс Иргэний хуулийнхаа 1027-1040 -р зүйлүүдэд "Худалдааны концессийн гэрээ " гэсэн нэрээр уг гэрээний талаархи эрх зүйн зохицуулалтыг хуульчилж өгсөн байна. "Российская Ассоциация Франчайзинга"-г 1997 онд Оросын Холбооны улс байгуулсан байна.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ХЭЛБЭР, ХУГАЦАА • Франчайзын гэрээг бичгээр хийнэ гэж Монгол улсын иргэний хуулийн 335-р зүйлийн 1-д заасан байдаг. Энэ нь аман гэрээ байгуулсан тохиолдолд франчайзын гэрээ хүчингүй байна. ОХУ-ын иргэний хуулийн 1028-р зүйлд франчайзын гэрээг бичгээр хийнэ гээд амаар гэрээ байгуулсан бол хүчингүй байна гэж заасан байна. • МУ-ын иргэний хуулийн 335.2-т фанчайзын гэрээний үргэлжлэх хугацаа, гэрээг цуцлах болон хугацааг сунгах журам, талуудын үүрэг хариуцлага гэсэн бусад гол нөхцлүүдийг заахын зэрэгцээ франчайзыг хэрэгжүүлэх хөтөлбөрийг бүрэн тусгана. Франчайзын гэрээний хугацааг иргэний хуулийн 336.1-т франчайзын гэрээний хугацааг тухайн бараа бүтээгдэхүүн, ажил үйлчилгээний эрэлт хэрэгцээ, борлуулалтын зах зээлээс шалтгаалан талууд тохиролцон тогтооно гэж заажээ.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУДЫН ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГА • Франчайзын гэрээнд Франчайзорын үүрэг нэлээд чухал байдаг. Монгол улсын Иргэний хуулийн 334-р зүйлийн 1-т Франчайзорын буюу эрх шилжүүлэгчийн үүргийг дараах байдлаар оруулсан байна. Үүнд: • Хамтынажиллагааны хөтөлбөрийг гуравдагч этгээдийн оролцооноос хамгаалах. Энэ нь хоёр тал гэрээний явцад хамтын ажиллагааны хөтөлбөрийг нууцлахын зэрэгцээ гуравдагч этгээд буюу өөр бусад этгээдээс хамгаалах шаардлагатай байнга тулгарч байдаг асуудал юм. • Хөтөлбөрийгбайнга боловсронгуй болгох. Энэ нь хоёр тал хамтын ажиллагааны хөтөлбөрийг гэрээний хугацаа үргэлжпэх хугацаандбайнгаболовсронгуй болгож, шинэчилж байх нь зүй ёсны хэрэг бөгөөд бараа, үйлчилгээнд сайнаар нөлөөлөх нь дамжиггүй юм.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУДЫН ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГА • Эрххүлээнавагчийгшаардлагатаймэдээллээрхангах. Энэньфранчайзор франчайзиатадшаардагдахмэдээмэдээлэл, материалаар (худалдааныболонтехникийнбаримт, бичиггэхмэт) байнгацагалдалгүйхангажбайхёстойбайдаг. • Эрххүлээнавагчидтехникийн туслалцаа үзүүлэх. Энэ нь франчайзор франчайзиатад шаардагдах, техникийн туслалцааг үзүүлэх асуудал юм. • Эрх хүлээн авагчийн ажиллах хүчнийг сургах. Энэ нь франчайзиатын ажилчдын мэргэжлийг дээшлүүлэх ба сургах ажлыг оролцуулан техникийн болон тогтмол зөвлөгөө өгөх дэмжлэг үзүүлэх явдал байдаг.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУДЫН ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГА • Зарим бүтээлд хуулинд заасан эдгээр үүргүүдээр хязгаарлагдахгүй дараах үүргүүд байдгийг дурдсан байна. Эдгээрээс дурдвал: • Франчайзын сүпжээг үүсгэхээс өмнө буюу Франчайз өгөхөөс өмнө тодорхой хугацаанд нэгээс доошгүй туршилтын нэгж ажиллуулж, бизнесийн амжилттай үзэл баримтлалын дагуу үйл ажиллагаа эрхэлсэн байх. • Франчайзын гэрээний гол зүйл болох бараа болон үйлчилгээний тэмдэг болон бусад тодорхойлох хэв шинжүүдийг өмчлөх ба ашиглах хууль ёсны эрхтэй байх. • Гэрээний үргэлжлэх хугацаанд гэрээнд нэгдэгч буюу Франчайзиат этгээдийн боловсон хүчнийг сургах, бизнесийн ба техникийн туслалцааг байнга үзүүлэх
