De Syntax-Semantiekredenering van Searle

1. De Syntax-Semantiekredenering van Searle Doctoraalexamen Eline Spauwen 25 mei 2007 Searles kritiek op Harde KI

2. Inleiding • Ik • ‘Mijn’ CKI: • Doctoraal: afstudeervariant KS: gericht op redeneren met computers • Jaar 3 – 6: Student-assistent filosofie van de Cognitiewetenschappen / Geest (Philosophy of Mind) • John Searle (filosoof): kritiek op KI • Afstudeerscriptie: ‘Filosofie van de KI’ • Voorkennis vanuit KS: weinig!

3. John Searle – kritiek op KI • John Searle: taalfilosoof en filosoof van ‘mind’ • De Chinese Kamer (1980) • Gedachte-experiment over ‘begrijpen’ in computers • Onderliggende redenering: 1984 e.v. • Mijn ‘nieuwe naam’: syntax-semantiekredenering (SSR) • De ‘consensus’ rondom Searles kritiek

4. De Syntax-Semantiekredenering • Het onderwerp van mijn literatuuronderzoek: • Aanname 1: Programma’s zijn puur formeel (syntactisch). • Aanname 2: Minds hebben semantiek, mentale (semantische) inhouden. • Aanname 3: Syntax alleen is niet gelijk aan of voldoende voor semantische inhoud. • Conclusie: Programma’s op zichzelf zijn niet constitutief of voldoende voor minds.

5. De vragen van het onderzoek • Hoofdvraag: Waarom is de SSR een probleem voor Harde KI? • 1) De SSR vormt op een bepaalde manier goede kritiek op Harde KI, hoe? • 2) De ‘consensus’ vertelt: het is geen goede kritiek, hoe is dit mogelijk? Wat zijn de knelpunten?

6. Opzet • Onderzoek naar de redenering en het debat eromheen: 1 Onderwerp van de redenering (Harde KI) 2 Per aanname van de SSR: • Searles onderbouwing • Directe kritiek op de aanname 3 Als gewenst neveneffect hiervan: zicht op de knelpunten

7. Harde KI • Vorm van KI met sterke claim: • ‘All there is to having a mind is having the right program’ • Zie conclusie van SSR: “Programma’s op zichzelf zijn niet constitutief of voldoende voor minds”

8. Syntax en semantiek • Terminologie uit taalkunde en logica • Semantiek = inhoud – betekenis • Syntax = vorm - abstracte structuur (bv: grammatica)

9. 1: De SSR

10. Computers SSR: computer heeftslechts syntax

11. A1) Programma’s en computatie • Computatie = symboolmanipulatie • Programma’s voor computers zijn abstract gedefinieerd in termen van (syntactische) symboolmanipulatie • De betekenis van deze symbolen wordt door de gebruiker of programmeur aan de symbolen ‘toegeschreven’ • De symbolen hebben op zichzelf geen betekenis • Het abstracte niveau van computatie is op zichzelf niet voldoende omde barrière tussen syntax en semantiek te overbruggen

12. Kritiek op aanname 1: Haugeland • Weldegelijksemantiek in computers mogelijk • Herbeschrijving van computers: de dynamiek en de semantische aspecten van de daadwerkelijke implementatie van een programma horen thuis in een volledige, correcte beschrijving • Model voor voldoende semantiek in computers is hiermee op te stellen • Haugeland denktechternietdatdit model realistisch is

13. Mensen: minds SSR: semantiekaanwezig in menselijkeminds

14. Aanname 2: Minds hebben semantiek • Minds hebbenmentaleinhoud • ‘Semantiek hebben’ staat bij Searle in het algemeen voor mentaliteit; specifiek voor intrinsieke intentionaliteit • ‘Mentaliteit’ staat voor een ingewikkelde (onuitgewerkte) constructie van begrippen • Mentaliteit wordt veroorzaakt door hersenen • De neurobiologie zal dit ooit (moeten) verklaren • Eerste persoonsperspectief is essentieel voor het kunnen bestaan van mentaliteit • Kritiek van Dennett: derdepersoonsperspectief is het enigerelevante (‘onopgeloste’ kwestie)

