edebiyatogretmeni

1. www.edebiyatogretmeni.net

5. I. ŞİİR

6. KONULARINA GÖRE ŞİİR TÜRLERİ www.edebiyatogretmeni.net

7. LİRİK ŞİİR • Duygu ve düşünceleri coşkulu bir dille anlatan şiirlere lirik şiir denir. • Eski Yunan edebiyatında şairler şiirlerini “Lyra” (lir) denilen bir sazla söyledikleri için bu tür şiirlere “lirik” denmiştir. • Bu şiirlerde duygulu ve coşkulu bir söyleyiş vardır. Milli ve dini duygular bu şiirlerle anlatılabilir. Türk edebiyatında koşma, semai ,ağıt (mersiye),ilahi , münacaat bu türle söylenir. • İlk örneğini “SAPHO ve ALKAEUS” vermiştir. Divan Edebiyatında- FUZULİ –BAKİ Halk Edebiyatında- YUNUS EMRE KARACAOĞLAN DADALOĞLU Batı Etkisindeki T.Edb.’da- TEVFİK FİKRET- YAHYA KEMAL - CAHİT SITKI -MELİH CEVDET- AHMET HAŞİM Batı Edebiyatında- PETRARCA-RONSARD-LAMARTİNE- HUGO-GOETHE- SCHİLLER

8. Ne zaman seni düşünsem Bir ceylan su içmeye iner Çayırları büyürken görürüm Her akşam seninle Yeşil bir zeytin tanesi Bir parça mavi deniz Alır beni Seni düşündükçe Gül dikiyorum elimin değdiği yere Atlara su veriyorum Daha bir seviyorum dağları (İlhan BERK;) Senelerce ,senelerce evveldi Bir deniz ülkesinde Yaşayan bir kız vardı bileceksiniz İsmi Anabel Lee Hiçbir şey düşünmezdi sevilmekten Sevmekten başka seni (E.Allen POE)

9. Dağda dolaşırken yakma kandili Fersiz gözlerimi dağlama gurbet Ne söylemez,akan suların dili Sessizlik içinde çağlama gurbet N’eylersin ölüm herkesin başında Uyudun uyanmadın olacak Kim bilir nerede,nasıl,kaç yaşında? Bir namazlık saltanatın olacak, Taht misali o musalla taşında.

10. EPİK ŞİİR • “Epik” sözcüğü, Yunancada destan anlamındaki “epope” den gelmektedir. • Yazının bulunuşundan önceki dönemlerde ulusların hayatında derin izler bırakan tarihsel olayları dile getiren destanlar epik şiir sayılır. • Epik şiirlerde yiğitlik,kahramanlık,savaş temaları işlenir. • Her epope ya da epik şiirde tarihsel bir gerçek vardır. (Yunan destanı İliada’nın çekirdeği Troi Savaşlarıdır.) • Epik şiire “destani şiir” ,”hamasi şiir” adları da verilir. • Halk Edebiyatında “koçaklama” bu türdendir. Şirvan ilinden Tebriz’e ulaştık Ancak başlar kestik kana bulandık Acem evlerin seyrettik dolaştık Vilayet Hünkarın, seyran bizimdir.

11. Kurşunlarım yağmur gibi yağarken Tütünlerim gökyüzünde dönerken Yıkılası Bağdat seni döğerken Şehitlere serdar oldu Genç Osman

12. Çoban ve kır yaşamını ,doğa güzelliklerini anlatan şiirlere pastoral şiir denir. Pastoral şiirlerin her türlü süsten ,yapmacıklıktan ,gösteriş ve söz oyunlarından uzak bir yapısı vardır.Bunlara bukolik şiir(çoban şiir) denir. İDİL: Bir ozanın ya da çobanın ağzından yazılıp kır yaşamının çekiciliğini ,güzelliğini anlatan ,çobanıl aşkı yansıtan kısa şiirlere denir. EGLOG: Birkaç çobanın karşılıklı konuşmaları yoluyla oluşturulan aşk,kır yaşamı üzerine duygu ve düşüncelerini yansıtan şiirlere pastoral şiir denir. Pastoral şiirin kurucusu ve ilk büyük temsilcisi eski Yunan Edebiyatında Theokritos,ikinci büyük temsilcisi Latin edebiyatında Virgillius ‘tur. Türk Edebiyatında ilk örneğini ise- Abdülhak Hamit Tarhan’ın- ”SAHRA” adlı eseridir. Türk Edebiyatında- Kemalettin Kamu-Bingöl Çobanları Behçet Necatigil-Kır Şarkısı Faruk Nafız –Çoban Çeşmesi PASTORAL ŞİİR

