Leesplezier en e-hype: good practices in(ge)beeld

2. Leesplezier en e-hype: good practices in(ge)beeld Innovatiefondslerarenopleidingen2012-2013 Artesis-PlantijnHogeschool Antwerpen Universiteit Antwerpen

3. 1 Leesplezier • Wat is het laatste dat je gelezen hebt? • Wat lees je het meest? • Waaraan heb je onlangs het meeste leesplezier gehad? • Waar en wanneer was dat dan? • Welke leesopdrachten geef jij aan je studenten? • Hoe is hun leesgedrag? • Welk effect heeft dat op hun klaspraktijk?

5. 2 Innovatiefonds/labotraject/pwo Doelen - Inventariseren – ontsluiten/selecteren – vertalen • leesbevorderende media & strategieën - Competenties van lerarenopleiders vergroten - Leesattitudes van aspirant-leraren versterken Doelgroepen - lerarenopleiders

6. 2 Innovatiefonds/labotraject/pwo ‘Een labotraject is een traject rond mediawijsheid of mediageletterdheid waarbij docenten uit de lerarenopleiding eenberoep kunnen doen op een team bestaande uit een coach enmultimedia-regisseurs, voor zowel inhoudelijke als technische ondersteuning bij het opzetten van trajecten rond mediageletterdheid waarbij zowel docenten als studenten betrokken worden.’ Bénédicte Blondeau & Mohammed Shabini

7. 2 Innovatiefonds/labotraject/pwo • Begeleiding lectoren van dag 1 tot de plaatsing van het resultaat op het Ingebeeld-platform • Inhoudelijke + technische ondersteuning studenten  in beeld brengen van: het traject het product reflectie op proces + product

8. We nemen de proef op de som … 8 + 4 + 1 studenten, 4 groepen 1 + 1 + 1 + 1 tools, 1 per groep 1 + 2 lectoren 1 + 1 externe begeleiders 1 x per week, maart + april 2013 1 + 1 + 1 secundaire scholen, mei 2013

9. pwo ‘Naar een omslag in leesattitude binnen een lerarenopleiding in een meertalige en multiculturele grootstedelijke context’ methodologisch en conceptueel kader ontwikkelen; kwantitatieve en kwalitatieve gegevens verzamelen; profielen didactisch-agogisch model uitwerken; in actieplan vertalen op verschillende niveaus (micro/meso) groeilijnen - doelen – tools - … desk research focusgroepgesprekken vragenlijst instroom actieonderzoek leeronderzoek project

10. 3 Tools & leesplezier Role Playing Game Tablet Tales Google Lit Trip Emoties en beeldgedichten

11. 3 Tools & leesplezier ingebeeld - Google zoeken

12. 4 Webinar Expertisenetwerk AUHA - Expertisenetwerk Lerarenopleidingen Antwerpen

13. Watzegt de theorie? • Concept-oriented reading (Guthrie) 1 Intrinsieke motivatie • Motiverend tekstmateriaal /activiteiten • Nieuwsgierigheid - uitdaging • Betrokkenheid • Persoonlijke interesses • Actieve participatie 2 Gevoel van autonomie(ownership) • Aansluiting bij identiteit lezer • Vrije keuze • Eigen mening • Voldoende tijd • ‘Ik geniet ervan’ • ‘Het is fijn’ • ‘Ik kies’

14. ‘Ik doe het goed’ 3 Succes (self-efficacy) • realistische doelstellingen • feedback en ondersteuning • succeservaring expliciteren 4 Samenwerking • ruimte voor interactie met peers • leeservaring delen • groepswerk en discussie • ‘Ik kan het samen met anderen doen’

15. ‘Ik begrijp het, ik heb nieuwe dingen geleerd.’ 5 Meesterschap: (mastery goal support) • naar beheersing inhoud en naar begrip verlangen • relevant materiaal  zelfontwikkeling • link met voorkennis • thematisch, cumulatief en geïntegreerd Guthrie, John T. & Mc Rae, Angela. (2009) University of Maryland Promoting Reasons for Reading. Teacher Practices That Impact Motivation.

16. Zelfdeterminatietheorie – (Ryan & Deci) Als leerkrachten inwerken op de behoeften aan autonomie,competentie en relationele verbondenheid, dragen ze bij tot de autonome motivatie bij hun leerlingen.

