2 -9 sierpień 2014

1. Uwagi po wycieczce do BIAŁORUSI 2 -9 sierpień 2014 Anna Kołodziejczyk

2. Pierwsze wrażenia • Na trasie wycieczki nie zauważyłam żadnego autokaru turystycznego • Bardzo dobre drogi, mało samochodów • Wielkie, bezludne przestrzenie • Czyste wsie i miasta • Brak reklam • Brak sieci zachodnich supermarketów, McDonald’a • Pomniki Lenina

3. Białoruś zwiedzałam po raz pierwszy, ale pamiętam wiele rozmów z 70-tych, 80-tych lat z osobami mieszkającymi na Kresach. Co zapamiętałam ???

4. duże zastraszenie ludzi pamiętających czasy stalinizmu oraz żyjących w ZSRR, • duża demoralizacja społeczeństwa, • wielka korupcja, • alkoholizm, • na Kresach wszyscy mówili w języku rosyjskim, • w Republice Białorusi nie było ani jednej szkoły, ani jednego przedszkola pracującego w języku białoruskim, • w języku białoruskim mówiono głównie na wsi, znaczna część mieszkańców wsi przeniosła się do miasta, • kościoły, dawne zabytkowe dzielnice, dawne cmentarze często po 61 roku były wyburzone, • jeśli pojedyncze kościoły były otwarte, to młodym ludziom nie wolno było do nich wchodzić. Na tych terenach nadal żyje wiele osób mających polskie korzenie. Nie wszyscy Polacy przyznawali się do swojego pochodzenia.

5. Od 25 sierpnia 1991 roku suwerenne państwoBIAŁORUŚ

6. BIAŁORUŚ to państwo wielonarodowe ! Według spisu ludności z 1999 i 2009 roku struktura etniczna na Białorusi Ludność Białorusi według narodowości i języka (spis 1999) Źródło: http:/ www.wikipedia.pl/bialorus..html

7. W lipcu 1994 roku prezydentem Białorusi został Alaksandr Łukaszenka. • Alaksandr Łukaszenka „lubi kamery”. Przed wyborami przedstawił strategię swoich rządów, którą konsekwentnie realizuje, tj.: • rozwój gospodarki Białorusi w oparciu o przemysł ciężki i rolny, • ścisła współpraca z Rosją, wykorzystanie rosyjskiej bazy surowcowej oraz dużego rynku zbytu, • walka z korupcją. • Na początku 90-tych lat na terenie Białorusi pracowało wiele znaczących fabryk w sektorze przemysłu ciężkiego. Dlaczego Alaksandr Łukaszenko wygrał wybory łatwiej zrozumieć po przeczytaniu artykułu Niedoszły car Rosji – relacja. http://rodm-wroclaw.pl/spotkanie-z-malgorzata-nocun-3/

8. JAK SKUTECZNIE PREZYDENT WYKORZYSTUJE WSPÓŁPRACĘ Z ROSJĄ? W kolejnych latach ceny gazu były zmieniane, niemniej Białoruś zawsze płaciła najmniej. Do mieszkań dostarczany jest tani prąd i gaz. Cena 1 litra paliwa ok. 3 zł. Niskie ceny energii stymulują rozwój gospodarki. Źródło: http://szczesniak.pl/2324

9. W 1985 roku Prezydent Białorusi ukończył Białoruską Państwową Akademię Gospodarstwa Wiejskiego, uzyskując wykształcenie ekonomisty produkcji rolno-przemysłowej. • Od marca 1987do lipca 1994 roku pracował jako dyrektor sowchozu „Haradziec” w rejonie szkłowskim. Rozwój rolnictwa jest priorytetowym celem gospodarki Białorusi !

