„Andrzejki” i „Katarzynki”

1. „Andrzejki” i „Katarzynki”

3. Andrzejki – St. Andrew’s Day • Jest to wieczór wróżb, który zwykle organizowany jest w nocy z 29 na 30 listopada – a więc w wigilię św. Andrzeja. It’s an evening of divinations, which is usually organizedatthe night between 29 and 30 November - so onSt. Andrew’s eve. • Św. Andrzej jest patronem krajów takich jak np. Szkocja, Grecja, Rosja, Hiszpania, Niemcy, Luksemburg. St. Andrew is the patron of countries such as Scotland, Greece, Russia, Spain, Germany, Luxembourg.

4. Kim jest św. Andrzej? – Who’s St. Andrew? • Św. Andrzej był jednym z 12 apostołów. St. Andrew was one of the 12 apostles. • Jest patronem: • Narodów słowiańskich • Małżeństw, podróżników, rybaków, rycerzy, zakochanych, pomaga w wypraszaniu potomstwa i kojarzeniu małżeństw He is the patron of: Slavic Nations Married couples, travelers, fishermen, knights, people in love, he helpsin praying for offspring and connectscouples

5. Andrzejki – St. Andrew’s Day • Andrzejki są idealną okazją do tego, by organizować ostatnie huczne zabawy na chwilę przed adwentem (trwającym aż do Świąt Bożego Narodzenia). St. Andrew’s Day is an ideal opportunity to organize the lastloud party justbefore Advent (whichlastsuntil Christmas).

6. Andrzejki w innych krajach– St. Andrew’sDay in othercountries • W Szkocji są tzw. „świętem bankowym” – angbank holiday– dzień wolny od pracy. Osoby, które nie są zatrudnione w służbach użyteczności publicznej lub służbach mundurowych, a więc m.in. w: • straży pożarnej • pogotowiu ratunkowym • służbie zdrowia • policji mają dzień wolny od pracy, natomiast osoby pracujące w wyżej wymienionych służbach otrzymują wyższe wynagrodzenie. Nazwa związana jest z faktem, że tego dnia również banki są nieczynne. In Scotland it’scalled „bankholiday" - a day off from work. Those who are not employed in the public services or the uniformed servicessuch as: Firefighters Emergencymedicalservice Health service Police have a day off from work, and peoplewho work in those departments receive higher salary. However, the name comes from the fact that on that day the banks are closed.

7. Kilka słów o historii – a fewwordsabouthistory • Kiedyś wróżby andrzejkowe przeznaczone były dla płci żeńskiej – kobiet i dziewcząt. Andrzejki traktowane były niezwykle poważnie. Zwykle kobiety wróżyły sobie indywidualnie, bez świadków. Później zaczęto wróżyć sobie w grupach kobiet niezamężnych, w podobnym wieku. W dzisiejszych czasach wróżby dotyczą zarówno kobiet jak i mężczyzn i prawie nikt nie wróży sobie w samotności, gdyż najczęściej wróżby połączone są z zabawą. Once St. Andrew's predictions were for females- women and girls. St. Andrew’s Daywere treated extremely serious. Women usuallybode on theirown, without witnesses. Later on, theystared to bodein groups of single womenwhoarein the same age. Nowadays predictions referto women and men, and almost nobody bode alone, becausepredictions are combined with fun.

8. Kilka słów o historii – a fewwordsabouthistory • Warto zaznaczyć, że pochodzenie wróżb andrzejkowych nie jest do końca znane. Jedni twierdzą, że zwyczaje związane z wróżeniem mają swoje korzenie w starożytnej Grecji (podobieństwo imienia Andrzej Andressi greckich słów aner, andros– co oznacza męża, mężczyznę), inni z kolei odnoszą się do kultu boga Frejra, który uważany jest za dawcę bogactw, za bóstwo miłości i płodności. • W Polsce wzmianki na temat „Andrzejek” pochodzą z XVI wieku. It should be pointed out that the origin of St. Andrew’sdivination is not fully known. Some peopleclaimthat the habits of divination have their roots in ancient Greece (similarity of the name of Andrew (Andress) and Greek words aner, andros- meanshusband, a man), others refer to the cultof the god Frejra, whois considered to be a giver of wealth, a divintyof love and fertility.In Poland, the mention of "Andrzejki" comesfrom the sixteenth century.

