SPREKEN VAN GOD Over verkondiging en catechese

1. SPREKEN VAN GODOver verkondiging en catechese Les 7 – 18 oktober 2014

2. III. CATECHESE ALS INITIATIE • 0. CATECHESE EN EVANGELISERING • 1. CHRISTEN WORDEN VANDAAG: VAN SOCIALISATIE NAAR INITIATIE • II. CHRISTEN WORDEN EN HET CATECHUMENAAT • III. CATECHETISCHE PERSPECTIEVEN

3. CATECHESE EN EVANGELISERING • Algemeen directorium voor catechese (1997) • Catechese in het hart van het evangelisatieproces • Een ‘catechumenaal’ model • Prioriteit van de volwassenencatechese • Centrale plaats van de Schrift

4. Catechese in het hart van het evangelisatieproces • Drie fasen of wezenlijke momenten in het evangelisatieproces Permanente catechese Initiatiecatechese “Eerste verkondiging”

6. EvangeliiGaudium “We hebben opnieuw ontdekt dat ook in de catechese de eerste verkondiging of het kerygma een fundamentele rol vervult. Het dient centraal te staan in de evangelisatie en in iedere kerkelijke vernieuwing. … Uit de mond van de catechist horen we altijd weer de eerste verkondiging: ‘Jezus christus houdt van jou, Hij heeft zijn leven gegeven om je te redden en Hij leeft iedere dag naast je om he weg te verhelderen, je te versterken en te bevrijden.’ Als we zeggen dat deze verkondiging ‘de eerste’ is, betekent dit niet dat ze aan het begin staat en dat ze later vergeten of vervangen wordt door andere inhouden die haar overstijgen. Zij is eerste in de kwalitatieve betekenisvan het woord, omdat ze de belangrijkste verkondiging is, deze die men steeds opnieuw op verschillende wijzen dient te beluisteren en die men steeds opnieuw dient te verkondigen in een of andere vorm van catechese, in al haar fasen en momenten. Om die reden dienen alle christenen zich meer en meer bewust te worden van de permanente noodzaak zelf geëvangeliseerd te worden.”

7. Godsdienstonderwijs op school, evangelisatie en catechese

8. III. CATECHESE ALS INITIATIE • 0. CATECHESE EN EVANGELISERING • 1. CHRISTEN WORDEN VANDAAG: VAN SOCIALISATIE NAAR INITIATIE • II. CHRISTEN WORDEN EN HET CATECHUMENAAT • III. CATECHETISCHE PERSPECTIEVEN

9. III. CATECHESE ALS INITIATIE • 1. CHRISTEN WORDEN VANDAAG: VAN SOCIALISATIE NAAR INITIATIE • 1.1 Nogmaals: de omslag • 1.2 Geloof als roeping • 1.3 Initiatie, een sleutelwoord

10. “Je bent niet als christen geboren, je kan het worden.” (Tertullianus, 2de-3de eeuw) • “Je bent als christen geboren, en je kunt het niet niet zijn.” (vanaf de 4de eeuw) = de christenheid • “Je bent niet als christen geboren, je kan het worden, maar het wordt niet ervaren als onontbeerlijk om een goed menselijk leven te leiden.” (21ste eeuw) = de post-christelijke tijd

11. “Kan het verlies van de vanzelfsprekendheid geen genade zijn voor het geloof? Is het geen kans om opnieuw de vreemdheid en dus ook de nieuwheid van het christendom te ontdekken? En te ontdekken hoe het uiteindelijk altijd een persoonlijke en vrije keuze is, ja ten diepste toe een persoonlijk antwoord is op Gods Woord dat het hart van een mens heeft geraakt?”

13. III. CATECHESE ALS INITIATIE • 1. CHRISTEN WORDEN VANDAAG: VAN SOCIALISATIE NAAR INITIATIE • 1.1 Nogmaals: de omslag • 1.2 Geloof als roeping • 1.3 Initiatie, een sleutelwoord

14. “Je bent niet als christen geboren, je kan het worden.” (Tertullianus, 2de-3de eeuw) • “Je bent als christen geboren, en je kunt het niet niet zijn.” (vanaf de 4de eeuw) • “Je bent niet als christen geboren, je kan het worden, maar het wordt niet ervaren als noodzakelijk om een goed menselijk leven te leiden.” (21ste eeuw) • Je bent niet als christen geboren, je wordt het geroepen.”