13. Avludan geçtiğini gördü gelinin Suya gidiyordu öğle güneşinde Ardında bebesi yalınayak Geride Karabaş Tozlu yoldan Söğütlerin oradaki çeşmeye Yalağında bulutlar yıkanan çeşmeye Tam otların sarardığı zamanlar… Yer yüzükoyun uzanıyorum. Toprakta bir telaş,bir telaş… Karıncalar öteden beri dostum. (Behçet NECATİGİL) Güzel çoban , bir içim ,bir yudum su testisinden; Bugün sıcak yine pek ,sanki ortalık yanıyor! Güzel çocuk ,senin olsun hayatım istersen; Niçin gözüm sana baktıkça böyle yaşlanıyor? Güzel çoban ,ne kadar tatlı söylüyorsun sen; Yalan da olsa içim doğru söyledin sanıyor! (Tevfik FİKRET)

14. DİDAKTİKŞİİR • Bilim ,sanat ,felsefe ,ahlak,din …gibi alanlarda yazılan ve birtakım kuralları ,ilkeleri öğretmeyi amaçlayan şiirlere “didaktik şiir” denir. • Eski Yunan Edebiyatında Hesiodos bu türün ilk örneklerini veren kişidir.”İşler ve Günler” adlı eserinde ahlak,tarım ve gemicilik üzerine bilgiler vermiştir. • Türk Edebiyatında ilk örneğini ; Yusuf Has Hacib – KUTADGU BİLİG , Şeyhi-HARNAME • Aşık Paşa - GARİPNAME • Nabi- HAYRİYYE • Ziya Paşa –HARABAT • M.A.Ersoy -SÜLEYMANİYE KÜRSÜSÜNDE • Tevfik Fikret- HALUK’un DEFTERİ

15. İki sapan yap kendine evinde Biri parçasız olsun ,biri parçalı Biri kırılırsa ötekine koşarsın öküzleri Dingil için defne ve karaağaç iyidir, En az onlar kurtlanır Güçlü bir öküz bul dokuz yaşlarında Bu yaş öküzlerin delikanlılık çağıdır İşte en elverişli oldukları çağ Çift sürerken kavgaya tutuşmaz Sapanı kırıp işi yarım bırakmazlar (Hesiodos ”İşler ve Günler”) Güzel dil Türkçe bize Başka dil gece bize İstanbul konuşması En saf, en ince bize Yeni sözler gerekse Bunda da uy herkese Halkın söz yaratmada Yollarını benimse (Ziya GÖKALP)

16. Didaktik Şiiri Belli Özelliklerine Göre Şöyle Sıralarız • 1.YERGİ: • Kişilerin ya da toplumların kötülüklerini,kusurlarını gülünçlüklerini iğneli ve alaycı bir dille eleştiren yazıdır. Halk Edebiyatında: Taşlama Divan Edebiyatında: Hicviye Batı Edebiyatında: Satir Günümüz Edebiyatında: Yergi . Fetvaya danıştım, buldu yerini Dedi ki: Alırsın üçün birini. Şahidin birisi şeyhin torunu Birisi de Varıca’nın çobanı

17. 2. FABL: • Ahlaki bir ders vermek amacıyla hayvanları,bitkileri, cansız varlıkları kişileştirerek yazılan hikaye şiirlerdir • Bu türün en büyük ustası AİSİPOS’tur, • La Fontaine Aisipos’tan etkilenerek bu türde güzel eserler vermiştir. • Türk edebiyatında ilk çevirilerini “ŞİNASİ” yapmıştır

18. 3. MANZUM HİKAYE: • Menkıbeleri öğretmek amacıyla, şiir şeklinde anla- tan ürünlerdir. Orhan VELİ, Nasreddin HOCA hikayelerini böyle Anlatmıştır.

