470 likes | 1.09k Views
KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞI NASIL KAZANILIR ?. “ İNSAN EĞİTİMLE DOĞMAZ AMA EĞİTİMLE YAŞAR” (Cervantes).
E N D
“İNSAN EĞİTİMLE DOĞMAZ AMA EĞİTİMLE YAŞAR” (Cervantes)
Eğitimin yapamayacağı hiçbir şey yoktur. Hiçbir şey, onun ulaşamayacağı yerde değildir. Kötü ahlâkı iyiye çevirir; kötü ilkeleri yok edip iyilerini oluşturur; insanı melek düzeyine yükseltir.” (Mark Twain) Planınız bir yıl içinse pirinç ekin, 10 yıl içinse ağaç dikin, yüzyıl içinse insanları eğitin. (Huang Çe)
KALKINMIŞLIK ÖLÇÜTÜ • Bir ülkenin kalkınmışlık düzeyini anlamak isteyen için o ülkenin eğitime dolayısıyla öğretmene verdiği öneme, değere bakması kâfidir. • Vatanı kan korur, mürekkep yüceltir. Kan şehidin, mürekkep öğretmenindir.
OKUL • “Zihninde yer etmeli şu hakikat her ferdin, Sebebi cehalettir, cemiyette her derdin.” • Dert belli. Çare de… EĞİTİM… “Halkı eğitmek için üç şey gereklidir: Tolstoy Okul, okul, okul.”
“Bilgi, Süleyman Mülkünün hâtemidir; bütün âlem cesettir, ilim candır.” (Mevlana)
KİTAP Kitap, bilginin insanlar arasında yayılmasında birinci plânda yer alan bir vasıtadır. Kitap, insanlığın kâğıttan hafızasıdır. • Peki neden kitap? • Çünkü insan öğrendiklerinin % 80’ini okuyarak öğrenir.
YENİ DÜNYALAR • Okuma, kişinin bilgilenmesini, gelişmesini ve eğlenmesini sağlayan bir eylemdir. Kişi sadece ders içerikli değil, Ders dışı kitaplar da okuyarak Farklı yerleri, Yaşantıları tanıyabilir, Yeni tatları öğrenebilir.
Okumak Beyni Geliştirir • “Alt beyni okuma yoluyla güçlendirebiliriz. Etkili, yaygın okuma alışkanlığına sahip ülkelerde alt beyin daha iyi kullanılmaktadır.” (Doçent Doktor Nusret Kaya)
TEK KELİME • “Kitap okumak, insan zekâsını geliştirir.” (Holmes) • ”Bir insan ne kadar çok kelime bilirse, zekâsını o ölçüde kullanmış olur.” (Namık Kemal) • Yeni öğrenilen bir kelime 50.000 sinir hücresini harekete geçiriyor.
BİR DENEY • A.B.D.’ de bir okulda, zekâyla alakalı bir deney yapılmış. İki ayrı sınıftaki öğrencilerin sene başında, zekâ seviyeleri ölçülmüş ve bir yere kaydedilmiş. Birinci dönem boyunca, her iki sınıfa da Matematik anlatılmış. Birinci dönemin sonunda, her iki sınıftaki öğrencilerin zekâ seviyeleri, aynı oranda artmış. • İkinci dönem bir sınıfa yine sadece Matematik anlatılırken, diğer sınıfa Matematikle beraber, kitap okutulmuş. İkinci dönemin sonunda görülmüş ki; • Sadece Matematik görenlere nazaran, hem Matematik öğrenen, hem de kitap okuyanların zekâ seviyeleri, iki misli artmış.
CEPTE TAŞINAN ÇİÇEK BAHÇESİ • Cemil Meriç, kitabı şöyle tasvir eder: “Meçhule açılan bir kapıdır kitap. Meçhule, yani masala, esrara, sonsuza.” • Kitap; vakti bilgiyle buluşturmak, insanın ruhuyla konuşmaktır. (Durdu Şahin) • Kitap dilsize dil, gözsüze göz, güçsüze güçtür. • Bir Afrika Atasözünde ne güzel denmiş: • “Kitap, cepte taşınan bir çiçek bahçesidir.”
KİTAPSIZ HAYAT • “İyi bir kitap, düşünen bir insana hayat veren kandır.” John Milton • “Kitapsız hayat kör, sağır ve dilsiz yaşamaktır.” Seneca • “Mümkün olsaydı, her karış toprağa buğday eker gibi kitap ekerdim.” Horaca Mann
OKUMAK O: Onurlu bir yaşam, • K: Kazançlı bir ömür, • U:Uyumlu bir kişilik • M: Metanetli bir ruh hali, • A:Arınmış bir kalp • K: Kurulu bir düzen kazandırır.
