MOŻLIWOŚCI ROZWOJU KOGENERACJI W POLSCE W PERSPEKTYWIE ROKU 2020

1. MOŻLIWOŚCI ROZWOJU KOGENERACJI W POLSCE W PERSPEKTYWIE ROKU 2020 dr inż. Janusz Ryk Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych Konferencja: „Rejestr Świadectw Pochodzenia oraz obrót prawami majątkowymi  wynikającymi ze świadectw pochodzenia dla energii wytwarzanej w wysokosprawnej kogeneracji” Warszawa, 31maj 2007

2. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 • Kogeneracja: ...”równoczesne wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej lub mechanicznej w trakcie tego samego procesu technologicznego”... „Prawo Energetyczne” • Kogeneracja: technologia pozwalająca na przetwarzanie energii chemicznej zawartej w paliwie z najwyższą sprawnością z pośród dostępnych technologii wytwarzania energii elektrycznej • Kogeneracja wysokosprawna: PES>10%

3. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 ENERGIA ELEKTRYCZNA Paliwa odnawialne KOGENERACJA TRIGENERACJA POLIGENERACJA ENERGIA MECHANICZNA Węgiel Paliwa Gazowe CIEPŁO Paliwa ropopochodne CHŁÓD

4. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Przetwarzanie energii w procesie wysokosprawnej kogeneracji: • Elektrownie • Elektrociepłownie • Autoproducenci • Kogeneracja małej mocy

5. Perspektywy rozwoju kogeneracji w Polsce założenia w polityce Polski i UE Rola kogeneracji w polityce eneretycznej Polski i Unii Europejskiej: • Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku • Dyrektywa „Kogeneracyjna” • Polityka energetyczna Unii Europejskiej: „ 3 x 20”

6. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku zakłada: „Radykalną poprawę efektywności wykorzystania energii zawartej w surowcach energetycznych - przez zwiększenie sprawności przetwarzania energii w ciepło i energię elektryczną, promowanie układów skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła oraz zagospodarowanie ciepła odpadowego.”

7. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Dyrektywa „Kogeneracyjna” Rozwój kogeneracji, poprzez efektywne wykorzystanie energii, przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa dostaw energii i konkurencyjności UE Rozwój kogeneracji jest środkiem do osiągnięcia zgodności z protokołem z Kyoto

8. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Polityka Energetyczna Unii Europejskiej „3 x 20” - 20% wzrost efektywności - 20% udział energii odnawialnej - 20% redukcja emisji CO2

9. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Konsekwencje wprowadzonych zmian w Prawie Energetycznym:- Zmiana definicji energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu - System wsparcia – rynek czerwonych certyfikatów - Kogeneracja na rynku energii elektrycznej

10. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Zmiana definicji energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu: - nowa definicja podnosi próg sprawnościklasyfikujący energię jako energię z kogeneracji z 70% na 75% i 80% - jednocześnie pozwala kwalifikować część energii jako wysokosprawną ze źródeł w których sprawność ogólna jest niższa od wartości granicznej

11. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Nowe grupy wytwórców objęte systemem certyfikacji energii: - elektrownie systemowe wykorzystujące ciepło z upustów turbin kondensacyjnych (ok. 2 TWh) - autoproducenci wytwarzający energię elektryczną nawłasne potrzeby (ok. 4 TWh) - wzrasta ilość podmiotów uprawnionych do mechanizmu wsparcia z ok. 25 do ok. 160

12. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 - Wielkość energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu zgodnie z obowiązującymi zasadami (70% sprawność ogólna) – 16 704 MWh - Produkcja energii wysokosprawnej 24 183 MWh (Dane za rok 2004, ARE) Wrasta ilość energii elektrycznej uprawnionej do korzystania z mechanizmów wsparcia o ok. 45%

13. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 System wsparcia – czerwone certyfikaty: • Przychody wytwórców z tytułu wytwarzania energii elektrycznej dzielą się na dwa strumienie: przychody ze sprzedaży energii elektrycznej i sprzedaży certyfikatów • Cena certyfikatu powinna pozwolić na pokrycie różnicy pomiędzy przychodami ze sprzedaży energii na rynku konkurencyjnym a kosztami jej wytworzenia • Przy niewłaściwie ukształtowanym rynku energii elektrycznej cena certyfikatu wyznaczana opłatą zastępczą może być zbyt niska nie tylko dla rozwoju nowych źródeł ale również dla pokrycia kosztów funkcjonowania źródeł istniejących

14. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 • Kogeneracja na rynku energii elektrycznej: • - Kogeneracja - generacja energii elektrycznej wymuszona • produkcją ciepła, w wielu przypadkach wytwórca nie • może zaprzestać wytwarzania energii elektrycznej • produkując ciepło • - Dominacja dużych grup wytwórców może powodować • trudności ze sprzedażą energii elektrycznej na rynku, • - Cena rynku bilansującego jest zbyt niska by pokryć • koszty wytwarzania energii • - Ceny na tzw. rynku konkurencyjnym nie pokrywają • wszystkich kosztów

15. ~140 zł/MWh – rzeczywista cena rynkowa ~138 zł/MWh – cena energii ze skojarzenia Opłata jakościowa Opłata wyrównawcza (KDT) Wymagana cena certyfikatu ~117 zł/MWh – cena rynku „konkurencyjnego” Rynek bilansu-jący Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Podstawą prawidło funkcjonującego systemu handlu certyfikatami jest właściwie ukształtowany rynek energii elektrycznej. Segment energii skojarzonej ~35 zł/MWh – maksymalna cena certyfikatu Segment energii „czarnej” ~70 zł/MWh – cena rynku bilansującego

16. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Całkowite urynkowienie energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu, warunki: - prawidłowo ukształtowany rynek energii elektrycznej - poziom cen rynkowych energii elektrycznej i ciepła pokrywający koszty ich wytworzenia - internalizacja kosztów zewnętrznych

17. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Potencjał rozwoju kogeneracji do 2020 roku • Porozumienie pomiędzy: Ministerstwem Gospodarki i Polskim Towarzystwem Elektrociepłowni Zawodowych • Koordynacja prac - PTEZ - Główny wykonawca prac: Uczelniane Centrum Badawcze Energetyki i Ochrony Środowiska Politechniki Warszawskiej

18. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Prognoza zapotrzebowania na ciepło

19. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Prognoza zapotrzebowania na ciepło

20. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Potencjał techniczny kogeneracji

21. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Potencjał ekonomiczny, założenia: 1. Minimalny oczekiwany przez inwestorów IRR-10% 2. Wartość świadectw: - 50 zł/MWh dla technologii węglowych - 120 zł/MWh dla technologii gazowych. 3. Czas wykorzystania mocy zainstalowanej - 6000h

22. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Potencjał ekonomiczny

23. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Produkcja energii elektrycznej w skojarzeniu przy wykorzystaniu pełnego potencjału ekonomicznego

24. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Udział produkcji energii z wysokosprawnej kogeneracji w całkowitej produkcji energii elektrycznej 64% 79% 71% 83% 32% 39% 35% 42%

25. 2005 2010 2015 2020 Zmniejszenie emisji CO2 ztytułuoszczędności paliwa – technologia węglowa [mln. Mg] 14,2 16,0 16,6 17,1 Zmniejszenie emisji CO2z tytuły zamiany paliwa z węgla na gaz ziemny [ mln. Mg] 49,5 56,0 58,0 59,6 Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Redukcja emisjiCO2

26. 2005 2010 2015 2020 Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Uniknięte koszty zewnętrzne – technologia węglowa [mld. zł/rok] 3,58 4,04 4,19 4,31 Uniknięte koszty zewnętrzne – z tytuły wymiany paliwa z węgla na gaz [mld. zł/rok] 29,92 33,79 35,02 36,01 Koszty zewnętrzne

27. Możliwości rozwoju kogeneracji w Polsce w perspektywie roku 2020 Rynek czerwonych certyfikatów: - dzisiaj: ok. 21,5 TWh dla technologii węglowych ok. 2,5 TWh dla technologii gazowych - potencjalny rynek: ok. 150 TWh dla technologii węglowych ok. 73 TWh dla technologii gazowych

28. Dziękuję za uwagę