19. İnsan yaşamının değişik boyutlarını ,tutku, özlem ,istek, kaygı ve korkularını gerçeğe uygun biçimde eyleme dönüştürerek veren şiirlere “dramatik şiir” denir. Dramatik şiir bir yönüyle şiir epik şiirle kesişir.Kimi edebiyat kuramcılarına göre dramatik şiir ,epik şiirden doğmuş ve tiyatroyu oluşturmuştur. Manzum yazılmış tiyatrolar(tragedyalar,komedyalar ve dramlar)dramatik şiir örnekleridir.Dramatik şiirler , tiyatro türlerinde konuşma yerine kullanılırlar. Eski Yunan Edebiyatında Aiskhylos , Sophokles , Euripides , Aristophanes manzum tiyatrolarıyla tanınmıştır. Türk Edebiyatında ; Namık Kemal,Abdülhak Hamit Tarhan , Faruk Nafız Çamlıbel DRAMATİK ŞİİR

20. Philokleon: Dostlar çoktan duydum sesinizi Ama çıkıp gelemem ardınızdan Bırakmıyorlar beni mahkemeye Gidip yargı vermeye Canlara kıymaya bırakmıyorlar Koro : Kimmiş o?Söyle dostlarına Kimmiş seni eve kapayan Philokleon : Kendi oğlum.Ama duymasın sakın Şurda yatmış uyuyor , Alçak sesle konuşun. Koro : Niçin yapıyor bunu? Oğlun ne ister senden?

21. II.ÖYKÜ

22. Olmuş ya da olması mümkün olayları anlatan kısa yazı Öyküde ele alınan kişiler çoğu zaman yaşamlarının belli ve kısa bir anı içinde izlenir. Karakterlerin yalnız bir yüzü içinde durulur;ayrıntılara girilmez. Öykü türünün kurucusu İtalyan sanatçı Boccacio’dur. Fransız Edebiyatında- Mauppasant Rus Edebiyatında- Çehov Amerikan Edebiyatında- O’Henry ÖYKÜNÜN ÖGELERİ: A) ANLATICI B) OLAY ve DURUM C) KİŞİ ve KARAKTER D) YER ve ZAMAN ÖYKÜ

23. ÖYKÜ TÜRLERİ 1)OLAY ÖYKÜSÜ (MAUPASSANT TARZI HİKAYE) • Öykücü giriş ,gelişme ve sonuç bölümleri içinde olayı aktarır.Önce gerilimi arttırır ,sonra gerilimi düşürür. • Dünya edebiyatındaki öncüsü Fransız sanatçı-MAUPPASANT • Türk Edebiyatında – ÖMER SEYFETTİN , REFİK HALİT KARAY REŞAT NURİ GÜNTEKİN , Y.KADRİ KARAOSMANOĞLU,SABAHATTİN ALİ www.edebiyatogretmeni.net

24. ÖYKÜ TÜRLERİ 2)DURUM/KESİT ÖYKÜSÜ: (ÇEHOV TARZI HİKAYE) • Bu tür öyküde yazar, ya yaşamdan okuyucuya bir kesit sunar ya da bir insanlık durumunu belli bir ortam içinde aktarır. • Kesit öyküsünde “olay”ın ve “gerilim”in yerini belli bir ortamdan kaynaklanan izlenimler ,çağrışımlar almıştır. • Konular günlük yaşamın içinden gelişigüzel çıkarılır. • Bu tür öykülerde serim,düğüm,çözüm gibi bölümlere rastlanmaz. • Dünya Edebiyatındaki öncüsü Rus sanatçısı A.ÇEHOV • Türk Edebiyatında SAİT FAİK ABASIYANIK,MEMDUH ŞEVKET ESENDAL

