1 / 70

Izrael – naród wybrany

Izrael – naród wybrany. Dąbrowa Górnicza, 26 lutego 2004 r. Wojciech Apel (wojtek@pp.org.pl) . Plan prezentacji. Wstęp Co znaczy „ naród wybrany ”? Boża strategia zbawienia Przez historię Biblia Współczesność – państwo Izrael Przyszłość – chrześcijańska eschatologia Czas na pytania.

myrna
Download Presentation

Izrael – naród wybrany

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Izrael – naród wybrany Dąbrowa Górnicza, 26 lutego 2004 r. Wojciech Apel (wojtek@pp.org.pl)

  2. Plan prezentacji Wstęp • Co znaczy „naród wybrany”? • Boża strategia zbawienia • Przez historię • Biblia • Współczesność – państwo Izrael • Przyszłość – chrześcijańska eschatologia • Czas na pytania

  3. O mnie ...(zawodowo)

  4. O mnie ...(mniej zawodowo) • Urodzony w Bytomiu, mieszka w Gliwicach. • Absolwent Politechniki Śląskiej. • Lat prawie 40. • Mąż jednej żony. • Filozof.

  5. Jeszcze na wstępie • Trudności z pracą nad tym tematem • dużo emocji związanych ze stosunkami polsko-żydowskimi • dużo emocji związanych ze stosunkami Kościół-Żydzi • duchowość tego zagadnienia • Warto, bo jest obietnica błogosławieństwa(obietnica Boga: Księga Rodzaju 12:1nn)

  6. 1. Co oznacza„naród wybrany”?

  7. Wspólny przodek, wspólne pochodzenie, to samo plemię.(kryterium rasowe) Wspólną kulturę: religię,język, historię, sposób życia,zachowania, ubiór, ...(kryterium kulturowe) Wspólne terytorium: ziemia, kraj, miejsce.(kryterium terytorialne) Ziemia Obiecana(Erec Israel) ! Naród ... a co to jest? Naród to grupa ludzi posiadająca wspólne cechy. Jakie?

  8. Żydzi jako naród • Pochodzą od Abrahama, Izaaka, Jakuba i jego 12 synów tworzących 12 rodów (12 pokoleń Izraela). • Żydzi używają języka hebrajskiego, (choć używają też innych języków, np. idisz), mają spójną kulturę (sposób zachowywania się, jedzenia, ubioru) i religie. • Związani są ze swoją ziemią, daną im przez Boga, zwaną ziemią obiecaną albo ziemią Izraela (Erec Israel).

  9. ... wybrany ! Wybór to wskazanie jednego spośród wielu

  10. Pan rzekł do Abrama: Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej i z domu twego ojca do kraju, który ci ukażę. Uczynię bowiem z ciebie wielki naród, będę ci błogosławił i twoje imię rozsławię: staniesz się błogosławieństwem. (...) A gdy Abram miał dziewięćdziesiąt dziewięć lat, ukazał mu się Pan i rzekł do niego: Jam jest Bóg Wszechmogący. Służ Mi i bądź nieskazitelny, chcę bowiem zawrzeć moje przymierze pomiędzy Mną a tobą i dać ci niezmiernie liczne potomstwo. (...) Nie będziesz więc odtąd nazywał się Abram, lecz imię twoje będzie Abraham. Księga Rodzaju 12.1, 17.1nn Wybrany?!Ale przez kogo? • Bóg zwrócił się do Abrama, aby wyszedł z ziemi Ur i udał się do ziemi Kanaan obiecując, że uczyni z niego wielki naród. • Abram to uczynił • W ziemi Kanaan Bóg zawarł z Abramem przymierze, potwierdzając obietnice i zmieniając Abramowi imię na Abraham.