9. Przykłady najbardziej znanych wróżb andrzejkowych – Examples of the most famous predictions of St. Andrew’s Day

10. Wróżby popularne wiele lat temu – Predictions popular many years ago • Jeśli kobieta zachowywała post przez cały dzień, a oprócz tego modliła się do św. Andrzeja 7 razy kończąc pacierz zaklęciem: „Święty AndrzejuMój dobrodziejuKto ma moim byćNiech mnie poda pić.” – w nocy podczas snu mogła zobaczyć swojego przyszłego męża. • Wierzono, że mężczyzna, który ukaże się dziewczynie we śnie z kubkiem wody, zostanie jej mężem. • Istniał też zwyczaj stawiania przy łóżku naczynia z wodą, na które kładło się w poprzek wiórki lub słomkę. Panna, idąc spać, wzywała ukochanego, by ją szczęśliwie przeprowadził przez ten most. Jeśli we śnie spełnił życzenie, wróżyło to dobre małżeństwo. If a woman fasts the wholethe day and sheprays to St. Andrew 7 times ending the prayer: „St. Andrew, My benefactor, Whowill be mine Let himgive me drink." - at night while sleeping shecould see her future husband. • It was believed that the man who appears in a girl’sdreamwith a cup of water - will be her husband. • There was a custom of placingbowl of water nearthe bed and puttingacross the straw. Girlwhilegoing to bed, called her lover to takehersafetyacross the bridge. If he willcometruea wish during the dream,it meansa good marriage.

11. Wróżby popularne wiele lat temu – Predictions popular many years ago • W dniu św. Andrzeja kobieta ścinała gałązkę wiśni lub czereśni. Jeśli stało się tak, że ta gałązka zakwitła w Wigilię – oznaczało to, że kobieta szybko wyjdzie za mąż. • Podczas wróżb losowane były przedmioty, które miały symboliczne znaczenie np. różaniec – kobieta zostanie zakonnicą, wstążka – ślub w niedalekiej przyszłości, liść – staropanieństwo. On St. Andrew’s Daywoman was cutting the twig of cherry tree. If this twig bloomed on Christmas Eve - this meant that shewillgetmarriedsoon.Duringpredictions were drawn objects whichhadsymbolic sensesuch as rosary – the womanwillbecomea nun, ribbon - wedding in the near future, leaf - spinsterhood.

12. Wróżby popularne wiele lat temu – Predictions popular many years ago • Dziewczęta nasłuchiwały szczekania psa – strona, z której dochodził odgłos miała symbolizować region, z którego będzie ukochany. • Głośne i mocne szczekanie zapowiada młodzieńca, skowyt – że mąż będzie chorowity, szczek chrapliwy – że narzeczony będzie stary. • Dziewczęta tworzyły koła, w środku umieszczały gąsiora – ta, do której podszedł jako pierwszy – najwcześniej ze wszystkich miała wyjść za mąż. • Dziewczęta piekły placki, smarowały tłuszczem i kładły na ławie – ta, której placek został zjedzony przez psa jako pierwszy – pierwsza miała wyjść za mąż. Girls listenedfor barking dog – sidefrom which the sound was coming symbolizedthe region of lover.Loud and strong barking symbolizedthe young man, yelping- that the husband will be ill, harshbarking – the loverwill be old.The girls madecircle andin the middletheyplaced the gander – the one to who he came first - the earliest willget married.Girls madepancakes, butteredand puton the bench - the one whose pancake was eaten by a dog as the first – willget marriedsoon.

13. Wróżby andrzejkowe popularne w dzisiejszych czasach – St. Andrew’spredictions popular nowadays

14. Lanie wosku – decantingwax • W odpowiednio przygotowanym garnku należy rozpuścić wosk. Przygotowujemy miskę z wodą. W jednej ręce trzymamy klucz z dziurką, a w drugiej garnek z woskiem. Wosk przelewamy przez dziurkę od klucza tak, by na lustrze wody powstał kształt woskowy. Po stężeniu oglądamy cień, który kształt rzuca na ścianę. Kształt związany jest z naszą przyszłością. • Klucz symbolizuje przejście między światem żywych i duchów, bywa amuletem, ale może też przynosić pecha. Dissolvethe wax in a specialpot. Prepare a bowl fullof water. In one hand hold the key with a hole, and in other- pot with wax. Funnel the waxthrough the keyhole to haveshape of wax in water. After concentration, watch a shadow on the wall. The shapeisconnected with ourfuture. The key symbolizes the transition between the world of the living and the spirits, sometimes isan amulet, but it can also bring bad luck.