25. TÜRK EDEBİYATINDA ÖYKÜ • Öykü türü edebiyatımıza Tanzimatla birlikte girdi • İlk öykü-” Letaif-i Rivayat” (Söylenen Güzel Hikayeler)-AHMET MİTHAT • “Kıssadan Hisse” – AHMET MİTHAT • Batılı anlamda ilk öykü örnekleri-”Küçük Şeyler”-SAMİPAŞAZADE SEZAİ. • Türk öyküsü Milli edebiyat döneminde ÖMER SEYFETTİN’le çıkış yapmıştır. • MEMDUH ŞEVKET ESENDAL, SAİT FAİK ABASIYANIK, TARIK BUĞRA SABAHATTİN ALİ , HALDUN TANER’ le gelişmiştir.

26. III . ROMAN

27. ROMAN • Yaşanmış ya da gerçeğe uygun biçimde tasarlanmış olayları yer ve zaman göstererek anlatan ,öyküden daha uzun yazılara roman denir. • Ögeleri açısından romanla öykü arasında fark yoktur. Ancak bu ögeler romanda daha ayrıntılı ,kapsamlı biçimde yer alır. • Roman kişileri çok ayrıntılı biçimde tasvir edilir; ruh çözümlemelerine romanda daha geniş yer verilir. • Romanda anlatım birinci ya da üçüncü kişi ağzından yapılabilir. • Değişik yazı türlerinin özelliklerinden de yararlanılabilir.(Mektup,anı,günlük,deneme,gezi yazısı) • Goethe-”Genç Werther’in Acıları (mektup) • Reşat Nuri-”Bir Kadın Düşmanı” (mektup) • Yakup Kadri-”Anamın Kitabı” (otobiyografi)

28. ROMAN TÜRLERİ 1)KONU ve TEMALARINA GÖRE ROMANLAR • a)Macera (Serüven)Romanları • b)Tarihsel Romanlar • c)Sosyal Romanlar • d)Psikolojik Romanlar 2)AKIMLARINA GÖRE ROMANLAR • a)Klasik Roman • b)Romantik Roman • c)Realist Roman • d)Naturalist Roman

29. MACERA(SERÜVEN) ROMANLARI : • Günlük yaşamda her zaman rastlanmayan,şaşırtıcı,değişik ve esrarlı olayları konu eden romanlarıdır. • Kahramanlar çok hareketli,kurnaz ,cesur ve hareketlidir. • Macera romanlarında olayların geçtiği yer sık sık değişir. • Robinsen Crusoe-Daniel DEFOE • İki Sene Mektep Tatili-Jules VERNE • Kim-Rudyard KİPLİNG • Hasan Mellah-A.MİTHAT Polisiye ve egzotik romanlarda macera romanları kapsamında düşünülebilir. • Polisiye romanlarda hırsızlık,soygun ve cinayet olayları işlenir. • A.Christie-Nil’de Ölüm,Şark Ekspresinde Cinayet • Egzotik romanlarda Avrupa’ya uzak ülkelerin manzaralarını, oralarda yaşayan töre ve geleneklerini anlatmak esastır. • Piyer Loti-İzlanda Balıkçısı

30. TARİHSEL ROMANLAR • Tarihin değişik dönemindeki olayları işler. • Kahramanlar gerçek veya düşsel olabilir. • Anlatılanlar tarih gerçeklerine çoğu kez uygundur. • Tarihsel roman, Romantizmin bir ürünüdür. • Dünya Edebiyatında bu türün ilk örneğini İngiliz Walter Scott vermiştir. • Türk Edebiyatında ise tarihi roman ilk Ahmet Mithat-YENİÇERİLER • Batılı anlamda ilk tarihsel romanımız Namık Kemal-CEZMİ • Wawerley- Walter SCOTT • Ivanhoe- Walter SCOTT • Monte Cristo- Alexandre DUMAS • Taras Bulba- GOGOL • Salambo- G.FLAUBERT • Devlet Ana- Kemal TAHİR • Küçük Ağa- Tarık BUĞRA • Deli Kurt- Nihal ATSIZ

