سامانه اتاق پایاپای الکترونیکی (Automated Clearing House (ACH ))

2. سامانه اتاق پایاپای الکترونیکی (Automated Clearing House (ACH))

3. استفاده از ابزارهاي الکترونيکي در نظام پرداخت و بازارهاي مالي در دو • سطح عمده قابل بررسي است: • 1. نظام پرداخت خرد2. نظام پرداخت کلان

4. تفاوت‌های سامانه تسویه ناخالص آنی ( ساتنا- ((RTGS) با سامانه پایاپای الکترونیکی(پایا (ACH))

5. سامانه پایا سامانه پاياپاي الكترونيكي «پايا» زيرساخت اصلي مبادلات پولي بين بانكي در حجم انبوه به شمار آمده (جايگزين حواله ها و ساير روش هاي فعلي و رايج مبادلات پولي بين بانكي) و سيستم انتقال وجه بين بانكي را در كشور تشكيل مي دهد. پايا به گونه اي طراحي شده كه مي تواند دستور پرداخت هاي متعدد مشتريان را از طرف بانك ها دريافت، پردازش و براي اقدام به بانك هاي مقصد ارسال كند.

6. سامانه پایا در درون خود داراي دو هسته جداگانه است كه دو نوع پرداخت استاندارد بين المللي شامل: • واريز مستقيم  ( انتقال مستقيم ) • برداشت مستقيم  ( انتقال معكوس ) را پوشش مي دهد

7. واریز مستقیم شیوه‌ای از پرداخت است که طی آن صاحب حساب به بانک خود اجازه می‌دهد که در زمانهای خاص مبلغ یا مبالغی را از حساب وی برداشت و به حساب اشخاص ذینفع در بانک های دیگر انتقال دهد. هسته پردازش واريز مستقيم ، همانند يك سامانة حوالة بين بانكي عمل مي‌نمايد

8. موارد کاربرد • پرداخت حقوق • پرداخت الكترونيكي اقساط تسهيلات • پرداخت سود سهام -  پرداخت حق بازنشستگی-  پرداخت به مستمری بگیران-  پرداخت پاداش یا کارانه

9. سامانه پایاپای الکترونیکی به گونه ای طراحی شده که قادر است شبانه روز و در تمامی روزها از بانکها دستور پرداخت دریافت نماید. این ویژگی به بانک ها امکان می دهد تا بتوانند این خدمت را از طریق اینترنت، تلفن همراه و نظایر آن به مشتریان ارائه نماید.

10. برداشت مستقیم شیوه‌ای از انتقال وجه می‌باشد که در آن مشتری، بانک را مجاز می‌نماید که مبالغ مشخصی را در زمان‌های تعیین شده از حساب‌های اشخاص دیگر در بانک‌های مختلف برداشت و به حساب وی واریز نماید. عملكرد خدمات مبتني بر هستة برداشت مستقيم همانند واگذاري چك در بانكهاي مقصد بوده و مي‌تواند جايگزين بخش بزرگي از پرداختهاي مبتني بر چك نيز گردد

11. موارد کاربرد -  پرداخت وجه قبوض آب وبرق و تلفن و گاز-  پرداخت حق عضویت باشگاهها-  پرداخت شهریه مدارس یا دانشگاهها-  پرداخت اقساط خرید ها-  پرداخت اقساط وام مسکن و اتومبیل و ....-  پرداخت حق بیمه-  پرداخت مالیات-  پرداخت آبونمان نشریات-  پرداخت اجاره خانه و...

12. سيستم کلرينگ (پاياپای) • يکی از سيستمهای مهمی که شعب بانکهای مختلف کشور با آن سر و کار دارند سيستم کلرينگ (پاياپای) چک است . در اين سيستم اشخاص برای وصول چک خود به شعبه ای که در آن حساب جاری دارند مراجعه کرده و چک را به همراه فرمی که در اختيار مسؤل مربوط قرار ميدهند .

13. اينگونه چکها به دو نوع تقسيم ميشوند . • چک ساير شعب همان بانک ( بانک هائی که فاقد حساب جاری فراگير و يا حساب جاری سراسری) • چک ساير بانکها

14. تاثیر اتاق پایاپای در بو رس با توجه به اهميت انتشار سهام در اقتصاد كشور، كه مهمترين آنها كنترل حجم پول، نقدينگي و تورم ميباشد، از مزاياي مدل ارائه شده ميتوان به: • مستقل بودن خريد و فروش الكترونيكي سهام از نظر بعد زماني، • مستقل بودن خريد و فروش الكترونيكي سهام از نظر بعد مكاني، • در اختيار قرار دادن فرصت برابر براي همه معامله گران سهام، • هزينه اندك معاملات براي خريداران و فروشندگان و ... اشاره نمود.

