Komórki Roślinne i Komórki Zwierzęce

1. Komórki Roślinne i Komórki Zwierzęce

2. Spis Treści • Co to jest komórka? • Rodzaje komórek • Komórka Roślinna • Podział komórek roślinnych • Budowa komórki roślinnej • Mitochondrium • Aparat Golgiego • Chloroplasty • Komórka Zwierzęca • Budowa komórki zwierzęcej • Jądro komórkowe • Cytoplazma • Rybosomy

3. Spis Treści • Lizosomy • Wodniczki • Centrosomy • Siateczka śródplazmatyczna • Błona komórkowa • Rodzaje transportu przez błonę komórkową • Transport Bierny • Transport Aktywny • Podziały komórkowe • Mitoza • Mejoza • Porównanie komórek

4. Co To Jest Komórka? Komórka – najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich jak przemiana materii, wzrost i rozmnażanie). Jest podstawową jednostką morfologiczno-czynnościową ustroju.

5. Rodzaje Komórek Wyróżniamy: • Komórki roślinne • Komórki zwierzęce

6. Komórka Roślinna

8. Podział Komórek Roślinnych Pod względem kształtu komórki roślinne można podzielić na: • równowymiarowe - o kształcie kuli (parentymatyczne) • silnie wydłużone w jednym kierunku (prozentymatyczne).

9. Budowa Komórki Roślinnej Komórka roślinna zbudowana jest z : • mitochondrii • ściany komórkowej • błony komórkowej • chloroplastów (ciałek zielonych) • wodniczki • jądra komórkowego • cytoplazmy • aparatu Golgiego

10. Budowa i Funkcje Wybranych Elementów Komórki Roślinnej

11. Mitochondrium • Budowa: - są otoczone podwójną błoną białkowo lipidową, - błona wewnętrzna jest pofałdowana w tzw. grzebienie mitochondrialne, znacznie zwiększające powierzchnię, - wnętrze wypełnia matriks (macierz) mitochondrialna - zawierają poza jądrowy DNA • Funkcje: - biorą udział w procesie oddychania komórkowego: są centrami energetycznymi komórki, wytwarzającymi energię dla jej funkcjonowania

12. Mitochondrium

13. Aparat Golgiego • Budowa: - zbiór diktiosomów rozproszonych w cytoplazmie, często skupionych przy jądrze - diktiosom składa się na ogół z 2 – 7 (czasem z 20 i więcej) spłaszczonych błoniastych cystern -cysterny te ogranicza pojedyncza błona białkowo-lipidowa, towarzyszą im małe pęcherzyki • Funkcje: - odpowiadają za ostateczne formowanie produktu białkowego, przez wydzielanie go przez komórkę na zewnątrz - jest miejscem przebudowy i różnicowania błon przeznaczonych do wbudowania w błonę komórkową - w jego obrębie zachodzi synteza glikoprotein pokrywających powierzchnię komórek zwierząt

14. Aparat Golgiego

15. Chloroplasty • Budowa : - posiadają własne DNA i własny aparat genetyczny - zielone plastydy zawierające chlorofil, barwnik niezbędny w procesie fotosyntezy. - są otoczone dwiema błonami o różnej przepuszczalności • Funkcje : - zachodzi w nich proces fotosyntezy - odpowiedzialne są za powstawanie barwnika, który sprawia że rośliny są zielone

16. Chloroplasty

17. Komórka Zwierzęca

20. BUDOWA KOMÓRKI ZWIERZĘCEJ Komórka zwierzęca zbudowana jest z : • Aparat Golgiego • Błona komórkowa • Cytoplazma • Jądro komórkowe • Mitochondria • Lizosomy • Jąderko • Rybosomy • Centrosom • Retikulumendoplazmatyczne-Siateczka śródplazmatyczna • Wodniczki

21. Budowa i Funkcje Wybranych Elementów Komórki Zwierzęcej

22. Jądro Komórkowe • Budowa: - otoczone podwójną błoną jądrową, w której występują otwory zwane porami - wyróżniamy w nim chromatynę, nukleoplazę (kariolimfę), jąderko lub jąderka - zawiera większość DNA komórki • Funkcje: - warunkuje i reguluje metabolizm - uczestniczy w podziałach komórki - przechowuje większość informacji genetycznej - „kierują” funkcjonowaniem komórki

23. Jądro komórkowe

24. Cytoplazma • Budowa: - galaretowata substancja składająca się z wody, związków organicznych i soli mineralnych • Funkcje: - stanowi środowisko wewnętrzne komórki

25. Rybosomy • Budowa: - asymetryczne, nie obłonione struktury zbudowane z dwóch podjednostek, mniejszej i większej, połączonych jonami magnezu - 40 – 60% zbudowane są z rybosomalnego RNA a ponadto z szeregu białek zasadowych -występują luźno w cytoplazmie, na szorstkiej siateczce wewnątrzplazmatycznej i na zewnętrznej błonie jądrowej, • Funkcje: - uczestniczą w syntezie białka

26. Rybosom

27. Lizosomy • Budowa: - bardzo drobne pęcherzyki - otoczone pojedynczą błoną białkowo-lipidową - wypełnione są enzymami hydrolitycznymi • Funkcje: - umożliwiają rozkład pochłoniętych substancji i usuwanie obumarłych części

28. Lizosom

29. Wodniczki • Budowa: -pęcherzyki wypełnione sokiem komórkowym -otoczona jest pojedynczą błoną białkowo-lipidową • Funkcje: - magazyn wody w komórce - magazynowanie zbędnych produktów przemiany materii - magazynowanie substancji, które mogłyby działać szkodliwie np. na cytoplazmę - trawienie wewnątrzkomórkowe (czasami)

