AKNEDE İZOTRETİNOİN NE KADAR ? NASIL ?

1. AKNEDE İZOTRETİNOİNNE KADAR ?NASIL ? Prof.Dr.Serap ÖZTÜRKCAN Celal Bayar Üniversitesi Dermatoloji Anabilim Dalı MANİSA

2. Akne Vulgaris • Sürekli yeni oluşan lezyonlar • Şiddetli olgularda bıraktığı kalıcı izler nedeniyle • Önemli kozmetik, psikolojik ve sosyal sorunlar • Yaşam kalitesine olumsuz etki

3. Tedavi • Hafif şiddetli aknesi olanlarda • Genellikle topikal tedaviler yeterli • Orta ve şiddetli lezyonlu hastalarda • Topikal ve Sistemik tedavilerin birlikte kullanımı

4. Retinoid • Retinoid terimi • A vitamini (retinol) • A vitamini ile • Yapısal veya işlevsel olarak benzerlik gösteren bileşikler • A vit. vücutta sentezlenemez • Diyetle alınması gerekmektedir

5. İsotretinoin (13- cis retinoik asit) • Sentetik A vitamini türevi • 1982 yılında Akne tedavisinde FDA onayı • Akne etyolojisinde yer alan faktörlerin hepsine • etkilidir

6. İsotretinoin • Başlangıçta sadece şiddetli nodülokistik aknede kullanım onayı

7. İsotretinoin Günümüzde izotretinoin kullanma kriterleri • Altı ay süreyle oral antibiyotik veya hormonal tedaviye cevap vermeyen hastalar ( %50’den az) yanıt • Antibiyotiklere dirençli akneler • Yeterli 3 kür tedaviye karşın yanıt alınamayan veya nüks görülen hastalar • Klasik tedaviden sonra çok çabuk ve ısrarla nüks eden hastalar

8. İsotretinoin Günümüzde izotretinoin kullanma kriterleri • Sikatris bırakan orta şiddetli akne • Psikolojik sorunlara ve depresyona sebep olan akneler • Geç ortaya çıkışlı akne • Aşırı seboresi olan hastalar • Akne fulminans, piyoderma fasiyale, gr(-) folikülit

9. İsotretinoin Ne kadar? • Toplam 120-150mg/kg’lık doza ulaşmak üzere • 4-12 aylık sürede • 0.5-1mg/kg/gün • Çok şiddetli aknesi olan olgularda • 2mg/kg/gün’e çıkılabilir • En sık uygulanan doz rejimi • 0.5-1mg/kg/gün, ortalama 20-24 hafta süre

10. İsotretinoin • İlk kullanıldığı zamanlarda • 1mg/kg/gün önerilmiş • YE’lerden kaçınabilmek için • Günümüzde 0.5mg/kg/gün başlangıç dozu • Tok, günde 2 doz • Hasta tolere edebiliyorsa • 2-4 hafta sonra doz 1mg/kg/güne yükseltilebilir

11. İsotretinoin • Derin nodüllerin olduğu akne formlarında • Tedavi süresi daha uzun (24-32 hf) gerekebilir • Gençlerde ve lezyonları şiddetli ve yaygın olanlarda • Gövde lezyonları bulunanlarda • Tedaviye 1mg/kg/gün başlanabilir • Her 2 dozla da yaklaşık aynı sürede remisyon elde edilirken • 0.5mg/kg/gün dozda yeniden tedavi gereksinimi daha sık

12. İsotretinoin • Şiddetli aknede bu tedavi rejimi ile • Cevap 8. haftada alınır • 20.hf sonlarında belirgin düzelme gözlenir • Bangıç döneminde ortaya çıkabilen alevlenme • İlacın başlangıç dozunun • 0.5mg/kg/gün veya daha az olması ile • En aza indirgenebilir

13. İsotretinoin • Hastanın ağırlığı • Tedavi edilen spesifik hastalık • Hastalığın şiddeti ve tedaviye yanıtı • Eş zamanlı kullanılan diğer tedaviler • Yan etkilerin şiddeti gibi çok sayıda faktör • Göz önünde bulundurularak • İlacın dozu • Hastalara göre kişiselleştirilmelidir

14. İsotretinoin • Klinik bulgularda düzelmeye veya • Yan etkilerin gelişmesi gibi durumlara bağlı olarak • Tedavi süresince doz ayarlamaları yapılabilir • Son yıllarda • Düşük doz veya aralıklı tedavi protokollerinin • Etkin olduğu ile ilgili makaleler • Aralıklı izotretinoin protokolünün • Özellikle hafif ve orta şiddetli akne olgularında • Alternatif olduğu bildirilmektedir

15. İsotretinoin • Klasik dozda tedaviyi tolore edemiyen hastalarda • Düşük yan etki ve • Tedavi maliyeti avantajı nedeniyle tercih edilebilir • İzotretinoin0.5mg/kg/gün dozundan • Daha düşük dozlarda da etkili olmaktadır ancak • 120-150mg/kg olan kümülatif doza ulaşmak • Daha uzun zaman almakta ve • Uzun süre ilaç kullanmayan hastalarda • Sık nüks gözlenmekte

