GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES

1. SUT I LENWI FFURFLEN DAMWEINIAU A DIGWYDDIADAU Elfennauhanfodolffurflendamweiniau a digwyddiadau GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES

2. Pam gwneud adroddiad? • Rhaid i bob damwain a digwyddiad yn y Brifysgol neu sy’n ymwneud â gweithgareddau’r Brifysgol, hyd yn oed os na chaiff neb eu hanafu: • gael eu cofnodi ar ffurflen damweiniau a digwyddiadau’r Brifysgol. Gall hyn gael ei wneud gan yr unigolyn a oedd yn gysylltiedig yn uniongyrchol â’r ddamwain, neu gan rywun ar eu rhan e.e. Rheolwr Llinell, Tiwtor • rhoi’r ffurflen ddamweiniau wedi ei llenwi i’ch cyswllt lleol (e.e. Pennaeth yr Ysgol) ac anfon copi i’r Gwasanaethau Iechyd a Diogelwch • Gael eu harchwilio i’r raddau sy’n briodol i ddifrifoldeb neu ddifrifoldeb posibl y digwyddiad • Mewn perthynas â damweiniau mwy difrifol dylid rhoi gwybod i’r gwasanaethau Iechyd a Diogelwch cyn gynted ag y bo modd. GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES Trwy wneud yr uchod gallwch helpu i ganfod achos y ddamwain/digwyddiad a’i atal rhag digwydd eto

3. Y ffurflen damweiniau a digwyddiadau Ynanffodusmaenifer o hen ffurflenniyn dal igaeleudefnyddio. Gellircael y fersiwncywir, sy’ncynnwysadranarymchwilioiddamwainneuddigwyddiadyn: FfurflenBrifysgoliRoiGwybod am DdamwainneuDdigwyddiad GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES

4. Llenwi’r ffurflen damweiniau a digwyddiadau Mae’rdudalengyntafyndeliogydamanylioncyffredinol am y person oeddyngysylltiedigâ’rddamwain a lleoliad y ddamwain. Rhan A: Mae’ndeliogydamanylionpersonol y person oeddyngysylltiedigâ’rddamwain. Mae’nbwysigeich bod ynrhoienwcywiryrunigolyn ac ymmhaYsgol ac ati y maentyngweithioneu’nastudio. Hefyd, dylechgynnwysenwswyddyrunigolyn, neuosydyntynfyfyriwr, lefeleuhastudiaethh.y. MSc a theitleucwrs. Dylidrhoi’rcyfeiriadllemae’runigolynynbywtrayn y Brifysgol. Osydychynrhoigwybod am achosion y buond y dim iddyntddigwyddnodwch ‘ddimynberthnasol’. GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES

5. Llenwi’r ffurflen damweiniau a digwyddiadau Rhan B: Mae’r rhan yma’n gofyn am fanylion penodol am y ddamwain. Mae’n bwysig eich bod yn rhoi’r dyddiad a’r amser cywir (gan wneud yn glir os oedd hi’n am neu pm). Mae manylion penodol am y lleoliad yn hanfodol hefyd fel y gellir gwirio’r ardal os bydd angen. Nid yw rhoi enw’r adeilad yn unig yn ddigon – rhowch union leoliad yr ystafell neu goridor neu ddisgrifiad da o’r ardal e.e. y grisiau i adeilad Thodau ar ochr Ffordd Deiniol (y rhai agosaf at y Porth Coffa). GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES

6. Llenwi’r ffurflen damweiniau a digwyddiadau Mae’r dudalen hon yn gofyn am wybodaeth am yr anaf ei hun a sut ddigwyddodd yr anaf (damwain/digwyddiad). Rhan C: Rhowch gymaint o fanylion am yr anaf ag y bo modd a pha ran o’r corff gafodd ei heffeithio. Cofiwch nodi’r ochr dde neu chwith os yn gymwys. Byddwch yn ofalus wrth roi tic yn y blychau gan y gallai’r wybodaeth anghywir arwain at y Gweithgor Iechyd a Diogelwch yn cael gwybod heb fod angen. Os na anafwyd neb yn y ddamwain ticiwch ‘Dim o’r uchod’. GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES

7. Llenwi’r ffurflen damweiniau a digwyddiadau SYLWER: Mae’r 3 diwrnod yn golygu damwain a arweiniodd atoch yn methu â gweithio am fwy na 3 diwrnod yn ddilynol (heb gyfrif diwrnod y ddamwain). Mae diwrnodau gorffwys yn cael eu cynnwys hefyd e.e. y penwythnos os byddai’r anaf wedi eich atal rhag gweithio ar y dyddiau hynny. GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES Rhan D: Mae’r rhan yma’n gofyn am wybodaeth ynglŷn â beth achosodd y ddamwain. Os nad ydych yn meddwl bod y blychau yn disgrifio’r achos, ticiwch y blwch sydd â’r disgrifiad agosaf ac ychwanegwch nodyn.

