1 / 48

ACTIVITY BASED COSTING -ABC - OBRAČUN TROŠKOVA PO AKTIVNOSTIMA

ACTIVITY BASED COSTING -ABC - OBRAČUN TROŠKOVA PO AKTIVNOSTIMA. Sistemi obračuna troškova. Obračuni po mestima troškova- obračun po stvarnim i planskim troškovima Obračun po aktivnostima ima za cilj utvrđivanje što tačnije cene koštanja proizvoda ili usluge

patia
Download Presentation

ACTIVITY BASED COSTING -ABC - OBRAČUN TROŠKOVA PO AKTIVNOSTIMA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ACTIVITY BASED COSTING -ABC -OBRAČUN TROŠKOVA PO AKTIVNOSTIMA

  2. Sistemi obračuna troškova • Obračuni po mestima troškova- obračun po stvarnim i planskim troškovima • Obračun po aktivnostima ima za cilj utvrđivanje što tačnije cene koštanja proizvoda ili usluge • Razlika – tradicionalni sistemi obračuna troškova (troškovi se alociraju na organizacione delove ili mesta troškova), a kod ABC sistema troškovi se alociraju na aktivnosti

  3. Problem alokacije indirektnih troškova • Indirektni troškovi proizvodnje (troškovi ostalog materijala za održavanje, plate zaposlenih na održavanju, troškovi amortizacije, komunalne usluge, troškovi zarada inženjera na dizajniranju proizvoda i slično)

  4. Tradicionalni sistem alokacije indirektnih troškova Direktni materijal Direktni rad Ostali Direktni troškovi Nealocirani troškovi Direktno dokumentacija Direktno dokumentacija Uzročnik potrošnje Proizvodi Nealocirano

  5. Direktni materijal Direktni rad Ostali Direktni resursi Indirektni resurs A Indirektni Resurs Z Nealocirani troškovi % % % % direktno direktno Aktivnost 1 Aktivnost 10 Uzročnik potrošnje Uzročnik potrošnje Proizvodi Nealocirano ABC

  6. Dvostepeni ABC • U prvoj fazi se svi indirektni troškovi alociraju na aktivnosti • U drugoj fazi se troškovi sa aktivnosti alociraju na proizvode

  7. Aktivnosti • Osnovna ideja ovog obračuna – proizvodi ili usluge troše aktivnosti a aktivnosti troše resurse (materijal, ljudski rad, mašine) • Proizvodi Aktivnosti Resursi

  8. Aktivnosti • Svaka ponovljena akcija ili kretanje ili redosled poslova • Odgovarajuća kombinacija ljudi, tehnologija, sirovina, metoda i sredine neophodne za proizvodnju proizvoda ili pružanje usluge • Zajednica specifičnih poslova sličnih po prirodi vezanih za izradu proizvoda ili pružanje usluge

  9. Klasifikacija aktivnosti • Aktivnosti procesa • Aktivnosti na nivou jedinice (punjenje litre soka) • Aktivnosti na nivou serije (montiranje alata ) • Aktivnosti podrške procesu (obezbeđenje kvaliteta, održavanje opreme, computer aided design- CAD, kontrola proizvodnje) • Aktivnosti podrške organizaciji (opšte upravljanje, planiranje, nadzor, održavanje zemljišta) • Aktivnosti vezane za potrošače (dizajniranje proizvoda prema zahtevima potrošača, marketinške aktivnosti) • Aktivnosti vezane za proizvod/ proizvodni program (inženjering, unapređenje proizvoda, postavljanje i setovanje mašina)

  10. Identifikovanje aktivnosti • Metode: • Intervju • Paneli stručnjaka • Dnevnik ili beleške zaposlenih • Neposredno proučavanje jedinica koje se analiziraju

  11. Primer • Utvrđivanje cene koštanja, primer kompanije koja se bavi proizvodnjom proizvoda A i B

  12. Podaci za primenu obračuna troškova po aktivnostima • Odabir aktivnosti: • Aktivnost nabavke materijala • Aktivnost prijema materijala • Aktivnost kontrole materijala • Aktivnost skladištenja • Aktivnost mašinske obrade i • Aktivnost pripreme mašina

  13. Primer ABC (preuzeto iz prof. dr B. Novićević, Lj. Antić, Upravljačko računovodstvo, Niš, 2006.g., str. 267. • Direktni troškovi : • Proizvod A( direktan materijal 2.000.000 din, direktan rad 1.200.000 din) • Proizvod B (direktan materijal 3.000.000 din i direktan rad 2.400.000 din)