  11. Wy jesteście moimi świadkami (...) i moimi sługami, których wybrałem, abyście mogli poznać i uwierzyć Mi, oraz zrozumieć, że tylko Ja istnieję. Boga utworzonego przede Mną nie było ani po Mnie nie będzie. Ja, Pan, tylko Ja istnieję i poza Mną nie ma żadnego zbawcy. To Ja (1) zapowiedziałem, (2) wyzwoliłem i (3) obwieściłem, a nie ktoś obcy wśród was. Wy jesteście świadkami moimi (...) że Ja jestem Bogiem, owszem, od wieczności Nim jestem. I nikt się nie wymknie z mej ręki. Któż może zmienić to, co Ja zdziałam? Księga Izajasza. 43.10-13 Wybrany?!... i do czego? • Bóg potwierdza wybór: „Wy jesteście ci których wybrałem”. • Bóg określa cel tego wyboru: „abyście mogli poznać, uwierzyć, zrozumieć, że tylko Ja istnieję”. • Bóg mówi jak go mają sprawdzać: To ja zapowiedziałem, wyzwoliłem, obwieściłem ... a Wy jesteście świadkami tego. • Bóg określa się tu jako wszechmocny.

  12. Pamiętaj #1 • Żydzi to potomkowie Abrahama, tworzący przez wieki naród, cechujący się własną rasą, kulturą (religią i językiem) i związany z własną ziemią (ziemią obiecaną, ziemią Izraela). • Żydzi zostali wybrani przez Boga, aby być na ziemi Jego świadkami (świadkami Boga). • Relacja Boga z jego ludem stała się podstawą Judaizmu (religii Żydów) a później, po przyjściu żydowskiego Mesjasza – Jezusa, rozszerzona na inne narody (pogan) i przerodziła się w chrześcijaństwo. !

  13. 2. Boża strategia zbawienia

  14. Nowa ziemia i nowe niebo Świat Ogród Eden  (Meta)historia wszechświata Dzieło zbawienia Bóg realizuje poprzez naród żydowski Mesjasz stworzenie upadek zbawienie zniszczenie Jezus w rozmowie z Samarytanką powiedział: „zbawienie bierze początek od Żydów.” Ewangelia Jana 4.22

  15. Nowa ziemia i nowe niebo Świat Ogród Eden stworzenie upadek zbawienie

  16. Pamiętaj #2 • Do przyjścia Jezusa relacje człowieka z Bogiem realizowane były poprzez naród żydowski(przykłady: Rut, Samarytanka, prozelici). • Jezus, jego rodzice, apostołowie oraz pierwsi chrześcijanie byli Żydami. • Poprzez naród żydowski Bóg przygotowywał świat do przyjęcia zbawienia, które jest teraz dostępne dla wszystkich ludzi, ze wszystkich narodów. !

  17. 3. Przez historię

  18. Starożytność Średniowiecze Asyria Polska Babilon Persja Starożytny Egipt Rzym Europa USA -3700 -2000 -1000 0 1000 2000 Powszechna historia świata Nowożytność Arystoteles i Platon Św. Tomasz z Akwinu Odkrycie Ameryki Juliusz Cezar Św. Augustyn Napoleon Historia Izraela

  19. -3700 -2000 -1000 0 1000 2000 Historia Żydów na tle historii świata Starożytność Średniowiecze Nowożytność #1 Prehistoria Izraela #5 WU #2 Państwowość #6 TK #3 Rozproszenie #4 Syjonizm Historia Izraela

  20. Patriarchowie Wyjście i wejście Sędziowie Królestwa Niewola Czasy Helleńskie -3700 -2000 -1000 0 1000 2000 Y Historia Żydów na tle historii świata #1 Prehistoria Izraela #2 Państwowość #3 Rozproszenie #4 Syjonizm Majmonides #5 WU #6 TK Jezus Herzl Dawid Abraham Mojżesz Historia Kościoła Historia Izraela Y U 

