TÜRKİYE–ALMANYA İLİŞKİLERİ VE TÜRKİYE’NİN AB’YE ÜYELİK SÜRECİ

1. TÜRKİYE–ALMANYA İLİŞKİLERİVE TÜRKİYE’NİN AB’YE ÜYELİK SÜRECİ Bihter ANIL

3. Siyasi İlişkiler • Türkiye ve Almanya arasındaki siyasi ilişkiler genel olarak düzenli, dostça. Her konuda karşılıklı güvene dayanan bir işbirliği anlayışı hakim. • Özellikle ikili görüşmelere ağırlık veriliyor. • 2010 yılında Dışişleri Bakanı Westerwelle, Federal Meclis Başkanı Lammert, Eğitim ve Araştırma Bakanı Schavan, Şansölye Merkel ve son olarakta cumhurbaşkanı Wulff Türkiye’yi ziyaret etti.

4. Son Dönem Alman Dış Politikası • Çok yönlü • Uluslararası çıkarlar ve ulusal çıkarlar birarada • Dış politika ‘barış politikası’ dır sloganı • Transatlantik ilişkileri yapıtaşı • Avrupa entegrasyonu genişleme ve entegrasyona destek • Rusya enerji güvenliği, silahlanma • Yakın ve Ortadoğubu bölgede barış ağırlık noktası • Afganistan Afganistan‘da asker-NATO

5. Almanya’da Türk ve Türkiye Algısı • Entegre olamamış Türkler • Kültürlerini korumuş Türkler • Müslüman Türkler • Avrupa kıtasında bulunmayan Türkiye • AB’de yeri olmayan Türkiye

6. Almanya ve Türk Dış Politikası • Batılı değerlerden vazgeçmeden ,Orta Doğu’da yumuşak güç kullanan bir devlet • AB üyelik politikasından uzaklaşmış, daha kendine özgün bir dış politika • Eksen kayması tartışması • Çin-Türkiye Ortak Askeri Tatbikatı

7. Ekonomik İlişkiler • Almanya, Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı 19,8 milyar € (2009) 8,3 milyar € ihracat 11,5 milyar € ithalat 25 milyar € (2008) ekonomik kriz • 4000 Alman sermayeli Türk ve Alman firması • Türkiye’den Almanya’ya giyim, elektrikli makineler, otomotiv, kazanlar, meyve-sebze ve kauçuk ithal ederken; Almanya’dan Türkiye’ye giyim, plastik, demir-çelik, ecza, gemi ve organik kimya malzemeleri ihracatı yapmaktadır. • Türkiye, savunma sanayinde Almanya’nın en büyük müşterisidir. • Turizm: 2009 yılında 4,4 m turist Almanya’dan Türkiye’ye tatile gelmiştir.

8. Türk Alman İşbirliği Konseyi, iki ülke arasında ticari işbirliği ve danışma kurulları ve bunların içinde de Endüstri-yatırım, ticaret, turizm ve bilim ana konularında çalıştaylar var. Alman Endüstri ve Ticaret Odaları 1985 yılından beri Türkiye’de varlığını sürdürüyor. Ayrıca Ziraat ve Gıda endüstrisi Güçlendirme İşbirliğinin Türk-Alman komitesi var. 2004 yılında Türk–Alman Ticaret odası Köln’de kuruldu. 2009 yılında ise Berlin’de kuruldu.

9. Kültürel İlişkiler • Nazi yönetimi • 1960 “Gastarbeiter” Türk işçilerinin Almanya’ya gidişi Türkiye’deki işsizlik - Almanya’daki işçi açığı 20’li yaşlarda, Türkiye’nin daha çok doğusunda, eğitim seviyesi düşük erkekler 1970li yıllarda tekrar işçi çağırdı. Türkler’in ailelerini yanına getirmeleri

10. 2010 Almanya’da yaşayan Türk sayısı 2,8 milyon Eğitim ve İş Sorunu: Bu kişilerin ailesinin eğitim seviyesi düşük, bu durum ailelerin çocuklarını okula göndermemelerine sebep oluyor. Eğitimsiz olunca iş bulmak zorlaşıyor, nitelikli işlerde çalışamıyorlar. Dil Sorunu: Türkçe öğrenmeden Almanca öğrenmeye çalışıyorlar. Almancaları iyi olmadığı için diğer derslerde de başarısızlar. Berlin Nüfus ve Gelişim Enstitüsü’nün indeksine göre Almanya’daki Türklerin entegrasyon puanı 2,4/8, bu Almanya’daki diğer azınlıkların puanına oranla en kötü puan. (Afrikalılar 3,2)

11. Vatandaşlık Sorunu Çifte vatandaşlık Vatandaşlık haklarından yararlanamama Vize Sorunu AB’ye üyelik İş adamları, öğrencilere ayrıcalık