31. SOSYAL ROMANLAR • Toplumsal sorunları işleyen romanlar bu gruba girer.Bu tür romanlarda sosyal olay ve olguların (ihtilaller,sınıfsal kavgalar, ırkçılık, köyden şehre göç,yoksulluk…)nedenleri üzerinde durulur. • Töre romanları ve tezli romanlar olmak üzere ikiye ayrılır: Halide Edip ADIVAR – SİNEKLİ BAKKAL (Töre romanı) Hüseyin Rahmi GÜRPINAR- BEN DELİ MİYİM? (Tezli roman) • SEFİLLER-Victor HUGO • MEYHANE-Emile ZOLA • GAZAP- John STEİNBECK • BEREKETLİ TOPRAKLAR ÜZERİNDE-Orhan KEMAL

32. PSİKOLOJİK ROMANLAR • Roman kahramanlarının ruh çözümlemeleri yapılır;onların insanlara,olaylara ve topluma bakışı yansıtılır. • Bu tür romanlara “tahlil romanı” adı verilir. • Psikolojik roman türünün ilk örneği ; M.de la FAYETTE’nin –LA PRİNCESSE DE CLEVES • Türk Edebiyatında bu türün ilk örneği; Mehmet RAUF- EYLÜL • Genç Werther’in Acıları-GOETHE • Suç ve Ceza-DOSTOYEVSKİ • 9.Hariciye Koğuşu-PEYAMİ SAFA • Bir Tereddüdün Romanı-PEYAMİ SAFA

33. KLASİK ROMAN • Bu akımda roman türü çok az gelişmiştir. • M.De la FAYETTE- Princesse de Cleves

34. ROMANTİK ROMAN • Klasik akıma tepki olarak doğan Romantizm ,olayların • duygusal açıdan yansıtılmasına önem verir ve kuralcılığı • reddeder. • Victor HUGO- SEFİLLER • Namık KEMAL-İNTİBAH

35. REALİST ROMAN • Olayları ,insanları ve toplumları gerçekçi açıdan Yansıtan romanlardır. • Stendhal-KIZIL VE KARA • Tolstoy-SAVAŞ ve BARIŞ • Halit Ziya-MAİ ve SİYAH

36. NATURALİST ROMAN • Olayları ve kişileri bir bilim adamı gözüyle inceleyen • naturalist romancılar gerçekçiliği ileri boyuta • götürmüşlerdir. • Emile ZOLA –MEYHANE • Alphonse DAUDET-JACK

37. TÜRK EDEBİYATINDA ROMAN • Türk edebiyatında roman Tanzimat’la girmiştir. • İlk yerli roman Şemsettin Sami-Taaşuk-ı Talat ve Fıtnat(1872) • İlk çeviri roman Yusuf Kamil Paşa-Telemak (Fenelon’dan)(1859) • Batılı anlamda Modern Türk romanının kurucusu Halit Ziya Uşaklıgil • Türk romanı teknik açıdan Servet-i Fünun döneminde güçlenmiş, Cumhuriyet döneminde iyice gelişmiştir.

38. IV. TİYATRO

39. TİYATRO • Yaşamdaki olayları sahnede canlandırma sanatına “tiyatro” denir. • Drama ya da tiyatro eseri olayları oluş halinde gösterir. • Tiyatro eserlerinde olaylar yazarın ağzından anlatılmaz, eserdeki kişiler tarafından doğrudan doğruya söylenir,yapılır. • Bir tiyatro eserinde iki temek öge vardır : a)Olay : Eyleme dönüşmüş tutkular,özlemler,düşler ve istekler olayları oluşturur. b)Kişiler: Olayların ortaya çıkışlarında etken olan varlıklara oyun kişileri adı verilir. • Tiyatro eserlerinde olay ve kişiler gibi temel ögeler yanında dekor,giysi ve ışık gibi yardımcı ögeler de bulunur. • Bir tiyatro eseri seri(başlangıç),düğüm(gelişim) ve çözüm(sonuç) gibi bölümlerden oluşur.

