320 likes | 661 Views
Acne vulgaris. Eshte nje crregullim I shpeshte I lekures Prek te pakten 85 % te adoleshenteve dhe adulteve te rinj Shpesh e nenvlersuar ndikim I saj ne planin psikologjik dhe kualitetin e jetes. Perkufizimi. Eshte nje crregullim inflamator kronik I unitetit pilosebace
E N D
Acne vulgaris • Eshte nje crregullim I shpeshte I lekures • Prek te pakten 85 % te adoleshenteve dhe adulteve te rinj • Shpesh e nenvlersuar ndikim I saj ne planin psikologjik dhe kualitetin e jetes
Perkufizimi • Eshte nje crregullim inflamator kronik I unitetit pilosebace • Aknet ndodhin kur poret e lekures bllokohen • Cdo por hapet ne nje folikul • Cdo folikul permban : qime + gjender yndyre
Yndyra e prodhuar nga gjendra sherben : • Per te larguar qelizat e vjetra • Per te mbajtur lekuren e bute • Kur gjendra prodhon shume vaj -> porja bllokohet • Ne te mbivendosen : baktere , qeliza , papasterti
Patogjeneza eshte multifaktoriale : • 1-Hiperproliferimi epidermal folikular -> me bllokimin e metejshem te folikulit • 2-Prodhimi I tepert I yndyres • 3-Prania e bakterit : Propionibacterium acnes • 4-Inflamacioni
Tendenca per akne eshte familjare • Nje faktor I rendesishem eshte dhe ai hormonal I lidhur me : • Pubertetin • Shtatzanine • Menstruacionet • Kontraceptivet • Stresi
Produktet kozmetike vajore • Disa medikamente (testosteron , estrogjen , fenitoin ) • Nivelet e larta te lageshtise dhe djersitjes
Mjekimi • Larja 1-2 here ne dite me sapun te cilet nuk e thajne lekuren ( dove , neutrogena ) • Hiqni make –upin dhe pluhrin nga fytyra • Shmangni larjet dhe scrubin e shpeshte te fytyres
Antibiotike oral : • Tetracycline, doxycycline • Antibiotike topike : • Clindamycine ,erithromycin • Gel ose kremra : • Krem ose gel me acid retinoik • Kremra me benzoyl peroxide ose acid salicilik
Kur shkaktar I akneve jane crregullimet hormonale : • Spironolakton • Kontraceptive
Procedura : • Procedura me laser : terapia fotodinamike • Peeling I lekures • Heqja e shenjave me dermoabrazion • Injektim I kortizonit ne acnet cistike
Per aknet kisitke : • isotretinoin (Accutane) • Nuk merret ne grate shtatzane • Duhet mbajtur ne kontroll nga mjeku per shkak te efekteve anesore
Hidroadeniti • Eshte inflamacion kronik i gjendrave apokrine te djerses • Lokalizohet ne regjionin : • *Aksilar • *Genitale • *Poshte gjoksit • *Anus • Me teper preken femrat • Verehet me teper ne stinen e veres
Shkaktare : • Stafilokoku aureus • Rralle : • Streptokoke • E. coli • Pseudomonas aeruginosa
Faktore favorizues : • Obeziteti • Predispozicion per akne • Djersitja • Ferkimi I lekures • Mbyllja e kanaleve te gjendrave apokrine me qelizat e kornifikuara
Inflamacioni fillon ne gjendren apokrine -> perhapet nen lekure • Krijohen infiltrate ne forme nodusi • Me ngjyre te kuqe , edematoze te dhimbshme • Ne brendesi te noduseve grumbullohet pus I cili fluktuon
Pusi mund te infektoje gjendrat e tjera apokrine • Gjate semundjes shkatrrohen shume gjendra apokrine • Defektet e lekures mbulohen me cikatrice here here hipertrofike • Dhimbjet lokale jane te kufizuara dhe mund te kufizojne levizjet e dores
Shume njerez me Hidroadenitis jane : • Fumator • Mbipeshe • Vuajne dhe prej hirsutizmit • Kane akne
Mjekimi : • Antibiotike : Tetracikline , doxicicline , eritromicine • Preparate te vit A ( izotretinoina) • Terapia antiinflamatore lokale : kompresa me acid borik 3 % • Kur shfaqet fluktuacioni mund te behet dhe incizion kirurgjikal
Dermatiti seborroik • Dermatoze kronike shume e shpeshte • Karakteriozohet nga eriteme dhe deskuamim • Lokalizim ne regjionet me aktivitet me te larte te gjendrave sebace : • *Fytyra dhe skalpi • *Regjioni presternal • *Palat e lekures
Forma e lehte e DS shkakton : zbokthin • DS I gjeneralizuar + vonese ne rritje + diarre -> ne nje infant na tregon per semundjen LEINER
Epidemiologjia dhe etiologjia • Mosha e fillimit : • Brenda muajve te pare te jetes • Pubertet • Mosha 20-50 vjec • Me shpesh te meshkujt
Faktore predispozues • Ne pacientet imunokompetente ekziston nje predispozicion gjenetik e ashquajtura gjendje seborroike • Mund te shoqerohet me psoriasis • Ekziston nje rritje e incidences ne semundjen e Parkinson dhe paralizen faciale • Medikamente neuroleptike • Stresi emocional • HIV
Patogjeneza • Luan rol Malassezia furfur pytirosporum ovale • Lezione te ngjashme me DS shihen ne deficitet nutritive si deficiti I zinkut
Klinika • Kohezgjatja e lezioneve : fillim gradual • Disa paciente perkeqesohen ne dimer , ne ambiente te mbylluara dhe te thata • Ekspozimi ne diell riakutizon DS ne disa paciente ndonse ne vere ndodh pergjithesi permirsim • Pruriti eshte I variueshem dhe shpesh nxitet nga djersitja
Objektivisht : • Lekura me ngjyre te kuqe – portokalli ose gri-bardhe • Shpesh me makula dhe papula • Skuama te yndyrshme ose te thata • Ne plikat retroaurikulare jane te shpeshta krustat e lageshta dhe fisurat
Deskuamimi I theksuar verehet kryesisht ne skalp • Lezionet kutane jane te perhapur,diskrete ne fytyre + trung
Dermatiti seborroik I latanteve • Prek kryesisht zonat e kokes me flok: skalp ,vetulla , qepike , mjeker • Plikat e trupit : aksila , regj inguinal , anogenital , submamare , umbilikus • Mendohet se ndodh nga aktivizimi I gjendrave sebace si pasoje e androgjeneve materne • Eliminimi I androgjeneve te marre nga nena ->permirsim
Dermatiti seborroik I adulteve • Lokalizohet ne : • Fytyre : zona flutur , balle , plika nazolabiale , vetulla • Veshet : retroaurikulare • Trung : pllaka me ngjyre te verdhe – kafe , shpesh ne sternum • Genitale : shpesh me krusta te verdha
Mjekimi : • Skalp : -shampo me permbajtje selenium sulphide , zinc , ketokonazol 2 %. - Shampo me katran jane te efektshem -Glukokortikoide lokale ne forme locioni ose xheli kane dhene efekt
Fytyre dhe trung : ketokonazol 2% shampo , glukokortikoide krem ose locion • Mjekimi sistemik : • Acid 13 cis retinoid 1mg/kg me efektivitet te larte • Kontraceptive oral te femrat • Itrakonazol oral • Flukonazol