12. Entegrasyon Sorunu ve Almanya Türklerin kalıcı olmadığı fikri Almanca Siyasi haklardan yoksunluk Entegrasyonu, Türkler’in sorumluluğu olarak görmek Uyum kursları: Hollanda 1980’ler de Almanya 2005’te 9/11 ve İslamiyet’e bakış

13. Göçmen Uyum Zirveleri İlki 2006’a yapıldı Ulusal Entegrasyon Planı açıklanıyor 3 Kasım 2010 ‘da IV. Uyum Zirvesi 2015’e kadar tüm göçmenlere uyum kursu Göçmenlerden gelen istekler

14. Türkiye’nin AB Üyelik Sürecinde Almanya’nın Rolü • 1998’den önce CDU/CSU- FDP, Kohl Türkiye’nin AB üyeliğini desteklemiyor • 1998 ‘den sonraSosyal Demokratlar ve Yeşiller, Schröder • Avrupa Tanımı coğrafik çerçeve, insan haklarına saygı, barışçıl ortam • 1999 Almanya Konsey başkanlığı Yunan muhalefeti Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’nin AB’ye tam üyeliği

15. 2000 Toprak esasını da içeren yeni vatandaşlık kanunun yürürlüğe girmesi (jus sanguinus-jus soli). Bu durumda benimsenen ‘Leitkultur’ yani Alman kültürünün diğer kültürlere üstünlüğü anlayışı terk edilmesi Türkiye, jeopolitik ve jeoekonomik açıdan Almanya için önemli Merkez Avrupa ve Güneydoğu Avrupa’daki istikrarsızlık

16. İlişkilerde Merkel Faktörü • Merkel’den Schröder’e ‘imtiyazlı ortaklık’ önerisi Avrupa’dan fazla bir şey istemeden yakın ilişkiler içine girebileceği bir ortaklık • Merkel Türkiye’yi AB’de istemiyor Din faktörü Hıristiyan Demokrat Merkel, Müslüman Türkiye Nüfus faktörüTürkiye,Avrupa Parlamentosu’nda 96 koltuk Kamuoyu faktörü Türkleri ve Türkiye’yi istemeyen seçmenler Ekonomi faktör AB’yi en çok finanse eden devlet ve Almanya’da istihdam

17. 2009 Liberallerle yeni hükümet, Türkiye’ye bakış konusunda belirsizlik İmtiyazlı ortaklık, Türkiye tarafından reddediliyor. AB Antlaşmaları’nda bahsedilmiyor İçi doldurulamayan, tanımı olmayan bir ortaklık

18. 2010 Ankara ziyareti Ahde vefa ilkesine vurgu Almanya’da Türk liselerinin açılması Vize düzenlemeleri (işadamları, öğrenciler vb.) Ucu açık müzakereler İran ve nükleer program Merkel’in gençlik kollarına yaptığı konuşmada çokkültürlülük konusunda başarısız olunduğunu açıklaması

19. İslam’ın Almanya’nın bir parçası olması Entegrasyona vurgu Eğitim sistemi Diyanet İşleri Başkanı’yla görüşmesi Almanya Cumhurbaşkanı Wulff’un Türkiye ziyareti

20. Westerwelle-Davutoğlu Görüşmesi • Türkiye henüz üyeliğe hazır değil • Hukuk devleti olma ve ekonomik kriterleri yerine getirmede çaba • Türkiye’ye destek verilmesi gerekiyor • Daha çok Güney Kıbrıs Rum Kesimi sorunu • Türk-Alman Üniversitesi’nin önemi

21. Ruprecht Polenz (Alman Meclisi Dış İlişkiler Komisyon Başkanı) Türkiye’nin AB’ye üyeliğinden yana ve ‘Besser für Beide,die Türkei gegört in die EU’ kitabı Türkiye’nin AB’ye kültürel olarak uyum sağlayamayacağı konusundaki görüşler İslam’ın etkisi

22. Ruprecht Polenz’in yaklaşımı: Almanya’daki Türklerin uyum konusu ve AB’ye üyelik ayrı ele alınmalıdır. Türkiye’nin ‘komşularla iyi ilişkiler’ politikası olumlu bir süreçtir. İç politikadaki reformlar ‘iki adım ileri bir adım geri’ olarak algılanmaktadır. Mevcut hükümetin gizli İslami amaçları yoktur.

23. Sonuç • İki devletin kültürel, ekonomik ve siyasi ilişkileri ileri düzeyde • Almanya ekonomik gücüyle AB içinde önemli bir konuma sahip • Son 15 sene zarfında Alman hükümetlerinin değişmesi ve AB’ye üyelik durumu • Merkel’in yabancılara ve özellikle Türklere olan antipatisi • Almanya’nın entegrasyon için çalışmaması • Hükümet’in ve devletin diğer temsilcilerinin Türkiye’nin AB üyeliğine bakışı • Merkel’in çok kültürlülüğün başarısız olduğunu açıklaması ve üyeliğin buna yapacağı katkı