10. Rządowy program rozwoju rolnictwa • Program opracowany na lata 2005-2010, realizowany do końca 2015 roku ma na celu: • zrównoważyć rozwój obszarów wiejskich, • efektywne wykorzystać środki publiczne na rzecz przesiedlenia całych wsi do nowego typu miast rolnych, nazwanych AGRO. • Liczba miast rolnych jest równomiernie rozłożona w poszczególnych regionach republiki. W sumie w latach 2005 -2010 powstało 1481 osiedli AGRO: • w rejonie Brześć - 221, • w rejonie Witebsk - 256, • w rejonie Homel - 238, • w rejonie Grodno – 239, • w rejonie Mińsk - 325, • w rejonie Mohylewie – 202.

11. Program rozwoju rolnictwa wykorzystuje rozbudowaną sieć istniejących kołchozów i sowchozów. 90% ziemi przeznaczono po produkcję rolną, zaś 10% dla potrzeb ludności. 95% żywności produkowanych jest na Białorusi.

12. Każdy Białorusin może się przeprowadzić na wieś i dostać tam dom o powierzchni 80-120 metrów kwadratowych, budynek gospodarczy i mały ogródek za darmo. Aby otrzymać dom jedno z małżonków musi pracować w danym gospodarstwie. Po 10 latach dom staje się ich własnością. Jeśli z jakiegoś powodu po mniej niż 10 latach postanowili odejść z gospodarstwa, to mają prawo do zakupu tego domu po cenie obniżonej. Cena jest zmniejszona o 10% za każdy przepracowany rok. Przykładowo zawierając umowę w roku 2005 wyceniono 120 mln Byr(13.000 dolarów). Jeśli rodzina w 2014 postanowiła zrezygnować z pracy w danym gospodarstwie to musi zapłacić tylko 10% kosztów domu, tj około 1300 dolarów. http://yanlaros.livejournal.com/7874.html

13. Potrawy na bazie ziemniaka są podstawą wyżywienia w Białorusi.

14. Rozwój mleczarstwa oraz produkcji serów … Białoruś ma ok. 25% tej ludności, co Polska, ale jej produkcja mleka już dziś sięga 53% polskiej produkcji, a nasz sąsiad nie ukrywa, że chce w nieodległym czasie osiągnąć ponad 80% polskiej produkcji. … http://www.prawica.net/archive/all/2014/8/17

15. http://www.geopolityka.org/publikacje/2989-konrad-rekas-sila-sowchozu-polityka-rolna-bialorusi.htmlhttp://www.geopolityka.org/publikacje/2989-konrad-rekas-sila-sowchozu-polityka-rolna-bialorusi.html

17. Gospodarstwa, które nie zostały objęte przedstawionym programem rozwoju rolnictwa w znacznej części przeznaczone są na cele agroturystyki. W 2014 ogłoszony został projekt prywatyzacji NIERENTOWNYCH kołchozów i sołchozów. Gospodarstwa te mogą uniknąć prywatyzacji, jeśli przez najbliższe pół roku czasu zwiększą swoją efektywności. PRYWATYZOWANE BĘDĄ JEDYNIE NIERENTOWNE GOSPODARSTWA ROLNE !!!

18. Przewozy ładunków ! Znacznie mniejsza ilość Tir’ów na drogach niż w Polsce, z tego powodu drogi nie są tak szybko niszczone.

19. Odbudowa zabytków jest priorytetowym celem gospodarki Białorusi !

20. Na Białorusi powstały ośrodki naukowe zajmujący się historią architektury. • Pod koniec lat siedemdziesiątych rozpoczęły się także pierwsze prace konserwatorskie: • przeprowadzona została restauracja m.in.: soboru Sofijskiego w Połocku, • zboru kalwińskiego z XVI wieku w Zasławiu, • kościoła w Raubiczach, • klasztorów Bazylianów i Brygidek w Grodnie, • Bramy Słuckiej w Nieświeżu. • Na  początku lat osiemdziesiątych w  Mińsku odrestaurowano: • kościół św. Józefa, • klasztor Bernardynów, • cerkiew Piotra i Pawła przy ulicy Niemiga, • kościół św. Rocha na Złotej Górce, • kościół św. Szymona i św. Heleny • Dokonano także renowacji zespołu architektonicznego Troickiego Przedmieścia.

