80 likes | 239 Views
Projekti i IFC për Qeverisje Korporative në Kosovë. Oliver Orton Menaxher i Projektit , IFC Programi QK,Evropa Juglindore. Supported by. 15 shtator 2011, Prishtin ë. Cka ështe Qeverisja Korporative (QK) ?. Sir Adrian Cadbury ( Raporti Cadbury, 1992 (UK))
E N D
Projektii IFC përQeverisjeKorporativenëKosovë Oliver Orton Menaxher i Projektit, IFC ProgramiQK,EvropaJuglindore Supported by 15 shtator2011, Prishtinë
CkaështeQeverisjaKorporative(QK)? • Sir Adrian Cadbury (Raporti Cadbury, 1992 (UK)) • Njësistempërmestëcilitkompanitëqeverisenapoudhëhiqen • James Wolfensohn, ish-President i BB • Promovimi i marrëdhëniessëdrejtë, transparencësdhepërgjegjësisë • Parimet e Qeverisjes Korporativetë OECD-së ( do tëdiskutohetmëvonë) • Praktikae mirë e QK-sëduhettëofrojështytjet e duhurapërBordin e DrejtorëvedheMenaxhmentinpërt’iarriturcaqettëcilatjanënëinterestëkompanisëdheaksionerëvetësajdhetëofrojënjëmonitorimefektiv e me këtëtëinkurajojëkompaninëdrejtpërdorimitmëefikastëburimevetësaj.
QeverisjaKorporativedheKrizaGlobaleFinanciare • Dështimi i bizneseve- që nga bizneset e vogla familjare e deri te konglomeratët e mëdhenjë • Rënie e konsiderueshme e pasurisë së korporatave si dhe pasurisë individuale të konsumatorëve • Rënie të konsiderueshme të aktivitetit ekonomik , kreditor dhe punësimit KRIZË TË MADHE TË VETËBESIMIT TË INVESTITORËVE DUKE NDIKUAR NË INTEGRITETIN E TREGUT DHE EKONOMISË Element i përbashkët në shumicën e dështimeve të korporatave: dobësitë në strukturat e qeverisjes korporativethekson dobësitë/dështimet në: • Mbikëqyrjen/supervizionin dhe auditimin e brendshëm/kontrollë të mekanizmave të kompanisë • Transparencën financiare ( integritetin e pasqyrave financiare) • Procesin e duhur tëvendim-marrjes • Mekanizmave me të cilat kompania menaxhon rrezikun • Aftësinë të reagojë në mënyrë efektive në të dyja rastet, rasteve të mundësive kërcënimeve/rreziqeve/krizave, etj. PARIMET E QEVERISJES SË MIRË KORPORATIVE VLEJNË PËR TË GJITHA KOMPANITË - POR MEKANZMAT ME TË CILAT IMPLEMENTOHEN PARIMET DALLOJNË NGA LLOJI I KOMPANIVE
QeverisjaKorporative – Benefitet e pergjithshme • LlogaridhëniadhePërdorimiEfikasiBurimevePublikedhe Private – nëkompanitështetërore (përdorimiiparavetëtaksapaguesve, etj.) dhenëbizneset private (mbrojtja e investitorëve) • Shumëmëshumënjerëzndikohenashtusizgjërohetekonomia– me interesnëkompanite e privatizuara/binzeseve private; fondevepensionale • Zvogëlimnënëshansetpërmashtrime/skandalekorporative; mbrojtje e reputacionit • Përmirësim ne veprimet e kompanisë, efikasitetdhevendim-marrje • Përmirësimnëprofitabilitetin e kompanisëdhekonkurueshmërisë – duke ecurdrejtrritjesdheqëndrueshmërisënësektorin e korporatavesidhe ne ekonomi • Integriteti I sistemeve– sistemibankar, sitemiisigurimevedhepensional • Përmirësimnëqasje per financadheinvestimepërmesrrijtes se besushmërisëteinvestitorët –ngatregjet e kredivesidheatotëekuitetit; vendoreapotëhuaja; investitorëtpaguajnemëtepërpër QK tëmirë; kredidhënësitjapinkredimëtë lira aty ka kua QK tëmirë