OKU ! • “Yaratan Rabbinin adıyla oku. O, insanı bir kan pıhtısından yarattı. Oku, Rabbin nihayetsiz bir kerem sahibidir. Ki O, kalemle yazmayı öğretendir. İnsana bilmediğini O öğretti.” (Alak, 1-5) • “Nitekim kendi içinizden, size âyetlerimizi okuyan, sizi temizleyen, size kitap ve hikmeti, size bilmediklerinizi öğreten bir resul gönderdik.” (Bakara, 151)
KUR’AN ve OKUMAK Kur’an-ı Kerim’de “oku” kökünden türemiş 87 kelime mevcuttur. Üç ayrı ayette “Oku!” diye emredilirken, Üç ayrı ayette de “Okuyunuz!” diye çoğul şeklinde emir gelmiştir. 68 yerde de, “okumak” manasını da telkin eden “Kur’an” kelimesi geçiyor.
NEBEVÎ YAKLAŞIM • On Müslüman’a okuma- yazma öğreten serbest bırakılacaktır.” Hz. Muhammed(sav) • “Dünyayı istiyorsanız kitap okumalısınız. Ahireti istiyorsanız kitap okumalısınız. Hem dünyayı hem de ahireti kazanmak istiyorsanız kitap okumalısınız.” Hz. Ali (r.a.)
Kuruyan Gönüllere Rahmet • Kitap, kuruyan gönüllere rahmet, • Ümitsize ümit, acize güç, zalime durak, yolda kalmışa binek, yaralı kalbe merhem, ebediyet yolcusuna selamdır. • Kitap, kalbi mühürlülere anahtar, serkeş aklı, gönül padişahının emrine veren vasıtadır.
ALIŞKANLIK • Alışkanlık, yapılmaması insanı rahatsız eden şey demektir. • “Alışkanlık bir halata benzer. Her gün bir lifini örer ve sonunda onu koparamayacak hale geliriz.” Horaca Mann
BAZI İSTATİSTİKLER • Bir Japon yılda 25, İsveçli 10, Fransız 7 kitap okurken 6 Türk yılda bir kitap okuyor. • Ülkemizde 95 kişiye bir kahvehane, 65 bin kişiye bir kütüphane düşüyor. Halbuki İngiltere’de 3508 kişiye, Belçika’da 4253 kişiye bir kütüphane düşmektedir. • Türkiye’de 962 bin kişi halk kütüphanelerine üyeyken, bu rakam İran’da 7 milyon, Fransa’da 16 milyon, Meksika’da 39 milyon. • Rusya’da 1000 kişiye 18 bin, Almanya’da 2700, ABD’de 1200, Japonya’da 1100 kitap düşüyor. Bu rakam Türkiye’de sadece 7. • Azerbaycan’da bir şiir kitabı 100 bin basılıyor, bir ayda satılıyor.
Kitaba Verilen Para • 1995 yılında; • Bir Norveçli kitaba 137 dolar vermiş. • Bir Alman 122 dolar, • Bir Belçikalı, İsveçli ve Avusturyalı 100 dolardan biraz fazla; • Bir Amerikalı 95 dolar; • Bir İngiliz, Fransız, Singapurlu, Japonyalı, Avustralyalı, Güney Koreli, İspanyalı 39 dolar harcamış. • Dünyada kişi başına kitap harcaması 1.3 dolar. • Bir Türkiyeli ise kitaba 45 sent, yani yarım dolardan daha az para vermiş.
Yıllık Kitap Ciroları Amerika 25.5 milyar dolar Japonya 10.5 milyar, Almanya 10 milyar dolar. Türkiye’de ise sadece 30 milyon dolar. Gazete Okuma Oranları 1000 Norveçli’den 558’i, 1000 Japon’dan 557’si, 1000 Türkiyeli’den 61’i Satılan Gazete Sayısı (2010) Japonya’da 69 milyon,(taşiyomi) ABD’de 52 milyon, Almanya’da 33 milyon Türkiye’de ise 5 milyon Yani 75 milyon nüfuslu Türkiye’mizde okuyanlar % 6. (alım gücünün etkisi: % 4,6)
BİR ARAŞTIRMA • 40 ülke arasında insanların günlük okuma oranlarını araştırmışlar. • Almanya 24 dakika ile birinci.(18 dk) • Türkiye’deki oran ise 12 saniye. • Halk kütüphanelerindeki kitap sayısı: • Türkiye’de 10 milyon 76 bin, Bulgaristan’da 46 milyon, Fransa’da 78 milyon, Rusya’da ise 739 milyon. • Finlandiya’da halkın % 80’i kütüphaneye gidiyor. • Yine senede kişi başına düşen ziyaret sayısı 12, ödünç alınan kitap sayısı 20.