17. Elke tool omvat: • sociale interactie + leeservaring delen • vrije keuze tekst /activiteiten • identificatie/verbeelding  zelf/omgeving • gevoel van autonomie /meesterschap • integratie nieuwe media

18. Toepassing: vier leestools • l • Leestool 2: Tablet Tales • Sidney Vollmer – Alles ruikt naar chocola • iPad Alles ruikt naar chocola: De iPad App (met Sidney Vollmer) - YouTube

19. Aidan Chambers - Trying it On iPad expliciete uitnodiging tot interactie met de lezer via tablet.tales@gmail.com

20. Leestool 4: Emoties en beeldgedichten Jane Davis - The reader organisation

21. Samen voorlezen in groepen • focus op persoonlijke ervaring/ontmoeting van de ander • ruimte voor tekstbeleving • samen hardop voorlezen • zelfinzicht / beslissingen nemen • reflectie /groepsgevoel Voorbeelden: • Invictus - William E. Henley • The roadnot taken - Robert Frost

22. Expertisenetwerk AUHA - Expertisenetwerk Lerarenopleidingen Antwerpen - Tablet Tales

23. Het perspectief van de toekomstige leraar Focusgroepen met deelnemende aspirant-leraren (n=13) Drie thema’s: (Mogelijke) invloed van tools op leesplezier Didactische uitdagingen Invloed op eigen visie op leesonderwijs Kwalitatieve data-analyse (Nvivo) 5. Kunnen e-tools leesplezier bevorderen?

24. Leraar als begeleider van leerprocessen • Beginsituatie van de leerling (taalzwak, • leesgraag, leerstijl, taalangst, leeftijd, • interesses, onderwijsniveau) • Organiseren/ tijdsbelasting • Differentiëren • Variëren/ leeservaring verbreden • Activeren • Begeleiden • Evalueren Type tekst • Leesplezier • Intrinsiek • Autonomie • Meesterschap/ succes • Samenwerking • Leraar als persoon • Competenties • Leeservaring • Visie op lezen • Lerarenopleiding • Leraar als lid van schoolteam • Vakgroep • Vakoverschrijdend – talen • Vakoverschrijdend – niet-talen • Buitenschools Toolspecifieke kenmerken

25. Voorafgaand Beeld van ‘lezen’ “Leerlingen koppelen vaak het verkeerde beeld aan lezen. Lezen is een boek lezen en dat boek ook echt vastnemen en ook een fictief verhaal lezen, waarin je je moet inleven.” (student b).

26. Voorafgaand Beeld van ‘lezen’ Stelling 1: E-tools kunnen leesplezier bevorderen. Positieve ervaringen Tools spelen op verschillende manier in op leesplezier Aansluiten bij interesses, studierichting [leeftijd en geslacht] Grotere bewustwording van mogelijkheden: ondersteunen van begrip, spreken over gevoelens “Leerlingen koppelen vaak het verkeerde beeld aan lezen. Lezen is een boek lezen en dat boek ook echt vastnemen en ook een fictief verhaal lezen, waarin je je moet inleven.” (student b). “Leerlingen die graag van zichzelf lezen, werkten ook heel graag met de tools. Iedereen deed mee, iedereen was op zijn gemak en die leerlingen konden echt hun ding doen.” (student i)

27. Stelling 2: E-tools plaatsen ons voor nieuwe didactische uitdagingen. Hulp bij differentiëren Leeservaring verbreden en variëren Competenties van leraren Op schoolniveau: stimulans tot samenwerking, vakoverschrijdend werken en team teaching [Over ‘leesgrage’ leerling:] “Het zou haar een bredere keuze van teksten geven. Ze zou ook moeilijkere teksten kunnen lezen.” (student a). “Ik denk dat de tools niet alleen de samenwerking van de leerlingen kunnen bevorderen maar ook van de leerkrachten. Je wisselt expertise uit: leerkrachten die misschien inhoudelijk sterk zijn, kunnen iets bijleren aan degenen die nog iets te leren hebben en zij die technologisch sterk zijn kunnen de anderen ook iets leren. Zo stimuleer je professionele groei, het samenwerken op school. Het wordt ook leuker. Ik vind dat daar nog veel nood aan is.” (student k)

28. Stelling 3: E-tools hebben mijn visie op leesonderwijs veranderd. Lerarenopleiding deed visie (al) verbreden Heel positieve ervaring Blijvende aandacht voor het inhoudelijke: leesplezier én kennis Voor lerarenopleiding: technology- versus pedagogy-driven aanpak “Ik hoop dat men in de lerarenopleiding niet gewoon het werken met een specifieke tool aanleert, maar wel dat men aanleert te denken vanuit bepaalde lesdoelen en een specifiek doelpubliek en daar dan een tool voor te zoeken.” (student k)

29. Innovatiefonds voor de lerarenopleidingen; Dept. Onderwijs en Vorming Canon Cultuurcel – Labotraject Context Projectteam • Universiteit Antwerpen Mathea Simons en Jan T’Sas • Artesis-Plantijn Hogeschool Antwerpen Magda Mommaerts en Deeviet Caelen Website: http://www.elant.be/ - Webinar, Nieuwe ideeën voor leesplezier

30. Lees lang en leef lekker!