15. Mensen en computers Gelijk of niet?

16. Logische barrière • Aanname 3) Syntax alleen is niet gelijk aan of voldoende voor semantische inhoud • Dit is een ‘logische waarheid’ uit de logica en taalkunde en een feit voor Searle: de scheiding tussen syntax en semantiek wordt ‘algemeen geaccepteerd’ • Searle: semantiek in minds, syntax in computers – barrière!

17. Kritiek op aanname 3: Rapaport • Rapaport probeert aan te geven dat syntax wel voldoende is voor semantiek • Menselijke minds zijnniet ‘apart’ • Semantiek hebben is voor mensen en computers hetzelfde ‘probleem’: en syntax is voor allebei de basis van de oplossing • Een voldoende ingewikkeld en geïmplementeerd programma (syntax) is daarom voldoende voor een mind

18. SSR: Conclusie • Progamma’s zijn niet voldoende voor minds • Deze conclusie, getrokken vanuit de aannames zoals ze opgesteld zijn, is waar • Minds in hersenen zijn niet gelijk te stellen aan computers (abstracte symboolmanipulators)

19. 2: Knelpunten van het debat

20. 1) Filosofie en praktijk van KI • In essentie: in praktijk van KI zijn geen filosofen ‘aan het werk’ • de huidige praktijk is vooral die van een minder sterke vorm van KI die geen claims over minds kan maken (Moor) • Er wordt niet of te weinig met filosofische ideeën gewerkt (Haugeland) • Daarnaast: ‘Waarheden’ uit de filosofie van mind, de taalkunde en logica zijn niet noodzakelijk ook waarheden voor de KI (o.a. Churchland) • bijvoorbeeld de barrière tussen syntax en semantiek (zie ook knelpunt 3) • Oftewel: complexe verdeling van denkers en doeners binnen de KI

21. 2) Dynamiek van werkende programma’s’ • Het kan Searle verweten worden dat hij te simplistisch denkt over de eigenschappen van ‘running syntax’ (implementatie van programma’s) • ‘recept en maaltijd’ • Filosofen: de implementatie van programma’s brengt mogelijk meer dan alleen syntax met zich mee (o.a. Haugeland, Rapaport) • Maar: nog geen hard bewijs tegen Searle vanuit praktijk van KI!

22. 3) Terminologie Syntax - Semantiek • Waarschijnlijk het grootste knelpunt! • Terminologie is wel erg handig voor Searle: • ‘Alleen syntax’ voor computers: wellicht hebben computers wel meer! • ‘Wel semantiek’ voor minds: semantiek staat voor een vage constructie van mentale fenomenen die nog ‘uitgewerkt’ dient te worden met hulp van of geheel door de neurobiologie • Maar: Searle is niet de enige die de termenzogebruikt

23. Overzichtknelpunten • Relatie filosofie en praktijk van KI (algemeen probleem) • Dynamiek van geïmplementeerde programma’s (fout van Searle?) • Gebruik van de terminologie van syntax en semantiek (uit logica en taalkunde) in de filosofie van Mind en KI (fout van velen)

24. Conclusies • De SSR op zich is niet ontkracht • de meningsverschillen over de aannames komen op onderliggende, grotere kwesties uit • De knelpunten van de redenering zijn ‘onopgelost’: • de complexe relatie tussen praktijk en filosofie • rechtvaardiging van het gebruik van de krachtige terminologie van syntax en semantiek

25. Ter afsluiting • www.phil.uu.nl/~spauwen voor: • Deze presentatie • Mijn scriptie • Bedankt voor uw aandacht! • Dank aan begeleiders: John-Jules Meijer en Menno Lievers • Vragen?