Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik

3. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik In dit hoofdstuk komt aan de orde: • Gezondheidsverstoringen door drugs- en of alcoholgebruik

4. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik • Achtergrondinformatie In de eerste hulp is het al lang niet vreemd meer om met overmatig gebruik van alcohol of drugs geconfronteerd te worden. Het gebruik van deze middelen door jongeren is sterk gestegen. Maat houden blijkt moeilijk, met als gevolg soms ernstige excessen (comazuipen), experimenten met drugs in combinatie met alcohol, enzovoort. Hulpverleners moeten in uiteenlopende situaties kunnen handelen.

5. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik 2. Gezondheidverstoringen als gevolg van (overmatig) alcoholgebruik Het herkennen van overmatig alcoholgebruik is in sommige situaties betrekkelijk eenvoudig: De gebruiker kan: • de controle over zijn bewegingen verliezen; • wartaal praten of niet meer goed articuleren; • vervelend of agressief worden; • Het bewustzijn verliezen (lijkt op “diepe slaap”) met het risico op verstikking door braaksel.

6. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Doen! • Vraag of de gebruiker ook andere middelen dan alcohol heeft gebruikt. • Zorg voor deskundige hulp of waarschuw 1-1-2 als het slachtoffer niet reageert als hij wordt aangesproken. • Leg hem op zijn zij, zodat hij niet stikt in zijn tong of braaksel. • Houd het slachtoffer warm; voorkom onderkoeling.

7. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik • Drugs - middelen die de hersenen prikkelen waardoor er geestelijke en lichamelijke effecten optreden en daarom gebruikt worden; - problemen met drugs kunnen door verschillende factoren ontstaan: de drugs zelf, de gebruiker of de omgeving; - klachten of zelfs levensgevaarlijke situaties kunnen optreden doordat middelen met gevaarlijke stoffen zijn versneden of omdat ‘vuile’ drugs zijn gebruikt.

8. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik De effecten van drugs kunnen stimulerend zijn, verdovend of bewustzijnsveranderend. Sommige middelen hebben echter meerdere effecten, zoals hasj en wiet. Meer informatie over verschillende soorten drugs: www.drugsinfo.nl(DrugsABC).

9. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik 1. Stimulerend Bij deze middelen krijgt de gebruiker het gevoel meer energie te hebben en alerter te zijn. Voorbeelden zijn cocaïne en amfetamine maar ook tabak en koffie. 2. Verdovend Verdovende middelen brengen de gebruiker in een slaperige roes. Ze hebben een kalmerende en ontspannende werking. Denk aan heroïne en andere opiaten, maar ook aan alcohol en slaapmiddelen.

10. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik 3. Bewustzijnsveranderend De gebruiker van deze middelen ziet en beleeft de wereld totaal anders, omdat zijn bewustzijn tijdelijk wordt veranderd. Voorbeelden zijn LSD, hasj en wiet, paddo’s en andere tripmiddelen.

11. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Het onderscheid naar werking kan niet altijd even scherp worden gemaakt. Sommige middelen hebben een gemengd effect. XTC werkt bijvoorbeeld stimulerend, maar verandert ook de waarneming. Hasj en wiet kunnen behalve bewustzijnsveranderend ook verdovend werken. Dat is afhankelijk van de dosis en de situatie.

12. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik 4. Gezondheidverstoringen als gevolg van (overmatig) drugsgebruik Het combineren van drugs zorgt meestal voor extra risico’s: risico’s die bovenop de risico’s komen die ieder middel apart al heeft. Drugs kunnen elkaars werking versterken of juist afzwakken. Wanneer men stimulerende middelen met elkaar combineert is dat bijvoorbeeld extra belastend voor het hart en de bloedvaten. De combinatie van dempende middelen kan zorgen voor ernstige ademhalingsstoornissen.

13. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik De combinatie van alcohol met stimulerende middelen zorgt ervoor dat men het effect van alcohol minder voelt. Men kan dus meer drinken dan men van plan was. Een dergelijke combinatie is extra belastend voor het hart en de bloedvaten en vergroot de kans op agressie.

14. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Partydrugs Designer drugs, partydrugs die op het eerste gezicht veilig lijken te zijn omdat ze niet onder een verbod vallen, worden in steeds grotere hoeveelheden geproduceerd. Partydrugs, zoals GHB, worden veel in het uitgaansleven gebruikt.

15. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Herkenning van acute middelgerelateerde problemen Het is voor een eerste hulpverlener vooral van belang dat hij de volgende acute middelgerelateerde problemen herkent: Insult Een insult kan voorkomen bij het gebruik van stimulerende middelen. Daarbij verliest het slachtoffer het bewustzijn. Het gaat vaak gepaard met schokkende verkramping van alle spieren in het lichaam. Dit kan komen door de ontregeling van het centrale zenuwstelsel.

16. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Onderkoeling Bij een gebruiker van verdovende middelen kan onderkoeling voorkomen. De lichaamstemperatuur daalt onder 35˚ Celsius. Er zijn verschillende gradaties in onderkoeling te herkennen.

17. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Luchtwegobstructie (vooral bij verdovende middelen) Komt vooral voor bij het gebruik van verdovende middelen. Het slachtoffer heeft een belemmerde ademhaling.

18. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Bewusteloosheid Bewusteloosheid treedt vooral op bij het gebruik van verdovende middelen.

19. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Levensbedreigende oververhitting Levensbedreigende oververhitting kan ontstaan bij het gebruik van stimulerende middelen. De lichaams-temperatuur stijgt dan boven 40˚ Celsius. De situatie kenmerkt zich door verminderd bewustzijn tot bewusteloosheid. Soms is er sprake van desoriëntatie of agressie.

20. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Opwindingsdelier Bij het gebruik van stimulerende middelen kan een toestand ontstaan waarbij de gebruiker motorisch onrustig is. Het slachtoffer gedraagt zich bijna dierlijk en slaat als een wilde om zich heen. Kenmerkend is dat het geen gerichte agressie is. Het slachtoffer wil niet overmeesterd worden of worden vastgehouden (fixatie). Uit onderzoek blijkt dat fixatie de kans op overlijden kan vergroten.

21. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Acute psychose Een acute psychose kan ontstaan bij het gebruik van stimulerende middelen en paddo’s en soms ook bij cannabis. Bij een acute psychose is er sprake van wanen en meestal ook van hallucinaties.

22. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Doen! • In alle gevallen handel je volgens de Eerste Hulp richtlijnen; • Het is belangrijk om het slachtoffer goed gerust te stellen en hem geen verwijten te maken over zijn drugsgebruik; • Probeer erachter te komen welke middelen het slachtoffer gebruikt heeft; • Zorg voor beschutting van het slachtoffer; • Schakel bij twijfel altijd deskundige hulp in!

23. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Samenvatting 1. Het grootste gevaar van overmatig alcoholgebruik is bewustzijnsverlies. 2. Drugs kunnen worden ingedeeld in drie categorieën: stimulerend, verdovend en bewustzijnsveranderend. 3. De combinatie van drugs en alcohol of verschillende soorten drugs zorgt voor meer risico’s. 4. De eerste hulpverlening is gericht op het veiligstellen van de vitale functies en geruststellen van het slachtoffer.

24. Eerste Hulp bij (overmatig) alcohol – of drugsgebruik Zijn er nog vragen?