Kampanie informacyjne programu PRINCE

1. Kampanie informacyjne programu PRINCE dr Anna Ogonowska a.ogonowska@uw.edu.pl

2. Pierwsza połowa lat 90. XX w. w polityce informacyjnej UE • kryzys związany z ratyfikacją Traktatu z Maastricht • przegląd i rewizja istniejących narzędzi polityki informacyjnej • raport Willy’ego De Clercqa (użycie technik marketingowych i public relations do promocji UE, dofinansowanie kampanii krajowych)

3. PRogramme d’INformation du Citoyen Européen (PRINCE) • inicjatywa Parlamentu Europejskiego • po raz pierwszy w budżecie na rok 1996 • linia budżetowa B3-306 (później rozbicie na kilka linii budżetowych) • zadanie PRINCE: zagwarantowanie środków budżetowych na priorytetowe kampanie informacyjne skierowane do ogółu obywateli UE; kampanie miały uświadomić obywatelom korzyści wynikające z działalności UE

4. PRINCEzasady funkcjonowania • współpraca Komisji Europejskiej z Parlamentem i Radą • Międzyinstytucjonalna Grupa ds. Informacji (priorytetowe tematy kampanii) • współpraca reprezentacji KE i biur informacyjnych PE • partnerstwo z państwami członkowskimi (porozumienia) • działania zdecentralizowane (lokalne)

5. Kampanie programu PRINCE • Citizen First (1996-1998) • Building Europe Together (1996-1998) • Euro, a currency for Europe (od 1996 r.) • Rozszerzenie UE (od 2000 r.) • Debata nad przyszłością UE (od 2001 r.) • Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (od 2001 r.) • Rola UE w świecie (od 2003 r.)

6. Citizen First (1996-1998)utworzenie • 1993 r. - utworzenie jednolitego rynku • 1996 r. - 55% obywateli UE sądziło, że aby legalnie zatrudnić się w innym państwie członkowskim, potrzebne jest zezwolenie na pracę (wynik sondażu Eurobarometru) • zadaniem Citizen First było poinformowanie obywateli o prawach przysługujących im w UE, w szczególności o prawach jednolitego rynku

7. Citizen First (1996-1998)kampanie krajowe Kampania objęła wszystkie państwa, ale nie przebiegała w nich jednolicie: • w Portugalii skupiała się wokół Centrum Jacquesa Delorsa • w Holandii kampania została włączona w działania informacyjne rządu • w Finlandii wykorzystano aktywność organizacji pozarządowych • w Szwecji na adresatów kampanii wybrano ludzi w wielu 16-19 lat • we wschodnich landach Niemiec komunikaty umieszczano w pociągach i na dworcach • we Włoszech, Grecji, Hiszpanii i Irlandii szczególną uwagę zwrócono na kwestie praw konsumenckich

8. Citizen First (1996-1998)materiały informacyjne • główne tematy: prawo do życia, pracy i studiowania w innym państwie członkowskim • przewodniki o poszczególnych prawach • informatory o tym, jak skorzystać z przysługujących praw, np. jak uzyskać kartę pobytu • publikacje te były dostępne we wszystkich językach urzędowych UE (11) • udostępniano je w punktach informacyjnych, poprzez Internet, uruchomiono także bezpłatną infolinię • przyznawano nagrody dla najciekawszych inicjatyw informacyjnych (np. za opracowanie przewodnika dla niewidomych w Szwecji)

9. Citizen First (1996-1998)utworzenie Signpost Service • sieć ekspertów pomagających zwykłym obywatelom w rozwiązywaniu problemów związanych z prawami Unii Europejskiej • analiza pytań zadawanych Signpost Service • przeformułowanie założeń kampanii Citizen First

10. Dialogue with Citizens and Businessod roku 1999 • kampanię Citizen First przekształcono w stałą inicjatywę informacyjną Komisji Europejskiej Dialogue with Citizens and Business • włączenie tej inicjatywy do usługi Europe Direct (telefoniczna i mailowa informacja o Unii Europejskiej i jednolitym rynku)

