MEHMET ŞİRİN

1. MEHMET ŞİRİN DENETİM STANDARTLARI DAİRESİ BAŞKANI

2. Kilit Terimlerin Belirlenmesi 861 KELİME

3. Kilit Terimlerin Belirlenmesi • MATERİAL • SİGNİFİCANT ÖNEMLİ ???? • İMPORTANT • MAJOR

4. Kilit Terimlerin Belirlenmesi • MONİTOR • REVİEW GÖZETİM??? • SUPERVİSE • OVERSEE • OVERSİGHT

5. Kilit Terimlerin Belirlenmesi • Significantrisks of MaterialMisstatement

6. Bağımsız Denetim Standartları • Kilit Terimlerin Belirlenmesi • Metnin Çevrilmesi • İlk Uzman Kontrolü • Çapraz Kontrol – İkinci Uzman Kontrolü • Metnin Danışma Komisyonlarına Gönderilmesi • Uzmanlardan Oluşan Ekiplerce Kontrolü • Metnin Denetim Dairesi Başkanınca Kontrolü • KGK Başkanlığınca Metnin Kontrolü • Metnin Gözden Geçirme Komitesi ve Kurul Üyelerine Sunumu • Kamuoyuna Duyurulması • Görüşlerin Alınması ve Değerlendirilmeleri • Son Kontroller, Kurul Kararı ve Metnin Yayınlanması

7. Türkiye Denetim Standartları • Çalışma ve danışma komisyonları: Bağımsız denetim konusundaki bilgi ve deneyimlerinden yararlanmak amacıyla uygulama alanında uzmanlaşmış kamu görevlileri, öğretim elemanları ile uygulayıcılar geçici çalışma ve danışma komisyonlarında görevlendirilmiştir. TDS Kapsamında 5 Komisyon Kurulmuştur.

8. Türkiye Denetim Standartları • Çalışma ve danışma komisyonları: • Kilit Terimlerin Türkçe karşılıklarının belirlenmesi • Etik Kurallar ve Eğitim Standartları • Bağımsız Denetim Standartları 200 lergrubu • Bağımsız Denetim Standartları 300,400 ve 500 ler • Bağımsız Denetim Standartları 600,700 ve 800’ler grubu TDS Kapsamında 5 Komisyon Kurulmuştur.

9. Bağımsız Denetim Standartlarının Yapısı • Kapsam • Yürürlük tarihi • Amaç • Tanımlar • Hükümler • Uygulama ve Diğer Açıklayıcı Bilgiler Bölümü

10. KALİTE KONTROL STANDARDI 1

11. KKS’nin NİTELİĞİ VE KAPSAMI Denetim şirketi tarafından oluşturulacak kalite kontrol sisteminin niteliği ve kapsamı; • denetim şirketinin büyüklüğüne, • operasyonelözelliklerine, • denetim şirketinin bir denetim ağının parçası olup olmamasına göre değişir

12. SORUMLULUK Denetim şirketinin tüm çalışanları ve yöneticileri; • kalite kontrol sistemini kurmaktan ve • bu sistemin devamlılığını sağlamaktan Çeşitli düzeylerde sorumludur.

13. Kalite Kontrol Sistemi İlk Aşama

14. KKS’nin AMACI KKS 1 11 inci paragraf: Denetim şirketinin amacı aşağıdaki hususlara ilişkin kendisine makul güvence sağlayan bir kalite kontrol sistemi kurmak ve bu sistemin devamlılığını sağlamaktır; (a) Denetim şirketinin ve personelinin, mesleki standartlara ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygunluk sağladığı, (b) Denetim şirketi veya sorumlu denetçi tarafından düzenlenen raporların, içinde bulunulan şartlara uygunluğu.

15. KKS 1- Kalite Kontrol Sisteminin Unsurları

16. Denetim şirketi bünyesinde kaliteye ilişkin liderlik sorumlulukları

17. Denetim şirketi bünyesinde kaliteye ilişkin liderlik sorumlulukları • Kalite Kontrol Sisteminden sorumlu Kişi belirlendi mi? • Denetim şİrketinin Yapısını ve hizmetlerini yansıtan GÜNCEL bir Kalite Kontrol Rehberi Mevcut Mu? • Geliştirme, Güncelleme, Belgelendirme için Yeterli Kaynak ayrıldı mı? • Kalite Kontrol sisteminin unsurlarına ilişkin operasyonel sorumluluklar - Yeterli ve uygun tecrübeye - Gerekli yetkiye sahip kişilere verildi mi?

