Bakara Sûresi: 84

1. Kur’ân Buluşmaları: 35 Bakara Sûresi: 84 ÜMİT ŞİMŞEK

2. Bakara: 83 وَاِذْ اَخَذْنَا م۪يثَاقَ بَن۪ٓي اِسْرَٓائ۪لَ لَا تَعْبُدُونَ اِلَّا اللّٰهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ اِحْسَاناً وَذِي الْقُرْبٰى وَالْيَتَامٰى وَالْمَسَاك۪ينِ وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَاَق۪يمُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتُوا الزَّكٰوةَۜ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ اِلَّا قَل۪يلاً مِنْكُمْ وَاَنْتُمْ مُعْرِضُونَ  Yine hatırlayın ki, Biz İsrailoğullarından “Allah’tan başkasına kulluk etmeyin; anne ve babaya, akrabaya, yetimlere ve yoksullara iyilik yapın; insanlara güzel söz söyleyin; namazı dosdoğru kılın; zekâtı verin” diye söz almıştık. Sonra, pek azınız müstesna, sözünüzden döndünüz; hâlâ da yüz çeviriyorsunuz.

3. Bakara: 83 • Emirlerin özeti: • 1. Tevhid ve ibadet • 2. İhsan • 3. Namaz ve zekât

4. Bakara: 83 • 1. Tevhid ve ibadet • Ben cinleri ve insanları ancak Bana kulluk etsinler diye yarattım. • Zâriyat, 51:56 • Allah kendisine ortak koşulmasını bağışlamaz. • Nisâ, 4:48, 116

5. Bakara: 83 • 2. İhsan • حسن = إحسان • Güzellik / iyilik / iyilik yapmak • Yaptığını güzel yapmak • İbadet ve davranışlarda emredilen şeyin daha ilerisine geçmek ve onu gönülden yapmak

6. Bakara: 83 • Allah adaleti, ihsanı, akrabaya ikramı emreder; fuhşiyatı, kötülüğü ve azgınlığı yasaklar. Düşünesiniz diye O size böyle öğüt veriyor. • Nahl, 16:90 • Allah yolunda malınızı harcayın da kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayın. Ve ihsan edin. Çünkü Allah muhsinleri sever. • Bakara, 2:195

7. Bakara: 83 • Allah muhsinleri sever. • Bakara, 2:195; Âl-i İmrân, 3:134, 148; Mâide, 5:13, 93 • Birr: • İhsân’ın en ileri derecesi • Yoksa kitabı okuyup durduğunuz halde, insanlara iyiliği öğütleyip de kendinizi unutur musunuz? Aklınızı başınıza almayacak mısınız? • Bakara, 2:44 • Sevdiğiniz şeylerden bağışta bulunmadıkça birr’e ermiş olmazsınız. • Âl-i İmrân, 3:92

8. Bakara: 83 • Allah’ın insanlara ihsanı: • O Allah ki, yarattığı herşeyi güzel yarattı, insanı yaratmaya da çamurdan başladı. • Secde, 32:7 • O Allah ki yeryüzünü size bir karar yeri, göğü bir tavan yaptı; size bir suret verdi, sonra da suretinizi güzelleştirdi; hoş ve temiz nimetlerle sizi rızıklandırdı. İşte Rabbiniz olan Allah budur. • Mü’min, 40:64

9. Bakara: 83 • O gökleri ve yeri hak ile yarattı. Size de bir suret verdi, sonra suretinizi güzelleştirdi. Dönüş yine Onun huzurunadır. • Tegabün, 64:3 • Biz insanı en güzel biçimde yarattık. • Tîn, 95:4

10. Bakara: 83 • [Karun’a verilen öğütten:] Allah sana nasıl ihsanda bulunduysa, sen de öylece insanlara iyilik yap. Memlekette bozgunculuk yapmaya da kalkma. Çünkü Allah bozguncuları sevmez. • Kasas, 28:77 • Hanginiz daha güzel işler yapacaksınız diye sizi imtihan etmek için ölümü de, hayatı da yaratan Odur. Ve O Azizdir, Gafûrdur. • Mülk, 67:2

11. Bakara: 83 • Allahım, yaratılışımı güzelleştirdiğin gibi, ahlâkımı da güzelleştir. • Müsned, 1:403 • İhsan, Allah’ı görüyormuşçasına Ona ibadet etmendir. Çünkü sen Onu görmesen de O seni görüyor. • Buharî, İman: 37; Müslim, İman: 1