11. Dialogue with Citizens and Businesszałożenia • zadanie: zidentyfikowanie i usunięcie barier w realizacji praw jednolitego rynku • tematy działań: zakup towarów i usług w innym państwie członkowskim, równe traktowanie kobiet i mężczyzn, usługi medyczne

12. Dialogue with Citizens and Businessadresaci • pomoc obywatelom w rozwiązywaniu problemów związanych z jednolitym rynkiem • pomoc małym i średnim przedsiębiorcom w zapoznaniu się z przepisami prawa unijnego (w trudniejszych przypadkach odsyłano do ośrodków euro-info) • dla konsumentów utworzono sieć europejskich ośrodków informacji konsumenckiej • zbierano doświadczenia osób korzystających z praw UE • zachęcano do wypowiadania się nt. projektów nowych aktów prawnych • porady dla poszukujących pracy za granicą (udostępnienie bazy EURES)

13. Citizen First - ocena W 2001 r. 30% obywateli UE sądziło, że z pracą w innym państwie członkowskim wiąże się konieczność uzyskania pozwolenia.

14. Building Europe Together (1996-1998) założenia • tematycznie związana z konferencją międzyrządową (1996-1997) i promocją Traktatu Amsterdamskiego • dwa kierunki działań: odpowiadanie na pytania obywateli oraz spotkania z obywatelami

15. Building Europe Together (1996-1998)badanie obaw opinii publicznej • przestępczość zorganizowana • narkomania • choroby (rak, AIDS) • bezrobocie • stan środowiska naturalnego • ochronapraw człowieka W wyniku badań Eurobarometru zidentyfikowano następujące wspólne problemy: Przygotowano materiały informujące o zaangażowaniu UE w rozwiązywanie tych problemów.

16. Building Europe Together (1996-1998)spotkania • spotkania przedstawicieli Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej ze stowarzyszeniami i organizacjami społecznymi przy okazji wydarzeń kulturalnych, politycznych i rekreacyjnych • konferencje dla związków zawodowych i świata biznesu

17. Building Europe Together (1996-1998)wykorzystanie mediów • przygotowanie pakietów informacyjnych dla dziennikarzy • dofinansowanie EuroNews • współpraca z mediami regionalnymi, prasą kobiecą i organami prasowymi związków zawodowych • zawarcie tematów kampanii w telewizyjnych serwisach informacyjnych, programach rozrywkowych i programach dla młodzieży

18. Building Europe Together (1996-1998)publikacje • zestawienie zmian wprowadzanych przez nowy traktat (The Amsterdam Treaty: a Comprehensive Guide) • broszury informacyjne (Questions and Answers on the Treaty of Amsterdam; Amsterdam: A New Treaty for Europe: Citizens Guide) • wysokie nakłady publikacji, dostępność we wszystkich językach urzędowych

19. Building Europe Togetherocena • 22 maja 1998 r. w Irlandii – 61,7% „za” • 28 maja 1998 r. w Danii – 51,1% „za” Referenda w sprawie ratyfikacji Traktatu Amsterdamskiego:

20. Kampanie o wprowadzeniu euro • kampania Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego (PRINCE) • kampania Europejskiego Banku Centralnego • kampanie państw członkowskich

21. Euro, a currency for Europe (od 1996 r.) Fazy wprowadzania euro: • 1996-1999 przygotowania do wprowadzenia euro do rozliczeń bezgotówkowych • 2000-2001 przygotowania do wprowadzenia do obiegu banknotów i monet euro (12 państw) • 2002-2009 przygotowania do wprowadzenia euro w Słowenii (1.1.2007), na Malcie i Cyprze (1.1.2008) oraz na Słowacji (1.1.2009)