8. Llenwi’r ffurflen damweiniau a digwyddiadau • Rhan E: Rhowch amlinelliad o sut ddigwyddodd y ddamwain, gan gofio cynnwys ffactorau perthnasol a gyfrannodd at y ddamwain. Er enghraifft peidiwch â dim ond nodi bod y person wedi baglu a disgyn, meddyliwch am: • Yr amgylchedd e.e. y tywydd os ddigwyddodd tu allan, golau • Cyflwr arwyneb y llawr e.e. wedi’i ddifrodi, yn wlyb ac yn llithrig • Esgidiau’r unigolyn • Beth oeddent yn ei wneud ar y pryd • Ymddygiad yr unigolyn h.y. rhywbeth wedi tynnu ei sylw, yn rhuthro • Effaith pethau eraill e.e. bwrw mewn i rywbeth, baglu dros gebl rhydd GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES

9. Llenwi’r ffurflen damweiniau a digwyddiadau SYLWER: Cofiwch nodi os rhoddwyd Cymorth Cyntaf neu a oedd rhaid i’r unigolyn fynd at y meddyg teulu neu fynd i’r ysbyty. Hefyd rhowch fanylion am y camau gweithredu, gan gynnwys unrhyw gamau dros dro a wnaed neu a fydd yn cael eu gwneud i atal damwain neu ddigwyddiad o’r fath rhag digwydd eto. Er enghraifft, clirio sbwriel, rhoi tâp o amgylch y llawr a rhoi gwybod i adran stadau i’w atgyweirio, gosod arwyddion llawr llithrig pan fo’n cael ei lanhau. GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES Rhan F: Rhowch fanylion y person sydd wedi llenwi’r ffurflen ac a fydd yn gallu ateb cwestiynau pellach am y ddamwain os oes angen.

10. Llenwi’r ffurflen damweiniau a digwyddiadau Mae’r broses archwilio yn bwysig o ran atal damwain neu ddigwyddiad rhag digwydd eto. Ond cofiwch dylai’r amser a’r adnoddau a dreulir ar yr ymchwiliad adlewyrchu difrifoldeb neu ddifrifoldeb potensial y ddamwain/digwyddiad. Yn y rhan fwyaf o achosion bydd ychydig o gamau syml y gellir eu gweithredu ar unwaith fod yn ddigon. Cysylltwch â’r Gwasanaethau Iechyd a Diogelwch os nad ydych yn siŵr sut y dylech weithredu. GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES

11. Llenwi’r ffurflen damweiniau a digwyddiadau Rhan G: Mae’r adran hon yn grynodeb o’r wybodaeth sydd eisoes wedi ei darparu ond wedi ei rhannu’n benawdau penodol. Mae’r penawdau ar y dudalen nesaf yn bwysig iawn gan fod angen rhoi gwybodaeth am beth achosodd y ddamwain neu’r digwyddiad a pha gamau gweithredu sydd eu hangen fel na fydd yn digwydd eto. GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES SYLWER: Gallwch gael gwybodaeth bellach am sut i gynnal archwiliad i ddamwain ar wefan y Gwasanaethau Iechyd a Diogelwch: TaflenGwybodaeth OHSU P16 – 2 YmchwilioiDdamweiniau a Digwyddiadau

12. Llenwi’r ffurflen damweiniau a digwyddiadau • Rhan G: Wrth ystyried pa gamau fydd yn cael eu gweithredu, peidiwch ag anghofio ystyried: • Yr olygfa – amgylchedd, amser, cynnal a chadw, tywydd, golau etc • Y cyfarpar, deunyddiau a gweithgaredd– dylechystyriednatur y gweithgaredd ac unrhywddeunyddiaucyfarpar a ddefnyddiwyd • Pobl – a oeddganyrunigolyn a anafwyda’rboblerailloeddyngysylltiedig y profiada’rgalluangenrheidioliwneud y dasg • Rheoliadauadrannol– a oesgweithdrefnaudiogelwchmewnllee.e. asesurisg, polisïau, lefelaugoruchwylio? A ydyntyncaeleudefnyddio ac a ywpoblyngwybodamdanynte.e. arwyddion, posteri, llawlyfrau GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES

13. Ond cofiwch Anfonwchgopio’rffurflendamweiniau a digwyddiadau at: GwasanaethauIechyd a Diogelwch, Penbre, Ffordd y Coleg Neuanfonwchgopio’rffurflendrwy e-bost at: iechydadiogelwch@bangor.ac.uk GWASANAETHAU IECHYD A DIOGELWCH / HEALTH AND SAFETY SERVICES