18. KALİTEYE ÖNCELİK VERME Ticari kaygılar yönetimin kaliteye ilişkin sorumluluklarının önüne geçemez

19. İlgili Etik Hükümler Şirket ile bütünleşik: • Dürüstlük, • Tarafsızlık, • Mesleki yeterlik ve özen, • Sır saklama • Mesleğe uygun davranış. * Aykırılık durumlarının tespit edilmesi ve gerekli işlemlerin yapılmasını sağlamaya yönelik politika ve prosedürlerin oluşturulması

20. İlgili Etik Hükümler • Bağımsızlık tüm güvence denetimlerinin ön koşuludur. • Tehditlerin ve alınabilecek önlemlerin anlaşılması (Kurum tarafından yayımlanacak Etik Kurallar bu konuda rehberlik sağlayacaktır. • Bağımsızlığı yönelik tehditlerin tespit edilmesi, belgelendirilmesi ve uygun bir şekilde yönetilmesi: - Firma düzeyinde: Bağımsızlık taahhütleri - Her bir denetim Düzeyinde: Bağımsızlık taahhütleri • Çıkar Çatışmalarının tespiti ve gereğinin yapılması • Sır Saklama prosedürlerinin oluşturulması

21. İlgili Etik Hükümler • Denetim Şirketi Etik Hükümlere ilişkin Politika ve Prosedürler oluşturdu mu? • Bu Politika ve Prosedürler örneğin, • çalışanların etik hükümlerle ilgili olarak bilgilendirilmelerini sağlıyor mu? • Mevcut ve potansiyel tehditlerin tespiti ne imkan veriyor mu? • Sorumlu denetçilerin ve diğer kişilerin gerekli bildirimleri yapmalarını gerektiriyor mu? • Bağımsızlık Taahhütlerinin zamanında alınmasını sağlıyor mu? • Aykırılıklar sorumlu denetçilere zamanında bildiriliyor mu? • Denetlenen İşletmelerin (iştirakler…) Listesi oluşturulmuş ve denetçilere bildidirilmiş mi? - Rotasyon hükümleri, Ücret, Denetimin Kapsamı, Denetlenen işletmeyle çıkar ilişkisinin olduğunu gösteren durumlara karşı……

22. Müşteri İlişkisinin ve Denetim Sözleşmesinin Kabulü ve Devam Ettirilmesi

23. Müşteri İlişkisinin ve Denetim Sözleşmesinin Kabulü ve Devam Ettirilmesi Aşağıdaki hususlarda denetim şirketinin politika ve prosedürleri denetim firmasına güvence sağlamalıdır: • Denetimin yürütülmesi konusunda yetkin olmak, zaman ve kaynaklar dâhil denetimi yürütmek için gerekli beceri ve kapasiteye sahip olmak • Etik hükümlere uygunluğu sağlayabilmek Ayrıca risklerin ve alınan önlemlerin yeterli bir şekilde belgelendirilmesi lazım. Gerektiğinde mevzuat izin vermesi halinde denetim çekilme ve bunun nedenlerinin yeterli bir şekilde belgelendirilmesi

24. İnsan Kaynakları Aşağıdaki alanlarda politika ve prosedürlerin geliştirilmesi: • İşe alma. • Performans değerlendirmesi. • Verilen görevleri yerine getirme süresi dâhil kabiliyetler. • Yeterlik. • Kariyer gelişimi. • Terfi etme. • Ücret ve sair haklar. • Personel ihtiyacının tahmini. Bu hususlar çalışanların motivasyon (etik hükümlere uyum dahil) ve gerekli yeterliğe sahip olmalarını sağlayarak yapılan denetimlerin kalitesini artırır.

25. İnsan Kaynakları

26. Denetimin Yürütülmesi • Denetimin yürütülme kalitesinin tutarlılığını sağlayan politika ve prosedürler oluşturma • Bu tutarlılık, genellikle yazılı veya elektronik rehberler, yazılımlar veya diğer standart belgelendirme biçimleri ile sektöre veya denetimin konusuna özgü rehberlerin oluşturulması suretiyle sağlanır. • Sorumlu Denetçinin tanımlanmış sorumlulukları olmalıdır. • Etkin planlama, yönlendirme ve gözetim ile gözden geçirme prosedürleri • İstişare Prosedürleri (Kim, Ne zaman, Nasıl …..gerektiğinde dışardan temin) • Görüş Ayrılıklarının çözümüne yönelik prosedürler gibi..

27. Denetimin Yürütülmesi

28. Denetimin YürütülmesiDenetimin Kalitesine Yönelik Gözden Geçirme Denetimin kalitesine yönelik gözden geçirme nedir? Denetim ekibinin vardığı önemli yargıların ve raporu oluştururken ulaştığı sonuçların ve raporun uygunluğunun tarafsız olarak değerlendirilmesidir. Ne zaman yapılır? • Rapor tarihinde veya öncesinde

29. Kalite kontrol sisteminin gözden geçirilmesi sırasında neler yapılır? • Denetim sırasında belirlenen önemli riskler ve bu risklere karşı yapılacak işler. • Özellikle önemli risklerle ve önemlilikle ilgili olarak varılan yargılar. • Denetim sırasında tespit edilen düzeltilmiş veya düzeltilmemiş yanlışlıkların önemi ve yapısı. • Yönetime, üst yönetimden sorumlu olanlara ve gereken hâllerde düzenleyici kurumlar gibi diğer taraflara iletilecek olan hususlar.