22. Euro, a currency for Europeadresaci kampanii • obywatele państw wchodzących do strefy euro • obywatele państw pozostających poza strefą euro • państwa trzecie

23. Euro, a currency for EuropeParlament Europejski • zapewnienie środków budżetowych • przygotowanie założeń informacyjnych • okresowa kontrola i ocena wykonania

24. Euro, a currency for EuropeKomisja Europejska - Zielona Księga 1995 • informowanie opinii publicznej o korzyściach z wprowadzenia jednej waluty, wyjaśnienie przebiegu operacji wymiany pieniędzy, rozwianie obaw co do wpływu tej operacji na płace, oszczędności i rachunki bankowe • cel kampanii: postrzeganie euro jako równoważnika najsilniejszych walut europejskich

25. Euro, a currency for EuropeKomisja Europejska - Zielona Księga 1995 adresaci kampanii: • konsumenci, pracownicy, emeryci i renciści, kobiety, młodzież (wykorzystanie placówek oświatowych), osoby starsze, niewidome i niedowidzące, analfabeci oraz osoby najuboższe • mali i średni przedsiębiorcy, rzemieślnicy (wykorzystano banki, doradców finansowych, izby handlowe, stowarzyszenia zawodowe, ośrodki euro-info, dostawców sprzętu komputerowego)

26. Euro, a currency for EuropeKomisja Europejska - Zielona Księga 1995 • techniczne przygotowania do przyjęcia euro w bankach, instytucjach finansowych, firmach ubezpieczeniowych i doradczych, przedsiębiorstwach i administracji publicznej • banki przygotowały broszury informacyjne dla swoich klientów, zorganizowały konferencje dla przedsiębiorców i osób prywatnych

27. Euro, a currency for EuropeKomisja Europejska • newsletter Inf€uro • zbiór unijnych dokumentów o euro • strona internetowa • prezentacja banknotów i monet euro • QUEST – baza pytań i odpowiedzi nt. euro i unii gospodarczo-walutowej • filmy • Eurogroup (na wzór wykładowców z Team Europe)

28. Euro, a currency for EuropeKomisja Europejska • nie opracowano zunifikowanej broszury o euro • przekazanie zainteresowanym podmiotom surowych danych do wykorzystania we własnych materiałach informacyjnych • podpisanie umów między państwami członkowskimi a Komisją i Parlamentem Europejskim; przekazanie funduszy PRINCE (2/3 wszystkich krajowych wydatków) na kampanie krajowe • koordynacja na szczeblu unijnym kampanii krajowych

29. Euro, a currency for Europenarodowe programy informowania o euro Elementy wspólne: • centralny punkt informacyjny • bezpłatne infolinie • emisja programów telewizyjnych i radiowych • dystrybucja broszur informacyjnych

30. Euro, a currency for EuropeNiemcy • pozyskanie zaufania dla nowej waluty • rozwianie obaw o konsekwencjach zamiany silnej marki na euro • wyeksponowanie opinii autorytetów przekonujących do przyjęcia euro

31. Euro, a currency for EuropeIrlandia, Austria, Dania • Irlandia - głośna kampania sprzeciwiająca się wprowadzeniu euro • Austria – wykorzystanie pozytywnego nastawienia do UE w związku z niedawną akcesją • Dania – nieudana i nieprzekonująca kampania (w konsekwencji negatywny wynik referendum o wprowadzeniu euro – 28 września 2000 r. – 53% „przeciw”)

32. Kampania o euroSłowenia, Malta, Cypr, Słowacja • przyjęcie scenariusza „wielkiego wybuchu” • umowy z Komisją Europejską • Komisja Europejska przygotowała: • przewodnik dla MŚP pt. Gotowi na euro! • seminaria dla dziennikarzy • Słowenia - w 2006 r. do każdego gospodarstwa domowego wysłano pocztą publikację o euro • Cypr - spadek poparcia dla UE po akcesji; wystawa pt. Geneza monet euro • Malta - hasło: Euro – w naszym wspólnym interesie • Słowacja - regularne konferencje prasowe rządu; odrębne działania informacyjne w stosunku do mniejszości romskiej

