PORTEKİZ EĞİTİM SİSTEMİ GENEL BİLGİLER

1. PORTEKİZ EĞİTİM SİSTEMİGENEL BİLGİLER AB Ülkelerinde Eğitim Prof. Dr. Mustafa Ergün 080625006-Nurcan BUNAR

3. Avrupa’nın güney batı ucunda Atlas Okyanusu kıyısında yer alan Portekiz, yaklaşık 92.000 km² genişlikte, doğuda ve kuzeyde sadece İspanya ile kara sınırı olan bir ülkedir. • Büyük çoğunluğu katolik olan yaklaşık 10,5 milyon insanın yaşadığı Portekiz Cumhuriyeti’nin resmi dili Portekizce, başkenti Lizbon’dur. (Sağlam, 1999)

4. Oldukça eski bir yerleşim yeri olan Portekiz, ilk kez 12. yüzyılın başlarında bağımsız bir krallık olarak kuruldu. O tarihten itibaren yayılmacı ve sömürgeci bir anlayışın egemen olduğu ülke, 20. yüzyılın başlarına kadar bir sömürge imparatorluğu olma niteliğini korumuştur. (Sağlam,1999)

5. 1910 yılında yapılan yeni anayasa ile cumhuriyet yönetimine geçilmiş olmasına karşın, 1970’yılların ortalarında son sömürgeleri olan Angola ve Mozambik’in de bağımsızlıklarının kazanmalarıyla bugünkü sınırlarına dönen ülkede, 1976 yılında yapılan anayasa değişikliği ile askerlerin siyasi yönetim üzerindeki etkilerine son verilmiştir. (Sağlam,1999)

6. Anayasa gereğince, Portekiz demokratik bir cumhuriyettir. Devleti, beş yılda bir halk tarafından seçilen cumhurbaşkanı temsil eder. Yasama gücü Ulusal Meclistedir. Meclis üyeleri dört yıl için doğrudan halk tarafından seçilir. Yürütme gücü başbakanın başkanlığında bakanlar kurulundadır. (Sağlam, 1999)

7. Merkeziyetçi bir yönetim yapısının egemen olduğu ülkede beş yönetim bölgesi vardır. • Tarım ve sanayi ekonominin iki temel sektörüdür. Ancak, ulusal yurtiçi üretimde ağırlık hizmet sektöründedir. Balıkçılığın da ülke ekonomisine önemli katkısı vardır.

8. EĞİTİM Portekiz Anayasası Portekiz vatandaşlarının en temel haklarından birinin eğitim ve eğitimde fırsat eşitliği olduğuna işaret etmekte ve bu çerçevede devletin bu alandaki sorumluluklarını açıkça sıralamaktadır. Bununla birlikte Portekiz’in bugün için en önemli sorunlarından biri eğitim sisteminin yetersizliği, çağdaş gereksinimlerin gerisinde kalması teşkil etmektedir. • Portekiz eğitim konusunda AB’nin en geri ülkelerindendir. Ülkede okuma-yazma bilmeyenlerin oranı da çok yüksektir.

9. Portekizde eğitim sistemi, 14 Ekim 1986 tarihli Eğitim Temel Yasası ile yeniden düzenlenmiştir. yasada, herkesin eğitim hakkının gerçekleştirilmesi ve eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, bunun içinde resmilaik eğitimin yanısıra özel ve tüzel kişilerce de (dernek, birlik, vakıf, enstitü, kooperatif vb.) özel ve birlik okullarının kurulması öngörülmüştür. (Sağlam, 1999)

10. Öte yandan, yasada eğitim sisteminde demokratik bir yapının geliştirilmesi ve eğitimin yönetiminde çoğulcu ve katılımcı demokrasinin tüm kurallarının uygulanması, merkeziyetçi yapının etkisinin azaltılarak eğitimin yönetimine bölgesel ve yerel yönetimlerin de daha etkin katılmaları için önlemler alınmasına karar verilmiştir. (Sağlam, 1999)

11. Eğitim sistemi ile ilgili genel yetki ve sorumluluk, diğer bakanlıklara bağlı eğitim kuruluşları dışında Eğitim Bakanlığına aittir. • Resmi eğitim sisteminin finansmanından Eğitim Bakanlığı ve diğer bakanlıklar, sınırlı olarak da yerel yönetimler sorumludur. (Sağlam, 1999)

12. Zorunlu eğitim kapsamındaki öğrencilerden kayıt, öğrenim ve diploma giderleri için herhangi bir ücret alınmaz. • Bazı durumlarda öğrencilere, okul kitapları ve diğer öğretim araç-gereçleri okul tarafından ücretsiz olarak verilir ve gereksinimi olan öğrencilere eğitim giderleri ile beslenme ve barınma giderleri içim para yardımı yapılır. (Sağlam, 1999)

13. kaynaklar • Sağlam, M., (1999) Avrupa Ülkelerinin Eğitim Sistemleri. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Eskişehir. • http://tr.wikipedia.org/wiki/Portekiz Erişim Tarihi : 1 Mayıs 2009 • http://www.yorumla.org/oku.php?id=1356 Erişim tarihi:1 Mayıs 2009