30. Denetimin YürütülmesiDenetimin Kalitesine Yönelik Gözden Geçirme • Kurum tarafından belirlenen işletmeler ile borsada işlem gören işletmelerin finansal tablolarının bağımsız denetimlerde zorunlu • Diğer denetimlerin hangilerine yönelik uygulanacağına yönelik denetim şirketinin prosedürler oluşturması • Asgari olarak kapsam belirlenmelidir. • Uygun niteliklere sahip denetimin kalitesini gözden geçiren Kişinin atanması (Kurum içi – Kurum dışı) • Teknik beceriye sahip olmalı • Gerekli yetki ve deneyime sahip olmalı • Tarafsız olmalı

31. DenetİmİnYürütülmesİ-Görüş Farklılıkları • Aşağıdaki kişiler arasındaki görüş farklılıklarının ele alınması ve çözüme kavuşturulması denetim şirketinin sorumluluğudur: • denetim ekibi içindeki • istişare edilen kişilerle olan • ilgili durumlarda sorumlu denetçi ile denetimin kalite kontrolünü gözden geçiren kişilerle. Sorun çözüme kavuşturuluncaya kadar rapora tarih verilemez ve ulaşılan sonuçlar belgelendirilerek uygulanır.

32. İzleme • Kalite Kontrol Sisteminin üzerinde bir İzleme Programı oluşturmak • Teftiş Prosedürleri oluşturmak (denetim tamamlandıktan sonra) - dönemsel olarak mutlaka her bir sorumlu denetçinin çalışması teftiş kapsamına girmeli • Gerektiğinde mutlaka dışardan birilerine yaptırılması • - Resmi raporlama • Eksiklerin bildirilmesi ve önlemlerin alınması • Şikayet ve iddiaları ele alan prosedürlerin oluşturulması

33. İzleme izleme süreci sonunda tespit edilen eksiklikler & uygun düzeltici adımlara yönelik tavsiyeler ilgili sorumlu denetçilere ve diğer uygun personele bildirilir

34. İzleme Tespit edilen eksikliklere karşı atılacak düzeltici adımlar nelerdir? • Tek bir denetim veya tek bir personele ilişkin uygun düzeltici adımların atılması, • Bulguların, eğitim ve mesleki gelişimden sorumlu kişilere iletilmesi, • Kalite kontrol politika ve prosedürlerinde değişiklik yapılması ve • Şirket tarafından disiplin işlemlerinin uygulanması (özellikle bu davranışı birden fazla tekrarlayanlar hakkında) .

35. İzleme-TespİtEdİlenEksİklİklerİnDeğerlendİrİlmesİ, Bİldİrİlmesİ ve Düzeltİlmesİ İzleme prosedürlerinin sonuçları: Denetim raporunun uygun olmayabileceğine veya Denetimin yürütülmesi sırasında bazı prosedürlerin atlandığına İşaret ediyorsa; denetim şirketinin mesleki standartlara ve mevzuatauygunluğunun sağlanabilmesi için atılması gereken ilave adımlara karar vermesini ve hukuki danışmanlık alıp almama hususu değerlendirilir.

36. İzleme-TespİtEdİlenEksİklİklerİnDeğerlendİrİlmesİ, Bİldİrİlmesİ ve Düzeltİlmesİ • Denetim şirketi, izleme sonuçlarını : • sorumlu denetçilere • denetim şirketinin genel müdürüne veya • uygun hallerde yönetim kurulu da dahil şirketteki diğer uygun kişilere • Yılda en az bir kere bildirir.

37. Belgelendirme • Kalite Kontrol Politika ve Prosedürleri • Denetim Dosyaları • Kalite Kontrol Gözden Geçirmeleri • Saklama ve erişim

38. Belgelendirme • Kalite Kontrol Politika ve Prosedürleri • Denetim Dosyaları • Kalite Kontrol Gözden Geçirmeleri • Saklama ve erişim

39. KKS 1 ve BDS 220 arasındaki bağlantı • KKS 1 11inci paragraf denetim şirketi seviyesinde kalite kontrol sisteminin amacını tanımlar • BDS 220 6 ıncı paragraf her bir denetim düzeyindeki amacı tanımlar: Yürütülen her bir denetimle ilgili olarak denetçiye, • Denetimin mesleki standartlar ile yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun olduğuna ve • (b) Düzenlenen denetçi raporunun içinde bulunulan şartlara uygunluğuna ilişkin makul güvence sağlayan kalite kontrol prosedürlerini uygulamaktır

40. Bağımsız Denetim Standartları • BDS’ler risk bazlı bir yaklaşım üzerine kurulmuştur. BDS 200, BDS ler kapsamındaki bir denetimden ne anlaşılması gerektiği hususunda da açıklamalar yapar • Riskleri Değerleme a) Planlama (ön denetim çalışmaları dahil) b) Risk Değerlendirme Prosedürlerini Uygulama • Risklere Karşılık Verme a)Müteakip Denetim Prosedürlerini tasarlama b) Bunları uygulama • Raporlama: a) Denetim kanıtlarını Değerlendirme b)Denetim raporunu hazırlama

41. Bağımsız Denetim Standartları

42. Bağımsız Denetim Standartları

43. Bağımsız Denetim Standartları

44. Bağımsız Denetim Standartları

45. Bağımsız Denetim Standartları

46. Teşekkürler