Programii Qeverisjes Korporativei IFC-sënëEvropënJugore IFC dheQeverisjaKorporative – PjesaGlobale • Njësia e Qeverisjes KorporativedheInvestimet e IFC-së • Forumi Global i Qeverisjes Korporative(GCGF) • ShërbimetKonsultativepërQeverisjeKorporative – e shpërndarënëpërbotë • Metodë e aplikuarglobalisht IFC dheQeverisjaKorporative – Rajoni i EvropësdheAzisëQendrore (ECA) • Në ECA jemipërmëshumëse 10 vite duke filluarngaRusia; Ukraina; Kaukazi; AziaQendrore IFC dheQeverisjaKorporative – EvropaJuglindore • E mbështeturngaSEKRETARIATI SHTETËROR PËR ZHVILLIM EKONOMIK I ZVICRËS (SECO) • 2005 – Dhjetor 2011; Faza e II-tëqëngaviti 2009 • Ngaviti 2005 nëShqipëri, Bosnia dhe Herzegovina, Maqedoni, Mal tëZi, Serbi • NëKosovëngaviti 2010 pas anëtarësimittëKosovësnëBankënBotëroredheFondinMonetarNdërkombetar • Ekipi i formuarnësecilinshtetpërposnëMalin e Zi
Programii Qeverisjes Korporativei IFC-sënëEvropënJugore (vazhdim) • Tri objektivakryesore: (a) ndihmëkompanivepërtëpërmirësuarQeverisjenKorporative(QK) (b) mbështetjanëtregjet e jashtme- berza, rregullatorëve/institucionevetjera, asociacionevetëbiznesit, ambientitligjor (c) media/ndërgjegjesimipublik • Arritjetkryesore: • Kompanitë: ngaviti2009 kemikeshilluar 95 kompaninëpërmiresimin e QK (intervenimbrendakompanisë) dhe 53 kompanikanëraportuarpërmirësimtëperfomances. Ngaviti 2005, rritje e investimevenëkompani me mbi 200 milionëdollarë, tëatribuaratekpërmiresimii QK. • Institucinet/Rregullatoret: kemizhvilluarKodet e QK dheKartelatVlerësuesetëQK përvlerësimine praktikavetë QK; mbështetjanëtregjet e jashtme- berza (përfshirë/ Paraqitjetëofertëspublike -Initial Public Offering – IPO) dherregullatorëvenëtëgjithavendet; mbështetjenëzhvillimin e ligjeve/kodeve/rregulloreve; mbështetjepërinsitucionetlokaleqë e promovojnëQK. • Edukimi: ndihmënëzhvillimin e programittëplotë Masterpër QK– si master i veçantësidhesinjëmodul i vetëm.
Projektii Qeverisjes Korporativei IFC nëKosovë Kohëgjatja e projektit: Prill 2010 – Dhjetor 2011 Qëllimiiprojektit: tëkontribuojëdrejtkrijimittëkulturësnëQeverisjeKorporativenëKosovënëniveltëQeverisë, Rregullatorëve, NdërmarrjetPublikedhesektoritprivat (përfshiBankat, BiznesetFamiljare, sidheNdërmarrjet e VogladhetëMesme) Aktivitetet e Projektit: • KëshillimetëAvancuaranëpërKompani– ngritja e kapacitetevedheaktivitetekëshilldhënësenëkompani duke u bazuarnëMetodologjinëpërQeverisjenKorporativenë IFC duke ndihmuarkompanitëqëtëavancojnëpunën e tyredhetëtërheqininvestitorë • AktivitetenëTrajnimedheNgritjen e Vetëdijes– organizmiikonferencave, seminareve, dhetrajnimevepërQeverisjenKorporativenëbashkëpunim me partnerë vendor; ( si p.sh Mikrofinanca, NVMte, kompanitepublike –POE, trajnimeindividualesidhe me fokusgjinor). • PërkrahjepërInstitucionetRregullatore– Banka Qendrore e Kosoves; Agjensioni i NVM-ve; RregulliKëshillëdhënës1; KontributiynënëLigjinmbiOrganizatat e Biznesit; asistimi i KBAsenëkrijimin e KoditEtik; puna me KompanitëPublike (POEs) dheNjësitëe këtyrekompanivedheMinistrinëe Financave. • PërkrahjepërInstitucionetAkademike– kemiperkrahurUniversitetin ECDP nëzhvillimin e njëmoduli tëspecializimitmbiQeverisjenKorporative me qëllimtëkrijimittënjëgjeneratetëliderëvenëkëtëfushë Do tëvazhdojmëmëtutje?
Falemnderitpërvemendjen e tuaj Përmëshumëinformata, julutemkontaktoni: Oliver OrtonRamadan Berisha OOrton@ifc.org RBerisha@ifc.org +381 11 3023 750 +381 38 609 333