  21. #1 Prehistoria Izraela • Granice okresu: • Od stworzenia (4000 p.n.e) • Do powołania Mojżesza (około 1500 p.n.e) • Ciekawe wydarzenia: • Stworzenie • Upadek człowieka • Wygnanie z Raju • Potop i ocalenie Noego • Zmiany na ziemi, rozwój ludzkości po potopowej • Wybór Abrama i jego przybycie do Kanaanu • Izrael w Egipcie (1850-1450 p.n.e) • Ukształtowanie się narodu żydowskiego

  22. Dygresja: co to jest naród? • Kryteria: • kryterium rasowe i plemienne; • kryterium kulturowe (język, historia, zwyczaje, religia, państwowość); • kryterium geograficzne (ziemia, terytorium, państwo). • Definicja: Naród to grupa ludzi posiadająca wspólne cechy jednocześnie w tych 3 kryteriach. • Lemat: Wyjście z Egiptu ukształtowało naród żydowski i od tej chwili możemy mówić już o historii Izraela.

  23. #2 Państwowość • Granice okresu • od Mojżesza (1450 p.n.e.) • do Bar-Korby (135 n.e) • Z wyjątkiem krótkiego okresu przed i po czasach opisywanych przez Nowy Testament okres dość dobrze udokumentowany w Biblii.

  24. #2 Państwowość i jejdodatkowy podział (#2.1-#2.2) • #2.1 Czasy sędziów (1450-1040 p.n.e czyli 400 lat) • Opis w Księdze Jozuego i Księdze Sędziów • Ciekawe postacie: Jozue, Samson, Gedeon, prorok Samuel • #2.2 Czasy królestwa (1040 – 587 p.n.e) • Opis w Księgach Samuela, Królewskich, Kronikach i niektórych księgach prorockich • Ciekawe postacie: • Królowie: Saul, Dawid, Salomon, Achab • Prorocy: Eliasz, Elizeusz, Izajasz, Ozeasz • Inni: Królowa Saba, Izabel,

  25. #2 Państwowość i jejdodatkowy podział (#2.3-#2.4) • #2.3 Niewola babilońska (587 – 516 p.n.e czyli 70 lat) • Opis w księdze Jeremiasza, Daniela, Psalmach • Ciekawe postacie: prorok Daniel, król Cyrus, król Dariusz, Habuchodonozor, • #2.4 Czasy helleńskie i rzymskie (500 p.n.e – 130 n.e) • Opisy w Biblii: Księgi Ezdrasza, Nechemiasza, Ageusza, Malachiasz • Opisy poza biblią: Księgi Machabejskie, dzieła Flawiusza • Ciekawe postacie: prorok Ezdrasz i Nehemiasz, Herod Wielki, Jezus, Apostołowie, Józef Flawiusz, Bar-Korba)

  26. #3 Rozproszenie (1/2) • Granice okresu • Początek okresu to upadek Jerozolimy w 70r. lub klęska powstania Bar-Korby w 135r. • Koniec: początek Syjonizmu i gromadzenie się Żydów w Izraelu. • Obszary powstawiania i zamierania subkultur żydowskich • Diaspora w Cesarstwie • Żydzi w świecie Islamu – kultura Orientalna i Sefardyjska • Żydzi w Europie • Kultura Aszkenazyjska • Język Idisz (język Żydowski) • Ciekawe postacie • Majmonides, Einstein, Rodszild, Jasza Hajfretz, nobliści

  27. #3 Rozproszenie (2/2) • Problem pogromów • Polska wobec pogromów – „Polim” – tu mieszka Bóg • Dzień smutku – 9 Aw (okolice przełomu lipiec/sierpień) • Holokaust

