ĆWICZENIA ODDECHOWE

1. ĆWICZENIAODDECHOWE

2. Sprawność układu oddechowego ma decydujący wpływ na prawidłowe funkcjonowanie wszystkich układów naszego organizmu, dlatego ćw. oddechowe wchodzą w skład niemalże wszystkich programów usprawniania leczniczego, Cele rehabilitacji oddechowej: • Zapobieganie następstwom zmian w układzie oddechowym i obniżeniu ogólnej sprawności fizycznej u chorych z przewlekłą chorobą układu oddechowego, kiedy nie doszło jeszcze do nieodwracalnych zmian np. astmą oskrzelową. • Właściwe wykorzystanie rezerw oddechowych w przebiegu przewlekłej choroby układu oddechowego, która doprowadziła do nieodwracalnych zmian tego układu np. rozedma płuc. • Zapobieganie powikłaniom i następstwom ostrej choroby układu oddechowego np. zapalenie płuc. • Usprawnianie mechaniki oddychania przez usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych w przebiegu przewlekłej choroby oskrzeli. • Zapobieganie powikłaniom ze strony układu oddechowego w przebiegu chorób innych układów (postępowanie przed- i pooperacyjne).

3. Metody rehabilitacji oddechowej • 1. Drenaż ułożeniowy przyjęcie przez chorego takiej pozycji, która ułatwi odpływ wydzieliny z drzewa oskrzelowego pod wpływem siły ciężkości. Cel: • ułatwienie odpływu wydzieliny z dróg oddechowych i odksztuszania, • rozluźnienie napiętych mięśni oddechowych, • właściwa wentylacja płuc, • ułatwienie dotarcia leków, • osuszenie oskrzeli, Metodyka: • 2 razy dziennie na czczo, • 15min wcześniej należy podać lek wyksztuśny, • 30min w jednej pozycji, (krócej w pozycji gdzie głowa jest niżej) • Pozycja dobrana w ten sposób aby wydzielina spływała w kierunku pnia drzewa oskrzelowego, w kierunku działania siły grawitacji, • Wspomaganie usuwania wydzieliny przez oklepywanie (na przedłużonym wydechu) • Nauka efektywnego kaszlu odksztuszania • przy wykorzystaniu łóżka pionizacyjnego, wałków, poduszek, • PRZECIWWSKAZANIA: niewydolność oddechowa, skłonność do krwotoków płuc, przebyty krwotok płuc

4. Pozycje ułożeniowe Pozycja Trendelenburga – pacjent leży tyłem, skośnie w stosunku do podłoża (15’) ze stopami umieszczonymi wyżej od głowy

5. 2. Ćwiczenia oddechowe Cele: • nauczenie prawidłowego oddychania • poprawa czynności układu oddechowego • uzyskanie prawidłowego rozwoju klatki piersiowej • korekcja postawy w obrębie układu oddechowego • zwiększenie ruchomości stawów klatki piersiowej i przepony • wzmocnienie mięśni oddechowych • zwiększenie pojemności życiowej płuc • udrożnienie „drzewa oskrzelowego” w przypadkach zalegania w nim śluzu • pobudzenie do efektywnego kaszlu • poprawa ogólnej kondycji WSKAZANIA: • podczas wszystkich ćwiczeń leczniczych • choroby układu oddechowego • stan przed i po zabiegach chirurgicznych PRZECIWWSKAZANIA: - ostry okres chorób narządu oddechowego i krążenia

6. Naukaefektywnego oddychania - wdech – dynamiczny przez nos- wydech – 2-3 razy dłuższy, przez usta • oddychanie torem brzusznym (przeponowym) - wdech - brzuch się uwypukla- wydech - wciągamy brzuch - charakterystyczne dla mężczyzn • oddychanie torem piersiowym (żebrowym)- wdech – klatka się uwypukla, brzuch pozostaje płaski- wydech – klatka opada, brzuch pozostaje płaski - charakterystyczne dla kobiet Najczęściej oddychamy w sposób mieszany, łącząc oba typy oddychania. Im większa jest niewydolność oddechowa spowodowana np. przez astmę, tym częściej, niezależnie od płci, wykorzystywany jest piersiowy sposób oddychania. Nie jest to korzystne, dlatego zawsze (poza ciężką niewydolnością krążeniowo-oddechową) powinniśmy w miarę możliwości starać się nauczyć oddychania przeponowego, tak aby stało się to naturalnym odruchem.

7. Mięśnie biorące udział procesie oddychania WDECH WYDECH

8. Charakter ćwiczeń oddechowych: • Leczniczy – przy przewlekłych chorobach układu oddechowego • Kształtujący – korekcja wad postawy (plecy okrągłe, wklęsłe) - zwiększenie ruchomości kl.piersiowej, wzmocnienie mm rozciągniętych, rozciągnięcie mm przykurczonych • Zapobiegawczy – niedopuszczenie do zaburzeń np. zapalenia płuc; wynikających z ograniczenia aktywności fizycznej (długotrwałe unieruchomienie) • Rozluźniająco – uspokajający – stosowany w czasie ćwiczeń leczniczych Rodzaje ćwiczeń oddechowych: • Ćwiczenia oddechowe czynne wolne Wspomagane czynnymi ruchami kkd i kkg oraz odpowiednimi pozycjami • Ćwiczenia oddechowe czynne z oporem Zewnętrznym dozowanym przez odpowiednio przyłożony w stosownych miejscach opór, albo za pomocą sprężyn gimnastycznych i podwieszek, czy rąk terapeuty • Ćwiczenia oddechowe bierne Pobudzanie oddechów pacjenta poprzez ruchy RR pacjenta kierowanymi przez terapeutę lub poprzez ruchy kl.piersiową pacjenta rękami terapeuty • Ćwiczenia oddechowe wspomagane Ruchy kończynami pacjenta przy świadomym jego udziale • Bezdechy Forma aktywizacji układu oddechowego dla osób poniżej 50 r.ż., po 10 bardzo długich wdechach i wydechach następuje maksymalny wdech na czas

9. Pozycje dla ćwiczeń oddechowych • Stojąca – kl. piersiowa rozpręża się swobodnie we wszystkich kierunkach – najlepsza! • Półsiedząca – z oparciem 45’ – wygodna dla pacjenta, stabilna, kl. Piersiowa rozpręża się swobodnie do przodu i na boki, NN lekko ugięte, (dobra pozycja do nauki odksztuszania) • Leżenie tyłem – kl. piersiowa rozpręża się swobodnie do przodu i na boki, przepona ma utrudnioną pracę przy wdechu,ułatwioną przy wydechu(dobra pozycja do nauki oddychania torem przeponowym) • Leżenie bokiem – ruch kl. piersiowej po stronie opartej utrudniony, przy wdechu przepona utrudniona, przy wydechu ułatwiona