15. Imię ukochanego – sposób 1The name of beloved – waynumber 1 • Pierwszym ze sposobów na poznanie imienia ukochanego jest przerzucanie kartek w kalendarzu z zamkniętymi oczami. Zatrzymanie się na danej kartce z imieniem – oznacza imię przyszłego męża. The first way to get to know the name of yourbeloved is flipping the pages of calendar with closedeyes. Stopping on a piece of paper with the name – meansthe name of future husband.

16. Imię ukochanego – sposób 2The name of beloved – waynumber2 • Z papieru wycina się duże serce. Na odwrocie wypisuje się imiona mężczyzn. Następnie zamyka się oczy i przebija serce szpilką w dowolnym miejscu – wylosowane imię będzie oznaczało imię przyszłego męża. Cut out from papera large heart. Overleaf, writethe names of men. Close eyes and punctureheart with pin anywhere – chosenname will mean the name of future husband.

17. Imię ukochanego – sposób 3The name of beloved – waynumber3 • Na 25 białych karteczkach wypisuje się bliskie sercu imiona męskie. Wszystkie karteczki miesza się i wkłada pod poduszkę. Codziennie losuje się jedną karteczkę, aż do Wigilii. Karteczka, która została wyjęta spod poduszki w Wigilię związana jest z imieniem przyszłego męża. On 25 white pieces of paper writenames of men close toyourthe heart. Mix them and put under the pillow. Every day draw onepiece of paper until Christmas Eve. The piece of paperwhichwill be removed from the pillow on Christmas Eve is connectedwith the name of future husband.

18. Imię ukochanego – sposób 4The name of beloved – waynumber4 • Równie popularna jest wróżba ze skórką jabłka. Jabłko należy obrać ze skórki starając się, aby stanowiła ona jak najdłuższy łańcuch. Następnie każda z dziewcząt rzuca skórkę za siebie. W kształcie skórki upatruje się litery – będzie ona oznaczała pierwszą literę imienia ukochanego. Equally popular is the divination with thepeel ofanapple. Try to peel the apple to make the longestchain. Then each girl throwsthe peelbackwards. In the shape of peel girls look for the shape of the letter- this is the sign of the first letter of beloved’s name.

19. Imię ukochanego – sposób 5The name of beloved – waynumber 4 • Mniej znana jest wróżba z wodą i płomieniem. Miskę wypełnia się wodą – od środka do brzegów miski przykleja się karteczki z imionami. Na wodzie stawia się łupinę orzecha ze świeczką, która karteczka zapali się pierwsza – będzie oznaczała imię wybranka. Less known is the divination with water and fire. Fill the bowlwith water - from the center to the edges of the bowl stick cards with names. On the water put the shell of nut with a candle, whichcardwillkindlelike the first one – itmeansthe name of chosen one.

20. Buty – Shoes • To chyba jedna z najbardziej znanych wróżb. Kobiety zdejmują po jednym bucie i zaczynają je ustawiać w jednej linii. Potem kolejno przestawiają buty – zawsze w tym samym układzie. Ta, której but przekroczy próg jako pierwszy wyjdzie za mąż najszybciej. It's probably one of the most famous divination. Women take off one shoe and begin to set them up in one line. Then shoesarereordered - always in the same combination. The one whoseshoewill pass the doorstep -will be married soon.

21. Buty – Shoes • Jest jeszcze jedna wróżba związana z butami. Mianowicie kobieta zdejmuje but i rzuca go za siebie przez lewe ramię. Jeżeli spadnie szpicem w stronę drzwi, oznacza to "wyjście z domu", czyli zamążpójście, jeżeli odwrotnie - jeszcze nie pora myśleć o ślubie. There is anotherdivinationassociated with shoes. Womantakes off her shoe and throws it over her left shoulder. If it falls spike in the door, it means "out of home" or marriage, if itfallsopposite – there’s no time to thinkaboutmarriage.