33. Euro, a currency for Europekampanie w krajach pozostających poza strefą euro • Szwecja, Dania, Wielka Brytania • informowano o konsekwencjach pozostania poza eurolandem • informowano o warunkach przyjęcia euro • Szwecja – 14 września 2003 r. referendum w sprawie euro – 56% „przeciwko”

34. Euro, a currency for Europekampania o euro w państwach trzecich • działania Komisji Europejskiej i państw członkowskich • adresaci kampanii: kraje kandydujące, kraje basenu Morza Śródziemnego, państwa związane handlowo z UE (kraje stowarzyszone, Japonia i USA) • priorytetowym miejscem prowadzenia kampanii były międzynarodowe centra finansowe w: Nowym Jorku, Tokio, Toronto, Chicago, Hong Kongu i Singapurze • wykorzystanie sieci ośrodków informacji, przedstawicielstw Komisji Europejskiej, ambasad państw członkowskich

35. Kampania Euro 2002Europejski Bank Centralny • kampania prowadzona od 2000 r. przez EBC i krajowe banki centralne • przekazanie wiedzy o wyglądzie i nominałach nowych banknotów i monet • zaznajomienie z zabezpieczeniami pozwalającymi rozpoznać fałszywe banknoty • szczegółowe informacje o przebiegu wymiany

36. Kampania o euro ocena • wielki sukces i wzorcowy przykład kampanii programu PRINCE • casus Danii • Włosi jako jedyni wyrażali niechęć po wprowadzaniu banknotów i monet euro

37. Rozszerzenie UE(od 2000 r.) Przygotowania do przystąpienia 13 państw: • Czech, Słowacji, Słowenii, Węgier, Litwy, Łotwy, Estonii, Polski, Cypru i Malty (2004) • Rumunii i Bułgarii (2007) • Turcji Przedłużenie kampanii na okres przygotowań do członkostwa kolejnych państw (Chorwacji, Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii oraz Islandii)

38. Rozszerzenie UEpodział kampanii • działania informacyjne w państwach członkowskich finansowane z programu PRINCE • działania informacyjne w państwach kandydujących finansowane z programów PHARE, MEDA (Turcja), funduszy przedakcesyjnych (Malta, Cypr)

39. Rozszerzenie UEkampania w państwach członkowskich • wyjaśnienie powodów rozszerzenia • wyjaśnienie wpływu rozszerzenia na UE • przekonanie obywateli o wzmocnieniu UE przez rozszerzenie • informowanie o państwach kandydujących

40. Rozszerzenie UEkampania w krajach kandydujących • informowanie o UE • wyjaśnienie powodów starań o członkostwo • etapy przystąpienia • postępy w negocjacjach akcesyjnych

41. Rozszerzenie UEdziałania Komisji Europejskiej • tematyczne strony internetowe • programy informacyjne w Europe by Satellite • wykorzystanie Europe Direct • program wizyt w siedzibach instytucji unijnych dla dziennikarzy, urzędników i polityków z państw kandydujących • wykorzystanie wszystkich istniejących sieci informacyjnych • badania opinii publicznej 2001-2004 (Central and Eastern Eurobarometer)

42. Rozszerzenie UEkampanie w państwach członkowskich • Portugalia – główną działalność prowadziło Centrum Jacquesa Delorsa • Hiszpania – debaty wpływowych osobistości • Walia – publiczne wykłady i spotkania z reprezentantami PE, KE oraz ambasadorami państw kandydujących • Austria – dyskusje z udziałem czeskich i słowackich polityków • Dania – kampania dla osób młodych • Szwecja – gra edukacyjna o rozszerzeniu • Holandia – programy nt. związków Rotterdamu z innymi miastami europejskimi, reportaże z podróży po państwach kandydujących • Francja – dziennikarze sprawdzali polskie postępy w dostosowywaniu prawa w zakresie ochrony środowiska • Niemcy – radiowe audycje na żywo z państw kandydujących; informacje dla mniejszości tureckiej • Włochy – filmy o rozszerzeniu i krajach kandydujących

