250 likes | 891 Views
Çok Elektronlu Atom lar. Anahatlar : Spin Pauli Dışarlama İlkesi Aufbau (Katyapı) İlkesi Hund Kuralı Elektron dizilişleri. Spin Kuantum Sayısı. Stern- Gerlach deneyi. Stern-Gerlach deneyi, bir kuantum sayısına daha ihtiyaç olduğunu göstermiştir.
E N D
Çok Elektronlu Atomlar Anahatlar: • Spin • Pauli Dışarlama İlkesi • Aufbau (Katyapı) İlkesi • Hund Kuralı • Elektron dizilişleri
Spin Kuantum Sayısı Stern-Gerlach deneyi Stern-Gerlach deneyi, bir kuantum sayısına daha ihtiyaç olduğunu göstermiştir. Elektronların doğasında açısal momentum mevcuttur.
Spin Kuantum Sayısı ms : ±1/2 Tek elektron manyetik alana konulduğunda iki farklı şekilde yönelirler. Dış manyetik alana paralel ise ms = + ½ zıt ise ms = - ½
Pauli Dışarlama İlkesi Bir atomda, aynı dört kuantum sayısına sahip birden fazla elektron bulunamaz. Bir orbitalde en çok iki elektron bulunabilir. Bu elektronların spinleri birbirine zıttır. n l ml ms 1 0 0 +1/2 1 0 0 - 1/2 1s
Aufbau (katyapı) İlkesi Çok elektronlu atomlarda, Schrodinger Eşitliğinin tam bir çözümü mümkün değildir. Elektronlar, hidrojen-benzeri orbitallere en düşük enerjiliorbitallerden başlayarak yerleşir ve çok elektronlu atomları oluştururlar. Orbitallerin enerji sırası amprik Madelung Kuralları ile belirlenir. 1. n + ldeğeri arttıkça, orbitallerin enerjileri artar. 2. n + ldeğeri aynı ise, n sayısı küçük olan orbitalin enerjisi düşüktür. 1s < 2s < 2p < 3s <3p < 4s < 3d < 4p < 5s < 4d < 5p < 6s < 4f < 5d < 6p n + l 1 2 3 3 4 4 5 5 5 6 6 6 7 7 7
Orbital Doldurma Sırası l değeri
Aufbau İlkesi • Örnek: Hidrojen (Z = 1) V : 1 1s1 1s 2s 2p Paramanyetik : manyetik alanda çekilir • Örnek: Helyum (Z = 2) 1s2 V : 0 1s 2s 2p Diyamanyetik : manyetik alanda itilir
Lityum (Z = 3) V : 1 1s22s1 1s 2s 2p • Berilyum (Z = 4) V : 2 1s22s2 1s 2s 2p • Bor (Z = 5) 1s22s22p1 V : 3 1s 2s 2p
Karbon (Z = 6) 1s22s22p2 V : 4 1s 2s 2p Hund Kuralı: Altkabukdaki eşenerjili orbitallere, elektronlar maksimum paralel spin verecek şekilde yerleşir • Azot (Z = 7) 1s22s22p3 V : 5 1s 2s 2p Yarıdolu
Oksijen (Z = 8) 1s22s22p4 V : 6 1s 2s 2p • Flor (Z = 9) V : 7 1s22s22p5 1s 2s 2p • Neon (Z = 10) 1s22s22p6 V : 8 1s 2s 2p Tam dolu
Sodyum (Z = 11) [Ne]3s1 Ne 1s22s22p63s1 3s • Argon (Z = 18) Ne [Ne]3s23p6 3s 3p
Dördüncü periyotta, önce 4s sonra 3d orbitali dolar. • 3d çekirdeğe daha yakındır • Fakat, 4s daha girgindirbu nedenle, enerjisi daha düşüktür
Çok Elektronlu Sistemde Orbital Enerjileri Elektronlar arasındaki çekme ve itme kuvvetlerinden dolayı kabukların, alt-kabukların ve orbitallerin relatif enerjilerinde farklılıklar vardır.
• Z=19 ve Z= 20: Z= 19, Potasyum: 1s22s22p63s23p64s1 = [Ar]4s1 Z= 20, Kalsiyum: 1s22s22p63s23p64s2 = [Ar]4s2 • Z=21 - Z=30 arası d orbitalleri dolar: V : 3 Z= 21, Skandiyum: 1s22s22p63s23p64s23d1 = [Ar] 4s23d1 V : 6 Z = 24, Krom: [Ar] 4s13d5 İstisna Yarı dolu kararlılığı Z= 30, Çinko: 1s22s22p63s23p64s23d10 = [Ar] 4s23d10 V : 2
ÖRNEK: Mo ( Z : 42) ve Cu ( Z : 29) metallerinin elektron dizilişini yazınız. Nedenini açıklayınız. Manyetizmaları nedir? V : Valence (değerlik) elektronları V : 6 Z = 42, Molibden: [Kr] 5s14d5 Yarı dolu kararlılığı V : 1 Z = 29, Bakır : [Ar] 4s13d10 Tam dolu kararlılığı Her ikisi de paramanyetik, eşleşmemiş elektrona sahipler
Soygaz Atom Konfigürasyonu Bu elektron dizilişleri n+l kuralına uymaz
Anyon Elektron Dizilişi N 7 elektron 1s2 2s2 2p3 N2– 9 elektron 1s2 2s2 2p5 Se ( Z: 34 ) 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p4 Se2– 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p6 Anyonlarda, elektronların yerleşmesi nötral atomlarla benzer.
Katyon Elektron Dizilişi Co 27 e– 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d7 Co2+ 25 e– 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d7 Co3+ 24 e– 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d6 • Elektronlar en büyükn değerine • sahip orbitalden ayrılır. • Elektronlar en büyükn ve en büyük l değerine sahip orbitallerden ayrılır.
ÖRNEK: Aşağıdakilerin elektron dizilişi nasıldır? Fe3+ 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d5 1s2 2s2 2p6 O2- Cu+ 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 Sn [Kr] 5s24d10 5p2 Sn2+ [Kr] 5s24d10 Sn4+ [Kr] 4p10