30. Centrosomy • Budowa: - twory cylindryczny, zbudowane z mikrorureczek o charakterystycznym układzie - występują w komórkach jako twór parzysty • Funkcje: - odgrywają istotna rolę przy tworzeniu wrzeciona kariokinetycznego podczas podziału komórki (mitozy, mejozy)

31. Centrosomy

32. Siateczka śródplazmatyczna • Budowa: - układ kanalików różnej wielkości i kształtów, otoczonych pojedynczą błoną białkowo-lipidową - występują w cytoplazmie, wokół jądra - wyróżniamy dwa rodzaje: szorstka (powierzchnia błon pokryta rybosomami) gładka (bez rybosomów) • Funkcje: - dzieli cytoplazmę na obszary reakcji syntezy i rozkładu szorstka - związana jest z syntezą białek gładka - związana jest z syntezą lipidów

33. Siateczka Śródplazmatyczna

34. Błona komórkowa • Budowa: - zbudowana jest z podwójnej warstwy lipidów (zwróconych częściami hydrofilowymi na zewnątrz a hydrofobowymi do wnętrza) - tkwią w niej kompleksy białkowe: receptory różnych substancji, a także pompy i kanały jonowe • Funkcje: -otacza komórkę i oddziela ją od środowiska zewnętrznego - zapewniają wybiórczy transport do i z komórki

35. Błona komórkowa

36. Rodzaje Transportu Przez Błonę Komórkową

37. Transport Bierny • Dyfuzja prosta – swobodny przepływ niewielkich, nienaładowanych cząsteczek np. tlenu, dwutlenku węgla, mocznika przez dwie warstwy lipidowe. • Dyfuzja wspomagana – transport z wykorzystaniem kanałów lub przenośników błonowych, np. transport glukozy

38. Transport Aktywny To transport wymagający wydatkowania energii. Odbywa się z obszaru o niższym stężeniu do obszaru o wyższym stężeniu substancji transportowanej. Energia wykorzystywana w tym procesie pochodzi z hydrolizy ATP, katalizowanej przez wyspecjalizowane białka nośnikowe zwane transporterami błonowymi.

39. Podziały Komórkowe

40. Mitoza W czasie mitozy powstają dwie identyczne pod względem genetycznym komórki. Przed wejściem komórki w proces mitozy dochodzi najpierw do podwojenia ilości materiału genetycznego.

41. Mitoza Na mitozę składają się przebiegające kolejno fazy: • 1. Profaza : W fazie tej dochodzi do wyodrębnienia się z chromatyny, poszczególnych chromosomów. W kolejnym etapie chromosomy różnicują się na dwie chromatydy. Dochodzi także do zaniku błony jądrowej a z centrioli powstaje wrzeciono kinetyczne. Włókna kariokinetyczne przyłączają się do chromosomów. • 2. Metafaza : W tej fazie chromosomy lokalizują się na płaszczyźnie podziałowej, tworząc tzw. płytkę metafazową.

42. mitoza • 3. Anafaza: Etap ten polega na odciąganiu poszczególnych chromatyd do dwóch biegunów w komórce. • 4. Telofaza: W czasie telofazy powstają już dwa jądra w komórce. Dochodzi do despiralizacji chromosomów w wyniku czego powstaje chromatyna. Dochodzi do odtworzenia błony jądrowej oraz jąderka. Wymienione wyżej etapy dotyczą kariokinezy, czyli podziału jądra komórkowego. Kolejny etap polega na podziale cytoplazmy. Proces ten nazywamy cytokinezą.

43. Mejoza W wyniku tego podziału dochodzi do redukcji ilości materiału genetycznego o połowę. Mitoza zachodzi w komórkach rozrodczych. Podobnie jak mitoza, mejoza składa się z kilku faz, przy czym pierwsze fazy mają podobny przebieg do mitozy.

44. Mejoza • 1. Profaza : Faza trwa nieco dłużej niż profaza mitozy. Różnica pomiędzy nimi polega na tym, że chromosomy homologiczne łączą się w biwalenty ( pary). W fazie tej dochodzi do zaniku jąderka oraz błony jądrowej. W momencie gdy chromosomy homologiczne połączone są w kompleksy składające się z czterech chromatyd dochodzi do procesu crossing-over. • 2. Metafaza : Na równiku układają się biwalenty, które łączą się z wrzecionem kariokinetycznym pierwszego podziału.

45. Mejoza • 3 Anafaza : Chromosomy homologiczne rozchodzą się do przeciwległych biegunów. W tej fazie dochodzi do redukcji liczby chromosomów. • 4. Telofaza : W czasie telofazy powstają dwa jądra komórkowe, które posiadają zredukowaną ilość materiału genetycznego. Po zakończeniu się pierwszego etapu komórka wchodzi w następny, przypominający przebiegiem pierwsze podziały. W rezultacie całkowitego procesu mejozy powstają cztery komórki o pojedynczym zestawie chromosomów.

46. Porównanie Komórek Komórka Roślinna Komórka Zwierzęca • Celulozowa ściana komórkowa • Plastydy • Duża centralnie położona wakuola • Brak lizosomów • Brak rzęsek • Jądro komórkowe • Brak ściany komórkowej • Brak plastydów • Drobne małe wodniczki • Lizosomy • Rzęski i wici jako aparat ruchu komórek • Jądro komórkowe

47. Porównanie Komórek Komórka Roślinna Komórka Zwierzęca • Jąderko • Mitochondrium • Aparat Golgiego • Reticulum endoplazmatyczne • Cytoplazma • Błona komórkowa • Jąderko • Mitochondrium • Aparat Golgiego • Reticulum endoplazmatyczne • Cytoplazma • Błona komórkowa

48. The End Dziękuję za uwagę.