15. مزایای استفاده از سامانه پایا: • - کاهش تعداد حساب‌ها:   - کاهش مراجعات به شعب و کاهش ترددهای درون‌شهری. •   - تسریع در انتقال وجوه بین بانک‌ها.  - کاهش استفاده از چک، ایران چک و چک بین بانکی(رمزدار) و رفع مخاطرات پیرامون • - کاهش قیمت تمام شده خدمات بانکی برای سازمان‌ها و شرکت‌ها- حذف هزینه‌‌های مرتبط با جابه‌جایی پول از قبیل هزینه‌های تحصیلداری و ...- امکان صدور حواله الکترونیکی بین بانکی به تاریخ مؤثر آینده (سررسید)- امکان ابطال حواله بین بانکی قبل از تاریخ سررسید

16. زمان انجام: • چنانچه حواله صادر شده در «پایا» طی روز و ساعت کار بانکها صادر شود، همان روز به حساب مقصد واریز خواهد شد. چنانچه حواله صادر شده در «پایا» در روز تعطیل و یا خارج از ساعت کار بانکها صادر شود، روز کاری بعد به حساب مقصد واریز خواهد شد. • بانک می تواند دستور پرداخت به تاریخ مؤثر آتی از مشتری دریافت نموده و در تاریخ مؤثر آن را به «پایا» ارسال کند. انجام این دستور پرداختها براساس توافق بین مشتری و بانک در خصوص شرایط آن و نیز با در نظر گرفتن قوانین و مقررات جاری کشور قابل انجام است.

17. نکات قابل توجه • - مبلغ هر ردیف حواله بین‌بانکی پایا حداکثر 999ر999ر999ر999 ریال می‌باشد.- برای صدور حواله بین‌بانکی پایا، ارائه شبای مقصد توسط مشتری درخواست‌کننده، ضروری می‌باشد.- حواله پایای صادره به تاریخ روز، ظرف همان روز جهت واریز به حساب ذینفع، به بانک مقصد ارسال می‌شود.- حواله‌های بین‌بانکی پایا محدودیت جغرافیایی نداشته و در تهران و شهرستانها و یا بین شهرهای مختلف کشور، در تاریخ سررسید، با یک سرعت ارسال می‌شوند.- در حال حاضر خدمات سامانه پایا رایگان بوده و هیچگونه کارمزدی از مشتریان بابت صدور حواله بین‌بانکی پایا دریافت نمی‌شود.

18. براي ارتباط بين بانكهاي عضو در اين سامانه با مركز سامانه يك بسته نرم افزاري در مركز سامانه MAP ,   CPS   و يك بسته نرم افزاري MCT   نيز در سيستم بانك ها نصب مي گردد .

19. ارتباط بين بانكها با مركز سامانه پایا ی الکترونیک

20. كليات• اين سامانه زيرساخت لازم براي انجام دستور پرداخت هاي خردواريز/برداشت مستقيم بين بانكي براي مشتريان بانك ها را فراهم مي نمايد. •اين سامانه تسويه خالص پرداخت هاي خرد با حجم زياد بين بانكي را از طريق سامانه ساتناي بانك مركزي، به صورت دسته اي و به روش خالص سازيانجام ميدهد.

21. جايگاه سامانه پاياپاي الكترونيك در نظام مليپرداخت  نشان داده شده است.

22. سامانه هاي دورن بانكي متاثر از سامانه پايا •چك هاي بين بانكي (مبالغ خرد)• بانكداري اينترنتي بين بانكي • موبايل بانك بين بانكي • دستور پرداخت  بين بانكي • برداشت مستقيم بين بانكي • انتقال از كارت به حساب در ساير بانك ها

23. فعاليتهاي شركت خدمات انفورماتيك در خصوص سامانه پايا • راهبري سامانه پايا• طرح دستور پرداخت گروهي• راه اندازي سايت هاي پشتيبان • راه اندازي سامانه كشف و رفع مغايرت• اتمام فاز مطالعاتي سامانه برداشت مستقيم و سيستم مديريت مجوز¬ها  (MMS)• راه اندازي سامانه گزارشگيري پايا براي بانك مركزي و بانكهاي عضو

24. آمنه یحیایی زهرا محسنی فرزانه بدرلو