15. Karl Rahner (1904-1984) • “De gelovige mens van morgen zal een ‘mystieker’ zijn, iemand die iets ‘ervaren’ heeft, of hij zal niet meer zijn.” (1966) • “Zonder ervaring van geloof, zonder die mystieke kern van het christendom, blijven we uiteindelijk vreemd aan zijn diepste intentie en inhoud.”

16. Authenticiteit (Charles Taylor) • Autonomie of zelfbeschikking en authenticiteit zijn begrippen die vaak verward worden • Onderscheid tussen de vormen de inhoud van het handelen: • Op het niveau van de vorm verwijst het ideaal van zelfbeschikking naar de manier waarop men een bepaald doel nastreeft. Je kunt niemand dwingen tot een bepaalde manier van leven. Zelfbeschikking verwijst hier duidelijk naar zichzelf: deze manier van leven moet mijn autonome oriëntatie zijn. • Dat betekent echter niet dat ook op het inhoudelijke niveau authenticiteit naar zichzelf moet verwijzen. Veeleer is het zo dat wij slechts waarachtige voldoening in iets vinden, als dit een betekenis heeft die onze verlangens transcendeert. • De ontsporing die er vandaag soms is, bestaat in het verwarren van beide niveaus. Zelfbeschikking op het niveau van de vorm is in onze cultuur een verworvenheid ; authenticiteit op het niveau van de inhoud is een uitdaging. • Inhoudelijk heeft een houding van authenticiteit alles te maken met een antwoord op het appel dat van transcendente waarden uitgaat. (Zie : Charles TAYLOR, De malaise van de moderniteit, Kok Agora/Pelckmans, Kampen, Kapellen, 1994, 85-86 en Guido VAN HEESWIJCK, De plaats van religie en levensbeschouwing in de seculiere samenleving, in L.ABICHT e.a., Hoofddoek Hoofdzonde? Pluralisme en neutraliteit in de seculiere samenleving, Pelckmans, Kamthout, 2013, 41-82, 55-56,

17. INITIATIE, een sleutelwoord

18. Initiatie • Een modewoord vandaag? • Oorspronkelijke pedagogie van het geloof • Thuiskomen in het paasgeheim • Relatie

19. een veelgebruikt woord… • www.golfvlaanderen.be Tijdens een initiatieleert de golfpro of initiator van de club u de eerste kneepjes van het vak. Op één à twee uurtjes tijd slaat u uw eerste ballen en kan u ontdekken of golf ‘uw ding’ is. Materiaal gebruikt u uiteraard van de club.

20. een veelgebruikt woord… www.bongo.be Initiatie kleiduifschieten in Andenne De cadeaubon geeft recht op een initiatie kleiduifschieten van 1 uur voor twee personen, inclusief 50 schoten, begeleiding door een erkend instructeur, materiaal en 2 consumpties per persoon.

21. een veelgebruikt woord… www.vlaamse-rugby-bond.be Op elke initiatie trachten we steeds een enthousiaste, veilige en realistische situatie te creëren eigen aan rugby. Stap voor stap wordt het spel opgebouwd tot een geheel.

22. een veelgebruikt woord… • steeds gaat het om een inleiden door mee te doen: leren al doende! • je wordtgeïnitieerd : iemand neemt je mee en leidt je binnen • je leert een nieuwe wereld kennen: ‘a way of life’! • wie de smaakte pakken heeft, engageert zich en gaat op weg.

23. INITIATIE = een langdurig proces waarin je begeleid wordt en geleidelijk aan thuiskomt in een wereld met eigen gewoontes en gebruiken

24. “Oorspronkelijke pedagogie van het geloof”

25. “Catechese is een alomvattende vorming die méér is dan onderricht: ze is leren hoe als christen te leven.” (Directorium voor Catechese, nr.67)

26. Initiatie • Een modewoord vandaag? • Oorspronkelijke pedagogie van het geloof • Thuiskomen in het paasgeheim • Relatie

27. MYSTAGOGIE

28. Thuiskomen in het ‘ge-heim’ unsecret unmystère “on peut y plonger toujours plus loin” “unsecretnoushabite, mais noushabitonsunmystère”

29. “Het is de taak van de catechese een werkelijke ontmoeting tot stand te brengen tussen God en mens.” (nr. 139)

30. “Het doel van de catechese is uiteindelijk niet alleen om mensen met Jezus Christus in contact te brengen, maar ook tot gemeenschap met Hem, ja zelfs tot een innige vertrouwelijkheid.” (nr. 80)