21. Zabytki na liście UNESCO • Zespół pałacowy w Nieświeżu – 2005 r. • Zespół pałacowy w Mirze – 2000 r. Zgłoszono do wpisu na listę UNESCO centrum Mińska jako najlepszy przykład architektury okresu stalinizmu. Większość odbudowywanych zabytków ściśle związana jest z historią Polski, chociaż ta informacja nie jest akcentowana przez przewodników.

22. Pałac w Nieświeżu Napoleon Orda, 1876 Zespół pałacowo-parkowy położony na wyspie na jeziorze Nieśwież należący od 1533 roku do Radziwiłłów [UNESCO].

23. Pałac w Mirze Zbudowany w XIV wieku w stylu gotyckim. Od XVI do XIX wieku zamek należał do Radziwiłłów i wtedy został przebudowany w stylu renesansowym [UNESCO]. Zamek ten posłużył Mickiewiczowi za pierwowzór zamku Horeszków z "Pana Tadeusza".

24. MIŃSK-stolica Białorusi Plac Październikowy

25. pl. Niepodległości

26. Białoruski uniwersytet

27. Lenin na pl. Niepodległości na tle budynku rządowego

28. Program rządowy „Zamki Białorusi” • Program  rządowy„ZamkiBiałorusi”kontynuujeodbudowę zamkówpochodzących z czasówWielkiegoKsięstwaLitewskiego.W latach 2012-2018 na ten cel przeznaczono ponad 131 miliardówrublibiałoruskich. Na terytoriumBiałorusiznajdowałosięponad 150 zamków. Obecniewiększośćz nichjest w ruinie. • Do odbudowyzakwalikowano38 zamków, między innymi Stary Zamek w Grodnie, zamki w Lidzie i Lubczy, pałac Sapiehów w Różanach, planowane jest odnowienie północnej wieży Zamku w Krewie, gdzie została podpisana unia w 1385 roku. Ruiny zamków w Nowogródku, Krewie, Olszanach, Bychowie, Gieranionach, Smolanach i Telmanie zakwalifikowano do „częściowej restauracji”.

29. Stary zamek w Grodnie Stary Zamek– zamek królewski miejsce sejmów walnych I Rzeczypospolitej, miejsce śmierci królów polski: Kazimierza Jagiellończyka i Stefana Batorego oraz św. Kazimierza. Pierwszy obiekt obronny postawili książęta ruscy w XI wieku. W 1393 roku Grodno było siedzibą księcia Witolda, na którego rozkaz w 1398 roku wybudowano murowany gotycki zamek.  Obecnie istnieją plany odbudowy zamku w formie z czasów panowania Stefana Batorego

30. Rycina z 1597 r. /http://pl.wikipedia.org/wiki/Stary_Zamek_w_Grodnie/ … Na terenie dziedzińca zamkowego, na który prowadzi ozdobna brama, zachowały się pozostałości tzw. Dolnej (XII w.) i Górnej (XIV w.) cerkwi - resztki murów i fundamentów oraz elementy wystroju. m.in. fragmenty majolikowej podłogi cerkwi Dolnej z ornamentem geometrycznym. /http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=472239&page=6/

31. Nowy zamek w Grodnie Nowy Zamek zbudowany był w latach 1734-51 przez króla Augusta III. Nowy Zamek był miejscem odbywania sejmów. Na jego dziedzińcu znajdował się wzniesiony w 1726 r., niezachowany specjalny budynek mieszczący salę sejmową. Tutaj podczas ostatniego sejmu Rzeczpospolitej w 1793 r. podpisano traktat rozbiorowy z Rosją i z Prusami. W1795 roku w tym zamku ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski podpisał abdykację. W pierwotnym stanie zachowała się; brama wjazdowa z XVIII w. flankowana filarami z rzeźbami sfinksów.

32. Nowy Zamek w Grodnie na obrazie z XVIII wiekuhttp://www.radzima.org/pl/grodno/nowy-zamek.html Nowy Zamek w Grodnie, obraz Napoleona Ordy

33. Główne wejście do Nowego Zamku Wierność odbudowy detali ???

34. Zamek w Lidzie Zamek zbudowany w 1323 roku na zlecenie wielkiego księcia litewskiego Giedymina w miejscu spływu rzek Lidejka i Kamienka.