40. TİYATRO TERİMLERİ • Perde :Tiyatro eserlerinde konunun ana bölümlerinden her birine verilen ad. • Sahne:Tiyatro eserinde her perde içinde,kişilerin girip çıkmasıyla oluşan daha küçük bölüm. • Diyalog: Kişilerin karşılıklı konuşması. • Monolog: Bir kişinin tek başına konuşması. • Tirad:Kişilerin birbirine karşı söyledikleri,coşkulu ve çok uzun sözler. • Fars:Toplumdaki düzensizlikleri alaylı anlatımla yeren oyun halk komedisi.Fars,Yunan ve Latin geleneğine dayanmayan anonim Fransız komedisidir. • Feeri: Kişileri melek,cin,şeytan olan oyunlaştırılmış masal. • Jest: Tiyatro oyuncularının el kol hareketleri. • Mimik:Tiyatro oyuncularının anlamlı yüz hareketleri. • Pandomima:İçinde konuşma olmayan ,tamamen jest ve mimiklere dayalı seyirlik oyun. • Melodram: 19. yüzyıla kadar müzikle karışık çok acıklı tiyatrolara verilen ad. • Myster: Hristiyanlıkla ilgili olayları konu edinen seyirlik kilise oyunu.Amaç dini sevdirmek.

41. www.edebiyatogretmeni.net

42. TRAGEDYA (Trajedi,Ağlatı) TRAJEDİ: İlk örnekleri Yunan edebiyatında görülen tragedya ,seyircide acıma ve korku duyguları uyandırarak ruhu tutkulardan temizlemek amacıyla yazılan ve kendine özgü katı kuralları olan bir oyun türüdür. • Konular tarihten ya da mitolojiden alınır.Yunan ve Latin mitolojileri,Roma tarihi …tragedyalardan başlıca kaynaklarıdır. • Kahramanlar yüksek tabakadan (krallar,kraliçeler,soylular) ve doğaüstü varlıklardan (tanrılar,tanrıçalar) seçilir. • Tragedya baştan sona ciddi bir hava içinde geçer. • Erdeme ve ahlaka değer verilir.Sözgelimi oyunda bir kral ,hiçbir zaman kötü özellikleriyle tanıtılmaz. • Tragedyalar kesintisiz oynanır;perde yoktur.Eser birbiri ardından sürüp gelen diyalog ve koro bölümlerinden oluşur. • Tragedyalarda 5 bölüm vardır.Bu bölümler manzum olarak yazılmıştır. • Koro,eski Yunan tiyatrosunun temel ögesidir.Koro,bir kentin ihtiyarları ya da kadınlarından oluşur; halkı temsil eder.Koro eyleme karışmaz; olup bitenlere seyirci kazanır.

43. Tragedyalar “üçbirlik kuralı” na uygun yazılır.Bu kurala göre tek bir ana olay, sahne değişmeksizin en çok 24 saat içinde anlatılmalıdır. • Tragedyalarda vurma,yaralama ,öldürme …gibi olaylara seyircinin gözü önünde yer verilmez;bunlar dışarıda gerçekleşir,sahneye haberi ulaştırılır. • Eserde yüksek ağırbaşlı bir dil kullanılır;kaba saba sözlere yer verilmez.

44. KOMEDYA (Komedi,Güldürü) KOMEDYA: İnsanların ve olayların gülünç yanlarını ortaya koyan oyun çeşidine komedya denir.Bu türde tragedya gibi şarap tanrısı Dionysos adına yapılan törenlerden doğmuştur. • Konular çağdaş toplumdan ve günlük hayattan alınır. • Komedyada amaç; kişisel ve toplumsal bozuklukların gülünç yanlarını göstererek seyirciyi doğru düşündürmektir. • Vurma ,yaralama …gibi olaylara sahnede yer verilebilir. • Üsluptasoyluluk aranmaz;her türlü kaba sözlere ve şakalara anlatımda yer verilir. • Nazımla yazılır.17. yüzyıl Fransız komedyasında düzyazı biçiminde yazılmış oyunlar da vardır. • Diyalog ve koro bölümlerinden oluşur. • Eser,kesintisiz oynanır ve beş bölümden oluşur. • Üçbirlik kuralına uyulur.