12. Bakara: 83 • Musa’ya Biz Tevrat levhalarında bir öğüt olmak üzere herşeyi yazdık ve herşeyi açıkladık. Ona sıkıca yapış. Kavmine de emret, onun en güzelini alsınlar. Yoldan çıkanların yurdunu ne hale getirdiğimi yakında size göstereceğim. • A’râf, 7:145 • Onlar sözü dinlerler ve en güzeline uyarlar. İşte onlar Allah’ın doğru yola eriştirdiği kimselerdir. Onlar, aklıselim sahiplerinin tâ kendileridir. • Zümer, 39:18

13. Bakara: 83 • Hiç farkında olmadığınız bir sırada azap ansızın gelip çatmadan önce, Rabbinizden size indirilenin en güzeline uyun. • Zümer, 39:55 • İslâma girmekte öne geçen Muhacir ve Ensar ile onları güzellikle izleyenlerden Allah hoşnut olmuştur; onlar da Allah’tan hoşnutturlar. Allah onlara, ebediyen kalmak üzere, altlarından ırmaklar akan Cennetler hazırlamıştır. Asıl büyük bahtiyarlık işte budur. • Tevbe, 9:100

14. Bakara: 83 • Rüştüne erinceye kadar yetimin malına yaklaşmayın; ancak en güzel bir şekilde yaklaşırsanız o başkadır. • En’âm, 6:152 • Rabbinin yoluna hikmetle ve güzel öğütlerle çağır; onlarla en güzel şekilde mücadele et. Çünkü Rabbin, kendi yolundan sapanları iyi bilir; doğru yolda olanları en iyi bilen de Odur. • Nahl, 16:125

15. Bakara: 83 • Size selâm verildiğinde, ya aynısıyla, yahut daha güzeliyle o selâmı alın. Zira Allah herşeyin hesabını tutmaktadır. • Nisâ, 4:86 • Sen kötülüğü en güzel olan şeyle sav. Onların yakıştırdıklarını Biz biliyoruz. • Mü’minûn, 23:96

16. Bakara: 83 • İyilikle kötülük bir olmaz. Sen kötülüğe iyiliğin en güzeliyle karşılık ver. Bir de bakarsın, aranızda düşmanlık bulunan kişi sanki candan bir dost oluvermiştir. • Fakat buna ancak sabredenler erişir. Buna erişenler de büyük bir nasip sahibi olanlardır. • Fussılet, 41:34-35 • “İyiliğin en güzelini” İbni Abbas “öfkeliyken sabretmek, kötülüğe maruz kaldığında bağışlamak” şeklinde açıklamış ve şöyle demiştir: “İnsanlar bunu yaptıkları zaman Allah onları korur; düşmanları da onların önünde eğilir ve candan bir dost gibi olur.” • Buhârî, Tefsir 41:1

17. Bakara: 83 • İhsanın mükâfâtı ihsandan başka nedir ki? • Rahmân, 55:60 • Elinizdekiler tükenir; Allah katındaki ise kalıcıdır. Sabredenlere, mükâfatlarını, yaptıklarının daha güzeliyle vereceğiz. • Erkek olsun, kadın olsun, kim mü’min olarak güzel işler yaparsa, Biz ona huzurlu bir hayat yaşatır; yaptıklarının daha güzeliyle de mükâfatlarını veririz. • Nahl, 16:96-97

18. Bakara: 83 • Hakkı getiren ile onu doğrulayanlar, kötülüklerden korunmuş olanlardır. • Onlar için Rablerinin katında diledikleri herşey vardır. Muhsinlerin mükâfâtı işte budur. • Allah onların geçmişte yaptıkları en kötü işleri bile örtecek, yaptıklarının en güzeliyle de onları mükâfatlandıracaktır. • Zümer, 39:33-35

19. Bakara: 83 – İyilik sıralaması

20. Bakara: 83 • Anne-babaya iyilik • Rabbin, kendisinden başkasına kulluk etmemenizi ve anne-babaya iyilikte bulunmanızı emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanacak olursa, onlara öf bile deme, onları azarlama; onlara güzel söz söyle. • İsrâ, 17:23

21. Bakara: 83 • De ki: Gelin, Rabbinizin size neyi haram ettiğini okuyayım: Ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anne ve babaya iyilik edin. Yoksulluk korkusuyla evlâdınızı öldürmeyin; sizi de, onları da rızıklandıran Biziz. Fuhşiyatın açığına da, gizlisine de yaklaşmayın. Allah’ın haram ettiği bir cana haksız yere kıymayın. Akıl edersiniz diye, Rabbiniz size işte bunları emretti. • En’âm, 6:151