  28. Proroctwoo zagładzie • Jeśli nie będziesz wypełniał wszystkich słów tego Prawa - zapisanych w tej księdze - bojąc się chwalebnego i straszliwego tego Imienia: Pana, Boga swego, Pan nadzwyczajnymi plagami dotknie ciebie i twoje potomstwo, plagami ogromnymi i nieustępliwymi: ciężkimi i długotrwałymi chorobami. Sprawi, że przylgną do ciebie wszystkie zarazy Egiptu: drżałeś przed nimi, a one spadną na ciebie. Także wszystkie choroby i plagi, nie zapisane w księdze tego Prawa, ześle Pan na ciebie, aż cię wytępi. Mała tylko ilość ludzi pozostanie z was, którzyście liczni jak gwiazdy na niebie za to, że nie słuchaliście głosu Pana, Boga swego. • Jak podobało się Panu dobrze czynić wam, rozmnażając was, tak będzie się Panu podobało zniszczyć i wytępić was, i usunąć z powierzchni ziemi, którą idziecie posiąść. Pan cię rozproszy pomiędzy wszystkie narody, od krańca do krańca ziemi, tam będziesz służył obcym bogom drewnianym i kamiennym, których nie znałeś ani ty, ani twoi przodkowie. • Nie zaznasz pokoju u tych narodów ani stopa twej nogi tam nie odpocznie. Da ci tam Pan serce drżące ze strachu, oczy wypłakane z tęsknoty i duszę utrapioną. Życie twe będzie u ciebie jakby w zawieszeniu: będziesz drżał dniem i nocą ze strachu, nie będziesz pewny życia. Rano powiesz: Któż sprawi, by nadszedł wieczór, a wieczorem: Któż sprawi, by nadszedł poranek - a to ze strachu, który twe serce będzie odczuwać na widok, jaki stanie przed twymi oczami. • Pan cię odprowadzi okrętami i drogą do Egiptu, o którym ci powiedziałem: Nie będziesz go już oglądać. A kiedy zostaniesz sprzedany twoim wrogom jako niewolnik i niewolnica, nikt cię nie wykupi. (Piąta Księga Mojżeszowa 28.58-68)

  29. #4 Historia współczesna:Syjonizm • Początek: • 1896 - Artykuł Teodora Herzla pt. „Państwo Żydowskie”. • 1897 – Kongres Syjonistyczny w Bazylei. • Okresy: • pierwsza emigracja 1890 - 1935 • walka o państwo 1936 - 1948 • tworzenie państwa 1948 - 1956 • mała stabilizacja 1956 - 1987 • poszukiwanie pokoju 1987 - ... O tym za chwilę !

  30. #5 i #6 Przyszłość Izraelawg premillenialisty • Pochwycenie Kościoła, a więc koniec epoki Kościoła. • Odbudowa Świątyni Jerozolimskiej. • Antychryst na ziemi (a wesele Baranka w niebie). • Prześladowania Izraela - Wielki Ucisk. • Powtórne przyjście Mesjasza. • Tysiącletnie Królestwo. • Ostatni bunt ludzkości i ostatni sąd. • THE END. Y

  31. Patriarchowie Wyjście i wejście Nowa ziemia i nowe niebo Sędziowie Świat Ogród Eden Królestwa Niewola Czasy Helleńskie stworzenie upadek zbawienie -3700 -2000 -1000 0 1000 2000 Y Historia Żydów na tle historii świata #1 Prehistoria Izraela #2 Państwowość #3 Rozproszenie #4 Syjonizm Majmonides #5 WU #6 TK Jezus Herzl Dawid Abraham Mojżesz Historia Kościoła Historia Izraela Y U 

  32. Mesjasz Pierwsze przyjście Mesjasz Drugie przyjściew chwale Duch Święty Nowa ziemia i nowe niebo Świat Ogród Eden stworzenie upadek zbawienie -3700 -2000 -1000 0 1000 2000 Historia Żydówi historia zbawienia Bóg Jahwe Kościół U Święci Izrael Prorocy Jezus  Abraham Mojżesz Dawid Jezus

  33. Pamiętaj #3 • Historia Żydów to historia 4000 lat! Prawie tyle (w zasadzie pokrywa się) co znana i udokumentowana historia powszechna. • W czasie historii Bóg ingeruje na ziemi poprzez ... • swoją bezpośrednią obecność (np. wyprowadzenie Żydów z Egiptu) • Proroków przemawiających w jego imieniu • osobistą wizytę  na ziemi w osobie Jezusa z Nazaretu • poprzez Ducha Świętego • Historia działania Boga, historia Żydów (narodu wybranego), opis wizyty Jezusa na ziemi oraz powstania Kościoła zapisany jest w Biblii. !