45. KOMEDİ TÜRLERİ : A) Karakter Komedyası : insan karakterlerinin gülünç ve aksak yönlerini gösteren komedya türüdür. Bu tür komedyanın en tanınmış örnekleri şunlardır : • Cimri, Tartuffe (Moliere) • Venedik Taciri (Shakespeare) B) Töre Komedyası : Toplumun gülünç ve aksak yönlerini, gelenek ve törelerin bozuk yanlarını gösteren komedyadır.Aşağıda belirtilen eserler bu türün önemli örnekleridir : • Eşek Arıları (Aristophanes) • Gülünç Kibarlar (moliere) • Müfettiş (Gogol) • Şair Evlenmesi (Şinasi) B) Enrika Komedyası : Olayları merak uyandıracak ve insanı şaşırtacak biçimde anlatan tiyatro türüdür.Entrika komedyasına şu örnekler verilebilir : • Scapin’in dolapları (Moliere) • Yanlışlıklar komedyası (Shakespeare)

46. ÖNEMLİ KOMEDYA SANATÇILARI Aristophanes(M.Ö.445-385) Yunan Edebiyatı Menanadros(M.Ö 254-184) Plautus(M.Ö 254-184) Latin Edebiyatı Terentius(M.Ö 195-159) Moliere(1622-1676)---------}Fransız Edebiyatı Ben Johnson(1573-1637)---------}İngiliz Edebiyatı Gogol(1809-1852)-----------}Rus Edebiyatı

47. DRAM A)BURJUVA DRAMI: • Fransız filozofu Diderot (1713-1784)’un Tragedyaya karşı çıkmasıyla ortaya çıkmıştır.Burjuva dramında günlük olayları işlemek, orta sınıfa seslenmek ,güzel ile faydalıyı göstermek ,ahlakçı görüşü vurgulamak ve günlük yaşayışın doğal dili olan nesir ile yazmak başlıca amaçları olmuştur. B)ROMANTİK DRAM: • 19. yüzyılın ilk yarısında Romantizm akımıyla birlikte ortaya çıkan romantik dram,tragedyanın belli kurallarını yıkmak amacı gütmüştür. • İlk örneklerini Sheakspeare vermiştir. • Alman Edebiyatında Goethe,Schiller gibi sanatçıların ilgisini kazanmıştır. • Romantik dramın ilkelerini ilk kez Fransız sanatçı Victor Hugo-Cromwell önsözü • Olaylar tarihten ya da günlük hayattan alınabilir. • Oyunda acıklı ve gülünç olaylar bir arada verilebilir. • Nazım ya da nesir biçiminde yazılabilir. • Klasik tiyatronun “zamanda ve mekanda birlik” kuralına uyma zorunluluğu yoktur. • Kahramanlar her tabakadan seçilebilir. • Acı veren olaylar sahnede gösterilebilir. • Perde sayısı yazarın isteğine bağlıdır. • Yerli hayata ve ulusal konulara önem verilir.

48. C)ÇAĞDAŞ(MODERN) DRAM: • Dram türü Romantik akımın etkili olduğu dönemlerden sonra da biçim ve içerik değişiklikleriyle yeni boyutlar kazanmış ve günümüze dek gelmiştir. Günümüzde değişik akım ve görüşlerin doğrultusunda dramlar yazılmakta ve bunlar çağdaş dram kapsamında değerlendirilmektedir. ÖNEMLİ DRAM SANATÇILARI

49. V.FABL

50. FABL Genellikle kahramanları bitkiler ve hayvanlardan seçilen başında ya da sonunda bir öğüt veren ,manzum ya da düzyazı biçiminde oluşturulan hikayelere ”fabl” denir. • Kahramanlar bitkiler,hayvanlar olmasına rağmen aslında anlatılan insanlardır. • Fabllar da bir tür masal sayılır. • Fabllarda kişileştirme ve intak sanatından yararlanılır. • Fabllar ,masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır. • Bir ahlak dersi verdiği için çocuk eğitiminde sıkça kullanılır. • Bu türde de serim ,düğüm, çözüm bölümleri bulunur. • Fabllarda didaktik şiir örnekleridir.