22. Przestroga wirującej butelki - Cautionof the spinning bottle • Dziewczyna, która organizuje wieczór andrzejkowy układa na obwodzie koła wypisane wcześniej przestrogi. Kolejno każda uczestniczka spotkania kręci butelką znajdującą się w środku koła losując dla siebie przestrogę. Powiadają, że zwykle te przestrogi się sprawdzają… The girl who organizes St. Andrew'sevening, isalsoarrangingwarningsin thecircle. Each participant of meetings spins the bottlewhichislocated in the center of the circle by drawing a warning for her. It is said that usually these warnings come true...

23. Magiczne kości – magicaldice • Do tej wróżby potrzebne są 3 kości do gry i kubek. Kości należy włożyć do kubka i energicznie potrząsnąć – każda liczba oczek ma swoje znaczenie: • Trzy -  szczęście, spełnienie marzeń • Cztery - kłopoty, niemiłe niespodzianki • Pięć - wkrótce poznasz miłość swego życia • Sześć - uczucia partnera zaczynają słabnąć lub przyjaciel straci do ciebie zaufanie • Siedem - kłopoty w szkole • Osiem - podążasz drogą donikąd, słuchaj rad przyjaciół • Dziewięć - poznasz nowego przyjaciela • Dziesięć - będziesz mieć rodzeństwo • Jedenaście - choroba kogoś bliskiego • Dwanaście - dobre wiadomości • Trzynaście - blisko ktoś dwulicowy • Czternaście - pomoc kogoś wpływowego albo nowy wielbiciel • Piętnaście - sam(a) nic nie wskórasz, potrzebujesz sojuszników • Szesnaście - cenna znajomość z kimś z zagranicy • Siedemnaście - coś wisi w powietrzu • Osiemnaście - plotki o tobie For thisdivinationare needed three dice and cup. The diceshould be put into a cup and shake vigorously - any number of dotshas the meaning: • Three - happiness, fulfillment of dreams • Four – troubles,unpleasant surprises • Five- soon youwillmeetthe love of yourlife • Six - feelings of yourpartnerfallawayor friend will lose confidencein you • Seven - trouble at school • Eight – youfollow the road to nowhere, listen to advice of friends • Nine – youwillmeeta new friend • Ten - you will have a sibling • Eleven - illness of a loved one • Twelve - good news • Thirteen - nearly somebodydouble-faced • Fourteen – the help of someone influential or a new admirer • Fifteen – youget no changeout, you need allies • Sixteen - a valuable acquaintanceshipwith someone from abroad • Seventeen - somethingis in the wind • Eighteen – gossipabout you

24. Kolory - Colours • W tej wróżbie należy zamknąć oczy i wylosować jedną karteczkę z kolorem. Każdy kolor ma inne znaczenie: • niebieski - szalone powodzenie w miłości i finansach • biały - radość i spokojne dni • zielony – spełnienie najskrytszych marzeń • czerwony - miłe spotkanie i wesoła zabawa • pomarańczowy – pojednanie z ukochanym • żółty – rywalka w miłości, gotowa na wszystko • szary – trzeba więcej się uczyć • fioletowy - duże rozczarowanie • czarny - pechowy okres w życiu In that divination,youhave toclose your eyes and draw one piece of paper with color. Each color has a different meaning: • blue - crazy success in love and finance • white - the joy and quiet days • green - fulfilling dreams • red - nice meeting and cheerful fun • orange - reconciliation with beloved • yellow- rival in love, ready for anything • grey - you have more to learn • purple - a big disappointment • black - unlucky period in the life

25. Wróżba z talerzami – divination with plates • Pod talerzami ukryte są przedmioty : cukierek, piórko, ziarenko pieprzu, muszelka, kamyk. Dziewczyna wybiera jeden talerz nie wiedząc co się pod nim znajduje. Każdy przedmiot ma inne znaczenie: • Cukierek - życie słodkie i wesołe • Piórko - życie lekkie i przyjemne • Ziarenko pieprzu - życie pełne przygód • Muszelka - życie na morzu lub w dalekim kraju • Kamyk - życie pracowite i pożyteczne Under the plates therearehidden objects: candy, feather,grain of pepper, shell, stone. Girl choosesone plate without knowing what is underit. Each objecthas different meaning: • Candy - sweet and happy life • Feather - light and pleasant life • Grain of pepper - a life full of adventure • Shell - life at sea or in a faraway country • Stone– life useful and full of hard work