43. Rozszerzenie UEkampanie w państwach kandydujących • strony internetowe • broszury wyjaśniające pojedyncze aspekty funkcjonowania UE • materiały dostępne w językach państw kandydujących, czasem także w językach mniejszości, np. w języku rosyjskim • zaangażowanie instytucji krajowych (rządy, parlamenty), związków zawodowych, liderów przedsiębiorczości, organizacji pozarządowych, placówki oświatowe • adresaci kampanii: młodzież, rolnicy, niewidomi, mniejszości narodowe

44. Rozszerzenie UEocena • poparcie dla członkostwa wyrażone w referendach akcesyjnych (w 9 krajach, nie było referendum na Cyprze, w Rumunii i Bułgarii) • mniejsze poparcie dla rozszerzenia w państwach członkowskich • nie było referendów • wątpliwości co do gotowości UE do rozszerzenia • wątpliwości co do gotowości krajów kandydujących do wstąpienia

45. Debata nad przyszłością UEod 2001 r. • 23. deklaracja Traktat Nicejskiego wzywa do szerokiej i pogłębionej debaty na przyszłością UE • zakładano, że debaty będą odbywały się równolegle do prac Konwentu Europejskiego (2001-2003) i konferencji międzyrządowej (2004) • fazy debaty: • luźna dyskusja • usystematyzowana tematycznie debata

46. Debata nad przyszłością UEtematy • podział władzy pomiędzy UE a państwa członkowskie zgodnie z zasadą subsydiarności • status Karty praw podstawowych UE • uproszczenie traktatów bez zmian w ich postanowieniach • rola parlamentów krajowych w strukturach europejskich • legitymizacja demokratyczna UE • jawność procedur decyzyjnych i działania instytucji UE

47. Debata nad przyszłością UEuczestnicy • państwa członkowskie • państwa kandydujące • instytucje UE, parlamenty krajowe, środowiska naukowe, organizacje społeczne

48. Debata nad przyszłością UEstruktura debaty • debaty krajowe (udział cudzoziemców w debacie, wymiana informacji pomiędzy państwami członkowskimi) • rezultaty debat krajowych przekazano instytucjom UE • debaty na poziomie europejskim • odrębnie toczyły się dyskusje w Konwencie Europejskim

49. Debata nad przyszłością UEkampanie w państwach członkowskich • Francja – duże zainteresowanie, ale bez wizji przyszłości (większym zainteresowaniem cieszyła się kampania o rozszerzeniu) • Holandia – dominacja jednego problemu: integracji migrantów, w mediach dominowała dyskusja o rozszerzeniu UE • Dania – partie polityczne wyraziły swoje stanowiska, debaty w parlamencie, brak zainteresowania mediów • Finlandia – debata ożyła dopiero w 2003 r., gdy Konwent kończył prace • Niemcy – działania informacyjne rządu • Wielka Brytania – dyskusja niewidoczna w mediach, duża aktywność rządu brytyjskiego w pracach Konwentu

50. Debata nad przyszłością UEIrlandia i Szwecja • Irlandia - sprawy referendów (7 czerwca 2001 r., 19 października 2002 r.) ratyfikacyjnych Traktatu z Nicei przyćmiły debatę o przyszłości UE • narodowe forum nt. Europy skupiające polityków (spotkania z organizacjami społecznymi) • Instytut Spraw Europejskich z Dublina monitorował prace Konwentu Europejskiego oraz przygotowywał opracowania na ten temat • Szwecja – umiarkowana debata przyćmiona przez dyskusje przed referendum w sprawie przyjęcia euro (14 września 2003 r.)