Powstanie Styczniowe 1863-1864

1. Powstanie Styczniowe1863-1864

2. Powstanie Styczniowe(1863-1864) Polski zryw narodowy przeciwkorosyjskiemuzaborcy. Powstanie wybuchło 22stycznia 1863 r.Trwało dopóźnej jesieni 1864r. Swym zasięgiem objęło Królestwo Polskie i tzw.ziemie zabrane - Litwę, Białoruś i część Ukrainy. www.wikipedia.org.pl • Herb powstańczy, symbolizował złączenie 3narodów Rzeczypospolitej: • Polski (Orzeł Biały), • Litwy (Pogoń), • Ukrainy (Michał Archanioł, herb Rusi Kijowskiej).

3. Przywódcy Powstania Styczniowego www.wikipedia.org.pl Ludwik Mierosławski

4. www.bn.pl Marian Langiewicz

5. www.bn.org.pl Romuald Traugutt

6. www.wikizaglebie.pl Pocztówka patriotyczna z początków XX wieku

7. Branka • Branka, która w zamierzeniu miała przeciwdziałać wybuchowi powstania nazywanegopóźniejstyczniowym, przyspieszyła tylko jego wybuch. Mimo że brankę utrzymywano w tajemnicy, część młodzieży opuściła Warszawę i sformowała pierwsze oddziały. W celu zapobieżenia brance na prowincji wyznaczono termin wybuchu powstania na 22 stycznia 1863 roku. www.wikipedia.org.pl Artur Grottger: Branka

8. Pierwsze dni Powstania W pierwszych dniach powstania powstańcy uderzyli na rosyjskie garnizony w województwach: podlaskim, augustowskim, płockim, lubelskim i radomskim. Wystąpienia powstańcze 22-25 stycznia miały miejsca m.in. w Małkini, Stelmachowie, Sokołowie, Łukowie, Białej Podlaskiej, Hrubieszowie, Kraśniku, Szydłowcu, Suchedniowie, Bodzentynie. Jednak większość ataków, m.in. z powodu słabego uzbrojenia, została odparta, a powstańcy zaczęli organizować obozy, w których szkolono ochotników. www.wikipedia.org.pl Polscy kosynierzy z Powstania Styczniowego

9. www.historia.org.pl Maksymilian Gierymski: Patrol powstańczy – pikieta

10. Walki powstańcze W Węgrowie Jan Matliński i Władysław Jabłonowski zebrali 3500 żołnierzy, w Siemiatyczach Władysław Cichorski zgromadził 3000 ludzi, obóz Apolinarego Kurowskiego w Ojcowie liczył 2500 żołnierzy, w Wąchocku Marian Langiewicz zebrał 1400 żołnierzy, w Janowie Roman Rogiński zgromadził 1000 ludzi. www.bn.org.pl Bitwa pod Węgrowem 3 II 1863

11. Władze Powstania Rząd Tymczasowy początkowo przewidywał, iż wodzem powstania zostanie operujący w województwie płockim Zygmunt Padlewski, jednak jego niepowodzenia spowodowały, że dyktatorem powstania mianowano przebywającego w Paryżu Ludwika Mierosławskiego. Po kilku tygodniach - w marcu – do powstania przyłączyli się "biali", przejmując zresztą w krótkim czasie kierownictwo powstania. Stało się to po śmierci przywódców "czerwonych" Stefana Bobrowskiego (w pojedynku) i Zygmunta Padlewskiego, rozstrzelanego przez Rosjan. Od kwietnia wojskami powstańczymi kierowali kolejno gen. Ludwik Mierosławski oraz dyktatorzy powstania gen. Marian Langiewicz i Romuald Traugutt. www.bn.org.pl 12 Sierpnia ZJEDNOCZENIE WIECZNE

12. www.wikipedia.org Artur Grottger (1837–1867)- Pożegnanie powstańca

13. www.wojsko-polskie.pl Leon Czekoński: Przejęcie oddziału powstańczego przez gen. Michała Heydenreicha-Kruka

14. Powstańcza prasa W tym czasie ukazywały się powstańcze pisma Strażnica i Wiadomości z Pola Bitwy. W instrukcjach dla powstańczych oddziałów zalecano, by unikać walk z większymi jednostkami nieprzyjaciela, nakazywano utrudnianie komunikacji oraz odbijanie jeńcówi i rekrutów. www.bn.org.pl „Strażnica" R. 3, nr 3 (13 kwietnia 1863)

15. Biali Biali - obóz polityczny liberalnego ziemiaństwa,burżuazji iinteligencji w Królestwie Polskim. Powstał w 1858, kiedy car Rosji Aleksander II zezwolił na utworzenie TowarzystwaRolniczego w Warszawie, które pod przewodnictwem AndrzejaZamoyskiego dążyło do powszechnego zniesienia pańszczyzny, zamiany jej na czynsz lub uwłaszczenie chłopów. www.wikipedia.org Andrzej Zamoyski