26. Kleks – Blot • To wróżba podobna do woskowej. Ale do tej wróżby potrzebna jest kartka papieru i farba lub atrament. Należy ją złożyć na pół, potem rozłożyć, żeby było widać miejsce zgięcia. Na środku kartki, tam gdzie zgięcie robimy plamę. Kartkę z plamą składamy mocno i dociskamy. Dzięki temu kształt się odbije na dwóch połowach. Rozkładamy kartkę i obserwujemy kształt. • This divinationissimilar to wax one. But hereyouneed a piece of paper and paint or ink. Paper should be folded in half, then unfold to see the line. In the middleof paper we makestain. We fold the paper and press. We willhave the shape in two halves. We spreadthe paperand observe the shape.

27. Karteczki – Sheets of paper • Jest to wróżba, która pozwala zaangażować wszystkich uczestników do wspólnej zabawy. Na małych karteczkach piszemy różne wróżby. Mogą być śmieszne, ale nie wolno pisać rzeczy złośliwych! Karteczki wrzucamy razem do woreczka. Kartek musi być wystarczająco dla uczestników zabawy. Każdy losuje po jednej karteczce. • It is a divination, which allows allparticipants to involveintofun. On small pieces of paper write different predictions. They can be funny, but don’twrite things malicious! Sheetsthrow together in the bag. Mustbe enoughsheets for participants. Each person draws one piece of paper.

28. Kółeczko - Circle • Dziewczęta ustawiają się w kółku. Trzymają się za ręce i idą w prawą stronę. W środku koła znajduje się chłopak z zawiązanymi oczami. Jego zadaniem jest chwycenie za ręce jednej z dziewcząt. Ta, którą chwyci za ręce - pierwsza będzie panną młodą. • The girls stand in a circle. They hold theirhands and go to the right. Inside the circle thereis a man with blindfold. His taskis grasping hands of one girl. The one whosehands he holds will be futurebride.

29. Wahadełko - Pendulum • Należy zawiesić pierścionek albo obrączkę na czerwonej nitce. Palcem wskazującym i kciukiem lewej dłoni uchwycić nitkę, a łokieć oprzeć na stole. Ustaw wahadełko nad szklanym naczyniem wypełnionym wodą w ten sposób, aby znalazło się po środku naczynia. Rękę trzeba trzymać nieruchomo i obserwować obrączkę. Jeżeli wahadełko nie poruszy się, upłynie wiele lat, zanim spotka się ukochana osobę. Później trzeba przesunąć wahadełko, tak by wisiało 3 cm od brzegu naczynia. Gdy zacznie się kołysać i uderzać o brzegi naczynia należy policzyć ile razy zrobi to w ciągu 5 minut. Wynik trzeba odjąć od łącznej sumy liter imienia i nazwiska. Wynik pokaże tyle lat ile upłynie od chwili obecnej do ślubu. Jeżeli wynik odejmowania jest ujemny, to oznacza ślub jeszcze w tym roku. Danglea ring or a wedding ring on the red thread. Hold the threadusingindex finger and thumb of yourleft hand and putyourelbow on the table. Set pendulum over a glass vessel filled with water in such a way to findin the middle of the vessel. Keepyourhandand lookatwedding ring. If the pendulum doesn’tmove, youwillmeetyourbelovedaftermanyyears. Later, you move the pendulum3 cm from the edge of the vessel. When itwillstart to swing and hit the edges of the vessel, count how many times itwill hit during 5 minutes. The result must be subtracted from the total sum of letters in your name and surname. The result will show youhowmany years will bebetween presentand yourwedding. If the result of the subtraction is negative, it means a wedding this year.

30. Katarzynki - St. Catherine’s Day

31. Katarzynki - St. Catherine’sDay • Są polskim zwyczajem i jednocześnie żeńskim odpowiednikiem andrzejek. Oznacza to, że w nocy z 24 na 25 listopada to mężczyźni wróżą sobie, aby dowiedzieć się czegoś na temat swojej przyszłości. It is a Polish tradition and at the same time female version of St. Andrew’s Day. This means that atnight between 24 and 25 November men presagethemeselvesto get to knowsomething about theirfuture.

