uzay arastirmalari - 1

1. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:1 Uzay Arastirmalari - 1 Ay Disinda Diger G�k Cisimlerine G�nderilen Ilk Sovyet Uzay ara�lari

2. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:2 Uzay Yarisi ILK uzaya ara� g�nderme... D�nya y�r�ngesindeki ilk yapay uydu... ILK uzaya canli g�nderme... ILK uzaya insan g�nderme... ILK uzaya kadin g�nderme... ILK Ay�a ara� g�nderme... Ay y�zeyine ilk aracin indirilmesi... ILK Ven�s�e ara� g�nderme... ILK Mars�a ara� g�nderme... D�nya�nin ilk Uzay Istasyonu...

3. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:3 Marsnik 1,2 Marsnik 1 10 Ekim 1960 Marsnik 2 14 Ekim 1960 Her iki uzay araci da roketlerin ���nc� kademesindeki atesleme sorunu nedeniyle 120 km�ye kadar �ikti ve geri d�nyaya d�st�. Her iki ara� da ayni bilimsel aletleri tasiyordu. Kozmik-Isin sayici, manyetometre, mikrometeorit �l�er, plasma iyon �l�er.

4. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:4 Sputnik 22 Sputnik 22, 24 Ekim 1962 de firlatildi G�revi Mars�a yakin u�us yapmakti. Park edilen y�r�ngeden Mars�a gitmesi i�in 4. Kademe roket ateslendiginde par�alandi. Par�alari bir ka� g�n daha y�r�ngede kaldi, daha sonra yere d�st�ler. Bu olay K�ba f�ze krizi zamaninda olmustu ve par�alari ABD�nin radarlari g�rm�st� ve o zaman Sovyet n�kleer f�zeleri sanmislardi.

5. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:5 Mars 1 Mars 1, Sputnik 22�den 8 g�n sonra 1 Kasim 1962 de firlatildi. Birbirlerinin ikiziydiler. Y�r�ngedeki k�tlesi 893 kg. �ok miktarda gezegenlerarasi veri g�nderdi. Mars�a ulasmada ara� ile iletisim kesildi. Park y�r�ngeden �iktigi sirada y�nlenmesini saglayan sistemin gaz vanalarinda ariza oldugu bilgisi uzaktan alinmisti. Neden buydu. 19 Haziran 1963 de Mars�a 193 000 km uzakliktan ge�ti. Daha sonra G�nes merkezli bir y�r�ngeye girdi.

6. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:6 Mars 1 Mars 1�in fotograflari

7. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:7 Sputnik 24 4 Kasim 1964 tarihinde firlatildi. Park y�r�ngedeki k�tlesi 6500 kg. Mars�a gidecek aracin k�tlesi ise 890 kg. Son itici ateslendigi anda ara� par�alandi. 5 b�y�k par�a ABD tarafindan radarla saptandi. Iki ay sonra arac yere d�st�. ABD�nin ilk Mars Ara�lari ise 5 ve 28 Kasim 64 tarihlerinde firlatildigini unutmayalim. Sovyetler 5 deneme yapiyor ama sadece bir tanesi Mars�a ulasiyor.

8. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:8 Zond 2 30 Kasim 1964 de firlatildi. �zerinde televizyon kamerasi ve bilimsel aletler vardi (manyetometre, tayf�aker, meteorit �l�er,). Yeni teknoloji iyon motorlarini test ettiler. Enerjiyi g�nes panelleri sagliyordu ama panellerden biri �alismadi. Mayis 1965 de ara� ile iletisim kesildi. 6 Agustos 1965 de Mars�a 1500 km uzakliktan yakin ge�is yapti.

9. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:9 Zond 3 18 Temmuz 1965 de Baykonur�dan firlatildi. �nce D�nya �evresindeki park y�r�ngeye girdi. Sonra Ay�a dogru, oradan da gezegenlerarasi uzaya yol aldi. Asil ama� Mars�a g�nderilecek ara�larin testiydi. Ay�in arka y�zeyinin 20 ayrintili fotografini �ekti. �ektigi bu resimleri D�nya�ya 2.2 milyon km uzakliktan g�nderdi. 31.5 milyon km�den tekrar g�nderdi. Iletisimin m�mk�n oldugunu kanitladi. G�nes merkezli bir y�r�ngeye oturdu.

10. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:10 Mars 1969 A & B Sovyetlerin ilk Mars y�r�ngesine oturtmak �zere g�nderdigi iki uzay araci. 27 Mart 1969 ve 2 Nisan 1969 da firlatildi. Ilkinde ���nc�, ikincisinde ise birinci kademe roketi patladi ve ikisi de gidemediler. �zerlerinde �� televizyon kamerasi ve iki ayri mercek bulunuyordu. Ama� Mars y�zeyinin ayrintili g�r�nt�lerini elde etmekti.

11. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:11 Cosmos 419 10 Mayis 1971 de firlatildi. Basari ile park y�r�ngeye oturtuldu. Mars�a gitmesi i�in ateslendiginde yanlis zamanlama y�z�nden 12 Mayis�da D�nya�ya geri d�nd�. Bu aracin en �nemli �zelligi ilk kez Fransizlarin G�nes isinimi �l�me aletini tasimasiydi. Cosmos adi Sovyetlerin 1961�den bu yana D�nya �evresine yerlestirdikleri ara�lara verdikleri isimdi. Daha sonra ne olacagini??

12. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:12 Mars 2 19 Mayis 1971 tarihinde firlatildi. Y�r�nge otob�s� ve bir kondudan olusuyordu. 27 Kasim 1971 de Mars ile bulusmadan 4.5 saat �nce kondu ayrildi ve Mars atmosferine saniyede 6 km hizla girdi. Planlandigindan daha dik bir a�ida girdiginden y�zeye d�st� ve par�alandi. Ana ara� roketlerini atesledi ve Mars �evresindeki y�r�ngesine yerlesti. 4 ay y�r�ngeden Mars hakkinda genis bilgi g�nderdi.

13. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:13 Mars 3 28 Mayis 1971 de firlatildi. Mars2�nin ikiziydi. 2 Aralik 1971 de Mars ile bulusmadan 4 saat 35 dakika �nce kondu ana ara�tan ayrildi. Saniyede 5.7 km hizla Mars atmosferine girdi. Aerodinamikfrenleme, paras�t ve retro-roketler sayesinde y�zeye yumusak inis yapti ve �alisti. 20 saniye sonra sustu, nedeni bilinmiyor ama y�zeydeki toz firtinasi neden olus olabilir. Ana ara� yakitinin bir kismini kaybettiginden dolayi planlanan 25 saatlik y�r�ngeye degil de 12 g�nl�k bir y�r�ngeye oturdu. Mars 2 & 3, gezegen hakkinda bir �ok yeni bilgiye sahip olmamizi sagladi.

14. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:14 Mars 4, 5, 6 ve 7 21 Temmuz 1973 de firlatildi. 4 serilik bir planin ilk araciydi. 4 g�n sonra Mars 5 firlatildi. 3440 kg k�tleye sahip ara� �nce park y�r�ngeye 1.5 saat sonra da Mars�a dogru hareket etti. 10 Subat 1974 de Mars ile bulustu. Retro-roketler bir t�rl� ateslenemedi, hizini d�s�rerek Mars y�r�ngesine yerlestirilmek isteniyordu. O nedenle gezegene 2200 km yakinindan ge�erek g�nes merkezli bir y�r�ngeye oturdu. Ilk kez Mars�in gece tarafindaki iyonosferi hakkinda...

15. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:15 Mars 4, 5, 6 ve 7 Mars 5, 12 Subat 1974 de Mars ile bulustu. Planlandigi gibi 25 saatlik bir y�r�ngeye yerlesti. 22 dolanim yapti, 9 g�nde aldigi 60 g�r�nt�y� g�nderdi. Maksimum y�zey sicakliginin 272 K oldugunu ve geceleyin ise sicakligin 200K�e dust�g� anlasildi. Y�zeyin fiziksel �zellikleri ve kimyasal bilesimi konusunda bilgi g�nderdi. D�nyadaki ozon yogunlugunun 1000 de biri mertebesinde bir ozon katmani oldugunu buldu. Atmosferik basincin 6.7 mb oldugu kesinlesti.

16. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:16 Mars 4, 5, 6 ve 7 Mars 6, 5 Agustos 1973 de firlatildi. Bu ara� da �st�nde bir kondu tasiyordu. 12 Mart 1974 de Mars ile bulustu. 48000km Mars�tan uzakta iken kondu ana ara�tan ayrildi. Ana ara� ise Mars�a 1600 km yakin ge�is yapti ve G�nes merkezli bir y�r�ngeye yerlesti. Kondu Mars atmosferine saniyede 5.6 km hizla girdi. Paras�t a�ildiktan sonra hizi saniyede 600 m�ye d�st�. Bu sirada ara� �zerindeki bilimsel aletler �alisiyor ve verileri ana araca, oradan da d�nyaya g�nderiliyordu.

17. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:17 Mars 4, 5, 6 ve 7 Y�zeye ulastiginda kondu kaybedildi. Ya retro roketler par�alandi ya da degdigi anda hizi y�ksekti. 635 kg�lik kondu tam 224 saniye Mars atmosferi hakkinda bilgi g�nderdi. Mars atmosferinin katmanlari tam olarak anlasildi. Atmosferde su buhari miktari �nceki g�zlemlere g�re daha fazla bulundu. Ana ara� Mars�in arka y�zeyinden ge�erken radyo sinyallerinin �rt�lmesinden Mars atmosferinin en y�ksek katmaninin elektron yogunlugu bulundu.

18. 17 Eyl�l 2011 Cumartesi Dr. Ethem Derman, Ankara �niversitesi Slayt No:18 Mars 4, 5, 6 ve 7 Serinin son araci Mars 7, 9Agustos 1973 de firlatildi. Bu da yakin ge�is yapacak bir ana ara� ve kondudan olusuyordu. Fakat bazi arizalardan dolayi kondu Mars�i pas ge�ti ve konamadi. Mars ile bulusmadan 4.5 saat �nce ayrilan kondu, Mars�in 1300 km yakinindan ge�erek uzayda kayboldu. Hem ana ara� hem de kondusu G�nes merkezli bir y�r�ngeye yerlesti. ABD, Mars �zerine bir kondu yerstirmeyi ancak 1975 yilinda Viking ara�lari ile denedigini unutmayalim.