16. İsotretinoin • Akneli hastalarda izotretinoin tedavisi sonrası • Nüks oranı %5.6-%82 • Nükslere yol açan başlıca nedenler • Düşük dozda tedavi (0.1-0.5mg/kg/gün) • Şiddetli akne • Uzun süreli akne • Polikistik over sendromu • 25 yaş üzeri kadın hastalar • 12 yaştan küçük hastalar • Gövde yerleşimli lezyonlar

17. İsotretinoin • Toplam kümülatif doz verilen olguların • %15’inde tam remisyon elde edilememekte • Hatta ideal doz verilen olguların • Yaklaşık %20-%40’ında relaps gelişmekte • Bir veya birkaç kez daha izotretinoinle tedavi • Kümülatif doza ulaşan hastaların • Yaklaşık üçte birinde • İlk üç yıl içinde • İkinci kür tedavi gerekmektedir

18. İsotretinoin • Tedavi sonrası hastalıkta yineleme olursa • Yeni bir kür tedavi • Genellikle etkili ve emniyetlidir • Birinci kür tedavisinin bitiminden • iki ay sonrasına kadar • Yeni bir kür tedaviye başlamamak gerekir • Birinci kür kesildikten sonra • Kümülatif etki nedeniyle • Akne lezyonlarında düzelme devam eder

19. İsotretinoin Birden fazla kür izotretinoin tedavisi gerektiren durumlar • Düşük dozda tedavi (0.5mg/kg/gün) • Şiddetli akne • Tedavi başlangıcında hastanın 25 yaş üzeri olması • Kronik akne • Genç hastalar • Gövde yerleşimli lezyonlar • Etyolojide hormonal faktörlerin yer alması

20. İsotretinoin • Sistemik izotretinoin tedavisi sırasında • Lokal veya sistemik tedavilere gerek duyulmaz • Açık ve kapalı komedonların cerrahi çıkarılması • İyileşmeyi hızlandırabilir • Tedavinin başında gözlenen • İnflamatuar atakları azaltabilir

21. İsotretinoin • Komedonlar çok fazlaysa • Tedaviye 0.25mg/kg/gün düşük dozda başlanıp • Dozun yavaş artırılması • Başlangıçta ortaya çıkan alevlenmeleri önleyebilir

22. İsotretinoin Layton ve ark. çok merkezli retrospektif çalışma • Tedavi sonrası relaps riskini • En aza indirebilmek için • Total doz en azından 120mg/kg • Tedavi süresi şiddetli olgularda • En azından 12 ay olacak şekilde hesaplanmalı • Total dozun 150mg/kg üzeri olmasının • Ek bir yararı olmadığı gösterilmiştir

26. 8.hf’dan sonra tüm gruplarda belirgin düzelme • 16 hf’nın sonunda 1.2.4.gruplarda karşılaştırılabilir düzeyde, en kötü yanıt 3.grupta • Hafif şiddetli hastalıkta tüm gruplarda eşit iyileşme • Orta şiddetli hastalıkta 3.grup hariç diğerlerinde daha iyi sonuç • Şiddetli hastalıkta en iyi yanıt 1.grupta

27. Bu sonuçlara göre • Düşük doz İzotretinoin tedavisinin • Günlük yüksek doz tedavi ile ayni etkinliğe sahip olduğu • YE riski ve tedavi maliyetinin ise daha düşük olduğu belirtilmiştir • Şiddetli aknede ilk sekiz hafta konvansiyonel yüksek doz izotretinoin tedavisi uygulandıktan sonra • İdamede düşük doz tedaviye geçilebileceği belirtilmiştir

28. 3.grupta düzelme daha az • 1-3.gruplar ve 2-3.gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık • 1 ve 2. gruplar arasında anlamlı düzeyde farklılık saptanmamış

29. Bu sonuçlara göre • İzotretinoin ile konvansiyonel tedavi rejimi ve • Düşük doz tedavi rejimleri • Akne tedavisinde benzer etkinliğe sahiptir • Orta şiddetli hastaların tedavisinde • Tolerabilite, etkinlik ve hasta memnuniyeti açısından • En uygun tedavi rejimi, düşük doz rejimi (2.grup) olarak bildirilmiştir

30. Şiddetli nodülokistik aknede • Klasik dozlarda ve ideal kümülatif doza ulaşan • İzotretinoin kullanımı • Herkes tarafından kabul görmüş • Etkinliği kanıtlanmıştır

31. Klasik tedavilere yanıtsız • Sık nüks eden • Psikososyal etkilenimi olan • Skar bırakmaya eğilimli • Orta şiddetli akne olgularında • İzotretinoinin aralıklı veya düşük dozda kullanılması ile • Kümülatif dozlara ulaşmadan da • Etkin sonuçlar alınabildiği • İyilik süresinin daha uzun olduğu • Çok sık oral antibiyotik kullanmak zorunda kalınmayacağı

32. Bu kullanım hastaların kullanımı açısından da daha konforlu olup • Hasta uyumunu artırmaktadır • Standart doz izotretinoin uygulamasında olduğu gibi • Relapsların önlenmesi için • Topikal retinoik asit seçeneklerinden biri ile devam edilmelidir

33. Sonuç olarak • Klasik tedavilere yanıtsız • Sık nüks eden • Skar bırakmaya eğilimli • Orta şiddetteki akne hastalarında • Düşük doz veya aralıklı izotretinoin tedavisinin etkili ve güvenilir olduğu • Standart tedaviye göre daha iyi tolere edildiği