1 • Bir alışkanlık; • Israr ve süreklilikle kazanılır. • Okuma konusunda, Kendi kendinize söz verin VE • Bunu inatla sürdürün.
2 OKUMAYA BAŞLAMAK İÇİN OKUMA ARZUSUNUN DOĞMASINI BEKLEMEYİN.
3 • Kitap okumaya, size ilginç gelen bir konudan başlayın ki, İlginiz uyansın ve istekli olasınız. • Unutmayın; “Okumadan geçen bir gün, yitirilmiş bir gündür.”(J. Paul Sartre)
4 • Boş Zamanlarınızı Kitap Okumakla Doldurun. • “Kalitenizin ölçüsü boş zamanlarınızda ne yaptığınızdır. Medeniyetlerin kalitesi de insanlara sağladığı boş zaman ve bunun kalitesiyle ölçülür.” (Irwin Edman) • “Günde 5 sayfa okusanız, en fazla 15 dakika ve ayda yaklaşık bir kitap; 10 sayfa okusanız, ayda yaklaşık iki kitap eder. Yapamıyorsanız, 3 sayfayla, hatta 1 sayfayla bile başlayabilirsiniz.
5- PLÂN • Kitap okumayı bir plâna bağlayın. Günde şu kadar, şu saatlerde.... Hafta sonu şu şekilde… • Ayrıca “haftada veya ayda, şu kadar kitap okuyacağım” gibi, Kendinizi bağlayacak bir hedef çizin. • “Plânlamaya ayrılan 10 dakika, uygulamada 1 saat kazandırır.” (Japon Atasözü) Unutmayın ki: “Plânsız çalışan bir kimse, ülke ülke dolaşıp hazine arayan insana benzer.” (Descartes)
6 OKUMAK İÇİN SİZE EN KOLAY GELEN YERDEN BAŞLAYIN. Bediüzzaman ve Köylüler
7 • Okuma işlemi her gün aynı saatte başlamalı. Kararlı ve sabırlı çalışma temposu uygulanmalıdır. Ne okuyacağımızı, ne amaçla okuyacağımızı iyi bilmemiz gerekir. • “Her gün bir parça bir şey okumaya niyet et; bir tek cümle olsa bile, günde 15 dakika kazansan bile, yılın sonunda bu kendini hissettirecektir.” Horaca Mann
8- Yol Arkadaşı • En iyi yol arkadaşı kitaptır. Kitapsız uzun yola çıkılmaz. • Dr. Burney, müzik dersi vermek için bir öğrencisinin evinden öteki öğrencisinin evine gittiği sırada Fransızca ve İtalyanca’yı at üzerinde öğrenmiştir. • Kirke White, bir avukatın yazıhanesine gidip gelirken Yunanca’yı öğrenmiştir. • Fransa başbakanlarından Daguesseau, yemek vaktini beklediği sıralarda birbirini takip eden fasıllarla kocaman bir kitap meydana getirmiştir. • Mademe de Genli ders verdiği öğrencisini beklediği sıralarda gönül açıcı ciltlerinden birçoğunu yazmıştır. • Elihu Burritt, bir demirci olarak hayatını kazanırken eski ve yeni 18 lisanla 22 Avrupa lehçesini öğrenmiştir.
9 • İlköğretim birinci kademe öğrencileri nasıl kitap okumaları gerektiğini öğrenmelidir. 6, 7 ve 8. sınıflarda öğrencilere tüm çalışma sistemleri tanıtılmalıdır. Lisede ise farklı okuma becerileri ve okunanları akılda daha iyi tutmak için neler yapılması gerektiği üzerinde kafa yorulmalıdır.
10 “BİLİM VE FENDE EN İYİ KİTAPLARI; EDEBİYATTA İSE EN ESKİLERİ OKUMAYI TERCİH EDİN.” Lord Lytton
NEYİ, NİÇİN OKUMALI? Tarih Okumak İnsanları Bilge, Şiir Esprili, Matematik Zeki, Felsefe Derin Düşünceli, Ahlâk Ciddi Yapar. Mantık Ve Güzel Konuşma Sanatı da Tartışma Niteliğini Sağlar.”