22. Bakara: 83 • Lokman oğluna öğüt verirken dedi ki: “Oğlum, Allah’a ortak koşma. Çünkü şirk büyük bir zulümdür.” • Biz insana, anne-babasına iyilik etmesini emrettik. Annesi onu zaaftan zaafa düşerek taşımış; sütten kesilmesi de iki yılda olmuştur. Onun için, Bana ve anne-babana şükret. Dönüş ancak Banadır. • Eğer onlar, ilâhlığına dair hiçbir bilgin olmayan birşeyi Bana ortak koşman için seni zorlayacak olurlarsa, o zaman onlara itaat etme. Yine de dünyada onlarla iyi geçin. Sen, Bana yönelenlerin yolunu izle. Sonra dönüşünüz Banadır; yapmış olduklarınızı Ben size bildiririm. • Lokman: 31:13-15

23. Bakara: 83 • Biz insana, anne ve babasına güzel davranmasını emrettik. Ama onlar, ilâhlığına dair hiçbir bilgin olmayan birşeyi Bana ortak koşman için seni zorlayacak olurlarsa, onlara itaat etme. Hepinizin dönüşü Banadır; yaptıklarınızı Ben size haber veririm. • Ankebût, 29:8

24. Bakara: 83 • Biz insana, anne-babasına iyilik etmeyi tavsiye ettik. Annesi onu zahmetle taşıdı, zahmetle doğurdu. Hamileliği ve sütten kesilmesi de otuz ay sürdü. Nihayet kırk yaşına varıp da olgunlaştığında, “Yâ Rabbi,” dedi. “Bana ve anne-babama lütfettiğin nimetlerin şükrünü yerine getirmeyi ve Senin hoşnut olacağın güzel işler yapmayı bana nasip eyle; soyumdan gelenlere de iyilik ver. Ben Senin kapına döndüm ve Sana teslim oldum.” • Onlar, Cennet ehli içinde olan ve yaptıklarının en güzelini kabul edip günahlarını bağışladığımız kimselerdir. Bu, kendilerine verilmiş olan dosdoğru bir sözdür. • Ahkaf, 46:15-16

25. Bakara: 83 • Akrabaya iyilik • Allah’a ve âhiret gününe iman eden, akrabasına iyilik etsin. • Müslim, İman: 74-75 • [Cehennemden uzaklaştırıp Cennete ulaştıracak şeyi soran kimseye:] Hiçbir şeyi Ona ortak koşmadan Allah’a ibadet edersin, namazı kılar, zekâtı verir, akrabanı koruyup gözetirsin (sıla-i rahim).” • Buharî, Edeb: 10; Müslim, İman: 14

26. Bakara: 83 • Rızkının çoğalmasını, ömrünün uzamasını isteyen kimse akrabasını kollayıp gözetsin. • Buharî, Edeb: 12; Müslim, Birr: 20-21 • Akrabasının yaptığı iyiliğe aynıyla karşılık veren kimse onları koruyup gözetmiş sayılmaz; akrabayı koruyup gözeten adam, kendisiyle ilgiyi kestikleri zaman bile onlara iyilik etmeye devam eden kimsedir. • Buharî, Edeb: 15

27. Bakara: 83 • Cennet ehli üç gruptur: • Adaletli ve tevfike mazhar sultan, • Bütün akrabasına ve Müslümanlara karşı merhametli ve yumuşak kalbli olan adam, • Ailesi kalabalık olduğu halde haram kazançtan sakınıp kimseden birşey istemeyen adam. • Müslim, Cennet: 63

28. Bakara: 83 • Yoksula verilen sadaka bir sadaka sayıldığı halde, akrabaya verilen sadaka iki sayılır: Biri sadaka sevabı, diğeri de akrabayı koruyup gözetme sevabı. • Tirmizî, Zekât: 26 • Akrabasıyla ilgisini kesen Cennete giremez. • Buharî, Edeb: 11; Müslim, Birr: 18-19

29. Bakara: 83 • Güzel söz • Kullarıma şunu da söyle ki, sözün en güzelini söylesinler. Yoksa Şeytan aralarına fesat sokar. Çünkü Şeytan insana apaçık bir düşmandır. • İsrâ, 17:53

30. Bakara: 83 • Allah’ın size geçim vasıtası kıldığı mallarınızı, aklı başında olmayanlara vermeyin. Fakat o maldan onları yedirip içirin, giydirin ve onlara güzel söz söyleyin. • ... • Mirasın taksimi sırasında, vâris olmayan akraba, yetim ve yoksullar da orada bulunacak olursa, onlara da terekeden birşeyler verin ve gönül alıcı söz söyleyin. • Nisâ, 4:5, 8

31. Bakara: 83 • Allah’a çağıran, güzel işler yapan ve “Ben Müslümanlardanım” diyen kimseden daha güzel sözlü kim var? • Fussılet, 41:33

32. İnternet adresleri • iman_ilmihali@googlegroups.com • utesav.org.tr • facebook.com/yazarumitsimsek