35. Obraz Napoleona Ordy Fotografia z okresu I wojny światowej …Kolejny najazd Szwedów podczas III wojny północnej (1700-21) spalił zamek lidzki (1702). Podniszczona warownia służyła nadal jako miejsce sądów i magazynowania archiwów akt grodzkich aż do końca XVIII wieku. Zamek obsadzony jeszcze przez powstańców w insurekcji kościuszkowskiej (1794), później popadł w zupełną ruinę… /http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=472239&page=19/

36. Pałac Sapiehów w Różanach Pierwotna rezydencja hetmana Lwa Sapiehy powstała w tym miejscu w początkach XVII wieku

37. Odbudowana brama wjazdowa

38. Zamek w Nowogródku Fortyfikacje w Nowogródku zostały zbudowane po 1241 roku przez księcia litewskiego Edywiła prawdopodobnie w miejscu wcześniejszego ruskiego grodu z XII wieku. Mendog ustanowił tu stolicę państwa litewskiego, przyjął tu chrzest i w 1253 koronował się na króla Litwy.

39. Miejsca związane z Polakami Jezioro Świteź Muzeum Mickiewicza w Nowogródku

40. Folwark Mereczowszczyznaw Kosowie Poleskim, w którym urodził się Tadeusza Kościuszki Mereczowszczyzna na obrazie Napoleona Ordy

41. Syn białoruskiej ziemie, bohater polskich ziem !!!

42. Muzeum Elizy Orzeszkowej w Grodnie

43. Miniewicze, mogiła powstańców styczniowych Bohatyrowicze, grób Jana i Cecylii Niemen, miejsce spotkania Justyny i Anzelma

44. Kult wojny ojczyźnianej

46. W prezentacji przypomniane są wyłącznie wybrane obiekty zabytkowe, które zobaczyliśmy w trakcie wycieczki. Aktualnie na Białorusi udostępniono jest dla turystów znacznie więcej ciekawych obiektów.

47. Program bezpieczeństwa demograficznego jest priorytetowym celem gospodarki Białorusi ! http://minsk.gov.by/ru/normdoc/3230/programma_146_02092011.shtml

48. Współczynnika dzietności Raport z 2013 roku, na podstawie danych z 224 państw. Pozycja Współczynnik http://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_pa%C5%84stw_%C5%9Bwiata_wed%C5%82ug_wsp%C3%B3%C5%82czynnika_dzietno%C5%9Bci

49. Rząd Białorusi stosuje różne metody, aby zwiększyć ilość urodzeń. Dodatek za pierwsze dziecko wynosi 7068800 rubli (około 900$). Za urodziny drugiego i kolejnego dziecka państwo płaci rodzicom dodatek w wysokości 9896320 rubli (około 1300$). Kobieta po urodzeniu dziecka ma prawo do płatnego urlopu macierzyńskiego w ciągu 3 lat od porodu, dostaje miesięcznie 706880 rubli (około 90$). Po 3 latach może zostać na urlopie wychowawczym otrzymując przy tym 50$ miesięcznie. Państwo aktywnie wspiera wielodzietne rodziny. Jeżeli w rodzinie jest czwórka dzieci, państwo bezpłatnie oddaje w użytkowanie rodzinie dom. Jeżeli w rodzinie jest trójka dzieci, państwo również zapewnia mieszkanie, ale za drobną dopłatą, bądź spłaca kredyt hipoteczny zaciągnięty przez tę rodzinę. Urodzenie każdego dziecka od pierwszego daje prawo do skorzystania z dodatkowych ulg na kredyt hipoteczny. Im więcej w rodzinie jest dzieci, tym lepsze warunki kredytowe można uzyskać. http://pl.novabelarus.com/gospodarka/sytuacja-demograficzna-na-bialorusi/

50. http://prawica.net/37314