  14. Primer (nastavak) • Indirektni troškovi: • Troškovi proizvodnih resursa (3.300.000 din) odnose se na aktivnost mašinske obrade 90% i na aktivnost pripreme mašina 10% Troškovi uslužnih resursa 1.320.000 din (zarade, osiguranje, amortizacije, komunalne usluge i slični) - iznos od 600.000 din se odnose na skladište materijala, - ostatak od 720.000 din koje čine troškovi zarada alocira se na aktivnosti na osnovu broja angažovanih lica na tim aktivnostima (nabavke materijala 10 lica, prijem materijala 9 lica i kontrola materijala 5 lica)

  15. Primer (nastavak) • Uzročnici trošenja u pojedinim aktinostima su sledeći: • Nabavka materijala ( porudžbine 5.000 porudžbina) • Kontrola materijala ( izveštaji o kontroli, 3.000 izveštaja) • Skladištenje materijala (pribavljene partije materijala, 30.000 partija) • Mašinska obrada materijala (mašinski časovi, 3.000 časova) • Priprema mašina (priprema, 100 )

  16. Primer Dvofazni ABC • I faza - Izračunati iznos indirektnih troškova alociranih na aktivnosti • II faza - Izračunati iznos indirektnih troškova po proizvodima A i B • Utvrditi cenu koštanja proizvoda A i B

  17. Rešenje • Alociranje troškova resursa na aktivnosti • Troškovi proizvodnih resursa 3.300.000 din alocirani su 90% na mašinsku obradu materijala (2.970.000 din) i 10% na pripremu mašina (330.000 din)

  18. Alokacija troškova proizvodnih resursa u odnosu 90%:10%

  19. Rešenje • Alokacija troškova uslužnih resursa • 600.000 din na skladištenje • 720.000 din preko broja angažovanih lica odnosi se na ostale aktivnosti na sledeći način: • Ukupan broj lica = 10+9+5 = 24 lica • Nabavka materijala (10 lica /24 lica) x 720.000 din =300.000 • Prijem materijala ( 9/24) x 720.000 =270.000 • Kontrola materijala (5/24) x720.000= 150.000

  20. Alokacija troškova uslužnih resursa

  21. Saldo troškova do sada raspoređenih na aktivnosti • Priprema mašina = 330.000 • Mašinska obrada = 2.970.000 • Skladištenje = 600.000 • Nabavka materijala = 300.000 • Prijem materijala =270.000 • Kontrola materijala = 150.000

  22. Indirektni troškovi svake aktivnosti

  23. II faza • Alokacija troškova aktivnosti na proizvode A i B • Trebaju nam informacije o tome koliko svaki proizvod utroši pojedine aktivnosti (ova informacija je uvek data u zadatku) • A proizvod – 4.000 porudžbina, 2.500 izveštaja o prijemu, 2.500 izveštaja o kontroli, 20.000 partija skladištenja, 1.000 mašinskih časova i 90 priprema) • B proizvod ( 1.000 porudžbina, 500 izveštaja o prijemu, 500 izveštaja o kontroli, 10.000 partija, 2.000 mašinskih časova i 10 priprema mašina) • Ovo je prikazano u tabeli na sledećem slajdu

  24. Rešenje druge faze ABC (indirektni troškovi po proizvodu A i B)

  25. Cena koštanja proizvoda A i B

  26. Prednosti ABC • Poredjenje sa nekim ciljnim aktivnostima drugih istih odeljenja u istom preduzeću ili konkurentskih preduzeća / grane (benchmarking) • Reinženjering preduzeća (dizajniranje novog načina obavljanja poslova i aktivnosti) • Utvrđivanje aktivnosti koje dodaju vrednost i onih koje ne dodaju vrednost i koje možemo eliminisati

  27. Primer razvoja ABC u uslužnim delatnostima (banke)

  28. Primer ABC u uslužnoj delatnosti -banke

  29. Alokacija troškova na aktivnosti (I faza- procenti x ukupni troškovi na nivou aktivnosti)

  30. Osnove za alokaciju- uzročnici trošenja u svakoj aktivnosti Uzročnici troškova: Broj novih računa (540) Broj depozita (163,000) Broj drugih transakcija (49,000) Broj računa (540) • Aktivnosti : • Novi računi • Depoziti • Ostale transakcije • Ostale bankarske aktivnosti