HER YERDE OKUNABİLİR Dr. Parker Camdan
ALLAME ABDURRAHMAN İBN CEVZİ(Hicri 508 – H. 597 ) • Yazmış olduğu eserlerinin toplamı ömrünün günlerine bölündüğünde Bir güne dört defter (forma) düşüyordu. Bir yılda yazdıkları 50- 60 cildi bulmaktaydı. “Yeni bir kitap görünce sanki bir define bulmuş gibi oluyorum.”
GASIL SUYU • İlimlerle içli dışlı geçen ömrü boyunca, bıraktığı birbirinden kıymetli eserleri yazarken kullandığı kalemlerin yontulmasından ortaya çıkan talaşları biriktirmiş ve Bu talaşların vefatında gasıl suyunun ısıtılmasında kullanılmasını vasiyet etmiştir. Vasiyeti yerine getirilmiş ve biriktirdiği talaşlarla gasıl suyu ısıtılmıştır. Öyle ki kalemlerin yontulmasıyla elde edilen bu talaşlar gasıl suyunu ısıtmaya kâfi gelmiştir.
İBN-İ SİNA • 10 yaşına bastığında Kur’an ve edebiyat ilimlerini mükemmel olarak öğrendi. Usûl-i din, Hisâbu’l Hind, cebir ve mukabele ilimlerinden pek çok şeyi hafızasına almıştı. 16 yaş gibi çok küçük sayılabilecek bir yaşta doktorluğa başlamıştır.Yazdığı “El Kanun Fi’t Tıp” isimli kitabı 300 sene batı dünyasında ders kitabı olarak okutuldu.“Uyku bastıracak olsa bir bardak bir şey içerek açılıyor, yeniden çalışmaya koyuluyordum. Uyku da bile zihnim okuduğum şeylerle meşgul olurdu.” HİKÂYE: PADİŞAHIN OĞLU
Kitap Dükkanlarını Sabaha Kadar Kiralayıp Kitap Okuyan Adam • 779 ile 869 yılları arasında yaşamış olan Basralı büyük bir Arap edibidir. Bu zat kitap satın alıp okumaya para yetiştiremediği için, kitapçı dükkanlarını kiralayıp, gece üzerinden kilitleterek sabaha kadar kitap okumak suretiyle ilmini geliştirmeye çalışırmış. • Cahız’ın ölümü de hayatı gibi oldu. O, etrafını çevirecek şekilde kitapları duvar gibi dizip aralarında oturmayı âdet edinmişti. Hasta olduğu bir sırada kitap ciltleri üzerine yıkılarak ölümüne yol açtılar.
İbn-i Teymiye (1147- 1224) • Bu zat 20 yaşına varmadan birçok ilmî kendinde toplamış; münazara ve kıyas yapmaya, fetva vermeye başlamıştı. İlminin çoğunu uykudan ayırdığı zamanlarda kazanmıştır. Kitap okumaya başlayacağı zaman beline kadar uzanan saçlarını bir çiviye asar, böylece kitap okurdu. Uykusu geldiğinde çiviye asılı saçları uyumasına mânî olurdu. Vefat ettiğinde ardında 1000 kadar muazzam eser bırakmıştır.
Kitap Okumadan Geçen İki Gece • Endülüslü İbn-i Rüşd (Kadı Muhammed bin Ahmed): (1126- 1198) Eserleri asırlarca Avrupa’da okutulan Endülüslü büyük filozof ve bilgindir. Devamlı kitap okurdu. İbn-i Rüşd ömrü boyunca sadece iki gece kitap okumamıştır. Bunlardan biri evlendiği, diğeri de babasının vefat ettiği gecedir.
Ord. Prof. Hilmi Ziya Ülken (1901-1974) • Okurken uyumamak için ayaklarını su dolu bir kovaya sokar, sabaha kadar okurdu. • Lenin (1870-1924): Meşhur Sovyet diktatörü Lenin, hocası Karl Marks’ın kitabını Sibirya soğuklarında 1000 defa okuduğunu söyler.
Ali Emirî Efendi • Divan-i Lügatü’t Türk’ü bir sahafçıda bularak Türkçemize kazandırır. “Lamba kenarında kitap mütaala ederken defaatle sabahın olduğunu bilirim. Uyusam yanımda kimse yatmazdı. Çünkü okuduğum kitapları yüksek sesle tekrar edermişim.”BİR KİTABIN PEŞİNDEN….
HAZIRLAYAN EĞİTİMCİ- YAZAR MEHMET İMRAK HEPİNİZE KİTAPLARLA GEÇEN MUTLU VE UMUTLU GÜNLER DİLER… TEŞEKKÜRLER…. mimrak@mynet.com Tel: 506 601 74 39