16. Czerwoni Czerwoni to radykalni działacze demokratyczni w okresie powstania styczniowego (1863). Ich poglądy polityczne były przeciwstawne Białym. Wywodzili się z organizatorów manifestacji patriotycznych z 1861 roku. www.wikipedia.org Stefan Bobrowski

17. Upadek Powstania • Powstanie miało charakter wojny partyzanckiej. Stoczono ok. 1200 rozproszonych potyczek, ale ani jednej większej bitwy. Zginęło ok.30tys. uczestników. Nie nadeszła żadna pomoc z zagranicy, na jaką liczono, zwłaszcza z Francji. Powstanie objęło całe Królestwo,znaczną część Litwy oraz Wołyń i trwało z większą intensywnością ponad rok, a rozproszone oddziały partyzanckie walczyły jeszcze do jesieni. Ostatni odział powstańczy księdza Stanisława Brzóski utrzymał się na Podlasiu aż do wiosny 1865. www.bn.org.pl Wizerunki przywódców poległych w powstaniu w 1863 i 1864 r.

18. Chłopi w Powstaniu Po początkowych sukcesach organizacyjnych, także wojskowych, powstańcy zaczęli jednak ulegać przeważającym siłom rosyjskim. Traugutt starał się wciągnąć do walk ludność chłopską, głosząc hasło działania "z ludem i przez lud". Faktycznie udział chłopów w oddziałach partyzanckich znacznie wtedy wzrósł. Lecz opuścili je oni, po ogłoszeniu 2 marca 1864 r. dekretu carskiego o uwłaszczeniu i przyznaniu chłopom na własność użytkowaną przez nich ziemię. www.bn.org.pl Oddział powstańczy witany przez chłopów na wiejskiej drodze

19. www.pinakoteka.zascianek.pl Artur Grottger: Pojednanie

20. Józef Chełmoński: Kuropatwy na śniegu Metafora polskiego tułactwa, wizja zesłańców powstania styczniowego na Sybir. www.sztukahistorii.blogspot.com

21. W czasie powstania styczniowego ogółem stoczono 1229 bitew i drobnych potyczek

22. Represje po Powstaniu Rosjanie rozpoczęli represje natychmiast po stłumieniu powstania. Szczególnie krwawo rozprawili się z powstaniem na Litwie, którą terroryzowały egzekucje generał-gubernatora Michaiła Murawjow "Wieszatiela". Rozstrzelali bądź powiesili 700 osób, ok. 40000 wysłano etapami na katorgę na Sybir. Skonfiskowano 1660 majątków szlacheckich, oddając je na licytację lub obdarowując nimi oficerów rosyjskich. W ramach represji miastom, które czynnie popierały powstanie odebrano prawa miejskie, powodując ich upadek, skasowano również wszystkie klasztory w Królestwie, które były głównymi ośrodkami polskiego oporu. www.bn.org.pl Scena w celi więziennej

23. Chłodne spojrzenie na Powstanie Nie ulega wątpliwości, że z militarnego punktu widzenia Powstanie nie było dostatecznie przygotowane, jeśli wziąć pod uwagę zasoby broni, liczbę ochotników i stopień zaawansowania planów militarnych. Powstały w końcu maja 1862 roku Komitet Centralny Narodowy reprezentował kierownictwo obozu “czerwonych”, w którym niewielu było zawodowych wojskowych, przeważali bowiem młodzi inteligenci. Jedyny z jego członków o dużych militarnych kompetencjach, Jarosław Dąbrowski, kapitan carskiej armii i absolwent elitarnej Akademii Sztabu Generalnego, został aresztowany już w sierpniu 1862 roku. Jego koledzy uznali za nierealny opracowany przezeń plan zajęcia warszawskiej Cytadeli, zakładający współpracę z członkami rewolucyjnej organizacji, działającej wśród załogi tej twierdzy.

24. Kilka refleksji o Powstaniu Styczniowym • Partyzancki charakter walki o niepodległość, która w 1863 roku objęła Królestwo Polskie i część wschodnich kresów dawnej Rzeczypospolitej, nie sprzyjał wielkim bitwom i spektakularnym akcjom zbrojnym. Powstańcom nie udało się opanować żadnego większego miasta; nawet jeżeli zajmowali jakąś miejscowość, w obliczu miażdżącej przewagi armii rosyjskiej nie byli w stanie utrzymać jej dłużej niż kilka dni.

25. Bibliografia • www.wikipedia.org.pl • www.bn.org.pl • www.historia.org.pl

26. Dziękuję za obejrzenie mojej prezentacji. Patrycja Cygan klasa VI Szkoła Podstawowa im. Króla Kazimierza Wielkiego w Matysówce