32. Katarzynki - St. Catherine’sDay • Święta Katarzyna jest patronką cnotliwych kawalerów, którzy pragną poznać pannę i w przyszłości wejść w szczęśliwy związek małżeński. Kult tej świętej był najbardziej nasilony w okresie średniowiecza. St. Catherine is the patron chastebachelors who want to meet a womanand in the future enter into a happy marriage. The cult of the saint was most intensifiedin Middle Ages.

33. Katarzynkowe zwyczaje – Customs of St. Catherine’s Day

34. Gałązka – A twig • W dniu świętej Katarzyny należy zerwać gałązkę wiśni lub czereśni i wstawić do wody. Jeżeli zakwitnie do Bożego Narodzenia, to w przyszłym roku spełnią się marzenia. • On St. Catherine’s Day youhave tocutatwig of cherrytree and put into the water. If itwillbloom untilChristmas, next year dreams will come true.

35. Liście - Leaves • Na zerwanych liściach należy wypisać swoje marzenia. Liść, który najdłużej zachowa świeżość wróży spełnienie tego marzenia. Youshouldwriteyourdreams on collectedleaves. Leaf, which willremainfresh for longtimewillbringfulfillment of that dream.

36. Szpilki - Pins • Do wróżby potrzebne jest 13 szpilek. Wsypuje się je do kubka, potrząsa, a następnie wysypuje na obrus. Ze szpilek należy odczytać właściwą literę – litery mają swoje znaczenia: A - przed tobą duża zmiana, być może dotyczy to miejsca zamieszkania. E - spełnienie marzeń uczuciowych. Odwrócona - kłopoty zawodowe. H - szczęście w miłości, zmiana stanu cywilnego. L - uważaj na nieuczciwych ludzi i na fałszywe uczucia. Odwrócona- zdecydowana poprawa w sprawach uczuciowych. M - awans, wygrana albo nowa miłość. N - przed tobą znakomity czas. T - możesz liczyć na bliskich, życzliwych ludzi. Odwrócona - strzeż się fałszywych przyjaciół. W - wygrana na każdym polu. V - otwórz się na nowe doznania. X - doskonały czas na nowe przedsięwzięcia. For thisdivantionyou need 13 pins. Pourtheminto a cup, shake, and then scatteron a tablecloth. From pinsyoushould read the letter - the letters have their meanings: A– a big change in front of you, maybe this relatesto yourdwelling place E– fulfillmentemotionaldreams. Reverse - professional problems. H - lucky in love, a change in marital status. L - beware of dishonestpeople and fake feelings. Reverse-significant improvement in emotional matters. M - ascension, win or new love. N - excellent time in front of you. T - you can count on close, friendly people. Reversed- beware of false friends. W- win in eachfield. V - open yourself intonew experiences. X - the perfect time for a new project.

37. Pióro – A Feather • Przed pójściem spać kawaler powinien włożyć pod poduszę pióro. W nocy powinien mu się przyśnić ptak: • kogut - pozostanie w stanie wolnym • kura biała - młoda panienka • kura czarna - wdowa • kura z kurczętami - wdowa z dziećmi • paw - kobieta wyniosła, próżna i dumna • sowa - żona mądra, chociaż nieurodziwa lub niesympatyczna • gołąb - kobieta ładna i miła, ale ograniczona • kaczka - żona gaduła • kukułka - żona niedbała o potomstwo • siwy koń zamiast ptaka – starokawalerstwo Before going to bed bachelorshould put featherunder the pillow. At night, heshould find a bird in the dream:Rooster – he will remain single Whitehen - a young ladyBlack hen – a widowHen with chickens - a widow with childrenPeacock- a superior, vain and proudwomanOwl – wise but ugly and unpleasantwifePigeon- pretty and nice but limitedwomanDuck – talkerwifeCuckoo – wifewhodoesn’tcare for offspringGrey horse instead of a bird – being and oldbachelor

38. Karteczki z imionami – Sheets of paper with names • Do tej wróżby przygotowuje się losy z imionami. Zbiera się je wszystkie razem i rzuca za plecy. Ta karteczka, która spadnie najbliżej osoby rzucającej będzie zawierała imię przyszłej żony. For thisdivinationyouhave to preparelots with names. Collect them all together and throw behind yourback. That card, which falls close to thethrowing person, will contain the name of his future wife.

39. Dziękujemy za uwagę i zapraszamy na część warsztatową 