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУДЫН ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГА • Франчайзор нь франчайзын гэрээгээр түүнд олгосон эрхээ хэрэгжүүлэхийн тулд франчайзиатад шаардагдах мэдээлэл олгож худалдааны болон техникийн баримт бичгийг ашиглуулахаар дамжуулах, мөн түүнчлэн энэ эрхийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой асуудлаар түүний ажилчид ба эрх хэрэглэгчийг томилолтоор түр хугацаагаар явуулж сургах зэрэг юм. • Гэрээнд заасан бичиг баримтыг бүрдүүлж хэрэглэгчид лиценз олгох. • Франчайзын гэрээний бүртгэлийг хийлгэх. • Франчайзиатийн ажилчдын мэргэжлийг дээшлүүлэх ба сургах ажлыг оролцуулан техникийн болон тогтмол зөвлөгөө өгч дэмжлэг үзүүлэх.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУДЫН ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГА • Франчайзор ньфранчайзиатадгэрээний дагуу өгөхөөр амласан ноу-хау буюу үндсэн аж ахуйн олж авч нууцлан хадгалсан туршлагаа үйлдвэрлэл эрхлэхэд нь зориулан өгөх. • Үйлдвэрбайгуулахадньдэмжлэгүзүүлэх. • Эрххүлээнавагчболонажилчдыгньсургах. • Гэрээнд заасны дагуу тохирсон бараа, бүтээгдэхүүн, тоног төхөөрөмж болон тэдгээрийн сэлбэг, хэрэгслийг цаг хугацаанд нь нийлүүлэх. • Зөвлөгөөөгөхгэрээний үндсэн дээр хэрэглэгчийн үйлдвэрлэж байгаа бараа бүтээгдэхүүний чанарыг шалгах зэрэг байдаг.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУДЫН ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГА • Иргэнийхуулийн 334-р зүйлийн 2-т дараахбайдлаартусгажөгсөнбайна. Үүнд: • Гэрээгээрхүлээжавсанэрх, эдхөрөнгийгзориулалтындагууүрашигтайашиглах. Энэнь франчайзорын өгсөн эрх, эд хөрөнгийг тухайн зориулалтынх нь дагуу үр бүтээлтэй, ашиглах явдал юм. • Зохихшагнал, хураамжорлогынтодорхойхувийгтогтоосонхугацаанд төлөх. Энэ нь хамгийн гол нь буюу франчайзын төлбөрөө төлөх буюу өөрөөр хэлбэл гэрээний хариу төлбөрөө төлөх явдал юм. • Гэрээний заасан бол шилжүүлэн авсан эрх, эд хөрөнгийг франчайзорт ашигтайгаар даатгуулах. Энэ нь эрсдэлээс хамгаалах нэг арга байдаг.
ФРАНЧАЙЗЫН ГЭРЭЭНИЙ ТАЛУУДЫН ҮҮРЭГ, ХАРИУЦЛАГА • Эрх шилжүүлэгчийн зөвшөөрөлгүйгээр лиценз болон франчайзийн гэрээг гуравдагч этгээдэд шилжүүлэхгүй байх. Энэ нь франчайзиат гэрээг гуравдагч этгээдэд шилжүүлэхдээ франчайзороос зөвшөөрөл авч тохирсны үндсэн дээр лиценз болон франчайзийн гэрээг шилжүүлэх явдал юм. • Гэрээндзаасанбол эрх шилжүүлэгчээс хэрэгжүүлж байгаа сургалтад ажигллагсдыг хамруулах, холбогдох зардлыг төлөх. Энэ нь франчайзиат ажиллах хүчин болон боловсон хүчин сургаж авах явдал бөгөөд үүнийхээ төлбөрийг төлөх нь гарцаагүй юм. • Эрхшилжүүлэгчийнбарааныболонажилүйлчилгээнийтэмдгийгхэрэглэхдээлицензээрхэрэглэжбайгаа тухай харилцагч болон үйлчлүүлэгчид заавал мэдэгдэх. Энэ нь франчайзррын фирмийн нэрийг үйл ажиллагаа явуулахдаа заавал ашиглах явдал юм.