  34. 4. Biblia

  35. -3700 -2000 -1000 0 1000 2000 Biblia na tle historii Biblia Historia biblijna Proroctwo Kronika Okresy opisywane przez Biblię Okresy, w których pisano Biblię Historia Izraela Abraham Mojżesz Dawid Jezus

  36. -3700 -2000 -1000 0 1000 2000 Patrzenie na proroctwa przez pryzmat historii - weryfikacja Boga Biblia My Proroctwo Kronika

  37. -3700 -2000 -1000 0 1000 2000 Patrzenie na historię przez pryzmat Biblii - weryfikacja ludzi Biblia My Historia biblijna Kronika

  38. Pamiętaj #4.1 ! • Biblia to zbiór ksiąg opisujących relacje ludzi z Bogiem. • W Biblii znajdziemy księgi historyczne, kroniki i proroctwa. Zapisy najczęściej realizowane są prozą, ale znajdziemy też poezję, przysłowia i księgi mądrości. • Biblia została spisana b. dawno temu  .... ale do dziś zachowała się bardzo wielu bardzo starych, ale dokładnych manuskryptach (odpisach). • O Żydach często mówi się, iż są Narodem Księgi, gdyż ich historia, kultura, język i religia bardzo ściśle związane są z Biblią.

  39. Pamiętaj #4.2 ! • Biblia jest jedyną z wielkich religijnych ksiąg będącą jednocześnie księgą proroczą. Nie ma elementów proroctwa ani w Koranie, w BG, w Talmudzie, ani u Konfucjusza. • Izrael jest narodem, poprzez który Bóg wskazuje światu na siebie i na swój plan zbawienia względem ludzi. • Poprzez wypełnianie proroctw Bóg uwiarygodnia swoje słowo – więcej, nawet zachęca nas do wystawiania go na próbę.

  40. 5. Współczesność– państwo Izrael

  41. Okresy w historiiwspółczesnej Izraela 5. ??? 4. Postmodernizm 3. Rozwój i stabilizacja 2. Tworzenie państwa 1. Walka o niepodległość 1900 1920 1940 1960 1980 2000 Y 48 56 67 73 82 Turcy Anglicy Palestyńczycy Intyfada I Wojna Św. II Wojna Św. Holokaust

  42. Presyjonizm • Ciągła, Żydowska obecność z Palestynie • dwa żydowskie światy – Żydzi europejscy i Żydzi orientalni • „Za rok w Jeruzalem” • Wyprawy Krzyżowe.

  43. Syjonizm (1/2) • Podstawy: • 1896 - Artykuł Teodora Herzla pt. „Państwo Żydowskie”. • 1897 - Kongres Syjonistyczny w Bazylei. • 1949 - „Prawo powrotu” - pierwsza ustawa Knesetu. • Fale powrotów: • pierwsza alija: 1982-1903 – Miłośnicy Syjonu i problem baron Rodszilda; • druga alija: 1904-1914 socyjalizm pionierów; • trzecia alija: 1914-1923 – powtórka z drugiej; • czwarta alija: 1924-1931 – klasa średnia ze wschodu i środka Europy • piąta alija: 1932-1938 – uciekający przez prześladowaniami w Niemczech i Polsce; kadra techniczna, inteligencja • szósta alija: 1939-1948 - ocaleni z zagłady.

