290 likes | 438 Views
Casus. Grote waternavel en andere invasieve (water)planten. Koen Martens, Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Vlaamse Milieumaatschappij ANB LNE. Nederland Provincie Noord-Brabant Brabantse delta Aa en Maas De Dommel PRI. Projectpartners.
E N D
Casus Grote waternavelen andere invasieve (water)planten Koen Martens, Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)
Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Vlaamse Milieumaatschappij ANB LNE Nederland Provincie Noord-Brabant Brabantse delta Aa en Maas De Dommel PRI Projectpartners
KenmerkenGrote waternavel(Hydrocotyleranunculoides) • afkomstig uit Zuid- en Midden-Amerika • ook wel ‘braziliaantje’of ‘Braziliaanse waternavel’ • groeit vanuit talud via uitlopers naar alle kanten (halve cirkels);kruipen 1 m het land op; vormen drijftillen • in voedselrijk water • explosieve groei vanaf mei • zeer snelle verspreiding;1 fragmentje kan nieuwe plant worden • niet in te sterk stromend water (wel in rechtgetrokken gestuwde waterlopen) • op de knopen van de stengels bij elk blad een bosje wortels (meer dan 5 cm lang) • temperatuurgevoelig (vooral groei bij toenemende temperatuur, strenge vorst verdraagt de plant moeilijker)
KenmerkenParelvederkruid(Myriophyllumaquaticum) • afkomstig uit Zuid-Amerika • ook wel braziliaansof gepareld vederkruid genoemd • vaak in stilstaande wateren • meestal in halve cirkels langs de waterlijn op het water • stengels kruipen over natte grond of vlotten tegen waterspiegel, tot 30 cm boven water uitstekend • verwarring met inheemse vederkruiden, maar enige soort die boven water groeit • blauwgrijsgroene kleur • verdwijnt meestal door vorst
KenmerkenWaterteunisbloem(Ludwigiagrandiflora,L. uruguayensis, L. peploides) • afkomstig uit Zuid-Amerika • in stilstaand en stromend water • drijvende uitlopers vanaf de oever met lepelvormige blaadjes • kluwens, sponzige witte wortels bij vlottende planten • drijvende mat dicht genoeg: stengels tot 1 m hoog boven het water • boven het water: lancetvormige bladeren met aflopende punt, kleur blad blauwgroen • gele bloem • stevig verankerd in oever en bodem • winterhard
Grote waternavel, parelvederkruid, waterteunisbloem Waarom invasief? • verspreiding via kleine fragmenten • hoge groeisnelheid • reguliere maaibeheer zorgt voor verspreiding
Grote waternavel, parelvederkruid, waterteunisbloem Impact • waterafvoer • verstopping • inheemse flora en fauna • zuurstofhuishouding • hoge beheerkosten
Doelstellingen preventie monitoring en verspreiding bestrijding verwerking van de bestreden massa interne communicatie → grensoverschrijdend, kosteneffectief, ecologisch verantwoord beheerssysteem
Bestrijdingstechnieken Waterstofperoxide • Conclusie • niet zeer effectief • hoge dosering → gevaar voor toepasser • Contactwerking • 10% H2O2: 1/3 aantasting • 30% H2O2: 2/3 aantasting
Bestrijdingstechnieken Branden • Contactwerking • Geen effect op plantendelen onder water • Geen fragmentatie
Bestrijdingstechnieken Branden • Conclusie • resultaten vergelijkbaar met manuele bestrijding • omslachtig - tijd
Bestrijdingstechnieken Hydroventuri / spuitlans • Losblazen (waterbodem) • Resultaat bevredigend • Impact op fauna, gevaar op verspreiding • Baggeren–Ruimen / drijfbalk / …
Bestrijdingstechnieken Intensieve manuele bestrijding • Machinale verwijderingvan grote hoeveelheden • Manuele verwijdering(met resultaatsverbintenis) • Maandelijkse controle • Resultaat zeer bevredigend
Monitoring Uniforme beoordelingsmethodiek • 0: niet meer terug te vinden • 1: enkele kleinere vlekken langs de kanten (< 3 vlekken / 100m) • 2: meer vlekken langs de kanten • (3 -10 vlekken / 100 m) • 3: > 10 vlekken / 100 m en/of begroeiing bodem Monitoring in provincie Antwerpen
Conclusie beheermaatregelen Voorkeur voor volledige “eliminatie” • haalbaar door intensieve bestrijding • duur • minimum 3 jaar • verdere opvolging noodzakelijk Minder intensieve “beheersing” • bij input uit andere gebieden
Veevoeder perspectief, maar: hoog vochtgehalte relatief lage energie-inhoud relatief hoog eiwitgehalte kleine hoeveelheden seizoensgebonden Energiewinning co-vergisting met zuiveringsslib biedt perspectief, maar: weinig homogeen wisselende eigenschappen seizoensgebonden Verwerking - valorisatie • Conclusie • valorisatie samen met gewoon maaisel • zorgvuldige aanpak noodzakelijk
Invasieve soorten op oevers Soorten • Reuzenbalsemien • Japanse duizendknoop • Reuzenbereklauw • sterke uitbreiding langs waterlopen • verschillende problemen
Invasieve soorten op oevers • Verschillende ecologische kenmerken • Bestrijdingstechnieken op maat • Kostenefficiëntie • Input vanuit droge habitats
Bestrijdingsmethodes Japanse duizendknoop • 7 x maaien • Ondoordringbaar doek • Afdekken • Ontgraven • Begrazing • … Reuzenbalsemien • Maaien voor zaadvorming met afvoer • Maaien voor zaadvorming zonder afvoer • Maaien + branden • Uittrekken
Conclusies • Eliminatie haalbaar voor Grote waternavel mits intensieve, zorgvuldige bestrijding • Snelle detectie en bestrijding essentieel • Invasieve oeverplanten vormen nieuwe uitdaging