Талуудын хүлээх хариуцлага • Талуудын хүлээх хариуцлага • Иргэнийэрхзүйнхариуцлага гэдэг нь иргэний эрх зүйн зөрчил гаргагчаас хохирогчид учируулсан хохирол гэм хорыг нөхөн төлүүлэх буюу хохирогчийн иргэний зөрчигдсөн эрхийг нөхөн сэргээхэд чиглэсэн цээрлэлийг шүүхээс оногдуулах замаар төрийн албадлага хэрэглэж буй нэг хэлбэр мөн. • Иргэний эрх зүйн хариуцлагын онцлогийг харгалзан иргэний эрх зүйн зөрчилд оногдуулах хариуцлагын төрлийг тодорхойлж болно. Тухайлбал, хариуцлага үүсэх үндэслэлийг харгалзан эдийн ба эдийн бус гэм хор учруулсны хариуцлага, гэрээний ба гэрээний бус хариуцлага гэж ялгаж болно.
Талуудын хүлээх хариуцлага • Гэрээний хариуцлага гэдэг нь гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүйгээс үүссэн цээрлэлийг хэлнэ. Гэрээний бус хариуцлага гэж хохирогчтой гэрээний харилцаагүй хохирогчид гэм хор учруулсны төлөө хүлээлгэх цээрлэлийг хэлнэ. • Энэ хоёр хариуцлагын өөр нэг ялгаа нь гэрээний хариуцлагын хэлбэр, хэмжээ нь хуулиар буюу гэрээгээр тодорхойлогдсон байдаг бол гэрээний бус хариуцлагыг гэрээний талууд гэрээ байгуулахдаа хуульд заагаагүй хариуцлагыг гэрээнд зааж болно. Тухайлбал, доголдолтой бүтээгдэхүүн нийлүүлсний төлөө (торгууль) цээрлэл оногдуулахаар зааж болох юм.
Талуудын хүлээх хариуцлага • Иргэний хуулийн 338-р зүйлд талуудын хүлээх хариуцлагыг тусгаж өгсөн байна. Үүнд: • Иргэний хуулийн 338.1-д талууд гэрээгээр хүлээсэн үүргийн гүйцэтгэл болон өгсөн мэдээллийн үнэн зөвийг хариуцна. Энэ нь талууд гэрээгээр хүлээсэн үүргийн гүйцэтгэлийнхээ талаар үнэн зөв мэдээллийг өгөх ба буруу ташуу мэдээлэл өгсөн бол түүнийгээ өөрсдөө хариуцна. • Иргэний хуулийн 338.2-д эрх хүлээн авагч франчайзын гэрээний үүрэгтэй холбоотой эрх шилжүүлэгчид учируулсан хохирол, зардлыг түүнд нөхөн төлөх үүрэгтэй. Энэ нь франчайзиат үүргээ зохих ёсоор гүйцэтгээгүйн улмаас франчайзорт учруулсан хохирол түүнээс урган гарсан зардлаа нөхөн төлөх үүрэгтэй байна.
Талуудын хүлээх хариуцлага • Иргэний хуулийн 338.3-д эрх шилжүүлэгч нь франчайзын гэрээний үр дүнд эрх хүлээн авагчийн олох орлогын талаар баталгаа гаргахгүй, хариуцлага хүлээхгүй. Энэ нь франчайзор гэрээ байгуулахдаа франчайзиатад тийм òодорхойхэмжээнийорлогоолногэсэнбаталгааггаргажөгөхгүйбөгөөд, орлогоолоогүйгээсгарахүрдагаварынасуудлаарямарнэгхариуцлагахүлээхгүйгэсэнутгыгагуулна. • Иргэнийхуулийн 338.4-д эрххүлээнавагчийнгэмбуруутайүйлажиллагаасболжүйлчлүүлэгчидучирсанхохиролыгэрхшилжүүлэгчхариуцахгүй.Энэньфранчайзиатбарааболонажилүйлчилгээгбүрэн дүүрэнүзүүлээгүйгээсболжтухайнүйлчлүүлэгчээсгарсангомдлыгтухайнфранчайзиат хариуцахаас франчайзор өмнөөс нь хариуцлага хүлээхгүй гэсэн утгыг агуулна.
Хариуцлагын талаар ОХУ-ын иргэний хуулийн 1034-р зүйлд эрх эзэмшигч нь ашиглагчийн худалдааны концессийн гэрээний дагуу борлуулж буй бараа (ажил үйлчилгээ) -ны чанар хангалтгүй гэж тавигдсан шаардлагыг нөхөн хариуцна. Мөн эрх эзэмшигч нь бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчийн хувьд ашиглагчид тавигдсан гомдлын нэхэмжлэлийг эрх эзэмшигчтэй хамтарч хариуцнагэж тус тус заасан байна. Гэрээнд заасан үүргийг форс мажорын нөхцөлд биелүүлэхэд бэрхшээл учирсан буюу биелүүлэх боломжгүй болсон хэмжээгээр аль нэг тал хариуцлага хүлээхгүй.