  31. Alokacija troškova na aktivnosti (I faza)

  32. II faza- troškovi po bankarskim uslugama • U ovoj podružnici banke obavljaju se dve vrste bankarskih usluga: • Za sektor stanovništva • Za sektor preduzeća • Interesuju nas troškovi sektora stanovništva???? • U tom smislu treba izračunati koliko od svakog uzročnika troškova odlazi na ovaj sektor (10 računa, 88.000 depozita, 1.000 transakcija, 10 računa)

  33. Rešenje II faza • Ukupni indirektni troškovi = 148.467 $ • Nema direktnih troškova u ovoj delatnosti=0 • Ukupno otvorenih računa 2.500, koliki su troškovi po računu? • Troškovi sektora stanovništva po računu ili cena koštanja sektora stanovništva = 148.467 $/2,500 računa =$ 59.38

  34. Zaključak na osnovu aktivnosti • Da li se isplati da ova banka u ovoj filijali ima sektor stanovništva, ako se zna da su u drugim filijalama cena koštanja sektora stanovništva je 48$ po računu • 48 $ po računu (benchmark cena) je niža od stvarne cene koštanja od 59.38 $ po računu Kada poredimo benchmark i stvarne cene sektora stanovništva možemo zaključiti da u sektoru stanovništva ima neracionalnih trošenja jer je cena veća od benchmarka. Treba pronaći uzrok takvim trošenjima u ovom sektoru.

  35. Primer iz udžbenika • Tri vrste aktivnosti: • priprema linije • čišćenje linije • proizvodnja proizvoda

  36. Primer iz udžbenika • Dve vrste proizvoda – jogurt A i jogurt B (1 litra) • Proizvedeno 99.000 litara A i 1.000 litara B • Indirektni troškovi 200.000 din • Vreme punjenja -5 sekundi • Priprema linije -20 minuta = 1200 sekundi • Pranje linije 1 sat = 3.600 sekundi • ostali podaci: • jogurt A punjen 20 puta, jogurt B 5 puta

  37. Raspored opštih troškova na jogurt A i B – tradicionalni sistem • Troškovi = 200.000 din • Raspodela prema količini proizvedenih jogurta • 200.000 din /100.000 litara = 2 din po litri

  38. ABC sistem- raspored opštih troškova • Jogurt A • Priprema linije – uzročnik trošenja serija (20 serija) • Punjenje jogurta – uzročnik trošenja komadi (99.000 litara) • Pranje linije – uzročnik trošenja serija (serija 20)

  39. Tabelarni prikaz – trošenje aktivnosti u sekundama

  40. Tabelarni prikaz – trošenje aktivnosti u sekundama

  41. Tabelarni prikaz – obračun troškova po aktivnostima • Ukupni troškovi prerade jogurta A = 0.95322 x 200.000 = 190.645,16 • Ukupni troškovi prerade jogurta B = 0.04677 x 200.000 = 9.354,84 • Troškovi po jedinici A = 190.645 /99.000 litara = 1,92 din /l • Troškovi po jedinici B = 9.354 / 1.000 litara = 9,35 din / l

  42. Zaključak • Troškovi prerade (opšti troškovi) su različiti kod jogurt A (1,92) u odnosu na jogurt B (9,35) • Razlog su veće serije kod A nego kod B • Po tradicionalnom sistemu troškovi prerade su identični kod A i B (2 din po komadu), ovako se ne dobija tačna cena koštanja • Cena koštanja jogurta = Direktni troškovi + Troškovi prerade (opšti troškovi)

  43. Nadogradnja primera obračunom cene kotšanja- ovaj deo nije obuhvaćen primerom iz udžbenika • Ako su direktni troškovi jogurta A i B identični i iznose 25 din po jogurtu utvrditi cenu koštanja A i B po tradicionalnom i ABC sistemu

  44. Obračun cene koštanja po tradicionalnom sistemu • Jogurt A = direktni 25 din + opšti troškovi prerade 2 din = 27 din • Jogurt B = direktni troškovi 25 din + opšti troškovi prerade 2 din = 27 din

  45. Obračun cene koštanja po ABC • Jogurt A • Direktni troškovi 25 din + Opšti troškovi prerade 1.92 din = 26.92 din • Jogurt B • Direktni troškovi 25 din + Opšti troškovi prerade 9.35 din = 36.35

  46. Zaključak • Obračun po ABC sistemu daje tačniju cenu koštanja jer alocira opšte troškove na aktivnosti i vodi računa o veličini serije i troškovima aktivnosti koji se odnose na seriju, a ne samo na proizvedenu količinu • Proizvod A ima u ABC sistemu nižu cenu koštanja jer je na njega alocirano više opštih troškova koji zbog veće serije su niži po jedinici (litri jogurta)

More Related