  44. Syjonizm (2/2) • Napięcia w społeczności żydowskiej • orientalni - napływowi • aszkenazyjscy - sefardyjscy • idisz - hebrajski - arabski • komunizm - socjalizm - klasa średnia - posiadacze • religijni - zeświedczenie • Napięcia w kraju • Żydzi - Brytyjczycy • Żydzi - Arabowie • Rola języka hebrajskiego - Eliezer ben Jehuda • Rola instytucji kibucu i moszawu

  45. Proroctwa o powrocie (1/2) • Owego dnia to się stanie: Pan podniesie po raz drugi rękę, aby wykupić Resztę swego ludu, która ocaleje, z Asyrii i z Egiptu, z Patros i z Kusz, z Elamu i Szinearu, z Chamat i z wysp na morzu. Podniesie znak dla pogan i zgromadzi wygnańców Izraela; pozbiera rozproszonych z Judy z czterech stron świata.(Księga proroka Izajasza 11:11-12) • Zabiorę was spośród ludów, zbiorę was ze wszystkich krajów i przyprowadzę was z powrotem do waszego kraju.(Księga proroka Ezechiela 36:24) • Nie lękaj się, bo jestem z tobą. Przywiodę ze Wschodu twe plemię i z Zachodu cię pozbieram. Północy powiem: Oddaj! i Południowi: Nie zatrzymuj! Przywiedź moich synów z daleka i córki moje z krańców ziemi. (Księga proroka Izajasza 43.5-6)

  46. Proroctwa o powrocie (2/2) • To bowiem mówi Pan: Wykrzykujcie radośnie na cześć Jakuba, weselcie się pierwszym wśród narodów! Głoście, wychwalajcie i mówcie: Pan wybawił swój lud, Resztę Izraela! Oto sprowadzę ich z ziemi północnej i zgromadzę ich z krańców ziemi. Są wśród nich niewidomi i dotknięci kalectwem, kobieta brzemienna wraz z położnicą: powracają wielką gromadą. • Oto wyszli z płaczem, lecz wśród pociech ich przyprowadzę. Przywiodę ich do strumienia wody równą drogą - nie potkną się na niej. Jestem bowiem ojcem dla Izraela, a Efraim jest moim synem pierworodnym. Słuchajcie, narody, słowa Pańskiego, głoście na dalekich wyspach, mówiąc: Ten, co rozproszył Izraela, zgromadzi go i będzie czuwał nad nim jak pasterz nad swą trzodą. Pan bowiem uwolni Jakuba, wybawi go z ręki silniejszego od niego. Przyjdą i będą wykrzykiwać radośnie na wyżynie Syjonu i rozradują się błogosławieństwem Pana: zbożem, winem, oliwą, owcami i wołami. Życie ich będzie podobne do zroszonego ogrodu i nigdy już sił im nie zbraknie.(Prorok Jeremiasz 31.7-12)

  47. Inne proroctwa • Państwowość Izraela: Iz 66:7n; Za 12:3-60 • Urodzaj w kraju Izraela: Iż 35:1-7; Jl 2:21nn; Ez 36:35 • Jerozolima: Łk 21:24 • Potęga wojskowa Izraela: Za 12:6

  48. Wojny Bliskowschodnie • 1948 – Wojna Obronna • 1956 – Kampania Synajska • 1967 – Wojna 6-dniowa • 1975 – Wojna „Jom Kippur” • 1982 – Wojna w Libanie

  49. Państwo Izrael • Powierzchnia 27 tys. km2(12 razy mniej niż Polska) • 6mln mieszkańców(Polska około 40 mln) • Stolica: Jerozolima • Różne klimaty • Różne ciekawostki: • Wykopaliska • Ciepłe morza i ... • ... słone morza • Narty • Graniczy z Libanem, Syrią, Jordanią i Egiptem 500km 60km

  50. Jerozolima • Jezus powiedział: A Jerozolima będzie deptana przez pogan, aż czasy pogan przeminą. (Ewangelia Łukasza 21:24b) • 7 czerwca 1967 – zajęcie wschodniej, historycznej części Jerozolimy przez wojska Izraelskie. Po prawie 2000 lat Żydzi mają władzę nad Ścianą Płaczu. ?

More Related